SPROGVURDERING OG SPROGSCREENING AF 3-ÅRIGE BØRN Århus Kommune Børn og Unge
Århus Belediyesinde Yaşayan 3 Yaşındaki çocuklar için Dil Durum Değerlendirmesi/Dil Tarama Testi
Önsöz Sevgili ebeveynler İyi bir dil ve okuma yeterliliği, çocuk ve gençlerin büyüme, öğrenim ve gelişimleri için çok önemlidir. Dil, bir çok açıdan iletişim kurabilmenin, yeni bir şey öğrenebilmenin temel taşıdır. Çocukların doğum sonrası ilk yıllardaki dilsel gelişimi, daha sonraki dil ve okuma yeterliliklerini geliştirmede büyük anlam taşıyor. Ebeveyn ve pedagogların, çocuğun dilsel gelişiminde ayrıca bir yardıma gereksinimi olup olmadığına dikkat göstermeleri bu yüzden önemlidir. Çocukların dilsel gelişimine katkıyı güçlendirmek için, 1 Mayıs 2008 den itibaren 3 yaş grubu tüm çocuklara dil durum değerlendirmesi olanağı sunuluyor. İkinci dilleri Danca olan çocuklara yasa gereği verilen destek 1 Ağustos 2008 den itibaren değişmektedir. Artık 3 yaşına giren, ikinci dilleri Danca olan bütün çocuklara dil tarama testi uygulanacaktır. Dil durum değerlendirmesi ve dil tarama testinin birden fazla amacı vardır. Bir yandan bu iki araç, çocuğun dilsel gelişimine pedagojik katkının düzenlenmesi ve ebeveynler ile çalışanlar arasındaki işbirliğinin oluşturulmasına bir yardım olacaktır. Diğer yandan da, hangi çocukların yaşlarına uygun bir Danca ya ulaşabilmelerinde özel bir desteğe gereksinimleri olduğunu ortaya çıkarmaya katkıda bulunacaktır. Bu broşür ile sizleri, dil durum değerlendirmesi ve dil tarama testlerinin nasıl yapılacağı üzerine bilgilendirmek istiyoruz. Saygılarımla... Louise Gade Århus Belediyesi Çocuk Ve Gençlik İşlerinden Sorumlu Bakanı
3 Yaşındaki Tüm Çocuklar İçin Dil Durum Değerlendirmesi Günlük Bakım Yasası, 11. maddesi: Belediye Yönetimi, belediye sınırları içindeki 3 yaş grubu tüm çocuklara dil durum değerlendirmesi ve gerekli durumlarda diğer yardımların yanı sıra dil gelişimini destekleyen etkinlik olanakları sunmak zorundadır. 3 yaş grubundaki tüm çocuklara belediyenin dil durum değerlendirmesi olanağı sunmak zorunda olması, Günlük Bakım Yasası gereğidir. Århus Belediyesi ndeki 3 yaş grubu çocukların ebeveynleri, çocukları için dil durum değerlendirmesi teklifi alacaklardır. Bu teklif 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren uygulamaya girecektir. Dil durum değerlendirmesi nelerden oluşmaktadır? Århus Belediyesi, Aile Ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı nın (Ministeriet for Familie-og Forbrugeranliggender) geliştirdiği dil durum değerlendirmesi materyallerini kullanmaktadır. Bu materyaller CVU Storkøbenhavn, Syddansk Universitet ve Mikro Værkstedet og National Videncenter for Læsning adlı kurumlardan oluşan bir dil kurulu tarafından hazırlanmıştır. Değerlendirme materyalleri ebeveynlerin ve pedagogların dolduracağı birer şemadan oluşmaktadır. Şemalar, dilsel gelişmeleri farklılıklar içeren 3 yaş grubundaki kız ve erkek çocuklara uygun hazırlanmıştır. Bunların dışında, kısmen ebeveynlere ebeveyn bölümünü doldururken, kısmen de pedagogların değerlendirmelerine ve bunların sonuçlarını günlük yaşama uyarlamada onlara yardımcı olacak bir kılavuz materyal bulunmaktadır. Dil durum değerlendirmesi ne zaman yapılacaktır? Dil durum değerlendirmesi çocuğun 3 yaş ile 3 yıl 4 ay yaşları arasında yapılır. Değerlendirme, ebeveynler ve çocuğun güven duyduğu bir pedagogun işbirliği ile yapılır. Değerlendirme, pedagogun çocuğun dilsel gelişimini kaydettiği, çocukla bir oyun biçiminde yapılır. Değerlendirme sonrası ne olacaktır? Dil durum değerlendirmesi, pedagog ile ebeveyn arasındaki bir diyalogun başlangıç noktasını oluşturur. Böylece günlük bakım kurumları ve ebeveynler, çocuğun kesintisiz dilsel gelişimine nasıl katkı yapabilecekleri doğrultusunda görüş alışverişinde bulunurlar. Dil durum değerlendirmeleri, çocukların büyük çoğunluğunun yaşlarına denk bir Danca ya sahip olduklarını gösterecektir. Bu çocuklar sadece genel pedagojik katkı alacaktır. Dili ilgilendiren genel pedagojik katkı, günlük bakım kurumlarının pedagojik eğitim planları ile Belediye Meclisi Çocuk Ve Gençlik Bölümünün Dil Ve Okuma Üzerine Çalışma Planı nı temel alan günlük pedagojik katkıdır. Yaklaşık % 10 luk bir grup çocuk ise, günlük bakım kurumlarının belli zaman aralıklarında düzenleyeceği, dil uyarılı etkinliklere dayanan yoğunlaştırılmış desteğe gereksinim duyacaktır. % 5 lik küçük bir grubun ise,örneğin konuşma pedagogu desteği gibi, özel bir yardıma gereksinimi olacaktır. Tüm durumlarda dil durum değerlendirmesi çocuğun, hem evde hem de günlük bakım kurumlarında dilsel gelişiminin nasıl desteklenebileceği doğrultusundaki bir diyalogun temelini oluşturacaktır.
Diğer dili Danca olan 3 yaş grubu çocuklar için dil tarama testi. Halk Okulları Yasası paragraf 4a Henüz okula başlamamış iki dilli çocuklara, uzman değerlendirmeleri sonucu gereksinim duyulduğunda Danca yı öğrenirlerken dilsel gelişimlerini hızlandırmak için yardım olanağı sunulur. Madde 4 Teklif en geç, günlük bakım kurumu yalnızca 3 yaş altı çocuklar için değilse, çocuk 3 yaşını doldurmadan sunulur. Madde 5 Eğer uzman değerlendirmeleri çocukların dil desteğine gereksinimi olduğu yolundaysa, sunulan dil destek programına çocukların katılımını sağlamak ebeveynlerin görevidir. İkinci dilleri Danca olan tüm çocuklara yasa gereği, gereksinimleri varsa dil yardımı olanağı sunulur. Çocuğa, 3 yaşını doldurduğunda, yardıma ihtiyacı olup olmadığını ortaya çıkarmak için dil tarama testi uygulanır. Halk Okulları Yasası paragraf 4a Madde 2 İki dilli çocuklardan, Danca dışında başka bir ana dile sahip olan ve ilk olarak toplum içinde çevreleri ile girdikleri ilişki ya da okuldaki eğitimleri aracılığı ile Danca öğrenen çocuklar anlaşılır. İkinci dilleri Danca olan çocuklar anadilleri Danca olmayan çocuklardır. Bu, Danca yı anadillerini öğrenmeye başladıktan sonra öğrenen çocuklar anlamına gelmektedir. Bu çocuklar Danca yı, örneğin kreş ya da ana okullarına başladıklarında öğrenmeye başlarlar. Danca nın çocuğun ikinci dili olup olmadığı, bütünüyle onun dünyaya geldikten hemen sonra hangi dille büyümeye başladığına bağlıdır ve onun hangi ülkeden geldiği ile ilgisi yoktur. İkinci dilleri Danca olan çocuklar paragraf 4 yardımını ağustos 1999 dan bu yana almaya başladılar. Daha önceleri çocuğun dil desteğine gereksinimi olup olmadığına, çocuğun gittiği günlük bakım kurumu pedagogları karar veriyorlardı. 2008 sonbaharından geçerli olmak üzere bu işlem değişiyor. Bu, Århus Belediyesinde oturan ikinci dili Danca olan tüm çocukların 3 yaşını doldurduklarında dil tarama testinden geçirilecekleri anlamına gelmektedir. Çocukların dil tarama testinden geçirilmelerinin nedeni, Dancalarını geliştirirken gerekli yardımı almalarını güvence altına almaktır. Dil tarama testi nelerden oluşur? Dil tarama testi çocukla oyun biçiminde gerçekleşir. Pedagogun, çocuğun Danca sına yoğunlaştığı bir oyun biçimidir bu. Pedagog oyun içinde çocuğun Danca bilgisini kaydeder. Aarhus Belediyesi nde, Aile Ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı nın (Ministeriet for Familie-og Forbrugeranliggender) geliştirdiği dil durum değerlendirme materyallerinden seçilen bölümler kullanmaktadır. Bu materyaller CVU Storkøbenhavn, Syddansk Universitet ve Mikro Værkstedet og National Videncenter for Læsning adlı kurumlardan oluşan bir dil kurulu tarafından hazırlanmıştır. Dil tarama testinde bunların dışında, çocuğun ana dili ile ilgili de bir bölüm bulunmaktadır. Århus Belediyesi ndeki tüm çocuklar dil değerlendirmesi (5. sayfaya bakınız) yaptırma hakları vardır. İkinci dili Danca olan çocukların ebeveynleri, dil değerlendirmesi materyallerinin diğer bölümlerinden de dil değerlendirmesi yaptırma isteminde bulunabilirler. Böyle bir istemi olan ebeveynler çocuğun gittiği günlük bakım kurumuna başvurabilirler. Dil tarama testi materyali test sırasında pedagogun doldurduğu bir şemadan oluşmaktadır. Ebeveynler, testin öncesi ya da sonrasında çocuğun ana dili ile ilgili sorulacak bazı sorulara yanıt vermek zorundadırlar. Şemalar, dil öğrenmede kat ettikleri yol bakımından farklılıklar içeren 3 yaş grubundaki kız ve erkek çocuklarına uygun hazırlanmıştır. Dil tarama testi ne zaman yapılır? Dil tarama testi çocuğun 3 yaş ile 3 yıl 4 ay yaşları arasında yapılır. Tarama testi, bir dil danışmanı ve çocuğun tanıdığı ve güven duyduğu bir pedagogun işbirliği ile yapılır.
Daha sonra ne olur? İkinci dili Danca olan bir çok çocuğun, Danca larını geliştirmek için yardıma gereksinimleri vardır. Dil tarama testi, çocuğun dil desteğine gereksinimi olup olmadığını gösterir. Eğer çocuğun dil desteğine gereksinimi varsa, gittiği günlük bakım kurumu bu desteği verebilmek için ayrıca yardım alır. Yani pedagoglar çocuğun dilsel gelişimini hedefler koyarak sağlayabilmek için fazladan çalışma zamanı alırlar. Günlük bakım kurumuna, dil tarama testinden sonra, tek tek her çocuğun dilsel gelişimi için çalışmalarını nasıl sürdürebilecekleri ile ilgili danışmanlık hizmeti verilir. Dil tarama testi, pedagog ile ebeveyn arasındaki bir diyalogun başlangıç noktasını oluşturur. Böylece günlük bakım kurumları ve ebeveynler, çocuğun kesintisiz dilsel gelişimine nasıl katkı yapabilecekleri doğrultusunda görüş alış verişinde bulunurlar. İkinci dili Danca olan çocuklara günlük dil desteği veren pedagogların mesleki nitelikleri, Uyum Bilgi Merkezi ve günlük bakım kurumları dil danışmanları tarafından sürekli yükseltilecektir.