Doç. Dr. Onur POLAT
Eser Elementler ve Vitaminler Esansiyel eser elementin temel özellikleri diyetten kesilmesi veya yetersiz alımıyla yapısal ve biyokimyasal değişikliklerin olması ve bu değişikliklerin elementin sağlanmasıyla geri dönüşümlü olmasıdır. Bu durum TPN sırasında çinko, bakır, selenyum, demir, molibden ve krom için gösterilmiştir.
Eser Elementler ve Vitaminler Ayrıca iyot ve manganezin biyokimyasal gerekliliği ve floridin kemikler ve dişler üzerindeki yararları konusunda yeterli kanıtlar vardır. Kobalt da esansiyel olarak tanımlanmıştır ancak gereksinimi B12 vitamininin sağlanmasıyla karşılanabilmektedir.
Nürisyon Desteği Yönteminin Belirlenmesi Öncelikle ND nin hangi yoldan verileceğinin saptanması gerekir. Amaç daha fizyolojik olan enteral yolun(en) kullanabilmesidir. Eğer sindirim kanalından hiç yararlanılamıyorsa TPN programı oluşturulur. Kanada kılavuzunda EN ile TPN eş zamanlı başlatılması, EN zorlanması ancak imkansız olduğu durumlarda TPN planlanması yönünde ciddi öneri.
Nürisyon Desteği Yönteminin Belirlenmesi Hafif travmada komplikasyon riski düşük olduğundan ve genellikle 4-7 günde oral diyete geçilebildiğinden ND gerekmez. Ancak komplikasyon gelişirse veya beraberinde kafa travması varsa endikasyon doğar. Orta ve ağır travmada ND endikasyonu kesindir. Çoğunlukla TPN gerekir ama kombine destek (TPN+EN) için değerlendirilme yapılmalıdır ve EN hedeflenmelidir.
Parenteral Nütrisyon EN yapılamadığı durumlarda gerekli besin maddelerinin tamamının veya bir kısmının damar yolu ile verilmesi. EN destek amacıyla periferik venler kullanılarak yapılabildiği gibi bütün besin öğelerini parenteral vermek gerektiğinde santral bir ven yoluyla uygulanabilir.
Santral Paranteral Nütrisyon ve Periferik Paranteral Nütrisyonun Özellikleri
Yetişkin Hastalar için Öngörülen Besin Miktarları
Parenteral Nütrisyon Komplikasyonlar 1. Katetere ait komplikasyonlar 2. Metabolik komplikasyonlar 3. İnfeksiyöz komplikasyonlar (İnfeksiyon santral venöz kateterlerin en ciddi komplikasyonu)
Katetere ait komplikasyonlar Erken ve geç komplikasyonlar olarak ikiye ayrılır. - Erken komplikasyonlar; kateteri yerleştirememe, lokal hematom veya apse, kateter giriş yerinden kanama, yanlış yere yerleştirme, arteryel ponksiyon ve laserasyon, kateter embolisi, hava embolisi, hava yolu yaralanması, aritmiler, hemotoraks, pnömotoraks, kalp tamponadı, santral ven trombozu, sinir hasarları, şilotoraks ve mediastinittir. - Geç komplikasyonlar; geç mekanik komplikasyonlar (tıkanma), tromboz ve kateter ilişkili bakteremiyi içerir.
Metabolik Komplikasyonlar Akut metabolik komplikasyonlar: Hiperglisemi, hipoglisemi, ketoasidoz, hiperozmolar nonketotik hiperglisemi, elektrolit bozuklukları (Na, K, Ca, Cl, Mg, P), hipertrigliseridemi, hiperazotemi, hiperkloremik asidoz, karaciğer işlev bozukluğu, sıvı yükü ve pıhtılaşma bozukluğu gibi komplikasyonları içerir
Metabolik Komplikasyonlar Kronik metabolik komplikasyonlar: Karaciğer steatozu, kolestaz, safra taşı, akalküloz kolesistit ve kemik hastalıkları. Karaciğer yağlanması TPN'nin sık bir komplikasyonudur.
Metabolik Komplikasyonlar Özellikle glukozdan fazla beslenme sonucu gelişir. Aralıklı parenteral nütrisyon ile (6-8 saat beslenme olmayan evreler halinde) karaciğer yağlanma sıklığının azaldığı bildirilmektedir. Kolestaz daha çok TPN alan yenidoğanların komplikasyonudur.
Enteral Nütrisyon Normal veya normale yakın çalışan GİS aracılığıyla ND sağlanması. Fizyolojik olması, intestinal sistemi koruması, uygulamanın kolay ve ucuz olması ve komplikasyonlarının az olması en önemli üstünlükleridir.
Enteral Nütrisyon Yolları Oral süplementasyon Nazoenteral beslenme Perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) Perkütan endoskopik gastrostomik jejunostomi (PEGJ) Gastrostomi İğne katater jejunostomi
Enteral Nütrisyon Yöntemleri Bolus (verilen miktar 30ml geçmemeli) Aralıklı Gece boyunca Devamlı (jejunal uygulamalarda, pompa kullanımı ideal, 20 ml/sa infüzyon başlanır, 4 saatte bir gastrik rezidü bakılır, rezidü verilen miktarın < %50 veya < 150-200 ml doz iki katına çıkarılarak arttırılır.
Enteral Nütrisyon Komplikasyonları MEKANİK (İrritasyon,tüpün yer değiştirmesi, tüp tıkanması, aspirasyon) GİS : diyare (en sık), aspirasyon, rezidü (verilen miktarın > %50 veya > 150-200 ml) METABOLİK VE ENFEKSİYÖZ
İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM 19