BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ
S u n u m ö z e t i 1. Bölüm: Genel tanımlar 2. Bölüm: BIM e gereksinim 3. Bölüm: Birlikte çalışabilirlik ve BIM veri standardı 4. Bölüm: BIM verisi temel bileşenleri 5. Bölüm: BIM uygulamaları 6. Bölüm: Tümleşik tasarım
BIM ve kullanım alanları BIM? Bina ile ilgili tüm grafik (geometri/biçim vb.) ve alfasayısal (malzeme, maliyet, fiziksel çevre kontrolü vb) veriden oluşan bir 3B model meydana getirerek, bu modelin proje sürecine katılan paydaşlar tarafından binanın yaşam döngüsü boyunca ortak kullanımını sağlayan bir çalışma yaklaşımıdır. 1. 3B Sanal Bina ve Görselleştirme 2. Simülasyon ve Tasarım 3. Projelendirme ve İşbirliği 4. Yapım Yönetimi 5. Bina Yaşam Döngüsü Desteği 15 Ocak 2014 tarihli Avrupa Birliği Kamu İhale Yönergesi Üye ülkelerde 2016 ya kadar kamu sermayeli bina projelerinde BIM kullanımının zorunlu olması veya teşvik edilmesi
SÜREÇ ŞEMATİK TASARIM TASARIM VE PROJELENDİRME UYGULAMA/ İMALAT ÇİZİMLERİ YAPIM TESİS YÖNETİMİ
B a z ı g ö r ü ş l e r «BIM, bir yazılım ürünü değil disiplinlerarası bilgi paylaşım platformudur. Günümüz karmaşık yapılarında mimarlık, mühendislik ve inşaat birimlerinin en üst düzeyde, en hızlı ve en doğru bilgi akışıyla beraber çalışmalarını mümkün kılan modeldir» «Sektörün geleceğinde, gerek yerini korumak isteyen, gerekse kendine yer edinmek isteyen firmalar ve kişiler için BIM sistemi çok değerli bir araç olarak görülmelidir» «BIM, inşaat ve mimarlıkta yeni çağın yeni teknolojisidir»
Sektördeki Paydaşlar ve Birlikte Çalışabilirlik
CAD veri tipi ve iletişim sorunları CAD verisi ile iletişim: Sadece grafik bilgi (bina geometrisi) içeriği 2B temsile dayalı yapı: planlar, kesitler, görünüşler ve detaylar Proje revizyonu zorlukları Fiili CAD standartları: DXF ve DWG Veri uyumsuzluğundan doğan sorunlar: Dönüştürme: Verinin farklı formatlara dönüşümü sırasında karşılaşılan eksiklikler ve hatalar Replikasyon: Aynı veriden tekrarlı kopyalar üretilmesi Koordinasyon: Belgeler arası eş güncellemenin sağlanması
CAD Veri Tipi ve İletişim Sorunları MAL SAHİPLERİ YÜKLENİCİLER MİMARLAR MÜTEAHHİTLER PLANLAMACILAR İNŞAAT MÜHENDİSLERİ MAKİNE MÜHENDİSLERİ ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ
IFC Yapı sektörünün talepleri ve önemli yazılım şirketlerinin katılımıyla, birlikte çalışabilirliği daha etkin destekleyen bir standardın oluşturulması için IAI nın (International Alliance for Interoperability) kuruluşu IFC (Industry Foundation Classes) standartının oluşturulması
Sürdürülebilir mimari beklentileri Yapımı sırasında ve işletiminde daha az enerji tüketen binalar Daha fazla yenilenebilir enerji kaynağı kullanan binalar Yapımda hammadde tasarrufu Daha az atık oluşturan yapım Daha az maliyetle daha yüksek kalitede bina üretimi Yeşill bina sertifika programları Architecture 2030 insiyatifi
Türkiye Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ve Binalar için enerji kimlik belgesi zorunluluğu Sürdürülebilir mimari beklentileri
Sürdürülebilir mimari beklentileri Gün ışığı analizi
BIM temel bileşenleri Nesneler Revit araç çubuğundaki bina elemanları-objeler Nesneler (objects) bir BIM yazılımında bilgi kapsülleridirler. Nesneler bina elemanlarını temsil ederler ve bir araya gelerek bina modelini oluştururlar. Pencere objesi ayarları BIM veri standardında nesne olacak elemanların tanımı ve birbiriyle olan ilişkisi için önemli bir çaba sarfedeilmiştir. Objeler bir araya gelerek yapı modelini oluşturur BIM = Nesne Modelleme olarak da bilinir.
BIM temel bileşenleri Nitelikler Nitelikler (attributes) nesnelere yerleştirilen bilgilerdir. Yazılımlar ihtiyacı olan nitelikleri süzüp kullanır. Nitelik tipleri: Grafik (geometrik) Alfa-sayısal Dahili linkler Harici linkler Revit : Bir kapı nesnesine ait nitelikler
BIM temel bileşenleri Nitelikler Revit : Bir nesneye harici bir link atama Revit : Metraj tablosu ve çizim arasında dahili link
BIM temel bileşenleri Görünümler Revit : Modelin farklı görünüm seçeneklerine göre filtrelenmesi Görünüm adı verilen anlamlı veri düzenleri ile aynı nesne içeriği farklı meslek gruplarından kişilerce farklı amaçlarla kullanılabilir. İstenen amaca uygun gösterimler/temsiller ve hesaplamalar elde etmek için bu veri düzenleri ana dosyadan süzülür.
BIM temel bileşenleri 3B Model Nesneler bir araya gelerek üç boyutlu (3B) modeli meydana getirir. Tüm plan, kesit, görünüş, detay temsilleri ve metraj hesaplamaları bu 3B modelden oluşur. Ana amaç 3B modeli doğru ve gereken detayda oluşturmaktır. Revit 3B model ve ortografik temsil koordinasyonu
BIM temel bileşenleri Eş zamanlı veri güncelleme 3B modelden üretilen planlar, kesitler, görünüşler vb. kendi bağımsız ekranlarına sahip olsalar da proje belgeleri birbirleriyle etkileşimlidir. Herhangi bir proje belgesindeki değişiklik tüm belgelerde eş zamanlı güncellenir. Bu sayede tüm proje belgeleri tutarlı olur ve belgeler arası koordinasyon sağlanır. Revit Project Browser ile Proje içinde farklı temsiller arasında seçim yapılması Proje belgeleri kendi çalışma ekranında bağımsız düzenlenebilir.
BIM temel bileşenleri Parametrik modelleme Parametreler sonradan düzenlenebilen değişkenlerdir. Parametre tanımlama kutuya veya açılan menüye yeni değer girilerek gerçekleştirilir. BIM de modelleme çoğu kez parametre tanımlama işlemidir. Revit : Merdiven nesnesi niteliklerinin Parametrik olarak tanımlanması Doğru parametre girilmesi için aralıklar tanımlanarak kullanıcının uyarılması sağlanabilir.
BIM temel bileşenleri Detay seviyesi BIM yazılımlarında aynı nesne için farklı detay seviyesinde temsiller/bilgiler gömülü olabilir. Detay seviyesi projenin farklı evrelerine ve kullanılan ölçeğe göre değişebilir. Nesnelerle ilişkilendirilen menü seçenekleri de detay seviyesini değiştirmek için kullanılabilir. Bunun dışında BIM verisi için sektör tarafıından kabul edilmiş detay seviye (LOD) kriterleri de vardır: Revit : Kapı elemanına gömülen farklı detay seviyeleri
BIM temel bileşenleri Detay seviyesi Detay Seviyeleri ve Veri İçerikleri LOD 100 KAVRAMSAL TASARIM: Tasarımın en erken konsept evresidir. Model elemanları 2B ve 3B kütlesel biçimler, 2B semboller ve yazılı kısa notlardan oluşur. LOD 200 TASARIM GELİŞTİRME: Kavramsal tasarımın geliştirildiği aşamadır. Modellenen elemanlar sayı, boyut, konum, ve yönlenme açısından tahmini olarak tanımlanmıştır. LOD 300 SON TASARIM: Tasarımın en geç evresidir. Modellenen elemanlar spesifik sistemleri, sayı, boyut, biçim, konum, ve yönlenme açısından hemen hemen kesinlik kazanmışlardır. LOD 400 YAPIM: Yapının inşaat sürecidir. LOD 300 model bilgisine imalat, birleştirim ve kurulumla ilgili detaylar eklenmiştir. LOD 500 TESİS YÖNETİMİ: Yapının işletime açıldığı evresidir. Model elemanları bitmiş durumu yansıtacak şekilde güncel olmalıdır.