H F S A HUKUK FELSEFES VE SOSYOLOJ S ARK V 19. K TAP Haz rlayanlar Hayrettin ÖKÇES Z / Gülriz UYGUR Yard mc lar Saim ÜYE / Eylem ÜM T / Zeynep spir TOPRAK Emine rem AKI STANBUL BAROSU YAYINLARI stanbul 2010
Genel Yay n S ra No: 164 2010/5 ISBN: 978-605-5614-35-5 HFSA - Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi Hayrettin Ökçesiz Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Kampus, Antalya Telefon: (0242) 227 69 75-76 Faks: (0242) 227 69 77 E-posta: hayret@akdeniz.edu.tr stanbul Barosu Yay nlar stiklal Cad. Orhan A. Apayd n Sk. Baro Han Beyo lu- ST Tel: (0212) 251 63 25 Belgeç (Fax): (0212) 293 89 60 www.istanbulbarosu.org.tr dergi@istanbulbarosu.org.tr Kapak Karikatürü: Honoré Daumier Elektronik ortamda iletilen imla ve dizgi hatalar yazar n/çevirmenin sorumlulu undad r. Tasar m /Uygulama Referans Ajans Tel: +90.212.347.32.47 / e-mail: info@referansajans.com Bask Sanat Matbac l k Medya ve Reklam Hizm. San. Tic. Ltd. fiti. Hattat Halim Sokak No:13 Balmumcu-Befliktafl / stanbul Tel: +90.212.267.04.23 / e-mail: as@sanatmatbaacilik.com
SUNUfi 18. Kitapta duyurdu umuz ve 25-28 A ustos 2008 tarihinde gerçeklefltirdi imiz geleneksel Hukuka Felsefi ve Sosyolojik Bak fllar adl sempozyumumuzun dördüncüsünün bildirilerini bu kitaplarda (19-22) soyad s ras na göre sunuyoruz. 22. Kitapta ayr ca bu sempozyumda yer almayan yaz lardan oluflan bir Ek Dosya da bulunmaktad r. HFSA her yay m f rsat n okurlar na daha çok yaz sunmak düflüncesiyle de erlendirmektedir. Gelecek kitab m zda Eskiflehir Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dal n n 30 Nisan 02 May s 2009 tarihinde gerçeklefltirdi i Yarg : Kurallar, Kurumlar, Kararlar Kolokyumu nda sunulan bildiriler yay mlanacakt r. Bunlar program ak fl na göre flöyledir: Ülker Yükselbaba, Dworkin in Kurallar Modelini De erlendirme: Kurallar ve lkelerin Yarg lamada kullan lmas ; Nazime Beysan, Hohfeld in Hak Kavram Analizinin Hukuki Muhakemede Kullan lmas ; Gökçe Çataloluk, Luhmann n Sistem Teorisinde Mahkemelerin Rolü; Halit Uyan k, Kurumsallaflm fl Bir Normatif Sistem Olarak Hukuk ve kincil Eylem Sebepleri; Abdullah Dinçkol, Karar Verme Süreci çinde Hükmün Oluflmas ve Hâkimin Fonksiyonu; Yasemin Ifl ktaç, Hukukta Boflluk ve Takdir Yetkisi; Zeynep Üskül Engin,Yarg c n Özgürlük Alan : Yorum; Eylem Ümit, Hâkimler Hakkaniyetten Ne Anl yorlar?; Sercan Gürler, Ça dafl Hukuk Felsefesinde Formalist Yaklafl mlar ve Ernest Weinreb; Vahap Coflkun, Anayasan n De iflmez lkeleri ile Demokrasi Aras ndaki Gerilim; Serkan Gölbafl, Bentham n Düflüncesi Ba lam nda Cezaland rman n ve Ceza Yarg lamas n n Rasyonalleflmesi; Aydan Ömür Surlu, H.L.A. Hart ta Yarg c n Takdir Hakk ; Ceren Akçabay, Yarg ve nsan Haklar n n Liberal Yorumu; Vecdi Aral, Yarg Ba ms zl ; Mustafa Tören Yücel, Türkiye de Yarg n n Yap sal Analizi; Ali fiafak Bal, Yarg laman n fllevselli i; A. Ulvi Türkba, Bir Karar Örne inde Postmodern Yarg laman n Olanakl l Sorunu; fiule fiahin Ceylan,Uyuflmazl k Çözümünde Yarg Alternatifleri; Sevtap Metin, Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Kararlar nda Bio-Etik Sorunlar; Zeynep spir, Bir Etik liflki Olarak Yarg çl k ve Hüküm Verme - Edebiyatta Hukuk Arac l yla Bir De erlendirme; Emine rem Ak, Bir Edebiyat Eseri Olarak Reis Bey Örne i Üzerinden Endüktif Muhakeme Yönteminin ncelenmesi; Harun Bodur, Adalet Tanr ças Themis 2010 y l iki y lda bir gerçeklefltirdi imiz sempozyumumuzun beflincisini yapaca m z y ld r. stanbul Barosu nun her defas nda Adli Y l aç l fl etkinli i olarak da program na ald bu sempozyuma okurlar m z kat lmaya ça r yoruz. De erli meslektafllar m z Say n Saim Üye, Eylem Ümit, Zeynep spir Toprak ve Emine rem Ak ya bu kitaplar n haz rlanmas nda gösterdikleri üstün gayret için içten teflekkürlerimizi sunuyoruz. Kendilerini HFSA n n künyesinde Editör Yard mc lar olarak anmaktan onur duyuyoruz. stanbul Barosu Yay n ve Yönetim Kurullar n n de erli üyelerine, Baro Baflkan Say n Muammer Ayd n a gösterdikleri bu uzun soluklu iflbirli inden dolay HFSA Çevresi ad na teflekkür ediyoruz. Sempozyuma kat larak, bildiri sunarak bu kitaplar n oluflmas na imkan vermifl yazarlar m za flükran borcumuz daima en önde gelmektedir. Nihayet bu kitaplar n somut birer nesne olarak elimizin alt na gelmesini sa layan Sanat Matbaac l k çal flanlar na ve bu sorumlulu u kendi ad na üstlenen Say n Serdar Savafl a teflekkür ediyoruz. Hayrettin Ökçesiz / Gülriz Uygur HFSA 19 3
Ç NDEK LER Aç fl Konuflmas - Yasemin Ifl ktaç... 7 Aç fl Konuflmas - Hayrettin Ökçesiz... 8 Aç fl Konuflmas - Mehmet Durako lu... 10 Müzik ve Hukuk liflkisi Üzerine - Dilara A ao lu... 14 Yald zl Yakal lar : Avukat Eme inin Niteli ine liflkin Bir Girifl Önerisi - Kas m Akbafl... 23 Suça Mahkum Kad nlar: Erzurum Ceza ve Tutukevinde Bulunan Kad n Mahkumlar Üzerine Yap lm fl Nitel Görüflme Uygulamas - Y ld z Akpolat... 39 Uluslararas Göç ve Göçmenlerin Ayr mc l k Alg s : Almanya daki Göçmen Kad nlar Örne i - Nezahat Altuntafl/ Hatice Karaçay Çakmak... 48 Çocuk Suçlulu u, Çocuk Kurbanlar, Evden Kaçan Çocuklar ve Çal flan Çocuklar n Durumuna liflkin Sosyolojik Bir Analiz - Hakan Ar kan... 63 Yarg ç E itimi - Çetin Aflç o lu... 99 Kelsen ve Hart: Bilinebilir Hukuk - Ahmet Halûk Atalay... 104 Erzurum E Tipi Kapal Ceza nfaz Kurumu nda Tutuklu Olarak Bulunan 18 Yafl Alt Çocuklar n Tutukluluk Süreci ve Suça Yönelmelerinde Etkili Olan Toplumsal Nedenler ve Çözüm Önerileri - Müjdat Avc... 114 Bir Örf Hukuku Modeli Olarak Düflkünlük Kurumu - Hüseyin Bal... 128 deolojilerin Hukuku mu? Hukuk deolojisi mi? - Ali fiafak Bal... 142 Küreselleflen Hukuksuzluk: Tehdit ve Güvenlik (Kavramlar ) Ba lam nda Hukukun Ask ya Al nmas - Metin Becermen... 158 Ceza nsanlaflt r r m?: Hegel in ve Nietzsche nin Yan t - Hamdi Bravo... 163 Ahlâk m Hukuku Önceler, Hukuk mu Ahlâk : Hegel in Yan t - Ifl l Bayar Bravo... 169 Uluslararas Hukuk ve lkel Hukuk - A. Campbell... 173 Hukuk ile Dünya Görüflü Aras ndaki liflki - Yasin Ceylan... 195 Türkiye de Gecekondu Sorunu ve Politikalar - Sabri Çak r... 198 Denizli Aç k Cezaevindeki Kad n Suçlulara Hukuki ve Sosyolojik Bir Bak fl: Türkiye deki Kad n Suçlulu unun Sosyo-Ekonomik Nedenleri - Hande fiahin Çelik... 211 Anayasan n 24. Maddesinin Elefltirel Bir De erlendirmesi - Sinan Kadir Çelik /Ali Orhan Tekinsoy... 223 Edebî Bir Tür Olarak Hukuk - Gökhan Yavuz Demir... 230 Bourdieu nun Diliyle Hukuk Alan n Okumak - Murat Cem Demir Asiye Aka... 238 HFSA 19 5
Aristoteles ve Hukuk - smail H. Demirdöven... 243 Teknoloji ve Hukuk - Abdullah Dinçkol... 248 Türkiye de Laiklik Sorunun Siyasal Temelleri - M. Zeki Duman Sultan Yetkin... 280 6 HFSA 19