HEMATOLOJ LABORATUVARI TEST REHBER 2012
HEMATOLOJ LABORATUVARI TEST REHBER 2012 HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Mehmet ENCAN ç Hastal klar ve Hematoloji Uzman Hematoloji Laboratuvar Sorumlu Hekimi Nurcan DÜ ENC Hematoloji Laboratuvar Sorumlu Teknikeri 1
Ç NDEK LER Sayfa 1. Hematoloji testleri öncesinde hastalar n dikkat etmesi gereken konular 3 2. Genel laboratuvar bilgileri 3 2.1. Hematoloji laboratuvar i leyi i 3 2.1.1. Test giri i 3 2.1.2. Numunelerin al nmas ve laboratuvara transferi 3 2.1.3. Numunelerin laboratuvara kabulü, ayr t r lmas 3 2.1.4. Analiz 4 2.1.5. Sonuç gönderme ( raporlama) 4 2.1.6. Laboratuvar testleri sonuç teslim süreleri 4 2.2. Analiz sonucunu etkileyen faktörler 5 2.3. Referans aral 5 2.4. Kalite güvenli i 5 2.5. Numunelerin al nmas ve haz rlanmas 6 2.5.1. Kan numunelerinin al nmas 6 2.6. Panik de erler 8 2.7. Laboratuvar numune ret kriterleri 9 3. Hematoloji laboratuvar nda çal lan testlerin listesi 10 4. Özet test listesi 11 5. Ekler 14 2
1. HEMATOLOJ TESTLER ÖNCES NDE HASTALARIN D KKAT ETMES GEREKEN KONULAR 1. Hematolojik laboratuvar tetkikleri için 10 12 saatlik açl k sonras sabah kan verilmelidir. 2. Tetkik için hastanemize gelmeden önce a r ve zorlay c egzersizden kaç n lmal d r. 3. Kan vermeden önce yar m saat kadar dinlenilmelidir. 4. Gece saat 21:00'den sonra su hariç hiçbir ey yenilip içilmemelidir. 5. Düzenli kullan lan ilaçlar var ise doktora dan lmal d r. 2. GENEL LABORATUVAR B LG LER 2.1. HEMATOLOJ LABORATUVARI LEY 2.1.1. Test Giri leri Test giri leri istem yapan ilgili poliklinik, servis ve acil servis taraf ndan hastane otomasyon sisteminde (HOS) hasta sayfas nda yer alan tetkik menüsü seçilerek yap l r. Test seçimi tamamland ktan sonra hastalar istem barkodlar ile birlikte poliklinikten kan alma birimine yönlendirilir. Test onaylar laboratuvar kay t biriminde yap l r. Acil biriminde ve servislerde test giri leri için ayn i lemler yap l r ve hastalardan al nan test materyalleri laboratuvara gönderilir. Tetkik giri leri onayland ktan sonra test eklenmemelidir. Çünkü onay sonras i aretlenen testler Laboratuvar nformasyon Sistemi (L S) taraf ndan görülmeyecektir. Onay sonras her yeni test iste i için yeni bir HOS giri i ve L S kayd yap lmas gerekir. 2.1.2. Numunelerin al nmas ve laboratuvara transferi Polikliniklerden yap lan test isteklerinin L S e kayd yap ld ktan sonra, kan alma biriminde kan örnekleri al n r. Kan örne i için testlere göre uygun örnek tüpü seçimi yap l r, seçilen tüplere barkod yap t r l r ve kan alma i lemi gerçekle tirilir. Kan alma i lemi tamamlanan hastalara sonuç teslim süreleri ile ilgili bilgi verilir. Çocuk örnekleri çocuk poliklini i kan alma biriminde al nmaktad r. Servisler ve Acil de hastalar n örnekleri kendi birimlerinde al n r. Test istekleri HOS a girildikten sonra testlere göre örnek tüpü seçimi yap l r, örnek tüplerine barkod yap t r l r. Damar yolu aç k hastalarda kan alma için hastan n di er kolu kullan l r. Al nan örnekler bekletilmeden ta ma veya pnömatik sistemle Hematoloji laboratuvar na gönderilir. Kan Alma biriminde toplanan örnekler sürekli olarak pnömotik sistemle ilgili laboratuvara transfer edilir. Hem kan alma biriminde hem de acil ve servislerde numune alma ve numunelerin transferi i lemleri; numune alma ve transferi talimat, numune kabul ve ret kriterleri talimat do rultusunda gerçekle tirilmelidir. 2.1.3. Numunelerin laboratuvara kabulü, ayr t r lmas Kan örnekleri laboratuvara gelince, L S giri i kontrol edilir. L S den yap lan test isteklerine bak larak örnek kab n n uygunlu u, örnek miktar (tüpteki i aretli çizgiye kadar al n p al nmad ), p ht la ma, barkodlama vb. kontrolü yap l r. Kabul edilen örneklerden serum veya plazmada çal lacak testler için olanlar santrifüj edilir. Santrifüj süresi ve h z testlere göre de i iklik gösterebilir. Santrifüj sonras hemolizli örnekler çal lmaz. Hastadan tekrar kan al nmas için kan alma birimi, acil veya servisler bilgilendirilir. Ayr ca L S ortam nda hasta sonuç sayfas na numune ret sebebi belirtilir. 3
2.1.4. Analiz Cihazlar kullanarak yap lan analizlerden önce cihazlar n kontrolü ve internal kalite kontrol çal malar gerçekle tirilir. Sonuçlar kabul edilebilir de erlerde ise hasta örnekleri çal lmaya ba lan r. Sonuçlar geçersiz olarak de erlendirilirse çal ma ba lat lmaz ve cihaz ile ilgili bak m ve kalibrasyonlar gerçekle tirilir. Cihaz kontrolleri tamamland ktan sonra hasta örnekleri çal l r. Cihazlar tamamlad analizlerin sonuçlar n otomatik olarak L S e gönderir. L S de hastalar n tüm sonuçlar toplan r, bu sonuçlar de erlendirilir, uygun bulunan sonuçlar onaylan r. Uygun olmayan testler, sebebi ara t r larak (numunenin göz ile de erlendirilmesi vb) yeniden çal l r. Acil ve kan merkezi örnekler rutinden ayr olarak hemen çal l r ve analiz sonuçlar bekletilmeden onaylan r. Panik de erler listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz süreci gözden geçirilerek test tekrarlan r. Tekrar sonuçlar da panik de er listesinde ise, testi isteyen hekime bilgi verilir. Test sonucu hastan n klini i ile örtü müyorsa hastadan yeni örnek al narak analiz tekrarlan r. Üyesi oldu umuz eksternal kalite kontrol program n n belirledi i takvim günlerinde program dahilinde olan testler için eksternal kalite kontrol serumlar hasta testleriyle birlikte çal l r. Laboratuvar m zda çal lan testlerin büyük ço unlu u external kalite kontrol program na dahildir. 2.1.5. Sonuç Gönderme (Raporlama) Test sonuçlar L S de onayland zaman poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda hasta sayfas nda görülebilir. Test sonuçlar n n yaz c ç kt lar da hastan n muayene oldu u birim sekreterleri taraf ndan hastaya verilir. 2.1.6. Laboratuvar Testleri Sonuç Teslim Süreleri Laboratuvar m zda yap lan tam kan say m, periferik yayma boyamas, retikülosit boyama ve say m, kemik ili i Wright boyas, sedimentasyon testleri ayn günde verilmektedir. Koagülasyon testlerinden protrombin zaman (PT), aktive parsiyel tromboplastin zaman (aptt), fibrinojen, D-Dimer, Miksing test, faktör inhibitör testi, invitro kanama zaman testlerinin sonuçlar da ayn günde verilmektedir. Protein C, Protein S, antitrombin (AT), ve von Willebrand faktör (VWF) Ag haftada bir kez çal l r ayn gün sonuçlar verilir. Faktör II, V, VII, VIII, IX, X, XI ve XIII testleri yap l rken hasta plazmalar saklan r ve hasta say s na göre ayda bir kez çal l r. Hematoloji testlerinden Glikoz-6-fosfat dehidrogenaz, piruvat kinaz enzimleri miktar tayinleri, Sudan Black B, PAS, Myeloperoksidaz, Hemosiderin, Lökosit alkalen fosfataz boyalar ayn gün çal l r. Trombosit aggregasyon testleri (ADP, kollajen, ristosetin, epinefrin), orakla ma, ozmotik frajilite, hemoglobin elektroferezi testleri için randevu verilmektedir. Ristosetin cofaktör (R COF) testlerinde ise kullan lan reaktifin ambalaj miktar na ve reaktifin stabilitesine ba l olarak randevu verilmektedir. NOT: Yukar da belirtilen sonuç verme süreleri ola and durumlarda bazen de i ebilir (yetersiz ve yanl numuneler, otomasyon problemleri vb ). 4
2.2. ANAL Z SONUCUNU ETK LEYEN FAKTÖRLER Güvenilir ve t bbi aç dan de erlendirilebilir sonuç elde edebilmek için sadece do ru ta ma ve do ru analiz yeterli de ildir. Analiz sonuçlar n etkileyen faktörler Tablo 1 de verilmi tir. Tablo 1: Analiz sonuçlar n etkileyen faktörler De i meyen faktörler Cinsiyet Irk Kal t m De i en faktörler Endojen faktörler Eksojen faktörler Beslenme Alkol Vücut a rl Kas dokusu Aktivite Pozisyon Günlük ritm laçlar Gebelik Hemoglobinemi Bilirubinemi Hiperlipemi Farmakoterapi Antikoagülanlar Bakteriyel kontaminasyon 2.3. REFERANS ARALI I Testler için belirtilen referans aral sa l kl bireylerden elde edilen de erlerin %95 ini içeren grubu temsil eder ve test sonucunu de erlendirmek için genel bir baz olu turur. Çe itli faktörlere ba l olarak bu de erler hastadan hastaya de i iklikler gösterebilir. Analiz yönteminin de i ti i durumlarda metoda ba l olarak referans aral da de i ebilir. 2.4. KAL TE GÜVENL ç kalite kontrol program uygulamas ile her gün iki veya üç seviyeli (normal, yüksek, dü ük) kontrol örnekleri çal larak günlük ve günler aras performans denetlenmektedir. D kalite kontrol program uygulamas nda ise, analizi yap lan d kalite kontrol örnekleri dünyan n her yerinden bu programa kat lm çok say da laboratuvar n sonuçlar ile kar la t r l r ve gerçek de ere uygunluk denetlenir. Laboratuvar m z kalite güvenli i için RIQAS, UKNEQAS, MLE gibi uluslararas düzeyde çok say da laboratuvar n kat ld d kalite kontrol programlar na kat lmaktad r. Sonuçlar n Klinik Uyumlulu u Klinik tablo ile uyumsuz oldu u dü ünülen sonuçlarda laboratuvar ile mutlaka temasa geçilmelidir. Hasta örnekleri her zaman taze çal lmas en ideal çal ma olmakla birlikte numune tekrar olamayaca durumlar dü ünülerek; gün içerisinde gerekti inde testler ayn örnekte tekrarlanabilmekte ya da yeni testler eklenerek yeniden de erlendirme yapmak mümkün olabilmektedir. 5
2.5. NUMUNELER N ALINMASI VE HAZIRLANMASI 2.5.1. Kan Numunelerinin Al nmas Venöz Kan Al m Açl k gerektiren testler için 8-12 saat açl k gerekir. laç tedavisinin sürdü ü durumlarda örne in al nmas sabah ilaç al m ndan önce yap lmal d r. Kan al m esnas nda hasta yatar veya oturur pozisyonda olmal d r. Prognoz izlenmesi için istenen testlerle ilgili kan örnekleri hastadan her zaman ayn pozisyonda al nmal d r. ne ucu mümkün oldu u kadar geni seçilmelidir. Turnike kolda 30 saniyeden fazla s k l kalmamal d r. Turnike i nenin ba ar l bir ekilde damara yerle tirilmesinden sonra çözülmelidir. Enjektör ile kan al m esnas nda kan n tüpe kuvvetli aspirasyonundan kaç n lmal d r. Kan al m u s ra ile yap lmal d r: -Kan kültürü -Antikoagülans z düz kan -Koagülasyon testleri için antikoagülanl tam kan -Hematoloji testleri için antikoagülanl tam kan Antikoagülan içeren vakumlu tüplere kan al m s ras nda kan n i aretli çizgiye kadar dolmas na özellikle dikkat edilmelidir. Antikoagülan içeren tüplere kan al nd ktan sonra tüp yava ça alt üst edilerek özenle kar t r lmal d r. Kesinlikle çalkalama yap lmamal d r. EDTA'l tam kan Tüp: Mor kapakl (K2EDTA) tüp 2 ml tam kan mor kapakl EDTA'l tüplere al n r. Tüplerin içerisinde p ht olu mamas için kan al n r al nmaz tüp 5-6 kez yava ca alt üst edilerek kar t r l r. Çalkalama i leminden kesinlikle kaç n lmal d r. Kan al m esnas nda kan n i aretli çizgiye kadar doldurulmas na özellikle dikkat edilmelidir. Kan tam olarak tüp üzerindeki i aretli çizgiye kadar al nmam veya tüpün içerisinde p ht olu mu ise yeniden örnek al nmal d r. 6
Sitratl tam kan Tüp: Mavi kapakl sitratl tüp Kan örne i 9:1 oran nda sodyum sitrat içeren mavi kapakl tüplere al n r. Venöz kan al m esnas nda damara ilk seferde zorlamadan girilmeli, turnike çok s k olmamal d r. E er kan yava ve zorlama ile geliyor ise di er koldan tekrar do ru kan örne i al nmal d r. Kan örne inin sodyum sitrat ile kar abilmesi için tüpler i aretli çizgiye kadar tam olarak doldurulmal ve 5-6 kez çok yava ça altüst edilerek kan n antikoagülan ile tam temas sa lanmal d r. Hemolizli örnek kesinlikle kabul edilmez. Koagülasyon testleri için al nan sitrat plazma örne i en geç 2 saat içerisinde test edilmelidir. Bu nedenle etiket üzerine örnek al n saati not edilmelidir. Sitratl tam kan Tüp: Siyah kapakl sitratl tüp Kan örne inin sodyum sitrat ile kar abilmesi için tüpler i aretli çizgiye kadar tam olarak doldurulmal ve 5-6 kez çok yava ça altüst edilerek kan n antikoagülan ile tam temas sa lanmal d r. P ht l uzun süre beklemi numuneler gerekenden az ya da fazla olmas kabul edilemez. Kan örneklerinin korunmas Serumla çal lacak testlerde kan al m sonras nda numune direkt olarak güne almayacak ekilde p ht la ma süreci bitene dek oda s s nda bekletilir. Bu süre genellikle 20-25 dakika kadard r. Bu süre sonras serumun santrifüj ile p ht dan ayr lmas gerekir. Tam kan, sitratl tam kan ve EDTA l tam kan n uzun süre 7
bekletilmesi, örnekteki elektrolit konsantrasyonlar nda, enzimlerin aktivitesinde, hematoloji ve p ht la ma parametrelerinde çe itli de i ikliklere yol açar. Uygun numune toplanmas ile ilgili genel prensipler 1. Numuneyi temin etmek için do ru anatomik bölge seçilmelidir. Endojen mikrobiyal flora ile kontaminasyonu önlenmelidir. 2. Numune uygun teknik ve steril ekipmanla toplanmal d r. Aseptik teknikler uygulanmal d r. 3. nfeksiyonun akut safhas nda antibiyotik tedavisi ba lanmadan al nmal d r. Ba lanm ise numune yeni antibiyotik dozu verilmeden hemen önce al nmal ve laboratuar bilgilendirilmelidir. 4. Numune etkenin canl l n koruyacak ve çevrenin biyolojik güvenlini sa layacak bir ta ma kab na aktar lmal d r. Üzerine hasta ad, soyad, numunenin al nd tarih ve saat kaydedilmelidir. 5. Numunenin kayna ve/veya özel bölge hem istem formu hem de numune kab üzerinde aç k ve do ru olarak tan mlanmal d r. 6. Numunenin laboratuvara h zla ula mas, saklanacaksa saklama ko ullar n n uygun olmas sa lanmal d r. 7. Numune miktar yeterli olmal d r. Aksi halde hatal negatif sonuçlara neden olur. Numunelerin nakli 1. Tüm numunelerin nakli hemen hiç beklenilmeden yap lmal d r. 2. Herhangi bir nedenle hemen nakledilemiyorsa 2-8 C de buzdolab nda saklanmal d r. 2.6. PAN K DE ERLER Panik de erler listesi, laboratuvarda çal lan testlerden belirlenen referans aral d nda ve hasta için riskli olabilecek de erlerinin belirlenmesi sonucu olu turulan listedir. Bu listenin amac hasta güvenli ini tehlikeye atabilecek sonuçlar elde edildi inde ilgili hekime acil bildirilmesidir. Hematoloji laboratuvarlar na ait panik de erler Tablo 2 de görülmektedir: Tablo 2: Hematoloji laboratuvar panik de erler listesi TEST DÜ ÜK TEST DE ER YÜKSEK Hemoglobin 6.5 g/dl 22 g/dl Beyaz küre 1500 /mm³ 35000 /mm³ Hematokrit % 21 % 65 Trombosit 40000 /mm³ 1000000 /mm³ D-Dimer - 2000 ng/ml PT - 35 sn INR - 5.5 aptt - 150 sn Fibrinojen 75 mg/dl 700 mg/dl 8
2.7. LABORATUVAR NUMUNE RET KR TERLER 1. Hasta ad ve soyad n n bulunmad, örnek tan m n n yap lmad, hatal yap ld durumlarda numune kabulü yap lmaz. 2. Ayr ca barkodu olmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez. Sistem ar zas oldu unda, servis sorumlusunun laboratuvar bilgilendirmesi dahilinde acil testler çal l r. 3. Belirtilen çizgiden az veya çok al nm ve uygun tüplere al nmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez; servis ve polikliniklerden yeni numune istenir. 4. Hemolizli kanlar laboratuvara kabul edilmez. 5. Barkod tüp üzerine uygun ekilde yap t r lmam sa, alt nda isim olup olmad kontrol edilir ve yeni barkod basarak kabul yap l r. 6. Tüp içindeki numune miktar yeterli de ilse numune kabul edilmez. 7. P ht l numuneler kabul edilmez. 8. Laboratuvara uygun transfer ko ullar nda gelmeyen örnekler kabul edilmez. 9. Önerilen sürelerin d nda bekletilmi örnekler laboratuvara kabul edilmez. 10. Bir ba ka materyalle kontamine örnekler (heparin bula m sitratl kan gibi) reddedilir. 11. Lipemik numuneler geldi inde L S in aç klama k sm nda belirtilir. 9
3. HEMATOLOJ LABORATUVARINDA ÇALI ILAN TEST L STES Hemogram Periferik Yayma Boyama Retikülosit Boyama Retikülosit Say m (Counter ile) Sedimantasyon Kanama zaman Tartarat Resistan Asit Fosfataz (TRAP) Boyas Sudan Black B Boyas PAS Boyas Myeloperoksidaz Boyas Lökosit Alkalen Fosfataz Boyas Demir (Hemosiderin) Boyas Sideroblast Boyas Naphol AS-D kloroasetat esteraz a-naphtyl asetat esteraz Boyas Osmotik Frajilite Testi Glukoz-6-Fosfat Dehidrogenaz Testi Piruvat Kinaz Testi Orakla ma Testi Hemoglobin Elektroferezi Protrombin Zaman (PT) -INR Aktive Parsiyel Tromboplastin Zaman (aptt) Fibrinojen D-Dimer Miksing Testi Antitrombin Protein C Protein S Faktör II Faktör V Faktör VII Faktör VIII Faktör IX Faktör X Faktör XI Faktör XIII Von Willebrand Faktör (vwf) Koagülasyon Faktör nhibitör Tayini n-vitro Kanama Zaman (PFA 100 ile Kollajen-Epinefrin+Kollajen-ADP) Trombosit Aggregasyon Testi (ADP, Epinefrin, Kollajen, Ristosetin) Ristosetin cofaktör (R COF) 10
4. ÖZET TEST L STES Tablo 3: Hematoloji laboratuvar özet test listesi Test Örnek Kap/Kapak Metod Çal ma Rapor Referans De erler Günü Tarihi Hemogram (Tam kan say m ) Tam kan (EDTA) Mor Otomatize Her gün Sonuç raporunda belirtiliyor Sedimantasyon Tam kan (Sodyum sitrat) Siyah Westergen Her gün Protrombin zaman (PT) INR Kad n :0-20 mm/h Erkek :0-15 mm/h Plazma Mavi COAG Her gün 10.7-13.0 sn PT de eri kullan larak hesaplan r Mavi COAG Her gün 0.89-1.1 INR Aktive parsiyel tromboplastin zaman Plazma Mavi COAG Her gün 22-36.9 sn (aptt) Fibrinojen Plazma Mavi COAG Her gün 238-498 mg/dl D-Dimer Plazma Mavi COAG Her gün 0-232 ng/ml Faktör II Plazma Mavi COAG Hasta say s na göre ayda bir %79-131 Faktör VII Hasta say s na Plazma Mavi COAG göre ayda bir %50-129 Faktör VIII Plazma Mavi COAG Hasta say s na göre ayda bir %50-150 Faktör IX Plazma Mavi COAG Hasta say s na göre ayda bir %65-150 Faktör XI Plazma Mavi COAG Hasta say s na göre ayda bir %65-150 Faktör XIII Plazma Mavi COAG Hasta say s na göre ayda bir Ertesi gün Var-Yok Protein C Plazma Mavi COAG Haftada bir %70-130 11
Protein S Plazma Mavi COAG Haftada bir %60-140 Antitrombin aktivitesi Plazma Mavi COAG Haftada bir %80-120 Von Willebrant faktör (VWF) Plazma Mavi COAG Haftada bir %42-140 Koagülasyon faktör Plazma Mavi COAG inhibitör tayini Var-Yok Hemoglobin elektroferezi Tam kan (EDTA) Mor HPLC Ayda bir Ertesi gün Osmotik frajilite testi Heparinli kan Enjektör Glukoz-6-Fosfat Dehidrogenaz testi Tam kan (EDTA) Mor Piruvat kinaz testi Tam kan (EDTA) Mor Orakla ma testi Tam kan (EDTA) Mor Trombosit aggregasyon testi Kanditatif tüp yöntemi Periferik yayma çözünürlük Ertesi gün Ertesi gün Sitratl plazma Mavi Aggregasyon Randevu verilir Ertesi gün Ristosetin cofaktör Sitratl plazma Mavi Aggregasyon Randevu verilir Ertesi gün %>40 n vitro kanama zaman Tam kan (Sodyum sitrat) Mavi Periferik yayma boyama Tam kan (EDTA) Kemik ili i yayma Mor Wright boyama Her gün Retikülosit boyama Tam kan (EDTA) Mor Brillant krezil blue Her gün Retikülosit say m Tam kan (EDTA) Mor Otomatize Her gün Sudan Black boyas Tam kan (EDTA), periferik Sudan Black boyas Mor kan, kemik ili i kiti PAS boyas Tam kan (EDTA), periferik Mor PAS kiti kan, kemik ili i Lökosit Alkalen Fosfataz Heparinli ya da düz kan LAP kiti (LAP) boyas 2.3.4. tüpte hemoliz varsa osmotik frajilite artm 5.6.7. tüpte hemoliz varsa osmotik frajilite normal 8.tüp ve üzerinde hemoliz varsa osmotik frajilite azalm denilir. Negatif ADP:%63-85 Kollajen:%50-75 Epinefrin:%54-74 Ristosetin:%70-90 Kol-ADP:62-100 sn Kol-Epi :82-150 sn 12
Demir boyas Kemik ili i yaymas Demir kiti drarda hemosiderin boyas drar Demir kiti Sideroblast boyas Kemik ili i yaymas Sideroblast kiti Naphtol AS-D kloroasetat esteraz boyas a-naphtyl asetat esteraz boyas Tartarat Resistan Asit Fosfataz (TRAP) boyas Myeloperoksidaz boyas Tam kan (EDTA), periferik kan, kemik ili i Tam kan (EDTA), periferik kan, kemik ili i Tam kan (EDTA), periferik kan, kemik ili i Tam kan (EDTA), periferik kan, kemik ili i Mor Mor Mor Mor Naphtol AS-D kloroasetat esteraz kiti a-naphtyl asetat esteraz kiti Tartarat Resistan Asit Fosfataz (TRAP) kiti Peroksidaz kiti 13
5. EKLER Ek 1: Trombosit aggregasyonunun de erlendirilmesi Aggregasyon Ajan ADP Kollajen Aspirin Etkisi Normal, De i ken Normal, De i ken VWF&Bernard Soulier Sendromu Normal Normal Sekresyon defekti/depo Normal, De i ken Normal Epinefrin De i ken Normal De i ken Ristosetin Aggregasyon oran nda dü me olur Aggregasyon olmaz Glanzman Trombastenisi Aggregasyon olmaz Aggregasyon olmaz Aggregasyon olmaz Aggregasyon oran nda dü me olur 14
Ek 2: Hematoloji laboratuvar tüplerini do ru biçimde barkodlama talimat 15
Ek 3: Acil/Poliklinik/Servis ten istenilen testlerin sonuç verilme süreleri Testin ad Acil testler (Hemogram, PT, aptt, fibrinojen, D-Dimer) Hemogram Periferik yayma Retikülosit say m Sedimentasyon Kanama zaman PT aptt Koagülasyon faktör inhibitör testi Fibrinojen D-Dimer Myeloperoksidaz boyas Naphtol AS-D kloroasetat esteraz boyas a-naphtyl asetat esteraz boyas Tartarat Resistan Asit Fosfataz (TRAP) boyas Lökosit Alkalen Fosfataz (LAP) boyas Sudan Black boyas PAS boyas Demir (hemosiderin) boyas Sideroblast boyas drarda hemosiderin boyas Faktör II Faktör V Faktör VII Faktör VIII Faktör IX Faktör X Faktör XI Faktör XIII Protein C Protein S Antitrombin Von Willebrand faktör ADP ile trombosit aggregasyonu Epinefrin ile trombosit aggregasyonu Kollajen ile trombosit aggregasyonu Ristosetin ile trombosit aggregasyonu Ristosetin cofaktör n-vitro kanama zaman (Kol-ADP, Kol-Epi) Hemoglobin elektroforezi (HPLC ile) Osmotik frajilite testi Orakla ma testi G6PD Piruvat kinaz Sonuç verme süresi 1 saat 2 saat 3 saat Plazma saklan r, hasta say s na göre ayda bir kez çal l r 4 saat Ertesi gün Plazma saklan r, haftada bir çal l r 4 saat Laboratuvardan randevu verilerek çal l r 2 saat Randevu verilerek ayda bir çal l r Ertesi gün 4 saat 16