MOTİVASYON(GÜDÜLEME) VE KURAMLARI
Motive; Harekete geçirici Hareketi devam ettirici Olumlu yöne yöneltici
Güdüleme Bir veya birden çok insanı, belirli bir yöne(amaca)doğru devamlı şekilde harekete geçirmek için yapılan çabaların toplamıdır. İnsanı harekete geçiren ve hareketlerinin yönlerini belirleyen, onların düşünceleri, umutları, inançları, kısaca arzu, ihtiyaç ve korkularıdır.
Motivasyon-İhtiyaç İlişkisi Birinci derecede: temel ihtiyaçlar(yeme, içe, sıcak ya da soğuktan barınma, uyuma) İkinci derecede: tamamlayıcı ihtiyaçlar(takdir, görev sorumluluğu hissettirme, şefkat duyma, yarışma, bazı şeylere sahip olma, insanlarla birlikte olma)
Maslow un İhtiyaçlar Piramidi Kendini gerçekleştirme (vücuda getirme) Değer ihtiyaçları Ait olma ve sevgi Güvenlik Fizyolojik ihtiyaçlar
Clayton Alderfer in ERG(existence-growthrelatededness) Yaklaşımı Varolma İhtiyacı İlişkisel ihtiyaçlar Gelişme ve büyüme ihtiyaçları
Herzberg Modeli Hijyenik unsurlar(dışsal faktörler):şirketin ve yönetimin politikaları, ücret, maaş durumu, ast-üst ilişkileri, istihdam güvenliği Motive edici unsurlar(içsel faktörler): saygı görme, bir işi başarıyla tamamlamada elde edilen mutluluk, terfi, kendini geliştirme olanakları, olumlu katkılarda bulunma
Mc. Clelland ın Başarı Güdüsü Kuramı İnsan ihtiyaçlarını üç grupta toplamıştır; Başarı Bağlılık Güç
Atkinson ve Feather in Başarı Modeli Bireysel başarıyı etkileyen faktörler; Başarısızlıktan kaçma arzusu ve başarıya ulaşma isteği Belirli koşullarda başarılı olma ve başarısız olma olasılıkları Başarılı olmaya özendiren etmenlere verilen değer ile başarısız olmanın olumsuz sonuçlarına verilen değer
Locke un Bireysel Amaçlar ve İş Başarısı İlişkisi Kuramı Bireysel başarı açısından; Birey tarafından belirlenen amacın açık ve seçik olması Birey tarafından belirlenen amaçların kolay ulaşılamayacak cinsten olması Kurumsal başarı açısından; Örgütsel amaçların belirlenme sürecine bireyin da katılımının sağlanması, Yöneticilerin, örgütsel amaçlara ne kadar ulaşıldığı hakkında bireye bilgi vermesi
Vroom un Ümit(Bekleyiş) Kuramı Örgütsel davranışların nedenleri hakkında bazı varsayımlar geliştirmiştir; Bir varsayımın ortaya çıkmasına neden olan faktörler, bireyin kendi kişisel özellikleri ve çevresel koşulların birlikte etkisi ile belirlenir veyönlendirilir. İnsanlar, arzuladıkları ödüllere onları ulaştıracak alternatif davranış biçimleri arasından algılarına göre seçim yapmak zorundadırlar.
Üç temel kavram; Başarı-Ödül-Ümit(beklenti) İlişkisi İstek-İhtiyaç şiddeti Çaba-Başarı-Ümit(beklenti) İlişkisi
Lawler ve Porter ın Geliştirilmiş Beklenti Kuramı Ödüllendirme adaleti Görev tanımları ve rol dağılımlarının etkinliği ve
Adams ın Ödül Adaleti veya Eşitliği Kuramı Bireylere verilen ödüllerde, bireyin kendisini mutlaka başkalarına verilen ödüllerle kıyasladığının göz önünde bulundurulması gereği
Cranny ve Smith in Basitleştirilmiş Süreç Modeli Ödüllendirme tek başına başarıyı etkilemez Başarıyı doğrudan etkileyen unsur: çabadır. Çaba, ödülden etkilenir ve kişiye doyum sağladıkça, başarıyı getirir.
Pavlov ve Skinner in Pekiştirme Kuramı Olumlu pekiştirme(bireyin arzulanan davranışı devamlı tekrar etmesi için teşvik edilmesi) Olumsuz pekiştirme(istenmeyen davranışın benimsenmeyen bir davranış olduğunun hissettirilmesi) Ortadan kaldırma(istenmeyen bir davranışı bütünüyle yok etme halidir) Cezalandırma(istenmeyen davranışı ortadan kaldırmak için cezalandırma)
İş Tasarımı ve İş Yapılandırma Yaklaşımları İş basitleştirme İş rotasyonu İş genişletme İş zenginleştirme
İş Özellikleri Beceri çeşitliliği Görevin kimliği Görevin önemi Otonomi Geribesleme