Dr. Rabia BİLİCİ 1
Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: Olmamıştır. Danışman: Olmamıştır. Konuşmacı: Olmamıştır.
Zorunlu tedavi kavramı : Psikiyatriye özgü mü? Psikiyatrinin ihtilaflı konularından biri. Tüm dünyada ruh sağlığı hizmetinin bir parçası.
Hastanın otonomi hakkı Hastanın tedavi ihtiyacı Toplum güvenliği
Ülkemizde zorunlu tedavi ile ilgili yasalar; Türk Medeni Kanunu Ceza Muhakemesi Kanunu Türk Ceza Kanunu Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun Ailenin Korunmasına Dair Kanun Çocuk Koruma Kanunu 5
Türk Medeni Kanunu: Madde 432: Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluşturan her ergin kişi, kişisel korunmasının başka şekilde sağlanamaması halinde, tedavisi, eğitimi veya ıslahı için elverişli bir kuruma yerleştirilir veya alıkonulabilir. Görevlerini yaparlarken bu sebeplerden birinin varlığını öğrenen kamu görevlileri bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar. Bu konuda kişinin çevresine getirdiği külfet de göz önünde tutulur. İlgili kişi durumu elverir elvermez kurumdan çıkarılır. 6
Ceza Muhakemesi Kanunu: Madde 109 3/e Adli kontrol şüphelinin aşağıda gösterilen bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasını içerir: Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıya, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek. 7
Türk Ceza Kanunu: Madde57/1: Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar. 8
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/2: Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmiş olan akıl hastası yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca düzenlenen raporda toplum açısından tehlikeliliğinin ortadan kalktığının veya önemli ölçüde azaldığının belirtilmesi üzerine mahkeme veya hakim kararıyla serbest bırakılabilir. 9
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/3: Sağlık kurulu raporunda akıl hastalığının ve işlenen fiilin niteliğine göre güvenlik bakımından kişinin tıbbi kontrol ve takibinin gerekip gerekmediği, gerekiyor ise bunun süre ve aralıkları belirtilir. 10
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/4: Tıbbi kontrol ve takip raporda gösterilen süre ve aralıklarla, cumhuriyet savcılığınca bu kişilerin teknik donanımı ve yetkili uzmanı olan sağlık kuruluşuna gönderilmeleri ile sağlanır. 11
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/5: Tıbbi kontrol ve takipte kişinin akıl hastalığı itibarıyla toplum açısından tehlikeliliğinin arttığı anlaşıldığında, hazırlanan rapora dayanılarak, yeniden koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir. Bu durumda bir veya devamı fıkralarda belirlenen işlemler tekrarlanır. 12
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/6: İşlediği fiille ilgili olarak hastalığı yüzünden davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişi hakkında birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yerleştirildiği yüksek güvenlikli sağlık kuruluşunda düzenlenen kurul raporu üzerine, mahkum olduğu hapis cezası, süresi aynı kalmak koşuluyla kısmen veya tamamen, mahkeme kararıyla akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir. 13
Türk Ceza Kanunu: Madde 57/7: Suç işleyen alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilerin, güvenlik tedbiri olarak, alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özgü sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmasına karar verilir. Bu kişilerin tedavisi alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılığından kurtulmalarına kadar devam eder. Bu kişiler yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca bu yönde düzenlenecek rapor üzerine mahkeme veya hakim kararıyla serbest bırakılabilir. 14
Türk Ceza Kanunu: Madde 191/2: Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında tedaviye veya denetimli serbestlik tedbirine hükmolunur. 15
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun: Madde 16/1: Akıl hastalığına tutulan hükümlünün cezasının infazı geriye bırakılır ve hükümlü iyileşinceye kadar Türk Ceza Kanununun 57. Maddesinde belirtilen sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alınır. Sağlık kurumunda geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır. 16
Ailenin Korunmasına Dair Kanun: Madde 1: Türk Medeni Kanununda öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin veya mahkemece ayrılık kararı verilen veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı olan veya evli olmalarına rağmen fiilen ayrı yaşayan aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi üzerine Aile Mahkemesi Hakimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak re sen aşağıda sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir. 17
Ailenin Korunmasına Dair Kanun: Madde 1/f: Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması. 18
Elazığ RSHH 18 ile hizmet veren bir bölge hastanesi 510 yataklı 13 servis 7 Erkek (4 akut, 3 subakut) 2 Kadın (1 akut, 1 subakut) 1 Çocuk ve ergen servisi 1 AMATEM servisi 2 Adli servis (1 tutuklu, 1 kapalı erkek servisi) 19
Elazığ RSHH de Zorunlu Tedavi Sorunları Gözlem ve koruma tedavinin aynı serviste uygulanması, Servisin hastalık düzeyi bakımından homojen olmayışı, Adli kadın servisinin yokluğu, Yatak sayısı azlığı randevulu sisteme göre çalışma, Yüksek güvenlikli servis?? TCK 57 6 ile ilgili gelecekte karşılaşılabilecek sorunlar, TMK 432 gereği tedavi görecek hastaların hangi serviste yatacakları ile ilgili karmaşa, Denetimli serbestli ile ilgili sorunlar
Teşekkürler