1. Keçi eti 2. Et Verimi ve Kalitesi için ıslah akin@comu.edu.tr http://akin.houseofpala.com
Etin kimyasal içeriği Yaşa, cinsiyete, beslemeye bakılmadan kimyasal yapı da ortalama: %70 su, %18 protein, %3.5 protein yapısında olmayan eriyebilir nitrojenli bileşikler %3 kül
Etin kimyasal içeriği Yeni doğmuş buzağının eti: %80 su Ergin sığır: %71-73 73 su Su miktarı yağla ters orantılı Yağ su, ve yağ su Genç hayvan beslenir ki hayvan yağ yerine kas yapsın (kas yağdan daha ağır) Protein-su oranı daha sabit olup 1 kısım proteine 4 kısım su düşer.
KEÇİ ETİ Keçi de et verimi genelde ikinci ya da üçüncü sırada yer alır. Neden?
Nedenleri (1) Keçi eti, yapısı dolayısıyla değersiz etler arasında yer alır. Kas telleri arasında yer alan mozaik yağının az ya da çok oluşu, etin gevrekliğini ve tadını etkiler. Keçilerde mozaik yağı azdır ve et koyu kırmızı renkte, kuru ve tatsızdır. Çünkü keçilerde vücut yağı kas telleri arasında değil, vücut boşluğunda ve vücudun dış yüzeyinde toplanır Süt oğlak?
Mermerlik özelliği Moderately abundant Orta derecede bol Slightly Moderate Modest Small Slight abundant Biraz bol Orta Az Küçük Belirsiz
Et veriminin Islahı Et Verimi ölçütleri Seleksiyon Melezleme Et tipi hayvanların özel muayenesi ve seçimi Keçi
Et Verimi Ölçütleri Gelişme ölçütleri Doğum ağırlığı: Doğumdan sonra 24 saat içinde 50 gr a kadar duyarlılıkla saptanır. Aylık canlı ağırlıklar (1-4. ay koyunda): hayvandaki gelişmeler izlenir. Sütten kesim ağırlığı: 10 ar günlük doğum tarihlerine göre ayrılıp aynı günde toplu olarak sütten kesilir.
Et Verimi Ölçütleri Besi ölçütleri Beside günlük canlı ağırlık artışları (gr): (Besi sonu ağırlığı-besi başı ağırlığı)/besi süresi Beside yemden yararlanma: Beside canlı ağırlık artışının tüketilen yem miktarına oranı 1kg canlı ağırlık /8kg yem veya 1kg canlı ağırlık/2 kg yem
Et Verimi Ölçütleri Karkas Özellikleri ölçütleri Sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları (kg) Net ağırlık artışı (gr) Sıcak karkas ağırlığının/besi günü Böbrek yağı ağırlığı (gr) Değerli bölüm ağırlıkları (kg) But, kol, pirzola vs. Yağ kalınlığı (mm) Bel gözü (göz kası, loin eye area) ) alanı
Et Verimi Ölçütleri Karkas kalitesi özellikleri ölçütleri Değerli bölüm oranları Et:Yağ oranı Et:Kemik oranı Et ve yağ miktarı ve kalitesi
Randımanı etkileyen faktörler Randımanı arttıran faktörler: Canlı ağırlık: ağırlık yağ oranı Yaş: Yaşlı hayvanlar daha ağır Kesif yem: sindirim sistemi dolumunu azaltır, yağ toplanmasını arttırır Sütle beslenen yavrular: Rumen gelişimini ve sindirim sistemi dolumunu azaltır
Randımanı etkileyen faktörler Randımanı azaltan faktörler: Sütten kesme: yağ rezervlerini azaltır, sindirim sistemi dolumunu arttırır. Kaba yemle besleme: sindirim sistemi dolumunu arttırır Laktasyon: Yağ miktarını azaltır Çiftleştirme: Erkek iştahını azaltıp ağırlık kaybına sebep olur Kuru mera lar: : Ağırlık kaybına sebep olur Ağır yapağı: Gerçek canlı ağırlık fazla çıkar
Seleksiyon Et veriminin seleksiyonunda başlıca şu noktalar üzerinde durulur: Yüksek döl verimi İyi bir gelişme İyi bir karkas
Seleksiyon-Yüksek döl verimi Et verimini arttırmak için ilk şart: koyun başına alınan kuzu sayısının arttırılması Doğumda elde edilen kuzunun yüksek düzeyde yaşama gücüne sahip olması istenir. Besi sonuna kadar kuzunun yaşaması gereklidir. Düşük kalıtım dereceli özelliktir, çevre şartları özellikle önemli
Seleksiyon-İyi bir gelişme Yüksek günlük ağırlık artışı Kuzuların yemden yararlanmasının yeterli düzeyde olması istenir Etçi ırklar kullanılır, ikili, üçlü hatta dörtlü kullanma melezlemesine başvurulabilir
Seleksiyon-İyi bir karkas Değerli bölümlerin karkastaki oranının yüksek, yağlanmanın az olması istenir. Koçların ya da koç kuzuların, tekelerin boğaların vs. performanslarının saptanmasında yavru denetimi yöntemine başvurulabilir 3 yöntem uygulanabilir.
Seleksiyon-İyi bir karkas-yavru denetimi yöntemi- Birinci yöntem Deneme koçları test sürüsüne katılır Kuzuların et verimi özellikleri belirlenir Koçların damızlık değerleri bulunur.
Seleksiyon-İyi bir karkas-yavru denetimi yöntemi- İkinci yöntem Test koçlarına aştırılmış ya da çiftleştirilmiş koyunlar gebeliğin son dönemlerinde test istasyonlarına getirilir. Burada doğan kuzular test edilir
Seleksiyon-İyi bir karkas-yavru denetimi yöntemi- Üçüncü yöntem Test koçlarının kuzuları erken sütten kesilerek deneme istasyonuna getirilir ve kuzular burada test edilir. Et veriminin seleksiyonunda bireysel seleksiyondan, ancak karkas özellikleri için yavru denetimi yöntemlerinden yararlanılmalıdır. Karkas-et kalitesi verimleri için hayvanı kesmek gerekir, pahalı bir iştir ve hayvanın değeri ancak kesildikten sonra anlaşılabilir.
Melezleme Melezleme yolu ile et verim özelliklerinin ıslahında çevirme, birleştirme ve kullanma melezlemesinden yararlanılabilir. Çevirme veya birleştirme melezlemesi ile yeni tipler oluşturulabilir Türkgeldi koyunu Sentetik I: %50 Finnsheep, % 25 Dorset %25 Rambouillet Sentetik II: %50 Finnsheep, % 25 Suffolk %25 Targhee
Melezleme Çevirme veya birleştirme melezlemesi ile yeni tipler oluşturulabilir Türkgeldi koyunu Sentetik I: %50 Finnsheep, % 25 Dorset %25 Rambouillet Sentetik II: %50 Finnsheep, % 25 Suffolk %25 Targhee Kullanma melezlemesi: melez azmanlığı etkileri ile özellikle gelişme hızının arttırılmasında