EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2012, No: 40
i Bu sayıda; Ağustos Ayı Enflasyon Verileri değerlendirilmiştir. i
1 Ağustos enflasyonu beklentiyi aştı Ağustos ta enflasyon beklentilerin üstünde arttı. Piyasa, tüketici enflasyonunun Ağustos ta % 0,33 olmasını beklerken, gerçekleşme % 0,56 oldu. Ağustos ta üretici enflasyonu ise % 0,26 olarak gerçekleşti. Enflasyon rakamlarının piyasa beklentilerinin üzerinde gelmesinde büyük ölçüde gıda fiyatlarının etkili olduğu anlaşılıyor. Nitekim Ağustos ayında gıda ve alkolsüz içeceklerdeki fiyat artışı % 1,46 ve Ağustos enflasyonuna bu grubun yaptığı katkı 0,38 puan (% 66) civarında oldu. Yine petrol fiyatlarının son aylarda yeniden yükselişe geçmesiyle ulaştırma tarafında da önemli fiyat artışları görülüyor. Ağustos ayında ulaştırma grubundaki fiyat artışı % 1,59, enflasyona yaptığı katkı ise 0,27 puan. Ağustos ta 12 aylık tüketici enflasyonu % 8,88 olurken, yılbaşından bu yana enflasyondaki artış % 2,28 olarak gerçekleşti. Yılsonunda enflasyon hem hedefi hem de son tahmini aşacak Merkez Bankası bu yılsonu için enflasyon tahminini en son % 6,20 olarak açıkladı. İlk sekiz ayda % 2,28 olan enflasyonun, yılsonunda % 6,20 olması için kalan dört ayda enflasyonun % 3,83 artması gerekiyor. Mevcut enflasyon verilerinin yayımlandığı 2003 den bu yana son dört ayın enflasyonu sadece 2010 yılında % 3 ün altında (% 2,8) kalırken; en yüksek artış % 6,5 ile geçtiğimiz yılın son dört ayında yaşandı. Geçen yılın Ekim ayında alkollü içecekler, sigara, araba ve cep telefonlarından alınan ÖTV lerde yüksek oranlı artışlar yapılmıştı. Sonuçta son 9 yılın Eylül-Aralık döneminde gerçekleşen enflasyon ortalama % 4,5 civarında. Bu ortalamanın gerçekleşmesi durumunda 2012 enflasyonun % 6,9 da
2 kalacağı anlaşılıyor. Bu, % 5 lik enflasyon hedefinin üzerinde olduğu gibi, Merkez Bankasının Temmuz sonunda açıkladığı yılsonu enflasyon tahmininin de üzerinde. Kaldı ki Maliye Bakanı son açıklamalarıyla 2012 de bütçe dengesindeki bozulmayı yeni zamlarla ve ÖTV artışları ile telafi edecekleri yönünde sinyaller veriyor. Özellikle kışa girerken yüksek oranlı bir doğal gaz zammı ile tütün ve alkollü içeceklerde yapılacak ÖTV artışları enflasyonu % 7 nin de üzerine taşıyabilir. Çekirdek enflasyon göstergelerine bakıldığında ise Ağustos ta, bir önceki aya göre, H (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç) ve I endekslerinde (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) sırasıyla % 0,14 ve % 0,28 gerileme olduğu anlaşılıyor. Çekirdek enflasyon göstergelerinden özellikle I endeksindeki katılığın Ağustos ayında kırıldığı anlaşılıyor. Ancak bunun devam edip etmeyeceği kamudan gelecek yeni zamların boyutuna bağlı. Enflasyondaki artış, çekirdek göstergeleri de etkileyecektir. Sonuçta karar alıcılar çekirdek enflasyona bakarak enflasyon beklentilerini oluşturmuyor veya ileriye dönük sözleşmelerini yapmıyor. Üretici enflasyonundaki gerileme geçtiğimiz yılsonundan bu yana devam ediyor. Ancak alt sektörlere bakıldığında yaz aylarında tarım fiyatlarındaki artış dikkati çekiyor. Sanayi üretiminde ise fiyatlarda istikrarlı bir düşüş var. Ancak petrol fiyatlarının yeniden artmaya başlamasıyla önümüzdeki günlerde sanayinin enerji maliyeti de artabilir.
3 Tüm bu gelişmeler 2012 de % 5 olan enflasyon hedefinin tutturulamayacağını gösteriyor. % 7 civarında gerçekleşecek bir 2012 enflasyonu, hedef enflasyondan % 40 sapma anlamına geliyor. Bu aynı zamanda enflasyon hedefinin 2005 den bu yana 6. kez ıskalanacağını da gösteriyor. Kaynak: TCMB