İÇİNDEKİLER I - İŞYERİ KURMA A- İş Kanununun Amacı ve Kapsamı 15 B- İş Kanununa Göre İşyeri Kurma 16 1- Genel Bilgiler 16 2- İşyerini Bildirme Yükümlülüğü 17 3- İş Hukukunun Temel Kavramları 17 a- İşyeri 18 b- İşçi ve İş İlişkisi 19 i- İşçi 19 ii- İş İlişkisi 19 c- İşveren 20 d- İşveren Vekili 20 e- Asıl İşveren - Alt İşveren İlişkisi 21 4- İşyerinin Devri 25 II- İŞE PERSONEL ALIMI VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI A- Personel Alımı 26 1- Genel Bilgiler 26 2- Özel İstihdam Büroları 27 a- Faaliyet Konuları 27 b- Sayıları ve Seçme Yetkisi 28 c- Başvuru Koşulları 28 d- Başvuruların Değerlendirilmesi 29 e- İzin Süresi ve İznin Yenilenmesi 29 f- Denetim 30 g- İznin Yenilenmemesi 30 h- İznin İptali 30 i- İtiraz ve Yargı Yolu 31 j- Bilgi Toplama ve Bilgi Verme Yükümlülüğü 31 k- Yasak Faaliyetler ve Geçersiz Anlaşmalar 32 1- İdari Para Cezaları 32 m- İtiraz ve Yargı Yolu 33
6 İçindekiler B- İş Sözleşmesinin Kurulması 33 1- İş Sözleşmesinin Tanımı, Şekli ve Serbesti İlkesi 34 2- Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi 35 3- Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Ayırımın Sınırları 37 4- Kısmî Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi 38 5- Çağrı Üzerine Çalışma 40 6- Deneme Süreli İş Sözleşmesi 41 7- İş Sözleşmesinin Devri 41 8- Çalıştırma Zorunluluğu 42 9- Geçici İş İlişkisi 44 10- Eşit Davranma İlkesi 46 C- Çeşitli Konular 48 1 - Yeni İşverenin Sorumluluğu 48 2- Yeni İş Arama İznine İlişkin Kurallar 49 3- Değişiklik Feshi 50 4- Derhal Fesih Hakkına İlişkin Kurallar 51 a- İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 51 b- İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 52 c- Derhal Fesih Hakkını Kullanma Süresi 54 5- Kıdem ve İhbar Tazminatına İlişkin Kurallar 54 a- İhbar Önelleri, İhbar ve Kötü Niyet Tazminatı 54 b- Kıdem Tazminatı 55 III- ÜCRET VE İŞİN DÜZENLENMESİ A- Ücret 59 1- Genel Olarak Ücret ve Ücretin Ödenmesi 59 2- Ücretin Gününde Ödenmemesi 61 3- Ücretin Saklı Kısmı 63 4- Ücret Hesap Pusulası 64 5- Ücret Kesme Cezası 64 6- İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi 65 7- Asıl İşverenlerin Müteahhit veya Alt İşverenlerin Hakedişlerinden Ücret Kesme Yetkisi ve Yükümlülüğü 67 8- Ücret Alacaklarının İşyerindeki Malvarlığı İle Güvencesi 68 9- Yarım Ücret 68
İçindekiler 7 10- Fazla Çalışma Ücreti 68 a- Genel Olarak 68 b- Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışma 70 c- Olağanüstü Hallerde Fazla Çalışma 71 11- Hafta Tatili Ücreti 71 12- Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 73 13- Geçici İş Göremezlik 74 14- Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve İzin Süreleri 74 B- İşin Düzenlenmesi 1- Çalışma Süresi ve Denkleştirme Esası 76 2- Denkleştirme Esaslı Çalışma Düzeninde Fazla Çalışma Uygulaması 79 3- Telafi Çalışması 81 4- Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği 82 5- Ara Dinlenmesi 84 6- Çalıştırma Yaşı ve Çocukları ve Kadınları Çalıştırma Yasağı... 85 7- Analık Halinde Çalışma ve Süt İzni 85 8- Farklı Çalışma Sürelerine İlişkin Esaslar 87 IV- İŞ YAŞAMININ DENETİMİ VE İDARİ CEZA HÜKÜMLERİ A- İş Yaşamının Denetimi 88 1- Genel Bilgiler 88 2- İş Sağlığı ve Güvenliği 89 a- İşverenlerin ve İşçilerin Yükümlülükleri 89 b- İşin Durdurulması veya İşyerinin Kapatılması 90 c- İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 91 d- İşçilerin Haklan 91 e- İşyeri Hekimleri 93 f- İş Güvenliği ile Görevli Mühendis veya Teknik Elemanlar Çalıştırma Zorunluluğu 93 3- İçki veya Uyuşturucu Madde Kullanma Yasağı 94 4- Ağır ve Tehlikeli İşler 94 5- On Sekiz Yaşından Küçük İşçiler İçin Rapor 95 6- Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi 95 a- Devletin Yetkisi 95 b- Denetime Yetkili Makam ve Memurlar 96 c- Yetkili Memurların Ödevi 96
8 İçindekiler d- Muafiyet 97 e- Diğer Merciler Tarafından Yapılan Teftişler 97 f- İşçi ve İşverenin Sorumluluğu 97 g- Zabıtanın Yardımı 98 B- Personel Özlük Dosyası 98 1- Personel Özlük Dosyalarının İçeriği 98 a- Zorunlu Belgeler 98 b- Gerekli Belgeler 99 2- Personel Özlük Dosyasının Önemi 100 C- İdari Ceza Hükümleri 101 1- İdari Para Cezasını Gerektiren Fiiller 101 2- İdari Para Cezalarının Uygulanmasına İlişkin Hususlar 106 3- İdari Para Cezası Miktarlarının Artış Esasları ve Anayasaya Aykırılık Sorunu 107 D- 506 Sayılı SSK Yasasında Değişiklikler 108 1- Yasanın Kapsamı Bakımından Değişiklikler 108 2- Bildirge ve Belge Verme Yükümlülüğü Bakımından Değişiklikler Nelerdir 109 3- Geçici İş İlişkisinde Bildirge Verme Yükümlüğü Nasıl Yerine Getirilecektir 110 4- Hastalık Sigortasından Yararlanma Koşullarındaki Değişiklik Nelerdir 110 5- Analık Sigortasında Değişiklikler 111 6- Meslek Hastalığı Nasıl Tespit Edilecektir 111 7- Maluliyet Nedir Nasıl Tespit Edilir 112 a- Kimlerin Malul Sayılacağı 112 b- İlk Defa Çalışmaya Başlayanlar 113 c- Malul ve Sakatlara Erken Emeklilik Olanağı 113 d- Malullük ve Sakatlıkta Emeklilik İçin Geçiş Hükümleri 114 8- Sigortalının Kastı ve Suç Sayılır Hareketinin Sonuçlan Nelerdir 115 9- İş Kazası ve Meslek Hastalığında İşverenin Sorumluluğu 115 10- İş Kazası ve Ölüm Sigortasında Değişiklikler 116 11- İsteğe Bağlı Sigorta 116 12- Borçlanma Hükümlerinde Değişiklikler ve Grev ve Lokavtta Geçen Süre 117
İçindekiler 9 13- Prime Esas Kazançta Hesap 118 14- "Yeterli İşçilik" ve "Asgari İşçilik Tutarı" Ne Demektir, Hangi İşlerde Uygulanır, Sonuçları Nelerdir, İtiraz ve Yargı Yolları Nelerdir 119 15- Denetime İlişkin Hükümlerde Değişiklikler 120 16- Prim Ödemesinin Gecikmesi Halinde Uygulanacak Kurallar, Artışlar ve Faizler 122 17- İdari Para Cezalarında Ne Tür Değişiklikler Yapılmıştır, İtiraz Yolları Nedir 122 a- Kurumca Verilecek İdari Para Cezaları 122 b- İtiraz ve Yargı Yolu 124 c- Zamanaşımı 124 18- İdari Para Cezalarından Affedilenler Nelerdir 124 19- Prim Borçları, Cezalar ve Diğer Borçların Yeniden Yapılandırılması 125 20- Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu 125 21- Değişikliklerin Yürürlük Tarihleri Nelerdir 127 V- İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ A- Güvencesi 127 B- İş Güvencesinin Kapsamı 130 1- Kapsama İlişkin Hükümler 130 a- Her Türlü Fesih Halinde İş Güvencesinin Kapsamı 130 i- Kişi Bakımından Kapsamı 130 ii- Yer Bakımından Kapsamı 131 iii- İş Sözleşmesinin Süresi Bakımından Kapsamı 131 iv- İş Sözleşmesinin Türü Bakımından Kapsamı 131 b- Sendikal Fesih Hallerinde İş Güvencesinin Kapsamı 131 2- Kapsam Hükümlerinin Değerlendirilmesi 132 1- İlkeler 132 2- Ekonomik Faaliyet Konuları 133 3- Sayısal Sınır 133 4- Kıdem Süresi 135 5- Belirli Süreli İş Sözleşmeleri Sorunu 137 6- Sendikal Nedenlerle Fesih Konusundaki Sorunlar 138
10 İçindekiler C- Fesih Nedenleri 138 1- İşçiden Kaynaklanan Geçerli Nedenler 139 a- İşçinin Davranışlarından Doğan Geçerli Nedenler 139 b- İşçinin Yetersizliğinden Doğan Geçerli Nedenler 140 2- İşyerinden Kaynaklanan Geçerli Nedenler 141 3- Geçerli Neden Sayılmayacak Haller 141 4- Fesih Nedenlerinin Değerlendirilmesi 142 a- Geçerli Neden - Haklı Neden Ayrımı 143 b- Performans ve Verimlilik Ölçütleri 146 D- Sözleşmenin Feshinde Usul 148 1- Feshin Yazılı Yapılması Kuralı 148 4773 Sayılı Yasa Bakımından Sorunun Çözümü 149 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu Bakımından Sorunun Çözümü 150 2- Fesihte Sebep Gösterme Kuralı 151 3- Savunma Hakkı 153 E- Fesih Bildirimine İtiraz ve Usulü 154 1- Dava Açma Usulü 155 a- Dava Açma Hakkı ve Mirasçılar Yönünden Sonuçları 155 b- Talepler 158 c- Husumet 161 d- Dava Açma Süresi 164 e- Görevli ve Yetkili Mahkeme 166 2- Kanıt Yükü 166 3- Yargılama Usulü 167 4- Özel Hakem 168 F- Geçersiz Sebeple Yapılan Feshin Sonuçları 169 G- Toplu İşçi Çıkarma 171 1- Toplu İşçi Çıkarma Kavramı 171 2- Toplu İşçi Çıkarmanın Koşulları 172 a- Çıkarma Nedenleri 172 b- Çıkarılacak İşçi Sayısı 173 c- Çıkarma Süresi 173 d- Çıkarma Usulü 173 i- Bildirim Yükümlülüğü 173 ii- Görüşme Yükümlülüğü 174
İçindekiler 11 e- Fesih Bildirimlerinin Otuz Gün Sonra Hüküm Doğurması... 174 3- Toplu İşçi Çıkarma Usulünün İstisnaları 175 i- İşyerinin Sürekli Kapatılması 175 ii- Mevsim ve Kampanya İşleri 176 4- Toplu İşçi Çıkarma Hükümlerine Aykırılığın Sonuçları 176 a- Çıkarma Usulüne Aykırılığın Sonuçlan 176 i- Cezai Yaptırım 176 ii- Hukuki Yaptırım 176 b- Çıkarma Nedenlerine Aykırılığın Sonuçlan 176 İLGİLİ MEVZUAT İş Kanunu 179 İş Kanunu'nun İngilizce Tam Metni 227 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda Değişiklik Yapan 4958 sayılı Kanun (İlgili Maddeleri) 293 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler Hakkında Genelge 315 Türkiye İş Kurumu Kanunu 329