Karlılık Faktörü Bulunduğunuz iş bugün kâr azalışı ile karşılaşıyor mu? Pazarınız yalnızca düşük fiyatla ilgilenen müşteriler tarafından mı kontrol ediliyor? Kâr seviyesi = Satış Fiyatı Maliyet Eşitliğini kullandığınızda gördüğünüz gibi yukarıdaki soruları çözümlemenin en iyi yolu üretim maliyetlerini azaltmaktır. Bu makale verimliliğinizi artırmanın ve maliyetlerinizi düşürmenin yollarını tartışmaktadır. Ayrıca bu makale Yalın Üretim, 6 Sigma, Değişim Yönetimi, Doğru Performans Yönetimi sistemlerine geçiş için bir örnek ve işletmenizde bu sistemleri kurmak için izlemeniz gereken bir rehber sunmaktadır. Yönetim Sistemlerinin Faydaları Dünyada pek çok başarılı olmuş firma tarafından başarının anahtarı olarak geliştirilen ve uygulanan yönetim sistemlerini kullanarak üretim maliyetlerinizi çok yüksek oranda azaltabilirsiniz. Üretim maliyetlerini; İşgücü kullanımını etkinleştirerek, Stokları azaltarak, Siparişin alınmasından sevkiyata kadar süren tüm aşamalarda üretimde çevrim zamanlarını azaltarak, Sermaye artırmadan kapasite artırarak azaltmak Yalın Üretim ile mümkündür. Bu yönetim sistemlerinden Yalın Üretim Sistemi, işgücünde, tüm ürün ve üretim operasyonlarında kayıpları önleyerek maliyetleri azaltma yaklaşımıdır. Bu sistem aynı zamanda üreticiye tahmini müşteri ihtiyaçlarına göre değil kesin müşteri siparişlerine göre üretim yapma imkanı sağlayarak üreticinin sıfır veya kabul edilebilir bir stok ile çalışmasını sağlama ve stok maliyetlerini sıfırlama yaklaşımıdır. Eğer sektörünüzde bu yönetim sistemlerini uygulayan ilk şirketseniz çok büyük bir rekabet avantajı kazanabilirsiniz. Diğer taraftan yönetim sistemlerini uygulamış olan rakipleriniz varsa bu sisteme geçiş yapmanız piyasada rekabet edebilmeniz için bir gereklilik haline gelmiş demektir. Sizlere bir fikir vermesi açısından bu yönetim sistemleriyle yapılacak köklü değişikliklerin firmalarda yarattığı olumlu sonuçları aşağıdaki şekilde gösterebiliriz. Direkt işgücünde %10 veya daha fazla etkin kullanım. İndirekt işgücünde %50 veya daha fazla etkin kullanım. Stoklarda %50 veya daha fazla azalma. Üretim çevrim zamanlarında %70 veya daha fazla azalma. Toplam kapasitede %50 veya daha fazla artış. Yönetim sistemlerine geçiş maliyeti 3 ila 6 ay gibi kısa bir süre içinde geri kazanılabilmektedir Yönetim ve üretim bazındaki verimlilik ve karlılık artırıcı çözümler şirketiniz için üzerinde düşünülmeye değer bir fırsattır.
Geleneksel Üretim ve Yalın Üretim Karşılaştırması Bu aşamada kendinize şu soruları soruyor olabilirsiniz. Yalın Sistemden fayda sağlayıp sağlayamayacağımı nasıl bilebilirim. Belki hali hazırda bu sistemi uyguluyor olabiliriz.? Eger maklede bahsedilen, verimlilik ve karlılık artırıcı pek çok uygulama şirketinizde yapılmıyorsa; geleneksel üretim metodlarını kullanıyorsunuz ve yukarıda sayılan avantajları elde etmek için büyük bir fırsatınız var demektir. Yalın Üretim Anlayışını Getirmek Yönetim metodlarını ve prensiplerini uygulayabilmek üst yönetimden üretim birimlerindeki operatörlere kadar şirketinizde yeni bir kültür yaratmak anlamına gelir. Yönetim sistemlerinin uygulanışı, ulaşılması gereken bir nokta değil bir yolculuktur. Sistem sadece son yönetim tekniklerini uygulamak değil yeni bir kültür yaratmak, teknikler değil kavramlar açısından düşünmek demektir. En basit düzeyde Yalın Sistem yaklaşımı sürekli proses geliştirme vasıtası ile kayıpları yok etme yaklaşımıdır. Yalın Sistem, üretim aşamasında ürünün değer akışına odaklanarak depolamada, ulaşımda ve kontrolde değer yaratmayan tüm operasyonları ortadan kaldırmaktır. Yalın Sistem Vasıtası ile İsrafları Azaltmak Yalın Üretim geleneksel endüstri mühendisliği teknikleri vasıtasıyla israfları ve atıkları ortadan kaldırma metodlarını kullanır. Burada, üretime departmanlar bazında değil bir bütün olarak odaklanılır. Çalışanların sadece kendi proseslerine değil tüm proseslere katkı sağlaması ve bu sayede tüm aşamalardan sorumlu olmaları sağlanır. Bir üretim hattındaki tüm çalışanlar büyük bir geliştirme takımının bir üyesi gibi çalışırlar. Bu sistemde tüm çalışanlar günlük olarak israf oluşturan konular üzerinde tartıştıkları için kendileri birinci elden operasyon hataları ve nasıl geliştirme yapmak gerektiğinin farkındadırlar. Üretim Prosesi İyileştirmeleri Kaliteyi kaynağında yani ürünün üretildiği yerde oluşturmak kalite kontrolü ve tamir işlemlerini ortadan kaldırır. Bu uygulama ekipmanların ve diğer üretim araçlarının doğru parça üretecek şekilde ayarlanması ile başarıya ulaşır ve sürekli olarak izlenmesi ile başarının sürekliliği sağlanır. Proses parametrelerin dışına çıktığında işlem kendiliğinden durmalı veya çalışanların üretimi durdurma yetkisi olmalıdır. Ulaşımda iyileştirme işletmeyi fonksiyonel departmanlara ayırma yerine, bir ürünü işleme sırasına göre makinaların birbirine yakın olarak yerleştirilmesidir. Bu sayede uzun mesafeli parça nakillerinin önüne geçilir. Makineler bu şekilde yerleştirildikten sonra makinalar arasındaki taşımalar incelenir ve kalan nakil ihtiyaçlarının iyileştirilmesi yoluna gidilir. Depolama prosesi tek parça akışını sağlayarak, parçanın işlem gördükten hemen sonra bir sonraki aşamaya geçmesi ve beklemeden işlem görmesinin sağlanması ile ortadan kaldırılabilir. İdeal olarak operasyonlar arasında hiç stok olmaması istenir. Bazı durumlarda stoğu ortadan kaldırmak mümkün değildir. Böyle durumlarda küçük bir miktar ara stok bulundurulur ve bu stok kanban sistemi ile takip edilir.
Üretim Operasyonlarında Geliştirme Üretimin aşamalarında sıfır stokla veya az miktarda bir ara stok ile çalışmak için proseste güvenilirlik en önemli şarttır. Genellikle bu gibi durumlarda hurda oluşumu, ekipman duruşları, hazırlık ve ayar süreleri konularında iyileştirme yapmak gerekir. Hazırlık ve Ayar sürelerini azaltmak için aşağıdaki maddeleri göz önüne almak gerekir. Set-up prosedürü dahilindeki her adımı listele Hangi adımların makine dururken, hangilerinin makine çalışırken yapılabileceğini tespit et Mümkün olduğu kadar makine duruş süresinde yapılan işlemlerin sayısını azalt. Set-up zamanları kısaldığında küçük ürün gruplarında çalışmak ekonomik olacak, geleneksel biriktir - beklet tip üretim hatları ve sipariş alımından yüklemeye kadar geçen toplam zamanı da önemli ölçüde azaltacaktır. Yalın dünyasında ekipman duruşlarının ortadan kaldırılmasında Toplam Üretken Bakım tekniği kullanılır. Bu sistem aşağıdaki konuları içeren bir kavramdır. Ekipman verimliliğini artırma (makine duruşlarını yok etmek, aşırı ve hızlı çalışmadan dolayı ortaya çıkan arızaları engellemek) Temizlik, kontrol, yağlama, küçük ayarlamalar gibi minör bakımlarda makine operatörlerini kullanmak. Ekipman güvenilirliliğini artırmak için küçük iyileştirme grupları oluşturmak. Burada ulaşılması istenilen amaç sıfır makine arızası ve sıfır hatalı parçadır. Amaç sadece gözüken hatayı tesbit edip düzeltmek değil, problemin temel sebeplerini belirlemek ve iyileştirmektir. İş Gücü Kullanımını Geliştirme Yalın proseslerde direkt işgücünü etkinleştirmek için aşağıdaki anahtarlar göz önüne alınır. İşçiler makinalardan ayrı düşünülür. Bir makinaya bir işçi metodu artık kullanılmamaktadır. Operasyonlar standartlaştırılmalıdır. Her işçi operasyonu aynı şekilde yapmalıdır. Optimum çalışma zamanı tesbit edilmeli her işçi aynı zaman içinde operasyonu gerçekleştirmelidir. Pre-Automation sistemine geçilerek; makine üzerine yerleştirilen bir alet veya mekanizma vasıtası ile hata belirdiği anda otomatik olarak makinanın durması sağlanır. Müşteri Siparişleri İçin Üretmek Bu sistemde üretim, müşteriden gelen sipariş doğrultusunda yapılır. Bu sayede siparişten fazla yapılan üretimin ortaya çıkardığı, prosesler arası stok birikmesi ve üretim sonrası stoklama yapılması gibi ek maliyet getiren ve siparişi geciktiren sebepler ortadan kalkmış olur.
Yalın Sistem'i Uygulama Bu makale Üretim Medotlarının anahtar elemanlarını içermektedir: İsrafları elimine etme, tüm çalışanları yetkilendirme, bir takım yaklaşımı ile proses akışı sağlama. Sonuç Bugünün ekonomisinde üretim maliyetlerini azaltmak kar marjını artırmak için en iyi yoldur. Yalın Üretim sistemi maliyetleri azaltma doğrultusunda israfları yok etmeye çalışan ve sadece müşteri siparişine göre üretim yapan çok verimli bir sistem yaklaşımıdır. Müşteri siparişine göre üretim yapmak depo stoklarında dramatik bir azalma da sağlar. Tüm çalışanların üst yönetimden atölyedeki işçiye kadar bu çalışmalara ve çabalara katılması başarı için şarttır. Günümüzde pek çok fabrika Yalın Sistemi uygulamış ve çok önemli başarılar elde etmişlerdir. Başlama noktanızın neresi olduğunu göz önüne almadan, sizler de işletmenize Yalın Sistemi uygulayarak sağlayacağınız avantajların tadını çıkarabilirsiniz. Geleneksel ve Yalın Sistem Karakteristikleri Aşağıdaki tablo sizlere geleneksel ve Yalın Sistem arasındaki farkları göstermede ve Yalın Sistem yönünde şirketinizin ne kadar yol aldığını anlamanızda sizlere yardımcı olacaktır. Bu tablo sizlere üretim parametreleri listesi ve iki adet seçenek sunmaktadır. Her soruda size daha yakın gelen veya sizin operasyonel yaklaşımınızı açıklayan seçeneği işaretleyin. Sizlerin de sorulardan anlayacağınız gibi ilk seçenek geleneksel üretim tekniklerini, ikinci seçenek ise Yalın Sistem yaklaşımını temsil etmektedir. Cevaplarınızın büyük çoğunluğu ikinci seçenek ise şirketiniz Yalın Sistemi uyguluyor ve avantajlarından faydalanıyor demektir. Cevaplarınızın çoğunluğu ilk seçenek olduğu takdirde şirketiniz geleneksel üretim metodlarını kullanıyor ve yukarıdaki avantajları elde etmeniz için büyük bir fırsatınız var demektir. Bugün İtibarı ile Yalın Sistemin Neresindesiniz? 1. Üretim programlarınızın temeli: Tahmin (Ürün tüm işletme boyunca itilir) Kesin Müşteri Siparişi (ürün tüm işletme boyunca çekilir) 2. Üretim şekliniz: Nihai ürün deposuna üretim Müşteri sipariş miktarı kadar üretim (Derhal yükleme) 3. Ürün çevrim zamanları (Sipariş alınmasından yüklemeye kadar): Haftalar/aylar Saatler/Günler 4. Üretim Lot miktarları:
Büyük, operasyonlar arasında büyük miktarlarda sevkiyat; her operasyonun önünde bekleyen ürünler Küçük, ve tek parça ürün akışına uygun 5. Fabrikamızın ve ekipmanlarımızın layout u: Fonksiyonel şekilde (Delme, montaj, vs.) Ürün akışı yönünde, hücre üretimi veya ürün gruplarına ait hatlar 6. Kalite güvencesi: Örneklem bazındadır %100 her üretim prosesi için 7. Çalışanların görevlendirilmesi: Bir makina, bir insan Bir insan, çok makina 8. Çalışanların yetkilendirmesi: Düşük (Operasyonların gerçekleştirilmesinde katkıları az) Yüksek (İyileştirmeleri tanımlama ve uygulamada sorumlulukları, katkıları fazla) 9. Stok Düzeyi: Yüksek - Yüksek miktarda bitmiş ürün depoları,ve ara stoklar için stok bölgeleri Düşük - Az miktarda ara ürün stokları, sık yükleme 10. Stok Devir Hızı: Düşük (yılda 6-9 veya daha az ) Yüksek (Yılda 20 veya daha fazla) 11. Üretim programlarını değiştirmedeki esneklik: Düşük. Hazırlık - ayar zorlukları var Yüksek. Hazırlık ve ayar süreleri kısa kolay uygulama 12. Üretim Maliyetleri: Yükseliyor ve kontrolde güçlük var Durağan/azalma eğiliminde ve kontrol altındadır