Meme kanseri, ülkemizde kad nlarda en s k görülen ve akciğer



Benzer belgeler
ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş

Faaliyet Alanları. 22 Aralık Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi)

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k

Tiroid nodüllerinde TİRADS skorlamasının güvenirliliği


AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015

Soma Belediye Başkanlığı. Birleşme Raporu

RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU ERZURUM

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER :

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

UYGUNLUK ve YERİNDELİK TESTİ

BISTEP nedir? BISTEP ne yapar?

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Proje ve Programların Değerlendirmesi.

Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler

Dr. Mustafa Melih Çulha

Kursların Genel Görünümü

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

Biçimli ve güzel bacaklara sahip olmak isteyen kadınlar, estetik cerrahların

2. Söz konusu koruma amaçlı imar planı üst ölçek plana aykırı hususlar içermektedir.

İLÇEMİZ İLKOKULLARINDA GÖREVLİ SINIF VE OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MESLEKİ ÇALIŞMA PROGRAMI

İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ

Çok Katlı Yapılarda Perdeye Saplanan Kirişler

2- Hastalara muayenehaneye ilk defa mı? Sürekli mi? geldikleri sorulduğunda %30 u ilk defa %70 i sürekli geldiklerini bildirmişlerdir (Şekil 2).

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

BIRADS 3 ve 4 Meme Lezyonlarına Yaklaşım: Hangi Olgulara Biyopsi Yapılmalı?

HİDROLİK SIZDIRMAZLIK ELEMANLARININ TEST YÖNTEM VE SONUÇLARI

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Cebir Notları. Bağıntı. 1. (9 x-3, 2) = (27, 3 y ) olduğuna göre x + y toplamı kaçtır? 2. (x 2 y 2, 2) = (8, x y) olduğuna göre x y çarpımı kaçtır?

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES

VEZNE PROGRAMINDA POSTA ÜCRETİ İLE İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEMELER (Vezne Sürüm: )

Otizm lilerin eğitim hakkı var mıdır? Nedir ve nasıl olmalıdır?

ÖDEMELER DENGESİ TABLOSUNDAKİ DİĞER MAL VE HİZMET GELİRLERİ KALEMİNİN İÇERİĞİ VE HESAPLAMA YÖNTEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

KUYAP İŞ GELİŞTİRME PROGRAMI

MALİGN MİKROKALSİFİKASYONLARIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE DİJİTAL MAMOGRAFİ VE DİJİTAL MEME TOMOSENTEZİ BULGULARININ KARŞILAŞTIRILMASI

İhtiyacınız, tüm sisteminizin kurumsallaşmasını sağlayacak bir kalite modeli ise

Daha Ne Kadar Sessiz Kalacaksınız?

YATIRIM TANITIMININ TEMELLERİ

SINAV ŞARTNAMESİ ( TURİZM SEKTÖRÜ )

Hemşirelik Bakım Süreci

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

İlçemizde görev yapan İlkokul, Ortaokul, İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretimde çalışan tüm Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri

BEBE GİYİM SEKTÖRÜ SINIFLANDIRMA

DENEY NO: 9 ÜÇ EKSENLİ BASMA DAYANIMI DENEYİ (TRIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST)

1.0. OTOMATİK KONTROL VANALARI UYGULAMALARI

HİZMET ALIMINA İLİŞKİN BASINDA ÇIKAN SON HABERLER

VİDEO VE YAZILIM TABANLI İŞ ETÜDÜ

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Proje Süresi. Proje Desteği Alınacak Kurum

Türk Musikisinde Makamların 53 Ton Eşit Tamperamana Göre Tanımlanması Yönünde Bir Adım

AYNI ÇALIŞMA ŞARTLARINDA ÜÇ FARKLI SOĞUTMA SİSTEMİNİN KARŞILAŞTIRMALI PERFORMANS ANALİZİ

Test Geliştirme. Testin Amacı. Ölçülecek Özelliğin Belirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

Bölüm 6 Tarımsal Finansman

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Yazma Becerileri 2 YDA

KONYA TİCARET ODASI İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

YÜKSEK RİSK PREMALİGN LEZYONLARDA YAKLAŞIM. Dr.Ayşenur Oktay Ege Ün Tıp Fak Radyoloji AD

DENEY 14 Otomatik Lamba Parlaklığı Kontrol Devresi

6- ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran

OSD Basın Bülteni. 09 Ocak 2014 ÖZET DEĞERLENDİRME PAZAR

Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi BP Petrolleri A.Ş.

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9))

ORTAK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI AÇILMASINA İLİŞKİN PROTOKOL

Dünya Turizm Organizasyonu 2011 Turizminin Öne Çıkanları

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

ENF-106 C Programlama Dili Ders İçeriği. Grafik fonksiyonları C Programlama Dili Ders Notları Dr. Oğuz ÜSTÜN

NOTLU RİSK RAPORU TC KİMLİK / VKN ********344

Uzaktan Algılama Teknolojileri

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

Tarifname S-ADONEZİLHOMOSİSTEİN HİDROLAZ BASKILAYICI NİTELİK GÖSTEREN, SİMPLOSOSİT TÜREVLERİNİ İÇEREN BİR KOMPOZİSYON

Resmi Gazete Tarihi: Resmî Gazete Resmi Gazete Sayısı: YÖNETMELİK ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE HİZMET KALİTESİ YÖNETMELİĞİ

TEMEL İSTATİSTİK KAVRAMLAR

BAŞVURU BELGELERİ VE FAALİYET TÜRLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Yakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/

İKİ BOYUTLU GÖRSEL ARAÇLAR HARİTALAR

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ TEMSİLCİLİĞİ YÖNERGESİ

Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5)

MEMENİN PAGET HASTALIĞI. Doç. Dr. M. Ali Gülçelik Ankara Onkoloji Hastanesi

ÖZEL GÜVEN TIP MERKEZİ

Transkript:

Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji (2002) 8:358-363 MEME RADYOLOJ S ARAfiTIRMA YAZISI Meme mikrokalsifikasyonlar n n BI-RADS kriterlerine göre de erlendirilmesi ve yorumcular aras ndaki uyumun araflt r lmas Meltem Gülsün, Figen Baflaran Demirkaz k, Ali Köksal, Macit Ar yürek AMAÇ Mikrokalsifikasyonlar n de erlendirilmesinde BI-RADS kriterlerinin malign patolojiyi tan mlama aç s ndan pozitif öngörü de erlerini belirlemek ve bu sisteme göre sonuç verildi inde radyologlar aras ndaki uyumu araflt rmak. GEREÇ VE YÖNTEM Mamografilerinde mikrokasifikasyon saptan p tel ile iflaretlendikten sonra cerrahi olarak ç kart lan ve histopatolojik sonuçlar elde edilen 82 hastan n filmleri 3 radyolog taraf ndan retrospektif, birbirlerinden ba- ms z olarak de erlendirildi. Her üç radyolog BI-RADS kriterlerine göre, mikrokalsifikasyonlar n özelliklerini, da l mlar n tariflediler ve biyopsi gereklili i aç s ndan önemlilik derecesini (sonuç kategorilerini) belirttiler. Bunun sonucunda her gözlemciye göre BI-RADS kriterlerinin pozitif öngörü de erleri belirlendi. Mikrokalsifikasyonlar n BI-RADS kriterlerine ve sonuç kategorilerine göre de erlendirilmesinde radyologlar aras uyum araflt r ld. BULGULAR BI-RADS kriterlerine göre mikrokalsifikasyonlar n de erlendirilmesinde pozitif prediktivite de erleri kategori 4 teki lezyolar için %7-25, kategori 5 teki lezyonlar için %44-68 s n rlar aras ndad r. Mikrokalsifikasyonlar n morfolojilerinin tan mlanmas nda minimal (k: 0.12-0.31), da l mlar n n belirlenmesinde minimal-orta derecede (k: 0.29 0.51), malign patoloji yönünden flüphe derecesini belirleyen sonuç kategorizasyonunda ise minimal uyum (k: 0.27 0.33) saptand. Tipik benign kalsifikasyonlardan kalsiyum sütü (k: 0.26 0.43) ve yuvarlak kalsifikasyonlar (k: 0.32 0.66) ve malign patoloji olas l yüksek olan, ince çizgisel veya çizgisel dallanma gösteren kalsifikasyonlar (k: 0.31-0.34) için uyum di er tiplere oranla daha iyi bulundu. SONUÇ BI-RADS terminolojisi genel olarak memedeki mikrokalsifikasyonlar hem tariflemede hem de lezyon karakteristi i aç s ndan de erlendirmedeki kar fl kl azaltmada minimal-orta derecede baflar l bulunup, istenilen düzeyde baflar gösteremese de mamografi raporlar ndaki standardizasyonu gelifltirmek aç s ndan ileriye yönelik önemli bir ad md r. Bu tip çal flmalar bizler için mamografi raporlar ndaki do ruluk oran n art rmam z, meme kanserini erken evrede saptamam z ve benign lezyonlarda gereksiz biyopsi önerisinden kaç nmam z için yol gösterici olacakt r. M. Gülsün, F. B. Demirkaz k (E), A. Köksal, M. Ar yürek Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dal, Ankara Gelifli: 26.07.2001 / Kabulü: 09.05.2002 Meme kanseri, ülkemizde kad nlarda en s k görülen ve akciğer kanserinden sonra en çok ölümle sonuçlanan kanser tipidir (1). Toplum sağl ğ aç s ndan meme kanserinin önemi kad nlarda çok görülmesinin ötesinde, mamografik tarama ile ölümlerin ortalama %30 oran nda azalt labilecek olmas d r. Meme kalsifikasyonlar mamografilerde çok s k görülmekte olup, bunlar n çoğunluğu benign kalsifikasyonlard r, ancak özellikle 1 mm den küçük kalsifikasyonlar erken meme kanserinin en duyarl mamografik bulgusudur. İn situ karsinomlar n %70 i sadece mikrokalsifikasyonlar ile bulgu vermektedir (2,3). Bu nedenle kalsifikasyonlar n belirlenmesi mamografik değerlendirmenin önemli bir alan n oluşturmaktad r. Mikrokalsifikasyonlar n yorumlar radyologlar aras nda farkl l k gösterebilmekle birlikte, mümkün olduğu kadar standart bir değerlendirme yap lmal, klinisyenlere net bir sonuç verilmelidir. Klinisyenlerle radyologlar aras ndaki iletişimi geliştirmek ve radyologlar aras nda ortak bir terminoloji sağlamak amac yla The American College of Radiology (ACR) taraf ndan 1993 y l nda Breast Imaging Reporting and Data System (BI-RADS) ad alt nda standart bir raporlama sistemi geliştirilmiştir (4). Bu sistem aral kl olarak değişikliğe uğramakta ve yorum birliğini sağlama aç s ndan etkinliğini araşt ran çal şmalarla test edilmektedir. Bizim çal şmam z n amac mikrokalsifikasyonlar n değerlendirilmesinde BI-RADS kriterlerinin malign patolojiyi tan mlama aç s ndan pozitif öngörü oranlar n belirlemek ve bu sisteme göre sonuç verildiğinde radyologlar aras ndaki uyumu araşt rmakt r. Gereç ve yöntem Temmuz 1993 - Haziran 2000 tarihleri aras nda meme görüntüleme ünitemize başvuran ve mamografilerinde mikrokasifikasyon saptan p tel ile işaretlendikten sonra cerrahi olarak ç kart lan ve histopatolojik sonuçlar elde edilen 82 hastaya ait mamografi filmleri ayn ünitede çal şan, ikisi mamografi alan nda deneyimli, diğeri ise bu iki radyolog yan nda çal şan uzman 3 radyolog taraf ndan değişik zamanlarda, birbirlerinden bağ ms z olarak, BI-RADS kriterlerine göre değerlendirildi. Her üç radyolog BI-RADS kriterlerine göre mikrokalsifikasyonlar şekillerine ve dağ l mlar na göre tariflediler, eşlik eden bulgular ve biyopsi gerekliliği aç s ndan önemlilik derecesini (sonuç kategorilerini) belirttiler (4) (Tablo 1-4). Bunun sonucunda her gözlemciye göre BI- RADS kriterlerinin pozitif öngörü değerleri (PÖD) belirlendi. Mikrokalsifikasyonlar n BI-RADS kriterlerine ve sonuç kategorilerine göre 358 Eylül 2002

Resim 1. Magnifikasyon grafisinde izlenen bölgesel, amorf kalsifikasyonlar n patoloji sonucu fibrokistik de ifliklikler olarak bildirilmifltir. değerlendirilmesinde radyologlar aras uyum ikişerli olmak üzere Cohen Kappa istatistik testine göre değerlendirildi ve uyum oranlar (k=kappa) hesapland. Cohen Kappa istatistik testi iki veya daha fazla gözlem aras ndaki kalitatif uyum oran n (k: Kappa ) ölçmek için geliştirilmiş bir testtir (5). Tam bir uyum olmas için k değerinin 1 olmas gerekir. k değeri 0 olduğunda beklenilen uyum şansa bağl d r. k değeri negatif olduğunda beklenilen uyum şans ihtimalinden bile düşüktür. Mutlak bir ay r m bulunmamas na rağmen, daha önce yay mlanm ş makalelerde gözlemciler aras uyumu belirten k değeri aral klar şöyledir: k: 0.20 ise önemsiz uyum, k: 0.21-0.40 ise minimal uyum, k: 0.41-0.60 ise orta derecede uyum, k: 0.61-0.80 ise önemli derecede uyum, k: 0.81-1.00 ise gözlemciler aras uyumun tam olduğunu gösterir (6). Bulgular İşaretleme sonras biyopsi yap lan 82 hastadan 25 tanesinde (%30) kanser saptand, 57 hastan n (%70) histopatolojik sonuçlar ise benigndi. Hastalar n yaş 27-77 aras nda değişiyordu (ortalama 48.9). Histopatolojik sonuçlara göre olgular n 51 tanesinde fibrokistik değişiklikler (Resim 1), 3 tanesinde fibroadenom, 6 tanesinde duktal karsinoma in-situ (Resim 2), 1 tanesinde müsinöz karsinom, 1 tanesinde invazif lobüler karsinom, 3 tanesinde normal meme dokusu, 17 tanesinde ise invazif duktal karsinom (Resim 3,4) saptand. BI-RADS kriterlerine göre mamografideki mikrokalsifikasyonlar n şekilleri (morfolojileri), dağ l mlar, malign patoloji olas l k derecelerini Tablo 1. BI-RADS kriterlerine göre mikrokalsifikasyonlar n flekilleri 1. Tipik benign kalsifikasyonlar a. Deri kalsifikasyonlar b. Vasküler kalsifikasyonlar c. Kaba veya patlam fl m s r fleklindeki kalsifikasyonlar d. Kal n çubuk fleklindeki kalsifikasyonlar e. Yuvarlak kalsifikasyonlar f. Lüsent merkezli kalsifikasyonlar g. Yumurta kabu u veya çevresel kalsifikasyonlar h. Kalsiyum sütü kalsifikasyonlar i. Sütür kalsifikasyonlar j. Distrofik kalsifikasyonlar k. Punktat kalsifikasyonlar 2. Orta derecede önemli olan kalsifikasyonlar a. Amorf (flekilsiz) veya belirsiz kalsifikasyonlar gösteren sonuç kategorileri, takip gerektirenler (BI-RADS 2-3) ve biyopsi gerektirenleri (BI-RADS 4-5) ay rmada radyologlar aras uyum oranlar Tablo 5 te, her bir radyolog için BI- RADS'a göre mikrokalsifikasyonlar n malign patoloji olas l ğ yönünden, sonuç kategorizasyonlar ndaki PÖD - leri Tablo 6 da, BI-RADS sonuç kategorilerindeki radyologlar aras ndaki uyum oran (k) aral klar Tablo 7 de gösterilmiştir. Tart flma Mamografi, erken meme kanserinin saptanmas nda taramalarda kullan lan en etkin yöntemdir. Mikrokalsifikasyonlar ise meme kanserinin erken saptanmas nda en duyarl bulgu olup, esas olarak mamografi ile saptanabilir. Her radyoloğun mamografi raporlar n kendi ifadesiyle yazmas hem radyologlar, hem de radyologlarla klinisyenler aras nda kopukluk yaratmaktad r. Klinisyenlerin raporlardaki yorum ve tariflemeleri tam olarak anlamalar mümkün olmay nca aktar - lan bilginin önemi de azalmaktad r. Ayr ca yay mlanan serilerde her radyolog mamografi bulgular n ve mikrokalsifikasyonlar kendi tarifiyle anlatt ğ nda ve sonuçlar ona göre bildirdiğinde diğer yazarlarla k yaslama yapmak ve ortak bir ad m atmak zorlaşmaktad r. Radyologlar n amac gereksiz biyopsi say s n en aza indirip kanseri atlamamakt r. Radyologlar 3. Yüksek olas l kla malign mikrokalsifikasyonlar a. Pleomorfik veya heterojen (granüler) kalsifikasyonlar b. nce çizgisel ve/veya çizgisel dallanma gösteren (casting) kalsifikasyonlar Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 359

Resim 2. Grup oluflturan, pleomorfik kalsifikasyonlar n (oklar) biyopsi sonras intraduktal karsinoma ait olduklar anlafl lm flt r. aras ndaki iletişim artarsa bu amaca daha çok yaklaş lacakt r. Bunun için ayn dilden konuşulmal, yani ortak bir terminoloji kullanmal d r. Uzun y llar boyunca mamografi bulgular n standart bir şekilde inceleyen bir sistem bulunmamaktayd. Bu nedenle mamografi raporlar ndaki kavram kargaşalar n kald rmak, radyologlar n kendi aralar ndaki ve klinisyenlerle olan iletişimini art rmak, raporlardaki k ymetli bilgileri klinisyenlere anlaş labilir ve standart bir halde sunmak ve birbirlerinin tecrübelerinden faydalanmak amac yla 1990 l y llar n baş nda ACR nin diğer sağl k kuruluşlar yla ortaklaşa gayretleri sonucunda BI-RADS ad alt nda standart bir terminoloji geliştirildi (4,7). Komite literatürdeki yay nlar ve tavsiyeleri göz önüne alarak belli aral klarla bir araya gelip terminolojiyi yeniden Tablo 2. BI-RADS kriterlerine göre mikrokalsifikasyonlar n da l mlar 1. Grup veya küme oluflturan 2. Çizgisel (lineer) 3. Segmenter 4. Bölgesel 5. Yayg n (saç lm fl) gözden geçirmektedir. Terminoloji geliştirilirken statik olmad ğ, belli aral klarla yeniden gözden geçirilip değişiklikler yap labileceği bildirilmiştir (7). Bir çok araşt rmac taraf ndan BI- RADS terminolojisinin kullan m nda radyologlar aras uyum oran test edilmiştir (8,9). Baz araşt rmac lar ise BI-RADS terminolojisi içerisinde yer alan mamografik bulgular ve/veya sonuç kategorilerinin kendi serileri içindeki pozitif öngörü değerlerini bildirmişlerdir (10-12). BI-RADS terminolojisi kullan larak mamografik bulgular n s n fland r lmas, histopatolojik sonuçlarla karş laşt r lmas ve sonuçlar n bildirilmesi, terminolojinin saflaşt r lmas ve mamografi yorumlar ndaki pratik değerinin artmas na yol Tablo 3. BI-RADS s n fland rmas na göre mikrokalsifikasyonlara efllik eden bulgular 1. Deri retraksiyonu 2. Meme bafl retraksiyonu 3. Deride kal nlaflma 4. Trabeküler kal nlaflma 5. Deri lezyonu 6. Aksiller lenfadenopati 7. Yap sal distorsiyon açacakt r. Serimizde biyopsi yap lan kalsifikasyonlar n %30 unda malign patoloji saptand. Literatürde bu oran n %13 ile %45 aras nda değiştiği dikkate al nd ğ nda, meme görüntüleme ünitemizdeki uygulaman n yurt d ş uygulamalarla uyumlu olduğunu belirtebiliriz (13). Çal şmam zda biyopsi önerilen ve histopatolojik sonucu benign gelen mikrokalsifikasyonlar en çok BI-RADS kategori 4 te yer almaktayd. Histopatolojik sonucu malign olan mikrokalsifikasyonlar ise en çok BI-RADS kategori 5 e girmekteydi. Histopatolojik sonuç benign olmas na rağmen toplam yorum say s (üç radyoloğun) göz önüne al nd ğ nda, en çok biyopsi önerilen lezyonlar fibrokistik değişikliklerdi. Lacquement ve arkadaşlar n n serisinde de, biyopsi yap lan benign lezyonlar içinde %85 ile fibrokistik değişiklikler ilk s ray alm ş, ikinci s rada %27 ile fibroadenom gelmiştir (12). Bizim çal şmam zda malign lezyonlar içinde invazif duktal karsinom ilk s ray almakta (%68), duktal karsinoma in situ (DKİS) ise %24 ile ikinci s rada gelmekteydi. Lacquement ve arkadaşlar - n n serisinde de; invazif duktal karsinomlar %47 ile ilk s rada, DKİS ise %29 ile ikinci s rada gelmektedir (12). Orel ve arkadaşlar ise 1312 vakal k serilerinde DKİS oran n %31 olarak bildirmişlerdir (10). Her üç seride DKİS oranlar n n uyumlu ve yüksek olmas, mamografinin erken tan amac n n gerçekleştiğini ortaya koymaktad r. Lacquement ve arkadaşlar n n 688 adet biyopsi serisinde; 161 tanesi ma- Tablo 4. BI-RADS sonuç kategorileri Kategori Tan mlama 0 Ek tetkik gerektirenler 1 Normal mamografi 2 Benign bulgular 3 Büyük olas l kla benign 4 fiüpheli anormallikler (biyopsi yap lmas düflünülmelidir) 5 Malign olma olas l çok yüksek lezyonlar (gerekli ifllemler yap lmal d r) 360 Eylül 2002

Resim 3. Grup oluflturan, ince çizgisel dallanma gösteren kalsifikasyonlar. Histopatolojik tan : invazif duktal karsinom. Tablo 5. BI-RADS a göre mikrokalsifikasyonlar n de erlendirilmesinde radyologlar aras uyum oranlar (κ). Mikrokalsifikasyonlar Rad. A-B (κ) Rad. A-C (κ) Rad. B-C (κ) fiekillerine göre 0.16 0,31 0.12 Da l mlar na göre 0.43 0.29 0.51 Efllik eden bulgular 0.43 0.48 0.49 Sonuç kategori 0.35 0.27 0.33 Sonuç (BIRADS 2-3) 0.16 0.17 0.21 Sonuç (BIRADS 4-5) 0.45 0.38 0.46 lign (%23), 527 tanesi benign (%77) lezyon saptanm şt r. Tüm meme lezyonlar dahil olmak üzere BI-RADS sonuç kategorilerinin pozitif öngörü değerleri; kategori 1 için 0, kategori 2 için 0.04, kategori 3 için 0.03, kategori 4 için 0.23, kategori 5 için ise 0.92 olarak belirtilmiştir (12). Liberman ve arkadaşlar n n tüm meme lezyonlar dahil olmak üzere 492 adet biyopsi serisinde; 225 tanesi kanser (%46) tespit edilmiştir. BI-RADS sonuç kategorilerinin ve mamografi bulgular n n pozitif öngörü değerleri; kategori 4 için 0.34, kategori 5 için 0.81 dir (11). Baker ve arkadaşlar n n 60 hastal k serisinde ise, 150 adet mikrokalsifikasyona ait BI-RADS sonuç kategorilerinin pozitif öngörü değerleri; kategori 2 için 0, kategori 3 için 0.02, kategori 4 için 0.11, kategori 5 için 0.63 olarak bildirilmiştir (5). Bizim serimizde ise toplam yorumda sonuç kategorilerinin pozitif öngörü değerleri; kategori 2 için 0, kategori 3 için 0.05-0.33, kategori 4 için 0.07-0.25, kategori 5 için: 0.44-0.68 aras nda değişmekteydi. Kategori 2, 4 ve 5 için PÖD ler literatürle uyumlu olmakla beraber, kategori 3 için PÖD beklenenden yüksektir. Literatürde kategori 3 için PÖD %0.5 ile %4 aras nda bildirilmiştir. Olgu say m z n düşük olmas n n ve bireysel değerlendirme farkl l klar n n yan s ra, bizim sonuçlar m z sonuçta biyopsi yap lan kategori 3 lezyonlara dayanmaktad r. Bu nedenle mamografik incelemede kategori 3 olarak değerlendirilip takip önerilen kalsifikasyonlarda PÖD değerini bildirmemiz mümkün değildir. Liberman ve arkadaşlar n n serisinde çizgisel/çizgisel dallanma gösteren mikrokalsifikasyonlar için PÖD 0.81, kalsifikasyonlar n segmental dağ l m paterni için 0.74, lineer dağ l m paterni için ise 0.68 olarak bildirilmiştir (10). Kim ve arkadaşlar n n mikrokalsifikasyonlara ait 85 adet biyopsi serisinde; 35 tanesi kanser (%41) olmak üzere mikrokalsifikasyon morfolojileri (şekil) içinde en yüksek PÖD çizgisel/çizgisel dallanan mikrokalsifikasyonlarda (0.75), mikrokalsifikasyonlar n dağ l m paternleri içinde ise en yüksek PÖD ise segmenter dağ l m gösteren mikrokalsifikasyonlardayd (0.77) (9). Çal şmam zda, her üç radyoloğun değerlendirilmesi dikkate al nd ğ nda kategori 5 te malign patoloji oran Liberman n n serisine göre daha düşük olmakla birlikte, bireysel olarak değerlendirildiğinde bu oran daha yüksek olabilmekte ve %44 ile %68 aras nda değişmekteydi. Literatürle uyumlu olarak çal şmam zda, PÖD en yüksek olan kategori 5 olup, morfolojik paterne göre ince çizgisel veya çizgisel dallanma gösteren mikrokalsifikasyonlar n ve dağ l m paternine göre segmenter dağ l m gösteren kalsifikasyonlarda malign patoloji oran yüksektir. Grup oluşturan veya lineer dağ l m gösteren kalsifikasyonlarda PÖD, segmenter dağ l m gösterenlere oranla daha düşüktür. BI-RADS terminolojisinin kullan - m nda radyologlar aras uyum, farkl serilerde değişik olarak bulunmuştur. Berg ve arkadaşlar n n 103 adet mamografi serisindeki 5 radyolog aras ndaki uyum (k) meme dansitesi için 0.43, mikrokalsifikasyon morfolojisi için 0.36, mikrokalsifikasyonlar n dağ l mlar için 0.47, sonuç kategorileri için 0.37 olarak belirlenmiştir (8). Kim ve arkadaşlar n n 83 adet mikrokalsifikasyona ait mamografi serisindeki 2 radyolog aras uyum (k) mikrokalsifikasyon morfolojileri için 0.52, mikrokalsifikasyonlar n dağ l m paterni için 0.59 ve sonuç kategorileri için ise 0.37 olarak saptanm şt r (9). Bizim çal şmalar m zda da, benzer sonuçlar ortaya konmuştur. BI-RADS terminolojisinin kullan m nda 3 radyolog aras uyum BI-RADS sonuç kategorilerinin hepsi birden göz önüne al nd ğ nda (genel) k= 0.27-0.35, mikrokalsifikasyon morfolojisinde k= 0.12-0.31, mikrokalsifikasyonlar n dağ l m paterninde k= 0.29-0.51, eşlik Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 361

A B Resim 4. A. nvazif duktal karsinoma ait, segmenter pleomorfik kalsifikasyonlar. B. Ayn olgunun cerrahi doku grafisi. eden bulgularda k=0.43-0.49 olarak bulundu. Sonuç kategorilerinin ve kalsifikasyon morfolojisinin değerlendirilmesinde BI-RADS ile yorumcular aras nda minimal uyum sağlanm şt r. Özellikle sonuç kategorisinin belirlenmesinde çal şmam zda radyologlar aras uyumlar, Berg ve Kim taraf ndan bildirilen değerlere yak nl k göstermektedir (8,9). Alt gruplardaki uyum ise, BI-RADS kategori 2 için k= 0.16-0.42, kategori 3 için k= 0.12-0.41, kategori 4 için k= 0.17-0.23, kategori 5 için: k= 0.39-0.62 dir (Tablo 7). BI- RADS sonuç kategorileri takip gerektirenler (BI-RADS 2-3) ve biyopsi gerektirenler (BI-RADS 4-5) diye ayr ld ğ nda; takip gerektirenler için uyum k= 0.16-0.21 iken biyopsi gerektirenler için k= 0.38-0.46 olarak saptand (Tablo 5). Buna göre biyopsi endikasyonun belirlenmesinde BI-RADS kriterleri, yorumcular aras nda minimalorta derecede uyum sağlanmas na olanak sağlamaktad r. Mikrokalsifikasyon morfolojilerinde en yüksek uyumlar, tipik benign kalsifikasyonlar olan yuvarlak mikrokalsifikasyonlar ve kalsiyum sütü tan mlanmas nda ve malign patoloji aç - s ndan çok anlaml olan ince çizgisel veya çizgisel dallanma gösteren mikrokalsifikasyonlarda, en düşük uyumlar ise punktat mikrokalsifikasyonlar ve pleomorfik mikrokalsifikasyonlar n tan mlanmas nda sağland. Mikrokalsifikasyonlar n dağ l m paternlerinde en yüksek uyum, difüz veya grup yapan mikrokalsifikasyonlarda, en düşük uyum ise lineer veya bölgesel dağ l m paterni gösteren mikrokalsifikasyonlarda bulundu. Mamografi raporlar n standardize etmek, mamografi yorumlar ndaki kar ş kl ğ azaltmak, sonuçlar n yol göstericiliğini kolaylaşt rmak ve ortak bir terminoloji sağlamak amac yla ACR öncülüğünde geliştirilen BI-RADS, mamografideki bulgular tan mlay c terimler terminolojisinden oluşmaktad r. BI-RADS kullan larak baz çal şmalar yap lmas na rağmen, henüz bu Tablo 6. Her bir radyolog de erlendirmesinde, BI-RADS sonuç kategorilerine göre mikrokalsifikasyonlar n malign olabilirli i yönünden pozitif öngörü de erleri (%PÖD). BI-RADS 2 3 4 5 Rad Say % Say % Say % Say % A 0/3 0 1/21 5 5/30 17 19/28 68 B0/2 0 2/6 33 3/44 7 20/30 67 C 0/7 0 1/7 14 8/32 25 16/36 4 terminolojinin uygulamas ndaki değişkenlik yayg n olarak test edilmiş değildir. Biz de çal şmam zda, BI- RADS ile mikrokalsifikasyonlar değerlendirerek, bu sistemin yorumcular aras nda uyum sağlamada ne kadar başar l olabileceğini araşt rd k. Buna göre mikrokalsifikasyonlar n morfolojilerinin tan mlanmas nda minimal uyum, mikrokalsifikasyonlar n dağ - l mlar n n belirlenmesinde minimalorta derecede uyum, mikrokalsifikasyonlar n malign patoloji yönünden şüphe derecesini belirleyen sonuç kategorizasyonunda ise minimal uyum saptand. Tipik benign kalsifikasyonlardan kalsiyum sütü ve yuvarlak kalsifikasyonlar için ve malign patoloji olas l ğ yüksek olan ince çizgisel veya çizgisel dallanma gösteren kalsifikasyonlar için uyum diğer tiplere oranla daha iyi bulundu. Sonuç olarak çal şmam zda BI-RADS terminolojisi memedeki mikrokalsifikasyonlar Tablo 7. BI-RADS sonuç kategorilerindeki radyologlar aras uyum oran (κ) aral klar BI-RADS κ 2 0.16 0.42 3 0.12 0.41 4 0.17 0.23 5 0.39 0.62 Genel 0.27 0.35 362 Eylül 2002

hem tariflemede hem de, lezyon karakteristiği aç s ndan değerlendirmedeki kar ş kl ğ azaltmada minimalorta derecede başar l bulunup, istenilen düzeyde başar y gösteremese de mamografi raporlar ndaki standardizasyonu geliştirmek aç s ndan ileriye yönelik önemli bir ad md r. Bu tip çal şmalar bizler için, mamografi raporlar ndaki doğruluk oran n art rmam z, erken evrede meme kanserini saptamam z ve benign lezyonlarda gereksiz biyopsi önerisinden kaç nmam z için yol gösterici olacakt r. Kaynaklar 1. F rat D, Hayran M. Cancer statistics in Turkey and in the world. İz matbaac l k, Ankara, Turkey 1990-1992; 42-51. 2. Stomper PC, Connolly JC, Meyer JE, et al. Clinically occult ductal carcinoma in-situ detected with mammography: Analysis of 100 cases with radiologic-pathologic correlation. Radiology 1989; 172:235. 3. Holland R. Ductal carcinoma in-situ. Eur Radiol 2000; 10:327-330. 4. American College of Radiology (ACR). Illustrated breast imaging reporting and data system (BI-RADStm). Third Edition. Reston [VA]: American College of Radilogy; 1998. 5. Baker JA, Kornguth PJ, Floyd EA. Breast imaging reporting and data system standardized mammography lexicon: observer variability in lesion description. AJR 1996; 166:773-8. 6. Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics 1977; 33:159-74. 7. D Orsi CJ. The American College of Radiology mammography lexicon: an initial attempt to standardize terminology. AJR 1996; 166:779-80. EVALUATION OF BREAST MICROCALCIFICATIONS ACCORDING TO BI-RADS CRITERIA AND ASSESSMENT OF THE INTEROBSERVER AGREEMENT PURPOSE: Our purpose was to evaluate the positive predictive value for analysis of breast microcalcifications according to BI-RADS criteria in determination of malignancy and to assess the interobserver agreement using these criteria. MATERIALS AND METHODS: Eighty two patients with microcalcifications in their mammograms underwent surgical excision after needle localization in our institution. Mammograms of these patients were evaluated by 3 radiologists retrospectively and independently. Each observer noted the morphology, distribution and final assessment category of microcalcifications according to BI- RADS criteria. By using these data and histologic findings, positive predictive values for each radiologist and the interobserver agreement were calculated. RESULTS: In the evaluation of microcalcifications according to BI-RADS criteria, positive predictive values ranged between 7-25% for category 4 lesions and 44-68% for category 5 lesions, and the interobserver agreement was fair (k: 0.12-0.31) in morphology, fair to moderate (k: 0.29-0.51) in distribution of microcalcifications, and fair (k: 0.27-0.33) in final assessment categories. Interobserver agreement was higher in assesment of milk of calcium (k: 0.26-0.43) and round microcalcifications (k: 0.32-0.66) than other typically benign microcalcifications and in fine linear or fine linear branching microcalcifications (k: 0.31-0.34) than other probably malign microcalcifications. CONCLUSION: The BI-RADS lexicon succeeded fair to moderate in reducing the ambiguity in both the description and assessment of breast lesions in our study. Such efforts will guide us to improve the accuracy in reporting mammographies, diagnosing breast cancer at the earliest stage, and to avoid unnecessary biopsies of benign lesions. TURK J DIAGN INTERVENT RADIOL 2002; 8:358-363 8. Berg WA, Campassi C, Langenberg P, Sexton MJ. Breast imaging reporting and data system: inter and intraobserver variability in feature analysis and final assessment. AJR 2000; 174:1769-1770. 9. Kim MH, Kim E. Nonpalpable mammographic clustered microcalcification: interobserver agreement and the positive predictive value of Acr Bi-rads lexicon and final assessment categories. RSNA 1999; 213:200. 10. Orel SG, Kay N, Reynolds C, Sullivan DC. BI-RADS categorization as a predictor of malignancy. Radiology 1999; 211:845-50. 11. Liberman L, Abramson AF, Squires FB, Glassman JR, Morris EA, Dershaw DD. The breast imaging reporting and data system: positive predictive value of mammographic features on final assessment categories. AJR 1998; 171:35-40. 12. Lacquement MA, Mitchell D, Hollingsworth AB. Positive predictive value of the breast imaging reporting and data system. J Am Coll Surg 1990; 189:34-40. 13. Lafontan B, Daures JP, Salicru B, rt al. Isolated clustered microcalcifications: diagnostic value of mammography-series of 400 cases with surgical verification. Radiology 1994; 190:479-83. Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 363