Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği GES UYGULAMALARI VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR Alican EKİN - Gensed Y. Kurulu Üyesi Ekinler Eurosol Enerji A.Ş. G. Müdür Akdeniz Bölgesinde Güneş Enerjisi Lisanssız Elektrik Üretimi Fırsatlar ve Finansal Destekler Semineri 07 MAYIS 2015 alican.ekin@gensed.org
İÇERİK GES UYGULAMA SÜRECİ MÜHENDİSLİK PROJE GELİŞTİRME (ARAZİ SEÇİMİ-ÇATI SEÇİMİ ) PROJE DOSYASININ HAZIRLANMASI ÜRÜN TEDARİĞİ İNŞAAT UYGULAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER PROJE DOSYASI KAPSAMINDAKİ PROBLEMLER DOĞRU MÜHENDİSLİK DOĞRU ÜRÜN SEÇİMİ
ARAZİ SEÇİMİ GES için uygulama sahası belirlerken dikkat edilmesi gereken hususlar: Arazini toprak türü, Arazinin Eğimi, Güneye cepheli olması, Çevresinde gölgelenmeye sebep olacak engel bulunmaması, Trafo Merkezine yakınlığı(tm Kapasite) veya OG hattına yakınlığı Lojistik kolaylığı, Su kaynağına yakınlığı Arazi özellikleri Tarım arazisi statüsünde olmaması, (tarım dışı ) DSİ sulama programı kapsamı dışında olması, Maden arazisi statüsünde olmaması,
ÇATI SEÇİMİ GES uygulanacak çatıları belirlerken dikkat edilmesi gereken hususlar: Çatı türü, Çatının Eğimi, Güneye cepheli olması, Çevresinde veya üzerinde gölgelenmeye sebep olacak engel bulunmaması, Statik hesaplarının doğru yapılması Lojistik kolaylığı,
PROJE GELİŞTİRME VE DOSYA HAZIRLIĞI KURULACAK ALANIN İÇERİĞİ NETLEŞMESİ KURULACAK ALAN İÇİN YERLEŞİM VE VERİM SİMÜLASYONLARININ YAPILMASI. KULLANILACAK KONSTRUKSİYON TİPİNİN NETLŞEMESİ KURULACAK GÜCÜN TESPİTİ ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ Kurulu gücü 1-10 MWe olan güneş enerjisi santralleri,(çatı ve cephe sistemleri hariç) seçme ve eleme kriteri uygulanacaktır. (25 Kasm 2014 SALI Resmi Gazete Sayı : 29186 ) (ARAZİ İÇİN) TARIM DIŞI YAZISI İLGİLİ DAĞITIM ŞİRKETİNE ÇAĞRI MEKTUBU İÇİN BAŞVURU ARAZİ İÇİN GEREKLİ OLMASI HALİNDE İMAR İZNİ ÇALIŞMALARINA PARALELDE BAŞLANILMASI GEREKİR
PROJE DOSYASININ HAZIRLANMASI BELGELER HESAPLAR PAFTALAR EKLER Bag lantı Anlas masına C ag rı Mektubu ve Bag lantı Go ru s u Panel Seçimi Evirici Seçimi Genel Vaziyet Planı Modu l Bilgileri I l O zel I daresi/osb/belediye tarafından verilen GES uygunluk yazısı Kabloların seçimi Sistem Kurulum S eması Evirici Bilgileri I l O zel I daresi/osb/belediye tarafından verilen statik uygunluk onay yazısı (I ns aat Statik Rapor) AC ve DC Gerilim Du s u mu Tek Hat S eması DC ve AC kablo bilgileri Teknik Deg erlendirme Raporu (Sistem Tespit Formu ) Akım Devre Koruma Aygıtları Topraklama Planı Meteorolojik veriler I lgili firmada çalıs an elektrik mu hendisinin sgk bordro do ku mu Kısa Devre Hesapları Topraklama Kablo Gu zergahı Planı S artnameler Ilgili firmada çalıs an elektrik mu hendisinin I mza Sirku leri I lgili firmaya ve elektirik mu hendisine Veka letname Yıldırım koruma O lçu, I zleme ve Haberles me Planı Tip projeler Gerekçe raporu Kes if o zeti Pano Detay Planları
PROJE DOSYASININ HAZIRLANMASI
ÜRÜN TEDARİĞİ Ürün seçimi proje dosyasinin hazirlanmadan önce ön analiz ve similasyonlarda netleştirilmesi önemlidir. Tedaş a verilecek belgelerin hazırlama süresi, doğru dizaynı alternatif ürünlerle çalişip karar verme adına yeterli bir süredir. Ürünlerde (özellikler panellerde ) sipariş öncesi malzeme döküm listesi (bill of material ) üreticiden istenmelidir. Garanti şartları, firmanın durumu vs. Ürünlerin tedarik süreleri göz önüne alınarak planlama yapılması ve dosyanın Tedaştaki durumu göz önüne alınarak siparişlerin verilmesi önemlidir. Ürünler sahaya nakil edilirken (arazinin koşulu dahilinde ) ilgili güzegah gözden geçirilerek, teminatlı(sigortalı ) bir taşıma gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
İNŞAAT Çalışma güvenliğinin alınması Saha düzenleme çalışmaları İnvertör kabin yerlerinin hazırlanması Panel montaj ayaklarının temel çalışmaları (çakım veya beton ) Lojistik,depo ve güvenlik çalışmaları Çit/güvenlik sistemleri tasarımı-montajı
İNŞAAT UYGULAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR Çatı sandviç panel aralık farklılıkları Arazi isometrisi ile uygulamanın birebir örtüşmesi Projeye uygunluk.
UYGULAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER Proje dosyasının hazırlanması süreçlerinde belgeler başlığı altındaki yaşanılan problemler. 21.09.2012 tarihli B.15.0.YEG.0.00.00.00/045.01-719 SAYILI GES PROJE ŞABLONU ek-1 a) 2) ve 3) ve ek-2 a) 2) maddesi kapsamındaki daraltılmış içerikten kaynaklı ve ilgili kurumlara yayınların yapılmamasından kaynaklı proje dosyasındaki ilgili evrakların hazır olamaması. http://www.tedas.gov.tr/lisansizelektrik/ek- 1%20LUYGunesProjeOnayGerekliEvrak.pdf Ek-1 (ARAZİ ) Ek-2 (Çatı )
UYGULAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER Arazi imar süreçlerinde Belediyeler veya il özel idareleri kapsamında standart prosedürlerin oturtulması. İlgili Meclis toplantısı ve kararın çıkma sürecinin önceliklendirilmesi M2 birim için imar rakamlarının güneş enerjisi yatırımları için teşvikli konuma çekilmesi Güneş enerjisi için ilgili ruhsat formunun revize edilmesi TEDAŞ proje süreçlerinin 180+90 gün e dayanmış olması?
UYGULAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER Doğru Mühendislik
UYGULAMA SÜRECİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER Doğru Ürün Seçimi Solar Panel Seçimi İnverter ve Solar panel dizi uyumsuzluğu Kablo seçimi Konnektör dahilindeki terminal uyumu
Tesis Tipi Yurt İçinde G rçekleşen İmalat Güneş Enerjisi Sanayicileri ve EndüstrisiDerneği A- Hidrolelektrik üretim tesisi Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kwh) 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 SOLAR SİSTEM TEŞVİK DURUMU i a. Hdr oelektrik r ü etim tesisi 7,3 B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi b. nrüzgar ee rjisine dayalı üretim tesisi 7,3 c. njeotermal eeaü rjisine d yalı üretim tesisi 10,5 d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 13,3 e. Gneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3 a i Tesis Tipi C- Fotovoltaik güneş a enerjisine dr yalı ü etim tesisi A- Hidrolelektrik üretim tesisi B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi D- Yoğunlaştırılmış güneş a enerjisine dr yalı ü etim tesisi 1- Kanat 0,8 2- Jeneratör ve güç elektroniği II Sy ılı e Cetvel Yurt İçinde G rçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kwh) 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 1- Kanat 0,8 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) 1,0 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) 1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 1,3 0,8 2- PV modülleri 1,3 3- PV modülünü oluşturan hücreler 3,5 4- İnvertör 0,6 5- PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme 0,5 1- Radyasyon toplama tüpü 2,4 2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6 1,3 3- Güneş takip i s stemi 0,6 4- Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik k a samı 5- Kulede güneş ışınını toplayarak buhar üretim sisteminin mekanik k a samı 1,3 2,4 1- PV panel entegrasyonu 0,8 6- Stirling motoru 1,3 SAYI :6094 1 SAYILI CETVEL SAYI :6094 2 SAYILI CETVEL
SOLAR SİSTEM TEŞVİK DURUMU Yurt İçinde İmalat Yönetmeliği SAYI :27969 19.07.2011 Yurt İçinde İmalat Yönetmeliği Değişikliği SAYI :27969 26.07.2012 Yerli Aksam: Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi nde açıklanan bütünleştirici parçalarının yerli aksam oranları bazında en az %55 i yurt içi katma değerle üretilen aksamı, b) Aksam ve bütünleştirici parça tedarikçisi: Elektrik üretim şirketine ya da sistem tedarikçisine yurt içinde veya Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki serbest bölgelerde imal ettiği aksamı ve bütünleştirici parçaları satan Sanayi Odasına ve/veya Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı şirketi, h) Yerli Katkı İlave Fiyatı: Yurt içinde imal edilen ve EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam Tanımları tablosunda yer alan bir aksam için belirlenen yerli aksam oranının Kanunun II sayılı Cetvelinde belirtilen fiyat ile çarpımı sonucunda elde edilen fiyatı, Yurt İçinde İmalat Yönetmeliği Değişikliği SAYI :28755 04.09.2013
SOLAR SİSTEM TEŞVİK DURUMU Yurt İçinde İmalat Yönetmeliği Sayı : 28755 Yönetmelik Ek 1
Bayar Cad. No:84 K:4 D:8 Kozyatag ı-kadıko y/i stanbul +90 216 455 3500 info@gensed.org www.gensed.org