E C O N O M I C U S İKTİSAT SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Mikro İktisat Makro İktisat Para-Banka-Kredi Uluslararası İktisat Büyüme ve Kalkınma Türkiye Ekonomisi İktisadi Doktrinler Tarihi KPSS ve kurum sınavları için özgün sorulardan oluşan TEK KİTAP Müfettişlik Uzmanlık Denetmenlik Banka Sınavları Kontrolörlük Kaymakamlık Hakimlik DİLEK ERDOĞAN KURUMLU
DİLEK ERDOĞAN KURUMLU İKTİSAT SORU BANKASI ISBN 978-605-364-356-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 4. Baskı: Kasım 2014, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA (0312-394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50-430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24-434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 E-ileti: pegem@pegem.net
SUNU Değerli uzman, denetmen ve müfettiş adayı arkadaşlarım; Elinizdeki soru bankasını sizin için hedefleri olan ve hedeflerine ulaşmak adına bol soru çözmesi gerektiğini bilen kıymetli öğrencilerim için yazdım. Başarılarınıza katkıda bulunacağımı düşünerek inanın yazarken hiç yorulmadım. Mikro, Makro ve Para kitaplarımdaki konu diziliminde tüm kurum ve KPSS sorularını dikkate alarak olması gereken her şeyi soru yapmaya çalıştım. Özellikle çözümleri geniş tutarak - öz ve net bilgilerden de uzaklaşmadan - bu soru bankasını bitirdiğinizde tüm iktisadı baştan sona tekrar etmiş olun istedim. Benimle bu süreçte aynı istekte olan değerli meslektaşlarım Mahir ALPER e, Salim GÖL e, Selma BALABAN LEVENT e, kıymetli hocam Prof. Dr. Nurettin ÖZTÜRK e, Yrd. Doç. Dr. Bahadır AYDIN a, dizgi biriminden Gülnur ÖCALAN a, kurucumuz Suat DÜZ e, can eşim ve canım kızım YAĞMUR a çok teşekkür ederim. Sizin için en büyük dileğim en güzel yerlere kendi emeklerinizle gelmenizdir. Hepinize sonsuz başarılar dilerim... Dilek ERDOĞAN KURUMLU
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 MİKRO İKTİSAT (1-394) İktisadın Niteliği ve Önemi...3 Çözümler...7 Tüketici Dengesi Analizi -1... 12 Çözümler... 18 Tüketici Dengesi Analizi -2... 24 Çözümler... 29 Tüketici Dengesi Analizi -3... 34 Çözümler... 39 Tüketici Dengesi Analizi -4... 44 Çözümler... 49 Tüketici Dengesi Analizi -5... 54 Çözümler... 60 Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -1... 67 Çözümler... 71 Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -2... 75 Çözümler... 79 Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -3... 84 Çözümler... 89 Esneklik -1... 95 Çözümler...100 Esneklik -2...106 Çözümler...109 Esneklik -3...114 Çözümler...122 Üretim Teorisi -1...128 Çözümler...132 Üretim Teorisi -2...137 Çözümler...140 Üretim Teorisi -3...144 Çözümler...147
İktisat Soru Bankası Üretim Teorisi -4... 151 Çözümler... 155 Maliyet Analizi -1... 159 Çözümler... 164 Maliyet Analizi -2... 171 Çözümler... 176 Tam Rekabet Piyasaları -1... 180 Çözümler... 184 Tam Rekabet Piyasaları -2... 188 Çözümler... 192 Tam Rekabet Piyasaları -3... 196 Çözümler... 200 Tam Rekabet Piyasaları -4... 204 Çözümler... 209 Eksik Rekabet Piyasaları -1... 214 Çözümler... 218 Eksik Rekabet Piyasaları -2... 222 Çözümler... 226 Eksik Rekabet Piyasaları -3... 230 Çözümler... 234 Eksik Rekabet Piyasaları -4... 239 Çözümler... 243 Eksik Rekabet Piyasaları -5... 247 Çözümler... 252 Eksik Rekabet Piyasaları -6... 258 Çözümler... 265 Faktör Piyasaları -1... 272 Çözümler... 277 Faktör Piyasaları -2... 283 Çözümler... 286 Genel Denge ve Refah Analizi -1... 289 Çözümler... 293 Genel Denge ve Refah Analizi -2... 296 Çözümler... 300 Mikro İktisat Karma Sorular... 307 Çözümler... 346 vi
İçindekiler BÖLÜM 2 MAKRO İKTİSAT (395-748) Makro İktisada Giriş -1...397 Çözümler...401 Makro İktisada Giriş -2...405 Çözümler...410 Makro İktisada Giriş -3...414 Çözümler...417 Makro İktisada Giriş -4...419 Çözümler...424 Makro İktisada Giriş -5...428 Çözümler...432 Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -1...435 Çözümler...439 Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -2...442 Çözümler...447 Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -3...450 Çözümler...455 Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -4...461 Çözümler...466 Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -5...471 Çözümler...475 Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -1...478 Çözümler...481 Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi - 2...485 Çözümler...490 Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -3...495 Çözümler...500 Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -4...504 Çözümler...509 vii
İktisat Soru Bankası Paranın Makro Ekonomideki Rolü -1... 515 Çözümler... 519 Paranın Makro Ekonomideki Rolü -2... 523 Çözümler... 529 IS-LM Analizi - 1... 534 Çözümler... 538 IS-LM Analizi - 2... 545 Çözümler... 549 IS-LM Analizi - 3... 555 Çözümler... 561 Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 1... 566 Çözümler... 571 Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 2... 576 Çözümler... 580 Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 3... 586 Çözümler... 593 Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 1... 600 Çözümler... 604 Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 2... 609 Çözümler... 614 Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 3... 619 Çözümler... 624 Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 4... 629 Çözümler... 634 Enflasyon ve İşsizlik - 1... 641 Çözümler... 646 Enflasyon ve İşsizlik - 2... 651 Çözümler... 656 Enflasyon ve İşsizlik - 3... 660 Çözümler... 664 Enflasyon ve İşsizlik - 4... 668 Çözümler... 674 Bütçe Açıkları ve Bütçe Politikası... 681 Çözümler... 684 Mikro İktisat Karma Sorular... 689 Çözümler... 717 viii
İçindekiler BÖLÜM 3 PARA-BANKA KREDİ (749-1008) Para Ekonomisine Giriş - 1... 751 Çözümler... 754 Para Ekonomisine Giriş - 2... 757 Çözümler... 760 Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi -1... 763 Çözümler... 767 Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 2... 771 Çözümler... 775 Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 3... 780 Çözümler... 783 Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 4... 786 Çözümler... 791 Merkez Bankası - 1... 795 Çözümler... 798 Merkez Bankası - 2... 802 Çözümler... 806 Para Politikası Amaçları ve Araçları -1... 809 Çözümler... 812 Para Politikası Amaçları ve Araçları - 2... 816 Çözümler... 820 Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği -1... 824 Çözümler... 829 Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği - 2... 833 Çözümler... 838 Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği - 3... 843 Çözümler... 847 Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği -4... 853 Çözümler... 857 Parasal Aktarım Mekanizmaları -1... 862 Çözümler... 866 Parasal Aktarım Mekanizmaları -2... 871 Çözümler... 874 ix
İktisat Soru Bankası Parasal Aktarım Mekanizmaları -3...877 Çözümler...883 Döviz Kurunun Belirlenmesine Yönelik Yaklaşımlar -1...889 Çözümler...892 Para Politikasının Yürütülmesinde Hedeflerin Kullanımı -1...895 Çözümler...899 Para Politikasının Yürütülmesinde Hedeflerin Kullanımı -2...902 Çözümler...906 Finansal Ekonomi -1...911 Çözümler...915 Finansal Ekonomi - 2...918 Çözümler...922 Finansal Ekonomi - 3...927 Çözümler...931 Finansal Ekonomi - 4...935 Çözümler...940 Finansal Ekonomi - 5...945 Çözümler...948 Finansal Ekonomi - 6...952 Çözümler...956 Para-Banka-Kredi Karma Sorular...961 Çözümler...986 BÖLÜM 4 ULUSLARARASI İKTİSAT (1009-1206) Uluslararası İktisat... 1011 Çözümler... 1038 Büyüme ve Kalkınma... 1071 Çözümler... 1096 Türkiye Ekonomisi... 1121 Çözümler... 1142 İktisadi Doktrinler Tarihi... 1163 Çözümler... 1182 Tablolar... 1199 x
MİKRO İKTİSAT
İktisadın Niteliği ve Önemi 1. Aşağıdakilerden hangisi iktisadın genel tanımıdır? A) İnsan ihtiyaçlarının sonsuz kaynaklardaki alternatif kullanım yoludur. B) İnsanların kıt ihtiyaçlarının sonsuz kaynaklarla karşılanmasında etkin seçeneklerin kullanımıdır. C) İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasında kıt kaynakların alternatif kullanım yollarını inceleyen doğal bir bilim dalıdır. D) İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasında kıt kaynakların alternatif kullanım yollarını inceleyen sosyal bir bilim dalıdır. E) Üretim, bölüşüm gibi küçük birimlerin doğal bir sonucu olan sosyal ve analitik bir bilim dalıdır. 3. İktisadın mevcut durumunu inceleyerek, insan davranışları ve insanların nispeten küçük birimlerle ilişkili tercihlerini inceleyen iktisat bölümü, aşağıdakilerden hangisidir? A) Mikro iktisat B) Makro iktisat C) Pozitif iktisat D) Normatif iktisat E) Nedensel iktisat 4. Aşağıdakilerden hangisi iktisatçıları ilgilendiren mikro bir konudur? A) Tüketici dengesi B) Milli gelir C) Enflasyon D) Dış ticaret E) Toplam talep 2. İktisadın temel özellikleri içerisinde aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) İktisat bir sosyal bilimdir. B) İktisat sadece rakamlarla uğraşır ve insan davranışlarının iktisadi yönünde yoğunlaşır. C) İktisat, malların tüketimi ile olduğu kadar üretimi ve dağıtımıyla da ilgilidir. D) İktisat analitiktir. E) İktisat, tarihi bir bilimdir. 5. Bir faaliyetin biraz daha fazla ya da biraz daha az yapılmasına ilişkin kararlar ve bu kararların incelenmesi, aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilir? A) İhtiyaç B) Hipotez C) Tümleme yanılgısı D) Rasyonel davranış E) Marjinal analiz 3
İktisadın Niteliği ve Önemi 6. Kitap ve koltuk nasıl mallardır? A) İkame mal B) Rakip mal C) Tamamlayıcı mal D) Zayıf tamamlayıcı mal E) Bağımsız mal 7. Ata ekmeğinin üretim sürecinde kullanılan mal ve hizmetlerden hangisi tüketici malı niteliğindedir? A) Maya B) Su ve un C) Hamur D) Ata ekmeği E) Hamuru yapan işçi 9. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Değeri bir veya birden fazla bağımsız değişkendeki değişmelere göre belirlenen değişken, bağımlı değişkendir. B) Değeri zamanın belli bir anında ölçülebilen değişken, stok değişkendir. C) Değeri model dışında sistem dışı etkilerle değişen değişken, dışsal değişkendir. D) Değeri incelenen eşitlik dışında veya eşitliğe bağımlı olarak belirlenen ve bağımsız değişkenin değerindeki değişmelere neden olan değişken, bağımsız değişkendir. E) Değeri belli bir zaman diliminde ölçülebilen değişken, akım değişkendir. 10. Para stoğu nasıl bir değişkendir? A) Dışsal değişken B) Stok değişken C) Akım değişken D) Bağımsız değişken E) İçsel değişken 8. Bir otomobilin satış elemanı tarafından kullanılması, aşağıdaki mal türlerinden hangisini ifade eder? A) Nihai mal B) Dayanıksız mal C) Üretici malı D) Serbest mal E) Ekonomik olmayan mal 11. Fransız iktisatçı Leon Walras, aşağıdakilerden hangisini, matematiksel bir içerik katarak oluşturmuştur? A) Karşılaştırmalı statik analiz B) Statik analiz C) Dinamik analiz D) Kısmî denge analizi E) Genel denge analizi 4
İktisadın Niteliği ve Önemi 12. T (x) x 3 20x 2 ise ortalama değeri maksimum yapan x değeri kaçtır? A) 20 B) 30 C) 10 D) 40 E) 50 13. Bir ekonomideki tüm üretim faktörlerinin veri teknoloji ile üretime koşulması, hiçbirinin atıl kalmaması varsayımı altında, belirli bir dönemde, üretilmesi mümkün olan, alternatif mal bileşimlerini gösteren eğri aşağıdakilerden hangisidir? A) Tüketim imkanları eğrisi B) Kayıtsızlık eğrisi C) Üretim olanakları eğrisi D) Eş-ürün eğrisi E) Talep eğrisi 15. Ekonomide kaynaklar kıt olmasa ve üretim faktörlerinin kullanımı gelişi güzel olsa, aşağıdakilerden hangisi söz konusu olur? A) Fırsat maliyeti artan bir öneme sahip olur. B) Fırsat maliyeti kavramı önemsiz hale gelir. C) Marjinal dönüşüm oranı azalandır. D) Kaynak tahsisi piyasa mekanizmasına bırakılır. E) Kaynaklar devlet tarafından tahsis edilir. 14. Üretim imkanları eğrisinin altında kalan bir nokta ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Tam istihdamda etkin olan noktadır. B) Ekonomide varolan kaynaklarla ulaşılamayan noktadır. C) Hasılanın maksimize edildiği noktadır. D) Ekonomide kaynakların atıl bırakıldığı, etkin olmayan bir noktadır. E) Ekonomide kaynakların tam ve etkin kullanıldığı bir noktadır. 16. Aşağıdakilerden hangisi marjinal dönüşüm oranını ifade eder? A) Bir malın para cinsinden değer ölçüsüdür. B) Üretim imkanları eğrisinin genel ifadesidir. C) Bağımsız değişkenin bağımlı değişkende oluşturduğu toplam değerdir. D) Bağımsız değişkenin birim başına hesaplanan değeridir. E) Üretim imkanları eğrisi üzerindeki herhangi bir noktadan çizilen teğetin eğimidir. 5