Kangal Akkaraman Koçlarında Genetik Çeşitlilik ve Ebeveyn Testinin Uygulanabilirliğinin Mikrosatellit. Belirteçler Kullanılarak Araştırılması



Benzer belgeler
TÜRKİYE DE BULUNAN BAZI YERLİ SIĞIR IRKLARININ GENETİK YAPILARININ KARAKTERİZASYONU

ARAŞTIRMA MAKALESİ. Sığır mikrosatellit test panelinin Türkiye de ebeveyn tayini çalışmalarında kullanılabilirliği

Journal of Cell and Molecular Biology 12(1&2): 39-45, 2014 Research Article 39 Haliç University, Printed in Turkey.

I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri İvesi Koyunlarında mikrosatellite lokuslarında polimorfizmin tespiti Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştı

Eurasian Journal of Veterinary Sciences

Keçi Türünde Mikrosatellit Polimorfizminin Belirlenmesinde Farklı Çoklu-PZR (Multipleks PCR) Sistemleri*

Karya Koyunlarda Mikrosatellit İşaretleyicilerle Babalık Testi [1] Paternity Analysis with Microsatellite Markers in Karya Sheep

RESEARCH ARTICLE. Mikrosatellit lokuslarının tavuk ve güvercinlerde karşılaştırmalı analizi

Türkiye de Bulunan Bazı Yerli Sığır Irklarının STR Markörler ile Genetik Karakterizasyonu

DR. ONUR YILMAZ. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Biyometri & Genetik A.B.D.

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Saanen, Kıl keçisi, Melezleme, Büyüme, Yaşama Gücü

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması

Mikrosatellitlerin Önemi ve Kullan m Alanlar

Ezgi KARA*, Murat ÇİMEN**, Servet KAYA*, Ümit GARİP*, Mehmet ŞAHİNSOY*

HAYVANCILIK BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK İŞLETME ELEMANI

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

talebi artırdığı görülmektedir.

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

TÜRKİYE DE YETİŞTİRİLEN BAZI KOYUN IRKLARINDA EBEVEYN TAYİNİ

KARYA TİPİ KOYUNLARDA MİKROSATELLİT DNA POLİMORFİZMİNE DAYALI EBEVEYN TAYİNİ

İlk Tohumlama Döneminde Hamdani Koyunlarının Döl Verimi ve Kuzularının Süt Emme Dönemindeki Yaşama Gücü İle Büyüme Performanslarının Araştırılması

TÜRKİYE YERLİ KEÇİ IRKLARINDA MİKROSATELLİT DNA POLİMORFİZM TEKNİĞİNİN KULLANILMASI İLE EBEVEYN TAYİNİ Ezgi GÜZEY SÜRMEN

Domuz Ayrığı (Dactylis glomerata L.) Populasyonlarında Genetik Çeşitliliğin Belirlenmesi

Genetic Characterization of Indigenous Anatolian Water Buffalo Breed Using Microsatellite DNA Markers

Türkiye deki bazı kedi ırklarının mikrosatellit markörler ile genetik karakterizasyonu

Edirne İlinden Kış Aylarında Elde Edilen Sütlerde Toplam Yağ ve Protein Değerlerinin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı

The Growth Traits of Bafra Sheep (Chios x Karayaka B1) at Kazım Karabekir Agriculture Centre

ÖZÞENSOY, KURAR, BULUT, NÝZAMLIOÐLU amaçla Uluslararasý Hayvan Genetiði Derneði (ISAG; International Society of Animal Genetics) tarafýndan standartla

Erzurum İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

Farklı Kondisyon Puanlarına Sahip Simmental Irkı Sığırlardan Elde Edilen Sütlerin AB Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Nihat YILDIZ 1 Hüseyin DENK 2. Geliş Tarihi: Kabul Tarihi:

DNA Dizileme (Sekanslama)

Batı Anadolu İçin Bir Süt Keçisi: Bornova Keçisi

İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ. Araş. Gör. Ertuğrul KUL

Hakkari Üniversitesi, Çölemerik Meslek Yüksekokulu, Laborant Veteriner sağlık, HAKKARİ, Türkiye 1

Türkiye de rahvan koşan atlar arasındaki genetik çeşitlilik

İvesi Koyunlarında Mitokondriyal 16S rrna Gen Bölgesi Polimorfizmlerinin PCR-RFLP Yöntemiyle İncelenmesi

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III AÇIKLAMA... V BÖLÜM I - TEMEL KAVRAMLAR...1

SEKÜLER TREND BARıŞ ÖLMEZ. İNSANDA SEKÜLER DEĞİŞİM Türkiye de Seküler Değişim

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

III.ULUSAL VETERİNER BİYOKİMYA ve KLİNİK BİYOKİMYA KONGRESİ (Uluslar Arası Katılımlı)

SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS)

TC. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ADLİ TIP ENSTİTÜSÜ İNSERSİYON/DELESYON (INDEL) MARKIRLARI VE TÜRKİYE POPULASYONU ARZU DÜVENCİ

Doç.Dr. Yasemin ÖNER. Biyometri ve Genetik Anabilim Dalı ÖĞRENİM DURUMU. GÖREVLER Görev Unvanı Görev Yeri Yıl

YERLİ KEÇİ SÜTLERİNİN STANDARTLARA UYGUNLUKLARININ KONTROLÜ

SPERMA,OVUM VE EMBRİYO İTHALATINDA UYULMASI GEREKEN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TALİMAT

Bornova Tipi Keçilerde Kan Proteinleri Polimorfizmi ile Bazı Süt Verim Özellikleri Arasındaki İlişkiler *

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

Edirne İlinde Elde Edilen Sütlerin Dünya Sağlık (Who) Standartlarına Uygunluğu

Mandalarda Alyuvar Potasyum Polimorfizmi Üzerine Bir Araştırma

VE GIDALARDA KULLANIM POTANSİYELLER YELLERİ. ÜSTÜN, Sadettin TURHAN

Batman İlinden Elde Edilen Sütlerde Toplam Yağın Türk ve Avrupa Birliği Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

SİYAH ALACA İNEKLERDE LAKTASYON VERİMİNİN HESAPLANMASINDA KULLANILAN FARKLI YÖNTEMLER VE KONTROL PERİYOTLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Mikrosatellitler ve Kullanım Alanları

ILIMAN İKLİM MEYVE TÜRLERİNDE ÇEŞİT VE TİPLERİN MOLEKÜLER TEKNİKLERLE KARAKTERİZASYONU

Şeyda İPEKCİOĞLU.

Tunceli İli Pertek İlçesinden Elde Edilen Akkaraman Koyunu ve Yerli Kıl Keçi Sütlerinde Temel Lezzet Parametreleri

Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(1): 59 63, 2014.

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT : Sinop Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Sinop

Kocaeli Ġlinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

Major Depresif Bozukluk (MDD) Dünyada maluliyete sebep olan en sık ikinci hastalık Amprik tedavi yaklaşımı İlaca yanıt Yan etki bireysel farklılıklar

TÜRKİYE YERLİ KEÇİ IRKLARININ MİTOKONDRİAL DNA ÇEŞİTLİLİĞİ VE FİLOCOĞRAFYASI

Türkiye Yağlı Kuyruklu Koyun Irklarında DNA Parmak Đzinin RAPD-PCR Yöntemi Kullanılarak Saptanması

HALK ELİNDE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN ISLAHI ÜLKESEL PROJESİ. Dr. Bekir ANKARALI Daire Başkanı

ZEMİN SINIFLAMASINDA BULANIK MANTIK UYGULAMASI SOIL CLASSIFICATION AN APPLICATION WITH FUZZY LOGIC SYSTEMS

Tunceli ili Pertek ilçesinde Yetiştirilen Koyun ve Keçi Sütlerinin Kaliteli Peynir Yapım Standartlarına Uygunluğu

Adıyaman İlinden Eylül Ayında Elde Edilen İnek Sütlerinin Doğu Afrika Kaliteli Çiğ İnek Sütü Standartlarına Uygunluklarinin Belirlenmesi

Prof. Dr. Gürsel DELLAL danışmanlığında, Mine Meryem BOSTANCI tarafından hazırlanan bu çalışma 21/04/2006 tarihinde aşağıdaki jüri tarafından oybirliğ

DNA İzolasyonunda Fenol-Kloroform Yerine Potasyum Asetat Kullanımının DNA Miktarı ve Kalitesi Üzerine Etkisi

Orta Anadolu Merinosu Koyunların Yetiştirici Şartlarındaki Ergin Canlı Ağırlıkları ve Bazı Döl Verimi Özellikleri

Gazi Üniversitesi Patent Destek Birimi Deneyimleri

Van ve Yöresinde Hamdani Koyunlarının Verimleri ve Morfolojik Özelliklerinin Araştırılması; I. Koyunların Çeşitli Verim Özellikleri

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE3 (Çalıştay 2013) BİYOLOJİ GRUP TUHAF

Hipotez Testleri. Kazanımlar

Sığırlarda Suni Tohumlama Uygulamaları Yönünden Genomik Seleksiyonun Önemi

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Jersey, süt ve döl verim özellikleri, çevresel faktörler, sürü yönetimi.

Kangal Köpeği Yavrularında Vücut Ağırlığı Değişimlerinin Tanımlanmasında Doğrusal Olmayan Büyüme Modellerinin Kullanılması*

Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır DICLACOX %2,5 Oral Süspansiyon Veteriner Antikoksidiyal

A8. Kul, E., Erdem, H., Relationships Between Somatic Cell Count and Udder Traits in Jersey Cows. J. Appl. Anim. Res. 34 (2008):

2014 AĞUSTOS AYI ENFLASYON RAPORU

Geliş Tarihi: Kabul Tarihi:

Doç.Dr. HAYRİYE DEĞER ORAL TOPLU

SOYA VE HASADI TANSU BULAT GAMZE DİDAR KIZGIR

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

BOĞAZİÇİ UNIVERSITY KANDİLLİ OBSERVATORY and EARTHQUAKE RESEARCH INSTITUTE GEOMAGNETISM LABORATORY

Fen Edebiyat Fak. Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Kütahya 1977

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2012, No: 39

Siyah Alaca Sığırlarda Kuruda Kalma Süresi, Servis Periyodu ve İlkine Buzağılama Yaşı ile Bazı Süt Verim Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Hazırlayan: Mehmet M. Sarı. Danışman: Prof. Dr. Cengiz Sayın. Konu:Hayvancılıkta Destekleme Politikaları

MALATYA VE ADIYAMAN ĠLLERĠNE AĠT ÇĠĞ ĠNEK SÜTLERĠNDE BĠYOKĠMYASAL PARAMETRELERĠN KARġILAġTIRILMASI

Tarımsal İşletmecilik ve Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yönetimi

SERTLİK ÖLÇME DENEYLERİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/GENETİK (DR) (VETERİNER)

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması

MODERN MÜHENDİSLİK HESAPLAMALARI İLE ASANSÖR BİLEŞENLERİNİN GÜVENİRLİKLERİNİN ARTTIRILMASI

Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri

Uluslararası Hayvancılık 99 Kongresi, Eylül 1999, İzmir

Transkript:

Kafkas Univ Vet Fak Derg 18 (6): 973-977, 2012 DOI:10.9775/kvfd.2012.6879 Journal Home-Page: http://vetdergi.kafkas.edu.tr Online Submission: http://vetdergikafkas.org RESEARCH ARTICLE [1] [2] * ** *** **** ***** Kangal Akkaraman Koçlarında Genetik Çeşitlilik ve Ebeveyn Testinin Uygulanabilirliğinin Mikrosatellit [1] [2] Belirteçler Kullanılarak Araştırılması Ercan KURAR *&** Zafer BULUT *** Tamer ÇAĞLAYAN ****&***** Mustafa GARİP **** Alper YILMAZ **** Mehmet NİZAMLIOĞLU *** Bu çalışma Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir (2002/059 ve 05401104) III. Ulusal Veteriner Biyokimya ve Klinik Biyokimya Kongresi nde (2007) sunulmuştur Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Genetik Anabilim Dalı, TR-42031 Konya - TÜRKİYE Selçuk Üniversitesi, İleri Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (İLTEK), TR-42075 Konya - TÜRKİYE Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, TR-42031 Konya - TÜRKİYE Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, TR-42031 Konya - TÜRKİYE Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, 720044 Bişkek - KIRGIZİSTAN Makale Kodu (Article Code): KVFD-2012-6879 Özet Bu çalışmanın amacı, Kangal Akkaraman Koyunu ıslah projesi kapsamında, populasyon seviyesinde genetik çeşitliliğin tespiti ve DNA seviyesinde ebeveyn tayininin olasılığının araştırılmasıdır. Pilot bir çalışma olarak, kapalı ve kan yakınlığı değerlerinin yüksek olduğu tahmin edilen iki Kangal Akkaraman Koyunu sürüsünde damızlık olarak kullanılan toplam 13 koçtan kan örnekleri alınmıştır. Toplam 20 mikrosatellit lokusu kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile spesifik genom bölgeleri çoğaltılmıştır. PZR ürünleri kapiller elekroforez ile ayrıştırılarak allel ve genotipleri belirlenmiştir. Toplam 99 farklı allelin gözlendiği bu çalışmada, allel sayıları farklı lokuslar için 1 ile 8 arasında değişmektedir. Gözlenen heterezigotluk (Ho), beklenen heterezigotluk (He) ve polimorfizm bilgi içeriği (PIC) değerlerinin sırasıyla 0.000-0.923, 0.000-0.871 ve 0.000-0.818 arasında değiştiği gözlenmiştir. Kullanılan 20 lokus ile toplam Dışlama Gücü (DG) değeri 0.999975 olarak bulunmuştur. Enformatif 12 lokusun kullanılması ile oluşturulacak DNA test panelinin toplam DG değerinin 0.999828 olacağı ve bu panelin Kangal Akkaraman koyun sürülerinin ebeveyn tayini çalışmalarında başarıyla kullanılabileceği kanısına varılmıştır. Anahtar sözcükler: Genetik çeşitlilik, Ebeveyn tayini, Kangal Akkaraman koyunu, Mikrosatellit Investigation of Genetic Diversity and Paternity in Kangal White Karaman Rams Using Microsatellite Markers Summary The objectives of this study were to estimate genetic diversity and test possibility of conducting paternity testing at the DNA level as part of a breeding project of Kangal White Karaman sheep. As a pilot study, blood samples were collected from 13 rams that were used for breeding purposes in two different flocks in which level of inbreeding is proposed to be high. A total of 20 microsatellite markers were used to amplify genomic DNA by polymerase chain reaction (PCR). The resulting PCR products were separated by capillary electrophoresis and allele genotypes were determined. A total of 99 different alleles were determined ranging from 1 to 8 at each locus. The observed (Ho) and expected heterozygosities (He) values were ranged from 0.000 to 0.923 and from 0.000 to 0.871, respectively. Polymorphism information content (PIC) values were between 0.000 and 0.818. Total power of exclusion (PE) value was calculated as 0.999975 for twenty loci. Our results suggested that a panel, including the most informative twelve loci provides a total PE value of 0.999828, can be useful for parentage testing in Kangal White Karaman sheep. Keywords: Genetic diversity, Paternity testing, Kangal White Karaman sheep, Microsatellite İletişim (Correspondence) +90 332 2233573 ekurar@selcuk.edu.tr

974 Kangal Akkaraman Koçlarında... GİRİŞ Türkiye de yerli koyunların yapağı, et ve süt verimini artırmak amacıyla kültür ırkları ile farklı melezleme çalışmaları yapılmıştır. Ancak, geliştirilen yeni koyun tipleri yeterince yaygınlaştırılamadığı gibi bazıları da tamamen yok olmuştur. Diğer taraftan, bölgenin şartlarına uyum sağlamış, dayanıklı ve kanaatkar olan bazı yerli koyun genetik kaynakları yeterince ilgi gösterilmediği için yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu problemin çözümü amacıyla çeşitli adımlar atılmış olup, 2005 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ilk olarak 11 farklı koyun ırkında halk elinde koyun ıslah projeleri Türkiye nin değişik bölgelerinde uygulamaya konulmuştur. Kangal Akkaraman koyunu, Orta Anadolu nun yaygın (otokton) ırkı olan Akkaraman ırkının en iri tipi olup yoğun olarak Sivas ve Malatya illerinde yetiştirilmektedir. Halk elinde ıslah projesi kapsamında, bu genotipin verim düzeylerinin yetiştirici koşullarında tespiti ve artırılması amaçlanmaktadır. Proje kapsamında; Kangal Akkaraman koyunlarının canlı ağırlık ve vücut ölçüleri 1, yapağı 2 ve süt verim özellikleri 3 ile kuzuların canlı ağırlık artışları 4 incelenmiştir. Sığır, koyun ve keçi sürülerinde uygulanan sıfat yöntemleri ve özellikle suni tohumlamanın kullanılması nedeniyle ancak sınırlı sayıda erkek hayvan damızlık olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla, damızlık olarak kullanılan erkek hayvanların seçiminin genetik ilerlemede kritik önemi bulunmaktadır. Bu amaçla kullanılan projeni ve pedigri analizlerinin temelini, damızlık hayvanların akrabalarına ait verim performanslarının kullanılması oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bir sürüde bulunan hayvanlar arasındaki genetik ilişkinin bilinmesi ve doğru kimliklendirmenin yapılmasının önemi büyüktür. Yanlış genetik ilişkinin tespit edilmesi kalıtım derecesi, damızlık değeri gibi parametrelerin yanlış hesaplanmasına neden olmaktadır. Örneğin, Geldermann ve ark. 5 hatalı ebeveyn tayininin kalıtım derecelerinin hesaplanmasındaki etkilerini araştırmış ve %15 oranında hatanın bir karakterin kalıtım derecesinin (h=0.5) %8.7, başka bir karakterin (h=0.2) kalıtım derecesinin ise %16.9 oranında normalden düşük hesaplanmasına neden olduğu bildirilmiştir. Numaralandırma, kimlik ve verimle ilgili kayıtların büyük bir özenle tutulduğu ülkelerde dahi hatalı kimlik ve ebeveyn tespit (misidentification) oranı oldukça yüksektir. Örneğin, Almanya (%4-23), Danimarka (%5-15), Sovyetler Birliği (%8-30), İrlanda (%8-10), İngiltere (%1.3) ve İsrail de (%2.9-5.2) bu değerlerin küçümsenmeyecek oranlarda olduğu tahmin edilmektedir 5-8. Koyunların kimliklendirme çalışmalarında kan grupları ve protein polimorfizmi kullanılmıştır 9. Ancak, daha etkin ve ekonomik olmaları nedeniyle populasyon genetiği çalışmalarında mikrosatellit DNA belirteçleri 10 yaygın olarak tercih edilmektedir. Mikrosatellitler kullanılarak farklı koyun ırkları ve populasyonlarında ebeveyn tayini ve genetik çeşitli- ğin araştırılması çalışmaları için paneller oluşturulmuştur 11-15. Bu pilot çalışmanın amacı, kapalı ve kan yakınlığının nispeten yüksek olduğu düşünülen iki Kangal Akkaraman koyunu sürüsünde genetik çeşitliliğin seviyesi ile ebeveyn tayini çalışmalarında kullanılabilecek bir mikrosatellit test panelinin etkinliğinin araştırılmasıdır. MATERYAL ve METOT Islah projesi kapsamında halk elinde yetiştirilen iki farklı Kangal Akkaraman sürüsüne ait 13 koçtan kan örneği alınmıştır. DNA izolasyonu standart fenol/kloroform yöntemi 16 kullanılarak yapılmıştır. DNA kalitesi 260/280 nm UV de kontrol edilmiştir. Mikrosatellit belirteçleri ISAG ve FAO MoDAD tarafından tavsiye edilen listeden 17 seçilmiştir. Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR), kapiller elektroforez ve fragman analizi daha önce açıklanmıştır 18. Kısaca, PZR protokolü toplam 15 µl hacimde; 1x Mg ++ free PCR buffer (Fermentas, Vilnius, Litvanya), 200 mm dntp (Fermentas, Vilnius, Litvanya), 1.5 mm MgCl ++, 0.375 ünite Taq polimeraz (Fermentas, Vilnius, Litvanya), 2-15 pm her bir primer çifti (Tablo 1) ve 50 ng DNA template olacak şekilde hazırlanmıştır. İki aşamalı Touchdown PZR 19 profi- Tablo 1. Çalışmada kullanılan mikrosatellit lokusları Table 1. Microsatellite loci used in the study No Lokus İleri Primer dizisi (5 ->3 ) Geri 1 BM1824 gagcaaggtgtttttccaatc cattctccaactgcttccttg 2 BM2113 gctgccttctaccaaataccc cttagacaacaggggtttgg 3 INRA023 gagtagagctacaagataaacttc taactacagggtgttagatgaactca 4 ETH10 gttcaggactggccctgctaaca cctccagcccactttctcttctc 5 ETH225 gatcaccttgccactatttcct acatgacagccagctgctact 6 SPS115 aaagtgacacaacagcttctccag aacgagtgtcctagtttggctgtg 7 TGLA53 gctttcagaaatagtttgcattca atcttcacatgatattacagcaga 8 TGLA227 cgaattccaaatctgttaatttgct acagacagaaactcaatgaaagca 9 ETH3 gaacctgcctctcctgcattgg actctgcctgtggccaagtagg 10 TGLA126 ctaatttagaatgagagaggcttct ttggtctctattctctgaatattcc 11 TGLA122 ccctcctccaggtaaatcagc aatcacatggcaaataagtacatac 12 SPS113 cctccacacaggcttctctgactt cctaacttgcttgagttattgccc 13 DRB1 atggtgcagcagcaaggtgagca gggactcagtctctctatctctttg 14 CRSD247 ggacttgccagaactctgcaat cactgtggtttgtattagtcagg 15 MAF70 cacggagtcacaaagagtcagacc gcaggactctacggggcctttgc 16 ILSTS87 agcagacatgatgactcagc ctgcctcttttcttgagag 17 p19 aacaccatcaaacagtaagag catagtaacagatcttcctaca 18 MCM527 gtccattgcctcaaatcaattc aaaccacttgactactccccaa 19 BM6444 ctctgggtacaacactgagtcc tagagagtttccctgtccatcc 20 TCRVB6 gagtcctcagcaagcaggtc ccaggaattggatcacacct

975 KURAR, BULUT, ÇAĞLAYAN GARİP, YILMAZ, NİZAMLIOĞLU linde, 95 C de 4 dak. denatürasyon sonrası I. aşamada 16 döngü için 94 C de 30 saniye, 60 C den başlayarak her bir döngüde 0.5 C düşürülen ve 30 sn süren annealing ve 72 C de 30 sn elongation sağlanmıştır. II. aşamada 25 döngü 94 C de 30 sn, 52 C de 30 sn ve 72 C de 30 sn uygulanmıştır. Adenilizasyon için 72 C de 10 dak. tutulmuştur. PZR ürünü (0.5 µl), Hi-Di-formamide (25 µl) ve S 400 DNA size standart ile Beckman Coulter CEQ 8000 Genetik Analiz Sistemine yüklenerek FRAG 3 yöntemi ile kapiller elektroforez işlemi uygulanmış, FragTest programı ile allel genotipleri belirlenmiştir. İstatistiki analizlerde toplam allel sayısı, gözlenen heterezigotluk (Ho), beklenen heterezigotluk (He), Hardy-Weinberg Dengesine (HWE) uygunluk, polimorfizm bilgi içeriği (PIC) 20 ve dışlama gücü (DG) 21 parametreleri her bir lokus için CERVUS v2.0 paket programı 22 kullanılarak hesaplanmıştır. BULGULAR Genel populasyon parametreleri Tablo 2 de özetlenmiştir. Yirmi mikrosatellit lokusu kullanılarak yapılan bu pilot çalışmada ortalama allel sayısı 4.95 olup toplam 99 farklı allel tespit edilmiştir. En fazla allel sayısı (8) TGLA53, MCM527, BM6444 ve TCRVB6 lokuslarında gözlenmiştir. ETH10 ve TGLA227 lokuslarının monomorfik oldukları tespit edilmiştir. ETH10 ve TGLA227 lokuslarında tek allel gözlendiği için Ho, He ve PIC değerleri hesaplanamamıştır. En yüksek Ho (0.923), He (0.879) ve PIC (0.818) değerleri sırasıyla TGLA53, ILST87 ve MCM527 lokuslarında gözlenmiştir. Hardy-Weinberg Dengesi nden (HWE) olası sapmaların test edilmesi için X 2 istatistiğinden yararlanılmıştır. İncelenen lokusların genel olarak HWE de oldukları ancak özellikle ETH225 ve BM6444 Tablo 2. Genel populasyon parametreleri Table 2. General population parameters Lokus Na Ho He PIC DG-1 DG-2 HWE ETH10 1 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 - TGLA227 1 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 - ETH03 2 0.231 0.508 0.369 0.119 0.185 ns SPS113 3 0.231 0.218 0.198 0.022 0.106 ns DRB1 3 0.077 0.428 0.353 0.085 0.192 ** BMS1824 4 0.692 0.637 0.552 0.198 0.352 ns TGLA126 4 0.333 0.562 0.481 0.151 0.295 * CRSD247 4 0.667 0.867 0.671 0.298 0.470 ns BMS2113 5 0.833 0.779 0.707 0.342 0.521 ns ETH225 5 0.231 0.631 0.545 0.200 0.351 *** TGLA122 5 0.385 0.514 0.468 0.136 0.301 ns MAF70 5 0.231 0.557 0.503 0.160 0.328 ** SPS115 6 0.308 0.769 0.697 0.333 0.509 * ILSTS87 6 0.692 0.879 0.720 0.361 0.542 ns p19 6 0.833 0.710 0.643 0.279 0.459 ns INRA023 7 0.692 0.815 0.755 0.409 0.588 ns TGLA53 8 0.923 0.788 0.726 0.377 0.557 ns MCM527 8 0.615 0.871 0.818 0.509 0.679 * BM6444 8 0.545 0.805 0.738 0.393 0.572 *** TCRVB6 8 0.692 0.825 0.765 0.426 0.603 ns Ortalama 4.95 0.461 0.608 0.535 0.240 0.381 - Toplam 99 - - - 0.997217 0.999975 - ns=p>0.05, * P<0.05, ** P<0.01, *** P<0.001 Şekil 1. Lokusların enformatif değerlerine göre MCM527 belirteçinden başlayarak sisteme sırasıyla bir lokus eklenmesi ile hesaplanan dışlama gücü değerleri Fig 1. Calculated powers of exclusion obtained by stepwise inclusion of informative loci in the system beginning from MCM527 marker

976 Kangal Akkaraman Koçlarında... lokuslarının önemli oranda (P<0.001) HWE den saptıkları gözlenmiştir. TARTIŞMA ve SONUÇ Bu çalışmada, sığır 23 ve keçi 24 çalışmalarına ait mikrosatellit belirteçleri Kangal Akkaraman koyununda kullanılmıştır. Tüm belirteçler ISAG ve FAO MoDAD tarafından tavsiye edilen listede 17 bulunmaktadır. TGLA227, ILST87 ve p19 hariç, bu çalışmada kullanılan tüm lokuslar diğer çalışmalarda 11-13,17,25 kullanılmış veya ArkDB koyun veri tabanında (http://www.thearkdb.org/) varlığı hakkında bilgi bulunmaktadır. Karşılaştırmalı genom çalışmaları, filogenetik olarak birbirine yakın olan türlerin DNA belirteçlerinin ortak olarak kullanılabileceğini ortaya koymuştur. Sığır mikrosatellitlerinin %70 nin koyunda PZR ile yükseltgenebildiği ve ~%60 nın enformatif olduğu bilinmektedir 26,27. Bu çalışmada kullanılan tüm sığır ve keçi mikrosatellit lokusları (%100) koyun DNA sı kullanılarak başarıyla yükseltgenmiş ve beklenen allel pikleri gözlenmiştir. Kangal Akkaraman Koyunu sürülerinde iki lokus un (%10) monomorfik olduğu gözlenmiştir (Tablo 2). ETH10 lokusu bu çalışmada monomorfik olmasına rağmen diğer koyun kimliklendirme çalışmalarında 15,28 kullanılmıştır. TGLA227 lokusu hakkında ArkDB Koyun Veri tabanında bilgi bulunmamaktadır. Gözlenen yüksek polimorfizm değerleri (Na, Ho ve He), ILST87 ve p19 lokuslarının koyun genomunda polimorfik olduğunu ve genetik çalışmalarda kullanılabileceğini göstermektedir. Monomorfik lokusların varlığı ve bazı lokuslarda gözlenen nispeten düşük polimorfizm değerleri sınırlı sayıda örneğin kullanılmasından, örnekleme yapılan sürülerin özelliliğinden veya null allellerin varlığından kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir. Ebeveyn testlerinde, bir populasyonda bulunan rastgele bir bireyin potansiyel ebeveyn olasılığının dışlanması ve testlerin güvenirliğinin tespitinde istatistiksel olarak dışlama gücü (DG) kullanılmaktadır 20. Koyunun ekonomik değeri ile kıyaslandığı zaman, ebeveyn tayini analizlerinin maliyeti yüksektir. Genotipleme analizlerinin maliyet ve iş gücünün azaltılmasında farklı yaklaşımlar kullanılmaktadır. İlki, mümkün olan en az sayıda belirteç/multipleks ile en yüksek DG değerlerinin elde edilmesidir. Diğeri ise, sürüde yalnızca koç ve kuzuların genotiplendirilmesi ancak anaların kullanılmamasıdır (DG-1). Bu durum ancak yeterli sayıda ve enformatif değeri yüksek belirteç ile oluşturulan bir panel kullanımı ile mümkündür. Genetik olarak kapalı sürülerde, populasyona özgü panellerin geliştirilmesi, genotiplemenin daha ekonomik ve pratik yapılmasına olanak sağlayacaktır. Sunulan bu pilot çalışma, Kangal Akkaraman koyunu sürülerinde 12 lokusun kullanılması ile etkin dışlama gücünün (DG-1 ve DG-2) sağlanabileceğini göstermektedir. Multipleks optimizasyon ile ekonomik panel sistemlerinin oluşturulması mümkündür 18. Bu çalışmada sınırlı sayıda örnek kullanılmış olup, bu değer kabul edilebilir populasyon genomiği çalışmalarının (n>30) altında kalmaktadır. Serbest sıfat yönteminin yaygın olarak kullanılması ve koçların sürü üzerine etkilerinin daha fazla olacağı düşüncesiyle yalnızca koçlardan örnekleme yapılmıştır. Ancak, kapalı bir sürüde, genel populasyon parametrelerinin özellikle 12 belirteci içeren sistemde ortayüksek olduğu gözlenmiştir. Botstein ve ark. 21 PIC>0.500 değerinin yeterli oranda enformatif olduğunu bildirmektedir. Bu çalışmada kullanılan belirteçlerin genel olarak bu kritere uyduğu ve sınırlı da olsa populasyonu temsil edebileceği gözlenmiştir. Bu durum, benzer çalışmalarda da gözlenmiştir 14,29. Örneğin, Pakistan ın Afshari koyunlarında 18 mikrosatellit kullanılarak yapılan bir çalışmada, Qanbari ve ark. 29 100 koyun kullanılmış, MCMA26 lokusu monomorfik olarak tespit edilmiştir. Toplam 102 farklı allel tespit edilmiş olup, Na ile ortalama Ho, He, PIC ve DG-2 değerleri sırasıyla 6, 0.740, 0.720, 0.670 ve 0.680 bulunmuştur. Toplam DG-2 değeri ise 0,0998 olarak hesaplanmıştır. Glowatzki-Mullis ve ark. 15 17 mikrosatellit içeren bir panel ile Cameroon Koyununda toplam DG değerini 0.986 olarak bildirmişlerdir. İran ın Ghazel koyunlarında ise 7 mikrosatellit lokusu ile DG değeri 0.870, Na, Ho ve PIC değerleri sırasıyla 3.71, 0.430 ve 0.500 olarak tespit edilmiştir 14. Bu pilot çalışmanın sonuçları, incelenen Kangal Akkaraman koyunu sürülerinde 12 mikrosatellit lokusu kullanılarak yalnızca koç ve kuzuların genotiplendirilmesi ile başarılı ebeveyn tayini çalışmalarının yapılabileceğini göstermektedir. Populasyona özel multipleks panel sistemlerinin geliştirilmesi ile etkin ve ekonomik ebeveyn analizlerinin yapılabileceği kanaatine varılmıştır. Teşekkür Yazarlar örnekleme çalışmalarına katkılarından dolayı Prof.Dr. Behiç COŞKUN a teşekkür ederler. KAYNAKLAR 1. Yilmaz A, Tepeli C, Tekin ME, Akmaz A, Garip M, Polat ES, Coşkun B, Çağlayan T: Determination of live weights and body measurements of Kangal Type Akkaraman sheep in producers conditions. J Food Agr Environ, 9, 366-370, 2011. 2. Garip M, Çoşkun B, Polat ES, Yılmaz A, Tekin ME, Çağlayan T, Kılıç N: Kangal Akkaraman koyunlarında yapağı özellikleri. Eurasian J Vet Sci, 26, 93-99, 2010. 3. Yılmaz A, Coşkun B, Garip M, Polat ES, Kılıç N: Kangal Akkaraman koyunlarında süt verim potansiyelinin incelenmesi. Uzunyayla Dergisi, 2, 12-17, 2010. 4. Garip M, Coşkun B, Polat ES, Yılmaz A, Kılıç N, Tekin ME: Halk elinde yetiştirilen Kangal Akkaraman kuzularının büyüme özellikleri. Uzunyayla Dergisi, 2, 20-23, 2010. 5. Geldermann H, Pieper U, Weber WE: Effect of misidentification on the estimation of breeding value and heritability in cattle. J Anim Sci, 63, 1759-1768, 1986. 6. Beechinor JG, Kelly EP: Errors of identification amongst cattle presented as progeny of some bulls used in the artificial insemination service in Ireland. Ir Vet J, 41, 348-353, 1987. 7. Ron M, Blanc Y, Band M, Ezra E, Weller JI: Misidentification rate in the Israeli dairy cattle population and its implications for genetic improvement. J Dairy Sci, 79, 676-681, 1996.

977 KURAR, BULUT, ÇAĞLAYAN GARİP, YILMAZ, NİZAMLIOĞLU 8. Israel C, Weller JI: Effect of misidentification on genetic gain and estimation of breeding value in dairy cattle populations. J Dairy Sci, 83, 181-187, 2000. 9. Wang S, Foote WC: Protein polymorphism in sheep pedigree testing. Theriogenology, 34, 1079-1085, 1990. 10. Weber JL, May PE: Abundant class of human DNA polymorphisms which can be typed using the polymerase chain reaction. Am J Hum Genet, 44, 388-396, 1989. 11. Arranz JJ, Bayón Y, Primitivo FS: Genetic variation at microsatellite loci in Spanish sheep. Small Rumin Res, 39, 3-10, 2001. 12. Arranz JJ, Bayón Y, San Primitivo S: Genetic relationships amang Spanish sheep using microsatellites. Anim Genet, 29, 435-440, 1998. 13. Diez-Tascón C, Littlejohn RP, Almeida PA, Crawford AM: Genetic variation within the Merino sheep breed: Analysis of closely related populations using microsatellites. Anim Genet, 31, 243-251, 2000. 14. Saberivand A, Javanmard A, Safdari M: Parentage verification and identity test of Ghezel sheep using microsatellite markers. Afr J Biotechnol, 10, 5815-5819, 2011. 15. Glowatzki-Mullis ML, Muntwyler J, Gaillard C: Cost-effective parentage verification with 17-plex PCR for goats and 19-plex PCR for sheep. Anim Genet, 38, 86-88, 2007. 16. Sambrook J, Fritsch EF, Maniatis T: Molecular clonning: A laboratory manual. 2nd ed., Cold-Spring Harbor, New York, USA, 1989. 17. Hoffmann I, Marsan PA, Barker JSF, Cothran EG, Hanotte O, Lenstra JA, Milan D, Weigend S, Simianer H: New MoDAD marker sets to be used in diversity studies for the major farm animal species: Recommendations of a joint ISAG/FAO working group. 29th ISAG (International Society of Animal Genetics) Congress, 11-16 September, Tokyo, 2004. 18. Özşensoy Y, Kurar E, Doğan M, Bulut Z, Altunok V, Işık A, Çamlıdağ A, Nizamlıoğlu M: Türkiye de bulunan bazı yerli sığır ırklarının STR markörler ile genetik karakterizasyonu. BİDAB, 3, 163-171, 2010. 19. Don RH, Cox PT, Wainwright BJ, Baker K, Mattick JS: Touchdown PCR to circumvent spurious priming during gene amplification. Nucl Acid Res, 19, 4008, 1991. 20. Jamieson A: The genetics of transferrin in cattle. Heredity, 20, 419-441, 1965. 21. Botstein D, White RL, Skolnick M, Davis RW: Construction of a genetic linkage map in man using restriction fragment length polymorphisms. Am J Hum Genet, 32, 314-331, 1980. 22. Marshall TC, Slate J, Kruuk LEB, Pemberton JM: Statistical confidence for likelihood-based paternity inference in natural populations. Mol Ecol, 7, 639-655, 1998. 23. Kurar E, Bulut Z, Nizamlıoğlu M: Usefulness of a microsatellite test panel for cattle parentage testing in Turkey. XIIth Congress of the International Society of Animal Clinical Biochemistry 22-26 May, İstanbul, 2006. 24. Bulut Z, Kurar E, Ozsensoy Y, Altunok V, Nizamlioglu M: Genetic diversity among goat populations in Turkey. XXXI. Conference of the International Society for Animal Genetics, 20-24 July, Amsterdam, Netherland, 2008. 25. Bozkaya F, Kuss AW, Geldermann H: DNA variants of the MHC show location-specific convergence between sheep, goat and cattle. Small Rumin Res, 70, 174-182, 2007. 26. de Gortari MJ, Freking BA, Cuthbertson RP, Kappes SM, Keele JW, Stone RT, Leymaster KA, Dodds KG, Crawford AM, Beattie CW: A secondgeneration linkage map of the sheep genome, Mamm Genome 9, 204-2009, 1998. 27. Maddox JF, Davies KP, Crawford AM, Hulme DJ, Vaiman D, Cribiu EP, Freking BA, Beh KJ, Cockett NE, Kang N, Riffkin CD, Drinkwater R, Moore SS, Dodds KG, Lumsden JM, van Stijn TC, Phua SH, Adelson DL, Burkin HR, Broom JE, Buitkamp J, Cambridge L, Cushwa WT, Gerard E, Galloway SM, Harrison B, Hawken RJ, Hiendleder S, HM. Henry HM, Medrano JF, Paterson KA, Schibler L, Stone RT, Hest B: An enhanced linkage map of the sheep genome comprising more than 1000 loci. Genom Res, 11, 1275-1289, 2001. 28. Lasagna E, Bianchi M, Ceccobelli C, Landi V, Martínez AM, Vega Pla JL, Panella F, Bermejo JVD, Sarti FM: Genetic relationships and population structure in three Italian Merino-derived sheep breeds. Small Rumin Res, 96, 111-119, 2011. 29. Qanbari S, Eskandari Nasab MP, Osfoori R, Hagh Nazari A: Power of microsatellite markers for analysis of genetic variation and parentage verification in sheep. Pakistan J Biol Sci, 10, 1632-1638, 2007.