Çin Halk Cumhuriyeti nde Katma Değer Vergisi Uygulamasi ve İhracatta Vergi İadesi Politikaları



Benzer belgeler
Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2016/21

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı : KDV /07/2014

vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranacak satıcı sorumlu olmayacaktır.

İHRAÇ KAYDIYLA TESLİM ALDIĞI MALI SÜRESİNDE İHRAÇ EDEMEYEN İHRACATÇI İMALATÇIYA ÖDEDİĞİ KDV Yİ İNDİRİM VE İADE KONUSU YAPABİLİR Mİ?

KONUT SEKTÖRÜNÜN VERGİ YÜKÜ VE ÖNERİLER

Konu: 17 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile Yapılan Açıklamalar.

SİRKÜLER (2019/34) 2. İhraç Kaydıyla Teslim Edilen Malın İhracatının Gerçekleşmemesi Halinde Vergi İndirimi

99 SERİ NOLU KDV GENEL TEBLİĞİ NİN DEĞERLENDİRİLMESİ

25 SERİ NOLU ÖTV GENEL TEBLİĞİ KAPSAMINDA İADE ALINAN ÖTV NEDENİYLE KDV İADESİ DOĞAR MI?

İNDİRİM YOLUYLA TELAFİ EDİLEMEYEN KDV NİN BELGE ARANMAKSIZIN İADESİ

DİİB Kapsamında Temin Edilen Girdilerle Üretilen Malların İhracatçılara Teslimi

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ VE ATIK YÖNETİMİ DESTEKLERİ

TARIMA MÜDAHALE ŞEKİLLERİ

Konu: KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 16) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2018/58

ÇİN HALK CUMHURİYETİNDEKİ DEVLET DESTEKLERİ

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

FK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ.

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

KDV UYGULAMASINDA İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEMDE BULUNAN VE BEYAN EDEN MÜKELLEFLERİN SÖZ KONUSU İŞLEMLERİ TEVSİK ZORUNLULUĞU

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 15/05/2014 Sayı: 2014/11 Ref: 6/11. Konu: TELAFİ EDİCİ VERGİNİN GERİ VERİLMESİ

SİRKÜLER: 2014/041 BURSA,

MEVZUAT SİRKÜLERİ /

FİİLİ İHRACI/TESLİMİ ERTESİ DÖNEME/YILA SARKAN YURT İÇİ VE DIŞI SATIŞLARDA MALİYETİN VE HASILATIN AİT OLDUĞU DÖNEM

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

OCAK 2019 AYI KDV BEYANNAMESİ DEĞİŞİKLİĞİ HAKKINDA AÇIKLAMA

1 SERİ NO'LU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI ŞUBAT 2015

TEBLİĞ. 2. KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C ) bölümünün birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

BİROL CİHANOĞLU YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR & BAĞIMSIZ DENETÇİ. DUYURU Sayı: 2017/108 BURSA,

ÇEVRESEL TARIM POLİTİKASI

6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununu

SİRKÜLER NO: POZ-2014 / 46 İST, KDV BEYANNAMESİ ÖNCESİ BAZI HATIRLATMALAR

Konsinye Satışlar İhracat ve Muhasebe İşlemleri

ÖN ÖDEMELİ TELEFON KARTI SATIŞLARI VE FATİH PROJESİ KAPSAMINDA KDV İSTİSNASI UYGULAMASI

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2017/168 Ref: 4/168

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO: 8) YAYIMLANDI

Gümrük Tarifeleri. Gümrük Tarifesi Esasları. Gümrük Tarifelerinin Geleneksel Amaçları

İTHALAT SONRASI KDV DÜZELTMELERİNDE YENİ MİLAT

MART 2015 DÖNEMİ 2014 YILI MART AYINDA 5,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2015 YILI MART AYINDA 6,8 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 10) Yayımlandı

İSTANBUL, SİRKÜLER (2014/22) Konu: KDV Uygulama Genel Tebliği

KDV Genel Uygulama Tebliği'nde değişiklik yapılmasına ilişkin Katma Değer Vergisi Genel Uygulama

KDV Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

ÇÖZÜM. İbrahim ERCAN *

İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi (Madde: 6)

İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR, MUHASEBE İŞLEMLERİ VE BEYANI

Aşağıda söz konusu Kanun un Katma Değer ve Özel Tüketim Vergisi Kanunları mevzuatına ilişkin düzenlemeleri sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır:

İHRAÇ KAYDIYLA SATIN ALINAN MALIN İMALATÇIYA İADE EDİLMESİ

KDV TEVKİFAT UYGULAMASI

Konu : Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğ inde Değişiklik Yapılmasına Dair 11 Seri No.lu Tebliğ yayımlanmıştır.

Katma Değer Vergisi Kanununda değişiklikler öngören Kanun Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edildi.

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO: 17)

HARCAMA VE SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER

SİRKÜLER 2012 / Seri No.lu KDV Genel Tebliği İle Yapılan Düzenlemeler

No: 2016/45 Tarih:

SİRKÜLER NO: POZ-2018 / 24 İST,

6111 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER (2) (Madde 6-9)

BAZI MEVZUATLARDAKİ VERGİ ORANLARI YENİDEN BELİRLENDİ.

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO: 16)

KDV Bizden. FOCUS DENETİM VE Y.M.M. LTD. ŞTİ Maltepe MAH. Edirne çırpıcı yolu 5-4 Vatan rezidans a BLOK kat:5 DAİRE:10. E. Baş Hesap Uzmanı.

FK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ.

ARALIK 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ARALIK AYINDA 16,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ARALIK AYINDA 17,2 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

6770 sayılı Kanun la vergi mevzuatında yapılan düzenlemelere ilişkin açıklamalar, No.lu Sirkülerimiz de yer almaktadır.

ŞUBAT 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ŞUBAT AYINDA 2,6 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ŞUBAT AYINDA 1,4 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

NAKLİYE SİGORTALARI DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ

ŞUBAT YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2016 YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR.

Serbest Bölgelerin Katma Değer Vergisi Kanunu Karşısındaki Durumu

Kat mülkiyeti kurulan konut veya iş yerlerinin tesliminde ise fiili teslimin tevsiki aranmamaktadır.

Geçici Md 38. GEÇİCİ MADDE 38 (7061 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle eklenen geçici madde. Yürürlük: )

ÖZET. Kasım 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ. Bu uygulamalar kapsamında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ NO: 2017 / 28

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2018/011 Ref: 4/011

SİRKÜLER NO: POZ-2014 / 72 İST,

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2017/29. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 10) Yayımlandı.

Konu: TBMM ye Sunulan Tasarıyla KDV Kanununda Yapılması Planlanan Değişiklikler.

MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN 6736 SAYILI BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİ

ARALIK 2015 DÖNEMİ 2014 YILI ARALIK AYINDA 12 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2015 YILI ARALIK AYINDA 17,2 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

MERKEZİ YÖNETİM MALİ İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ

ÇÖZÜM ÖTV BİZDEN. Zihni KARTAL *

... GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜNE

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO:6) YAYINLANMIŞTIR

KASIM 2013 DÖNEMİ 2012 YILI KASIM AYINDA 5,4 MİLYAR TL FAZLA VEREN BÜTÇE, 2013 YILI KASIM AYINDA 6,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR.

FACTORING. M. Vefa TOROSLU

ÖZET. Eylül 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

KATMA DEĞER VERGİSİ KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA KDV İNDİRİMİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

ÖZET. Ekim 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu uygulamasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklama ve düzenlemelerin yapılmasına gerek duyulmuştur.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/ Nisan 2012 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de 117 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği yayımlandı.

Yüklenilen Katma Değer Vergisi ve Maliyet İlişkisi. Platform 7/Kasım/2018 Çalışması YMM Adem ÖZZAİM

T.C. D A N I Ş T A Y Dördüncü Daire. Anahtar Kelimeler: Abonelik Sözleşmesi, Gecikme Faizi, Tahsil Edilince Beyanname Verilmesi

Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri. Ocak-Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

A. VERGİLENDİRME DÖNEMİ

Ocak 2019 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

3 NO LU KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİ UYGULAMASI BAŞLIYOR

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI

Sirküler Tarihi : Sirküler No : : Damga Vergisi, KDV, İndirimli Orana Tabi İşlemler ve ÖTV de Yapılan Değişiklikler Hak.

Strateji Geliştirme Müdürlüğü Çarşı Mahallesi Neyzen Tevfik Caddesi Bodrum / Muğla T: F: W:

Transkript:

Çin Halk Cumhuriyeti nde Katma Değer Vergisi Uygulamasi ve İhracatta Vergi İadesi Politikaları * GİRİŞ Bu çalışma, genel hatlarıyla Çin Halk Cumhuriyeti nde katma değer vergisi uygulaması ve ihracatta vergi iadesi politikaları hakkında bilgilendirme amacını taşımaktadır. 1 - KATMA DEĞER VERGİSİNİN MÜKELLEFİ Çin Halk Cumhuriyeti içinde mal satışı, mal ithalatı, işleme hizmeti sağlanması, onarım ve yenileme hizmetleri ile uğraşan yerli ve yabancı şirketler ile diğer birimler ve gerçek şahıslar katma değer vergisi (KDV) mükellefidir. 2 - VERGİYE TABİ UNSURLAR VE VERGİ ORANLARI Genel katma değer vergisi oranı % 17 dir. Bazı malların satışı ve ithali % 13 oranında vergiye tabidir. Küçük ölçekteki mükellefler için ticari sektörde % 4 ve diğer sektörlerde % 6 oranı geçerlidir. İhracatta KDV oranı % 0 dır. Katma değer vergisine tabi unsurlar itibarıyla vergi oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. : 1968 doğumlu olup Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü mezunudur. Doktorasını Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Bölümünde (1999-2003) yapmıştır. Halen Maliye Başmüfettişi olarak görev yapmaktadır. 28

Tablo 1: Katma Değer Vergisinin Konusu ve Oranları Verginin Konusu Malların ihracı (Hükümet tarafından yasaklananlar hariç) % 0 1. Tarım, ormancılık, hayvan ürünleri, su ürünleri, 2. Yenilebilir sebze yağları ve tahıllar, 3. Şehir suyu, ısıtma, soğutma, sıcak hava sağlanması, sıcak su, kömür gazı, sıvı petrol gazı, doğal gaz, metan gazı, ev kullanımı için kömür ürünleri, % 13 4. Kitaplar, gazeteler, dergiler, 5. Yemler, kimyasal gübreler, tarımsal kimyasallar, tarımsal makineler, çitçilik için plastik örtü, 6. Metal mineral ürünler, metal olmayan mineral ürünler Ham petrol, maden tuzu, yukarıda sayılmayan mallar, işleme % 17 hizmetleri, onarımlar, yenilemeler. 29 Vergi Oranı Farklı oranlarda vergiye tabi mal ve hizmet işiyle uğraşan mükellefler farklı orana tabi mal ve hizmet satışlarını ayrı hesaplamaları ve hesaplarında ayrı göstermeleri gerekmektedir. Aksi takdirde yüksek olan vergi oranı uygulanır. 3 - KATMA DEĞER VERGİSİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DOĞUŞU Vergiye tabi mal ve hizmetlerin satışında satış bedelinin alındığı tarih veya satış bedelini alma hakkını gösteren kanıtlayıcı belgenin sağlandığı tarihte katma değer vergisi yükümlülüğü doğar. İthalatta ise ithalat beyan tarihi vergiyi doğuran olaydır. İthalatta KDV vergi idaresi adına gümrük idaresi tarafından tahsil edilir. Gerçek bireyler tarafından kendi kullanımı için Çin e getirilen veya posta ile gelen mallar gümrük vergisiyle birlikte vergilenir. 4 - KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNALARI Tarımsal üreticilerin kendi ürettikleri tarımsal ürünleri satışları, Hamileliği önleyici cihaz ve ilaçlar, Antika kitaplar, Doğrudan bilimsel araştırma, deney ve eğitim amacıyla kullanılmak üzere ithal edilen madde ve cihazlar, Yabancı devletlerden ve uluslar arası kuruluşlardan yardım olarak bedelsiz temin edilen madde ve cihazların ithali,

İşleme ve montaj sözleşmeleri gereği ve telafi edici ticaret nedeniyle ithal edilmesi gereken makineler ve cihazlar, Özürlülerin kullanımı için kurumlar tarafından ithal edilen cihazlar, Satıcılar tarafından kullanılan malların satışı, Vergiden istisna veya vergisi indirilmiş işlemlerle uğraşan mükellefler vergiden istisna edilen ve vergisi indirilmiş satış tutarlarını hesaplarında ayrı ayrı göstermelidirler. Hesaplarda ayrı gösterilmediği takdirde istisna ve indirimli vergi kolaylıklarından yararlanamazlar. 5 - ÖZEL KATMA DEĞER VERGİSİ FATURASI Vergiye tabi mal ve hizmet satan mükelleflerin nihai tüketiciler dışındaki alıcılara özel bir KDV faturası vermeleri gerekir. Satış tutarı ve KDV özel fatura üzerinde ayrı ayrı gösterilmelidir. Özel KDV faturası, ödenecek KDV tutarının hesaplanması ve iadesi işlemlerine dayanak teşkil eden önemli bir yasal belgedir. Alıcılar özel fatura almadıkları takdirde yüklendikleri katma değer vergisi nedeniyle herhangi bir hak talep edemeyeceklerdir. Aşağıda belirtilen hallerde ise normal fatura kullanılır: Vergiye tabi mal ve hizmetlerin nihai tüketiciye satışı, Vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin satışı, Gümrükte ihraç edileceği beyan edilen malların satışı veya vergiye tabi hizmetlerin yurtdışına satışı, Malların katma değer vergisine tabi olmayan unsurlarda kullanılması, Malların grup refahı veya kişisel tüketim için kullanılması, Malların başkalarına karşılıksız olarak hediye verilmesi, Vergiye tabi olmayan hizmetlerin sağlanması, maddi olmayan varlıkların transferi ve taşınmaz malların satışı, Özel fatura düzenleme süreleri aşağıda belirtilmiştir: Hesaplar üzerinde önceden anlaşılmış ise veya ödemeyi yetkilendirilen bankalar tahsil edecek ise, malların gönderildiği tarih, Teslimde ödeme şeklinde anlaşılmış ise bedelin tahsil edildiği tarih, 30

Kredili satış veya kiralama suretiyle alımlarda ise sözleşmede tahsilat için öngörülen tarih, Mallar konsinye aracılar yoluyla satılıyor ise, kendisine konsinye mal teslim edilenden konsinye mal satış faturasının alındığı tarih, İki işi ve daha fazla kurumu bulunan ve hesaplarını bir arada tutan bir mükellefin, mallarını bir kurumdan diğerine satış için transferinde, mallar tedarik edilmelerine göre vergilendirilecek ise, malların transfer edildikleri tarih, Mallar diğer kurumlara veya bireysel işletmelere yatırım şeklinde sağlanıyor ise, malların transfer edildikleri tarih, Hissedarlara dağıtılan mallar transfer edildikleri tarihte, 6 - KATMA DEĞER VERGİSİ TAHSİLİNE YETKİLİ İDARE Vergiye tabi mal ve hizmetlerin satışında KDV yetkili yerel vergi idareleri veya merkezi devlet vergi idaresi tarafından tahsil edilir. Malların ithalinde ise KDV vergi idaresi adına gümrük idaresi tarafından tahsil edilir. 7 - VERGİLENDİRME DÖNEMİ Vergiye tabi mal ve hizmet satan mükellefler için katma değer vergisi vergilendirme dönemi bir gün, üç gün, beş gün, on gün, on beş gün veya bir ay olabilir. Yetkili vergi idaresi vergi mükellefinin ödenecek vergisinin büyüklüğüne bağlı olarak en uygun vergilendirme dönemini belirler. Dönemler itibarıyla beyana göre vergilendirmenin mümkün olmadığı durumlarda her bir işlem için beyana göre vergilendirme yapılır. Bir aylık vergilendirme dönemi kapsamındaki mükellefler bu dönemin sonunu izleyen on gün içinde katma değer vergisini beyan etmek ve ödemek zorundadırlar. Vergilendirme dönemi bir gün, üç gün, beş gün, on gün veya on beş gün ise vergi sözkonusu dönemi izleyen beş gün içinde beyan edilmek ve ödenmek zorundadır ve izleyen ayın başından itibaren de on gün içinde aylık bildirim verilir. İthal edilen malların KDV si, gümrük idaresi tarafından verginin tahakkuk ettirilmesini izleyen yedi gün içinde ödenir. 8 - ÖDENECEK KATMA DEĞER VERGİSİNİN HESAPLANMASI a) Normal Vergi Mükellefleri Normal vergi mükelleflerinin ödenecek katma değer vergisini belirleyebilmek için cari dönemde tahsil ettikleri vergiyi ve ödemiş oldukları vergiyi ayrı ayrı hesaplamaları gerekmektedir. Tahsil edilen ve ödenmiş olan 31

vergiler arasındaki fark ödenmesi gereken gerçek vergi tutarıdır. Cari dönemde ödenmiş vergiler tahsil edilen vergilerden fazla olduğu takdirde, aradaki fark iade edilmez ve ileriki dönemlerde dikkate alınmak üzere devredilir. b) Küçük Ölçekli Vergi Mükellefleri Mal veya vergiye tabi hizmet satışlarından elde edilen gelire göre belirlenen küçük ölçekli mükellefler, ticari sektörde % 4, diğer sektörlerde ise % 6 oranında katma değer vergisine tabidirler. Küçük ölçekli mükellefler için basitleştirilmiş bir vergileme yöntemi uygulanmaktadır. Satış tutarları, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen katma değer vergisi asgari vergilenebilir satış hasılatının altında kalan mükellefler KDV nden muaf tutulurlar. c) İthalatçı Mükellefler Mal ithal edenlerin ödeyecekleri katma değer vergisi malın biçilen karma değerine ve öngörülen vergi oranlarına göre hesaplanır. Biçilen karma değer aşağıdaki şekilde hesaplanır. Karma Tahmini Değer = Gümrük Vergisine Tabi Değer + Gümrük Vergileri + Tüketim Vergisi Ödenecek KDV = (Karma Tahmini Değer) X (Vergi Oranı) d) İhracatçılar İçin Ödenecek ve İade Edilecek Katma Değer Vergisi Hesabı İhracatta KDV oranı % 0 dır. İhracatçılar ihraç ettikleri mallar nedeniyle yüklendikleri vergilerin iadesi için yetkili vergi idarelerine müracaat edebilirler. İade oranları % 5, % 6, % 9, % 11, % 13 ve % 17 den oluşmaktadır. % 17 oranında KDV ne tabi olan normal bir mükellef için yüklenmiş oldukları indirebilecekleri vergi oranı sadece % 13 tür. Küçük vergi mükelleflerinden indirimli oranla alımlar nedeniyle yüklenilen KDV ise istisnai olarak ayrıca belirlenmedikçe indirim konusu yapılamayacaktır. Örnek: KDV oranı % 17 ve iade oranı % 13 olan genel bir KDV mükellefi. İhraç ettiği malın FOB değeri = 1.500 RMB Yurtiçi satışları = 500 RMB Ham maddeler = 1.300 RMB 32

İndirilemeyecek KDV = İhraç ettiği malın FOB değeri X (KDV Oranı İade Oranı) İndirilemeyecek KDV = 1.500 X ( % 17 - % 13) İndirilemeyecek KDV = 60 RMB Ödenecek/İade Edilecek KDV = Yurtiçi Satışlarda Tahsil Edilen KDV + İndirilemeyecek KDV Yüklenilen KDV Ödenecek/İade Edilecek KDV = (500 X % 17) + 60 ( 1.300 X % 17) Ödenecek/İade Edilecek KDV = - 76 RMB Ödenecek/İade Edilecek KDV tutarının pozitif çıkması ilgili dönem için ödenmesi gereken KDV borcunu gösterir. Ödenecek/İade Edilecek KDV tutarının negatif çıkması ise ilgili dönem için iade edilmesi gereken KDV tutarını gösterir. İade Sınırı = FOB Değeri X İade Oranı İade Sınırı = 1.500 X % 13 İade Sınırı = 195 RMB Bu örnekte mal ihraç eden genel vergi mükellefi vergi idaresinden sadece 76 RMB KDV iadesi alabilecektir. Ödenecek ve iade edilecek KDV hesabı karmaşık olup, ayrıca vergi idaresinin ve gümrük idaresinin onaylarını, mal ve hizmetlerin türüne göre vergi ve iade oranlarının belirlenmesini gerektirir. Bu nedenle ihracat ve ithalatla uğraşan şirketlerin çoğu vergi konusunda uzman kişileri çalıştırırlar. 9 İHRACATTA KDV İADESİ UYGULAMALARI Uluslar arası ticarette vergi iadesi uygulamaları yaygındır. Ülkeler, ürünlerini yurtdışına satan ihracatçı şirketlere yüklendikleri katma değer vergisi ve tüketim vergilerini genellikle iade ederler. Çin ihracatçılara vergi iadesi uygulamasına 1985 yılında başlamıştır. Devlet ihracatı teşvik etmek için ihracatçılara ihraç ettikleri mallar nedeniyle yüklenmiş oldukları vergilerin bir kısmını iade etmektedir. Dünya Ticaret Örgütü nün de kabul ettiği uygulamaya göre Çin, ülkesi dışına ihraç edilen mallar için ihracatçılara % 5 ila % 17 arasında değişen vergi iadesi yapmaktadır. Vergi iadesi yükünün hızlı artışı ve ihracatta yolsuzlukların giderek yaygınlaşması nedeniyle 1995 yılından itibaren Çin ihracatta vergi iadesi oranlarını düşürmeye başlamıştır. Çoğu ürünün vergi iade oranı 1994 yılında % 17 iken, 1996 yılında % 9 a indirilmiştir. Buna göre, ülke içinde % 17 oranında 33

katma değer vergisine tabi ihraç konusu ürünler için sadece % 9 oranında vergi iadesi yapılmıştır. Çin in ihracatta vergi iadesi oranını düşürmesi esasen ihracata % 8 oranında efektif vergi yükü getirilmesine eş değer etki yaratmıştır. Asya krizi yıllarında Güneydoğu Asya ülkelerinin paralarının değerlerini Çin para birimi Yuan karşısında düşürmeleri (devaluation) Çin in ihracatı üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Bu nedenle Çin, deflasyon eğilimini tersine çevirmek ve ihracat sektörünü destekleyebilmek için ihracatta KDV iade oranlarını tekrar yükseltmiştir. Vergi iade oranları 1997 yılının ortasından Temmuz 1999 a kadar altı defada olmak üzere toplam % 5 - % 7 arasında değişen oranlarda arttırılmıştır. Son yıllarda Çin in ihracatı çok hızlı artış göstermiş ve bu nedenle ihracatta KDV iadeleri merkezi idare bütçesi üzerinde çok ciddi bir yük olmaya başlamıştır. Merkezi devlet gelirleri ihracatçıların vergi iade alacaklarını ödemede yetersiz kalmıştır. Tabiatıyla bu sorun ihracat ağırlıklı şirketlerin faaliyetlerini de olumsuz etkilemiştir. Çin deki bir çok ihracatçı şirket büyük miktarlara ulaşan vergi iadelerini devletten uzun süre alamadıklarından şikayet eder hale gelmişlerdir. Hatta bazı küçük işletmeler mali sıkıntıya düşerek işlerini sona erdirmek zorunda kalmışlardır. Çin in ihracatı hızlı büyüdükçe, devlet üzerindeki mali yükü de giderek ağırlaşmıştır. 2002 yılında Çin in merkezi devlet bütçe açığı 309.7 milyar Yuan (37,3 milyar ABD Doları) a ulaşmıştır. Aynı yıl ihracat vergi iadeleri sözkonusu merkezi bütçe açığının % 40 ına yaklaşarak, 115 milyar Yuan olarak gerçekleşmiştir. Bu iade tutarı aynı zamanda bütçedeki toplam ödeneklerin % 15 ine karşılık gelmektedir. Vergi iadelerinin yıllık % 36,3 ile ülkenin yıllık merkezi bütçe gelirleri artış hızının iki katından daha da hızlı artmaya başlamıştır. 2002 yılı sonunda ihracatçılara vergi iade borçları toplamı 247,7 milyar Yuan (30 milyar ABD Doları) iken gerçekleşen iade tutarı sadece 159 milyar Yuan (19 milyar ABD Doları) dır. 2003 yılında vergi iade borçları 50 milyar Yuan (6,04 milyar ABD Doları) kadar bir artış göstermiştir. Bazı ihracatçılar vergi iade alacaklarını 1,5 yıl kadar gecikmelerle alabilmektedirler. Ekim 2003 de merkezi hükümet ihracatta vergi iade sistemini bir kez daha değiştirmeye karar vermiştir. Ekim 2003 tarihli vergi iade reformu planı ile ihracatta vergi iade sisteminin, iade oranları düşürülmek suretiyle devam ettirilmesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca Çin in uygun görmediği ham petrol gibi bazı hammaddelerin ve ürünlerin ihracatında vergi iadesinin büyük oranda düşürülmesi veya kaldırılması kararlaştırılmıştır. 1 Ocak 2004 ten itibaren ihracatta KDV iade oranlarının ortalama % 3 oranında düşürülmesi kararlaştırılmıştır. Bu sayede merkezi idare bütçesi üzerindeki mali yükün azaltılacağı öngörülmüştür. Vergi iade oranında ortalama % 3 lük indirimin, 34

2004 bütçesinde planlanan açığın % 11 ine denk gelen 35 milyar Yuan tutarında bütçe harcama tasarrufu sağlayacağı tahmin edilmiştir. Ekim 2003 teki vergi iade reformuna göre merkezi idare 2004 yılından önce hak edilen vergi iadelerinin % 100 ünden sorumludur. 2004 yılı başından itibaren doğan vergi iade alacaklarında ise vergi iade yükü % 75 i merkezi idareye ve % 25 i de yerel yönetimlere ait olmak üzere merkezi ve yerel yönetimler arasında paylaştırılmaktadır. Ayrıca, yeni vergi iade prosedürüne göre yerel yönetimler kendi sorumluluklarındaki % 25 lik payı ödemedikleri sürece geriye kalan % 75 lik pay merkezi yönetim tarafından da ödenmeyecektir. Vergi iade oranının düşürülmesi üretim maliyetlerini arttırıcı ve kısa dönemde ihracat sektörünün rekabet gücünü zayıflatıcı etki yaratmıştır. Ancak, KDV iade oranlarının kademeli düşürülmesinin olumsuz etkilerinin uzun dönemde ihracatçıların etkinliklerini ve verimliliklerini yükseltmek ve ürünlerini geliştirmek suretiyle telafi edilebileceği öngörülmektedir. Ayrıca, Çin in uluslararası ticaret ortağı ülkelerdekine göre daha düşük enflasyona sahip oluşu ve zayıf ABD Doları 1, vergi iade oranlarının düşürülmesinden kaynaklanan olumsuzlukları hafifletebilecektir. KDV iade oranlarının düşürülmesi esasen Çin şirketleri için döviz kurunun değiştirilmeden Çin para birimi Yuan ın efektif olarak değerinin arttırılması (revaluation) anlamına gelmektedir. KDV iade oranlarının düşürülmesi, vergi iadelerini ihraç fiyatlarını düşürmek için kullanan Çin ihracatçılarının yanı sıra Çin den mal alan yabancı şirketleri de olumsuz etkileyebilecektir. Çinli üreticiler düşürülen vergi iade oranları nedeniyle artan maliyetlerini girdi temin ettikleri üreticilere ve mal sattıkları müşterilerine yansıtmaya çalışacaklardır. İhracatta vergi iade oranlarının düşürülmesi kararı, devletin vergi iadeleri nedeniyle karşılaştığı ağır mali yükün hafifletilmesi ve güçlü ticaret fazlasından kaynaklanan Yuan ın değerlenmesine yönelik baskıların azaltılması için yerinde bir karar olarak nitelendirilebilir. 01 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli değişiklikte değiştirilmeyen, mevcut oranları korunan ihracatta KDV iade oranları aşağıda gösterilmiştir: Tarımsal ürünler için ihracatta vergi iade oranları % 5 ve % 13. 1 Çin Halk Cumhuriyeti para birimi Yuan ın değeri ABD Dolarına karşı sabitlenmiştir. 1ABD Doları 8.3 Yuan civarında değere sahiptir. ABD Doları diğer para birimlerine karşı değer kaybettikçe, değeri ABD Dolarına bağlı Yuan ın da diğer para birimleri karşısında değeri düşmekte ve bu durum Çin in ihracatını olumlu etkilemektedir. 35

Hammadde olarak tarımsal ürünleri kullanarak üretilen veya işlenen endüstriyel ürünlerin çoğu için ihracatta vergi iade oranı % 13. Mevcut vergi politikasında % 17 oranında KDV ne tabi malların çoğu için vergi iade oranı % 13. Gemiler, arabalar, bunların ana parçaları, hava ve uzay araçları, sayısal kontrollü makine araçları, işleme merkezleri, basılı devreler, lokomotifler için ihracatta vergi iade oranı % 17. Beyaz un, mısır unu, kesilmiş ördek ve tavşan için ihracatta vergi iade oranı % 5 ten % 13 e yükseltilmiştir. Ham petrol, kauçuk, selüloz, kaşmir, yılan kızartması, kıt metal cevherleri, fosfor cevheri ve doğal grafit için ihracatta vergi iadesi kaldırılmıştır. Aşağıdaki mallar için vergi iade oranları düşürülmüştür: Demir ve işlenmemiş çinko için % 11 e. İşlenmemiş alüminyum, sarı ve diğer fosforlarla, işlenmemiş nikel, ferroalloy, molybdenum ore ve concentrate için % 8 e. Kok, yarı kok, pişirme kömürü, caustic-calcined ve dead burned magnesite, fluorid, talc ve lardite için % 5 e. Yukarıda belirtilenler dışındaki diğer mallardan ihracatta vergi iade oranı % 17 ve % 15 olanların oranları % 11 e; hem KDV oranı hem de vergi iade oranı % 13 olan malların vergi iade oranı da % 11 e düşürülmüştür. SONUÇ Bu çalışmamız, giriş bölümünde belirtildiği üzere, genel hatlarıyla Çin Halk Cumhuriyeti KDV uygulaması ve ihracatta vergi iadesi politikaları hakkında bilgilendirme amacına yöneliktir. Katma değer vergisi bakımından ülkemizdeki uygulamaya benzer ve farklı tarafları bulunmakla birlikte, vergi iade politikaları açısından özellikle ihracatta indirimli katma değer vergisi iadesi uygulamaları yönüyle büyük farklılıklar göstermektedir. Çin Halk Cumhuriyeti ndeki ihracatta vergi iadesi politikaları, yüklenilen vergilerin iadesiyle ihracatçıları telafi etmekten daha çok değişen koşullara göre ülkenin ihtiyaçlarına uygun yönlendirici bir teşvik aracı olarak kullanılması bakımından dikkat çekicidir. 36

KAYNAKLAR Trade Point Beijing, Provisional Regulation of the People's Republic of China on Value-Added Tax, http://www.tpbjc.gov.cn/155/2004-1-29/10002@ 6005.htm, ET: 11.01.2005, 13:56 Beijing Local Taxation Bureau, Value-Added Tax, http://english.tax861. gov.cn/zgszky/zgszky04.htm, ET: 02.01.2005, 11:13 Abai China Law Net, Value Added Tax, http://www.abailaw. com/english/tax/vat.htm, ET: 03.02.2005, 12:05 Jinyan Li, Taxation in the People's Republic of China, Praeger Publishers, New York, 1991, http://www.questia.com/pm.qst?a=o&d= 24426073, ET: 04.02.2005, 12:35 Klaus Koehler, VAT Rebates in China, ChinaInvest, http://www. klako.com/qct/ci/oct.html, ET: 04.02.2005, 12:23 Dai Zi, Tax Rebate Timetable Agreed, China Daily, 14.01.2004, http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2004-01/14/content_298649.htm, ET: 04.02.2005, 16:05 Xin Hua, China Reforms Export Tax Rebate System, China Daily, 14.10.2003, http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-10/14/content_271988. htm, ET: 04.02.2005, 16:12 China Daily, China Cuts Export Tax Rebates, 15.10.2003, http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-10/15/content_272115.htm, ET: 04.02.2005, 16:14 China Daily, Premier Pledges Timely Refunds of Tax, 11.10.2003, http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-10/11/content_270944.htm, ET: 04.02.2005, 16:15 37