Türk Ticaret Kanunu ve Ticarî Mevzuat

I Tekinalp / Çamo lu Aç klamal, Notlu ve Karfl laflt rmal Türk Ticaret Kanunu ve Ticarî Mevzuat 11. Bas

Kitaba yapılacak yollamalar için öneri: 1. TK nın her hangi bir maddesine (meselâ, TK. m. 324. f.2 ye) yollama yapılacaksa: Tekinalp/Çamoğlu, TK. m. 324. f. 2 altındaki not. 2. Kitapta yer alan başka bir kanunun her hangi bir maddesine (meselâ, SerPK. m. 12.f.2 ye) yollama yapılacaksa: Tekinalp/Çamoğlu, TK- SerPK. m. 12, f. 2 altındaki not. II

III DR. ÜNAL TEK NALP.Ü. Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku E. Profesörü DR. ERS N ÇAMO LU.Ü. Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku E. Profesörü Aç klamal, Notlu ve Karfl laflt rmal Türk Ticaret Kanunu ve Ticarî Mevzuat Türk Ticaret Kanunu Türk Ticaret Kanununun Mer iyet ve Tatbik fiekli Hakk nda Kanun Sermaye Piyasas Kanunu Kooperatifler Kanunu Rekabetin Korunmas Hakk nda Kanun Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine liflkin Kanun Ticari flletme Rehni Kanunu thalatta Haks z Rekabetin Önlenmesi Hakk nda Kanun Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunmas Hakk nda Kanun Türk Uluslararas Gemi Sicili Kanunu 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname 554 Say l Endüstriyel Tasar mlar n Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname 555 Say l Co rafi flaretlerin Korunmas Hakk nda Kanun Hükmünde Kararname Ticaret Sicili Nizamnamesi Gemi Sicili Nizamnamesi Sermaye fiirketlerinin Genel Kurul Toplant lar ve Bu Toplant larda Bulunacak Sanayi ve Ticaret Bakanl Komiserleri Hakk nda Yönetmelik Güncellefltirilmifl 11. Bas

Yay n No : 1542 Hukuk Dizisi : 679 1. Bas (Arkadafl Matbaas ) stanbul 1966. 2. Bas (Filiz Kitabevi), stanbul 1969. 3. Bas (Filiz Kitabevi), stanbul 1977. 4. Bas ( smail Akgün Vakf ), stanbul 1983. 5. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul 1986. 6. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul 1989. 7. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul 1992. 8. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul 1995. 9. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul (fiubat) 1998. 10. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul (Nisan) 2000. 11. Bas (Beta Bas m Yay m Da t m A.fi.), stanbul (Kas m) 2004. ISBN 975 295 426 X Copyright Bu kitab n bu bas s için Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t - lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask -Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. Vize/KIRKLAREL : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 e-mail: betakitap@betakitap.com www.betakitap.com IV

Hocam z Ord. Prof. Dr. iur. Dr. h.c. Ernst E. HIRSCH n (20.1.1902-29.3.1985) an s na sayg ile sunar z. V

VII ONBİRİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Otuzsekiz yıllık geçmişe sahip, bir bakıma bir müessese kişiliğini kazanmış bulunan Açıklamalı, Notlu ve Karşılaştırmalı Türk Ticaret Kanunu ve Ticarî Mevzuat ın, onbirinci basısı da, 1966 tarihli ilk basıda belirlenen ve onlarca yıldan beri özenle yerleştirilmesine çalışılan ilkelere bağlı kalınarak yayına hazırlanmış ve kullanıcılara sunulmuştur. Bu bası şu yenilikleri içermektedir: 1. Ticaret Hukukuna İlişkin Seçilmiş Mevzuat güncelleştirilmiştir. 2. 4884 ve 5136 sayılı kanunlarla TK da, 5194 sayılı kanunla MarkKHK ile EndTasKHK da ve CoğİşKHK da; 4629 sayılı kanunla SerPK da, 5146 sayılı kanunla KoopK da, 4971 sayılı kanunla RKK da, 5027 sayılı kanunla FaizK da, 4952 sayılı kanunla TiRehK da, 4814 sayılı kanunla ÇekK da yapılan değişiklikler ilgili maddelere işlenmiştir. 3. MarkKHK nın 14. maddesindeki beş yıllık sürenin, 5000 sayılı kanunun 31. maddesi gereğince ve 5680 sayılı Basın Kanununa tâbi konularda üç yıla indirildiğine işaret edilmiştir. 4. Anayasa Mahkemesi nin E. 2002/92 ve 2004/25 sayılı kararıyla, MarkKHK nın 62/d hükmü iptal edildiği ilgili maddede belirtilmiştir. 5. Notlar gözden geçirilmiş ve eskilerin yerine yeni Medeni Kanunun ilgili maddeleri konulmuş, Ek e yeni Medeni Kanunun maddeleri alınmıştır. Kitabın baskıya girmesinden bir kaç gün önce 5237 sayılı yeni Ceza Kanunu kabul edilmiştir. Bu gelişme üzerine notlar özenle incelenmiştir. Ancak notlarda değişikliğe gidilmemiştir. Çünkü, TK nın çeşitli hükümlerinde 765 sayılı ECK ya gönderme yapılmıştır. Notlar ECK ya uygundur. Bu sebeple notlarda ve Ek de 765 sayılı Türk Ceza Kanununun maddelerine yer verilmiştir. TK da ECK ya yapılan göndermelerin nasıl uygulanacağı ise ayrı bir sorundur ve öğreti çalışmasını gerektirmektedir. Kitapta Ağustos 2004 e kadar yayınlanan mevzuat dikkate alınmıştır. Bu basının bazı bölümlerinin güncelleştirilmesinde ve düzeltmelerinde yakın çalışma arkadaşım ve meslektaşım avukat Melike Işıklıoğlu çok yardımcı oldu. Katkılarını teşekkürle anıyorum. Her zaman olduğu gibi özenli çalışmaları dolayısıyla Beta mensuplarına ve özellikle dizgiyi gerçekleştiren Gülgonca Çarpık ile aziz dostumuz Rahmi Arıkan a minnet doluyuz. Ünal Tekinalp, Ersin Çamoğlu

IX BİRİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Kürsümüzün değerli asistanları Dr. Ünal Tekinalp ve Dr. Ersin Çamoğlu benden, hazırlamakta oldukları bu kanun için bir önsöz yazmamı istedikleri zaman itiraf edeyim ki biraz içim burkuldu. Zira, kanun yayımlamak genellikle ilmî bir faaliyet sayılamıyacağından, bu yolda bir faaliyeti takdim de sadece kuru bir övgü niteliğini aşamazdı. Fakat, yaptıkları çalışmayı yakından gördüğümde bu eserlerinin ilmî çalışma olarak değerlendirebileceğini ve bu değerlendirme yapılınca onu hazırlayanların işin içinden yüzlerinin akıyla çıktıklarını gördüm ve hocaları olarak iftihar ettim. Gerçekten, Tekinalp ve Çamoğlu, 1957 yılından beri piyasaya çıkarılmış olan bir çok kanunlardan daha temiz ve doğru bir metin sunmak için üstün bir titizlik göstermekle kalmamışlar, çeşitli maddelerin hükümleri arasındaki bağlantıyı iç atıflarla belirtmişler; İsviçre, Alman, Fransız ve İtalyan Kanunlarının belirli noktalardaki düzenleme tarzlarına da madde atıfları ile işaret etmişlerdir. Ayrıca içtihadı birleştirme kararları da ilgili maddeler altında gösterilmiştir. Bütün bu faaliyet, sayın hocamız Ord. Prof. Dr. Ernst E. Hirş in 1947 yılında yayınlamış olduğu eski Ticaret Kanunu metninde de olduğu gibi ilmî bir çalışmadır. Kanun metni, kullanışlı bir kitap halinde sunulmak istendiğinden çok uzun olan gerekçelerin eklenmesinden vazgeçilmiştir. Bir bakıma eksiklik olarak görülebilecek bu husus, metinlerin kanunkoyucunun fikrine göre değil; fakat zemin ve zamana göre hakkaniyete en uygun şekilde yorumlanması ve uygulanması gerektiği yolundaki tezle desteklenebilir. Genellikle gerekçeye ihtiyaç çok sık duyulmamakta, ender hallerde ise bu gerekçeleri kolaylıkla sağlamak mümkün olabilmektedir. Derli toplu ve kullanışlı olan bu Kanunun, öğrencilerimiz ve tatbikatçılarımız için çok faydalı ve değerli bir yardımcı olacağına inanıyorum. İstanbul, Ocak 1966 Prof. Dr. Reha Poroy

BİRİNCİ BASIDA YAPILAN AÇIKLAMALAR DAN 1 Ocak 1957 tarihinden beri yürürlükte olan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun, bir yandan yanlışsız, iyi baskılı bir metnini vermek; diğer yandan, kullananlara yararlı olacak ilk kolaylıkları sağlamak, hazırlayıcıların yöneldikleri hedefler olmuştur. Ticaret Kanunu nun maddeleri arasındaki iç ve mevzuata yapılan dış yollamaların nedeni budur. I. (...) II. (...) III. Notlamada, fıkra sistemi izlenilmiş ve her fıkraya bulunması halinde dört yıldız ayrılmıştır. (I1), yabancı kanunlar ile 1926 Eski Ticaret Kanununun karşılık olabilecek maddelerini göstermektedir. (I2), Türk Ticaret Kanununun kendi iç yollamaları ile, bu kanunla yakından ilgili olan, Tatbikat Kanunu, Sicil Nizamnamesi, Gemi Sicili ve bunun gibi, kanun, tüzük ve yönetmeliklere, (I3), bunun dışında kalan mevzuata bırakılmıştır. İçtihadı birleştirme kararları ise (I4) de yer almakta ya da numarasız bir yıldız halinde en sonda bulunmaktadır. Eğer yollamalar, genel nitelikte ise, bu durumda fıkra sistemi bir tarafa bırakılmakta ve gerekli olanlar numarasız (I) altında toplanmaktadır. Ek olarak, çeviri yanlışları, verilmesi gerekli olan bilgiler, maddenin anlaşılması için vazgeçilmez olan açıklamalar, aydınlatmalar, kaynak kanun veya kanunlarla karşılaştırmalar çok defa (I1) altında yapılmış bulunmaktadır. Bu sistem her fıkra için tekrarlanmıştır. IV. (...) V. (...) VI. (...) VII. X

AÇIKLAMALAR Çalışma Ord. Prof. Ernst E. Hirsch e ithaf edilmiştir. Bunun birbirini tamamlayan bir çok sebepleri vardır. Bir kere, Prof. Hirsch 1957 tarihli Türk Ticaret Kanununun komisyondaki daha sonraki değişikliklere rağmen tek hazırlayıcısıdır. Bu sebeple ithaf bir bakıma eserin, sahibine sunulması anlamını taşımaktadır. İkinci olarak, Prof. Hirsch benzer bir çalışmayı 1926 tarihli Eski Ticaret Kanunu üzerinde yapan ilk bilim adamıdır: Notlu Ticaret Kanunu, Birinci Kitap, 1946 Ankara. Ayrıca, her iki hazırlayıcı kendisinin yanında çalışmak fırsatını bulmuş, tartışma kabul etmez bilgisinden yararlanmışlardır. Eksik ve belki de hatalı, ilk adımlarını atan bu kitabın Hirsch le birlikte geçen çalışma günlerinin anılarını taşıdığı açıktır. Hazırlayıcılar, bu açıklama sayfalarında, yetişmelerindeki vazgeçilmez etkisini her an yeniden yaşadıkları ve minnetle hatırladıkları Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı nın anısı önünde bir kere daha saygı ile eğilirler. Hocamız Prof. Dr. Reha Poroy, bugün ortaya konulan çalışmanın, destek ve yardımları, ikazları ve yol göstericiliği ile bir diğer en yakın hazırlayıcıdır. Yazmayı kabul ettiği Önsöz ile de çalışmaya maddi ve manevi yakınlığını belirtmiştir. İlgisini bilenler için, hazırlayanların teşekkürünün güçsüzlüğü açıktır. Nihayet, bütün Kara Ticareti Hukuku Kürsüsünün mensuplarına ve değerli asistan arkadaşımız Hüseyin Ülgen in yardımlarına teşekkürümüz de ölçüsüzdür. Ünal Tekinalp Ersin Çamoğlu Aralık, 1965 İstanbul Üniversitesi, Hukuk Fakültesi. XI

XIII KISALTMALAR AATUK : Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun [No. 6183, RG. 25.7.1953, 8469]. ABl. : Amtsblatt (Almanya). AE : Adliye Encümeni. AEM. : Adliye Encümeni Mazbatası. Alm. Bayr. K. : Alman Bayrak Kanunu [Gesetz über das Flaggenrecht der Seeschiffe und die Flaggenführung der Binnenseeschiffe]. Alm. ÇekK : Alman Çek Kanunu (Scheckgesetz vom 14 August 1933). Alm. Güh. K. : Alman Müseccel Gemiler ve İnşa Halindeki Gemiler Üzerinde Haklar Kanunu [Gesetz über Rechte an eingetragenen Schiffen und Schiffsbauwerken vom 21 Dezember 1924]. Alm. Ge. Si. Tüz. : Alman Gemi Sicili Tüzüğü [Schiffsregisterordnung vom 19 Januar 1940]. Alm. Haksız RK. : Alman Haksız Rekabet Kanunu [Gesetz gegen den unlauteren Wettbewerb vom 3. Juli 2004]. Alm. Kamb. SK. : Alman Kambiyo Senetleri Kanunu [Wechselgesetz vom 14. August 1923]. Alm. KOK. : Alman Destek ve Sağlama Kooperatifleri Kanunu [Gesetz betr. die Erwerbs und Wirtschaftsgenossenchaften vom 19. August 1994]. Alm. LOK. : Alman Limited Ortaklıklar Kanunu [Gesetz betr. die Gesellschaften mit beschraenkter Haftung vom 20. April 1892]. Alm. MK. : Alman Medeni Kanunu [Bürgerliches Gesetzbuch vom 18. August 1896]. Alm. POK. : Alman Paylı Ortaklıklar Kanunu [Aktiengesetz vom 6. September 1965]. Alm. Sig AK. : Alman Sigorta Sözleşmesi Kanunu (Gesetz über den Versicherungs-vertrag vom 30. Mai 1908). Alm. Tat. K. : Alman Ticaret Kanununun Tatbiki Hakkında Kanun [Einführungsgesetz zum Handelsgesetzbuch vom 19. Mai 1897]. Alm. TK. : Alman Ticaret Kanunu [Handelsgesetzbuch vom 10 Mai 1897].

KISALTMALAR Alm. TK. E. : Alman Ticaret Kanunu çeşitli tarihlerde değişikliğe uğramıştır [Deniz ticareti hukukunda iki büyük değişiklik 21.6.1972 (BGBl I 1966) ve 25.7.1986 (BGBl I 1120) de yapılmıştır.]. Alm. TK. E., bu değişikliklerden önceki metni ifade eder. AMKD. : Anayasa Mahkemesi Kararları Dergisi. AO/AŞ : Anonim Ortaklık/Anonim Şirket. Art. : Artikel. AS : Amtliche Sammlung der Bundesgesetze und Verordnungen (İsviçre). AT. : Avrupa Toplulukları. AET 89/104 : Üye Devletlerin Markalara İlişkin Hukuklarının Uyumlaştırılmasına Dair Konseyin Birinci Yönergesi [ATRG (1994) L 11/1]. AET 208/92 : Konseyce Çıkarılmış Coğrafî İşaretlerle Menşe İşaretlerine İlişkin (Avrupa) Topluluk Tüzüğü [ATRG (1991) L 208/1]. AT. Tas. Ö. : Üye Devletlerin Endüstriyel Tasarımlarına İlişkin Mevzuatlarının Uyumlaştırılmasına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey Yönergesi Önerisi [3.12.1993, COM (93) 344 final code 464], ATRG (1993) C 345/14. AT 40/94 : Topluluk Markasına İlişkin Konsey Tüzüğü [20.12.1993, ATRG 1994) L 40/1. ATKD : Avrupa Toplulukları Mahkemesi Kararlar Dergisi. ATRG : Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi. AY. : Türkiye Cumhuriyeti Anayasası [No. 2709, RG. 9.11.1982, 17863 mük]. AYM : Anayasa Mahkemesi. ATM : Avrupa Toplulukları Mahkemesi Bak.Kur. : Bakanlar Kurulu. BBl. : Bundesblatt (İsviçre). Bağımsız Dış Denet. Yön. : Sermaye Piyasasında Bağımsız Dış Denetleme Hakkında Yönetmelik (bkz. SM). BankK. : Bankalar Kanunu [No. 4389, RG. 23.6.1999, 23734; 4491, 4672, 4773 ve 5020 s.k'larla değişik]. BasınK. : Basın Kanunu [No. 5680, RG. 24.7.1950 7564]. Başbakan Yar./Bağ. Denet. Kur. Teb. Bern Sözleşmesi : Bkz. s. 704 XIV : Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığının Bağımsız Denetim Kuruluşlarına İlişkin Teb. [RG. 16.1.1987, 19343].

KISALTMALAR BGBl : Bundesgesetzblatt (Teil I, II) (Almanya). BiRiLiG. : Gesetz zur Durchführung der Vierten, Siebenten und Achten Richtlinie des Rates der Europäischen Gemeinschaften zur Koordinierung des Gesellschaftsrechts [Bilanzrichtlinien- Gesetz, 19.12.1985, BGBl I. 2355]. BK. : Borçlar Kanunu [No. 818, 8 Mayıs 1926, 366]. Brüksel (Çatmalar-1910) : Denizde Çatmaya Dair Bazı Kaidelerin Birleştirilmesi Hakkında 23.9.1910 t. Brüksel Antlaşması (Türkiye 9.6.1937 t. ve 3226 sayılı K. la onaylamış ve Antlaşma 16.9.1955 de yürürlüğe girmiştir). Brüksel (İpotek/İmtiyaz) : Deniz Ticareti Araçlarının Rehin ve İmtiyazlarıyla İlgili Bazı Kaidelerin Birleştirilmesi h. 10.4.1926 t. Brüksel Antlaşması (Türkiye 14.2.1955 t. ve 6469 s. K. la onaylamış ve 4.1.1956 da Türkiye bakımından yürürlüğe girmiştir.) Bu antlaşmanın yerine geçmek üzere 27.5.1967 t. Brüksel Antlaşması yapılmıştır. Brüksel (Konişmentolu Taşıma - 1924). : Konişmentoya Dair Bazı Kaidelerin Birleştirilmesi h. 25.8.1924 t. Antlaşma (Türkiye 14.2.1955 t. ve 6469 s. K. - la onaylamış, Antlaşma Türkiye bakımından 4.1.1956 da yürürlüğe girmiştir). Bu Antlaşmanın bazı hükümleri 23.2.1968 de Visby Kaideleri olarak anılan Protokolle değiştirilmiştir. 1924 Antlaşmasının ve 1968 tadilinin yerine geçmek üzere 31.3.1978 t. Deniz Yolu İle Eşya Taşıması h. Birleşmiş Milletler Antlaşması (Hamburg Kaideleri) bağıtlanmıştır. Brüksel (Mesuliyetin) Tahdidi - 1924). : Gemi Sahiplerinin Mesuliyetinin Tahdidi ile İlgili Bazı Kaidelerin Birleştirilmesi h. 25.8.1924 t. Brüksel Antlaşması (15.2.1955 t. ve 6469 s.k. la onaylamış ve Antlaşma Türkiye bakımından 4.1.1956 da yürürlüğe girmiştir). Bu antlaşma yerine 10.10.1957 tarihli Brüksel Antlaşması (Brüksel, Mesuliyetin Tahdidi - 1957) geçmiş, daha sonra her iki antlaşmayı ikame etmek üzere Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlandırılması h. 19.10.1976 t. Londra Antlaşması (Londra, Mesuliyetin Tahdidi - 1976) yapılmıştır. Bu antlaşmayı, Türkiye 28.2.1980 t. ve 8/493 s. Bak. Kur. Kararı ile onaylamış, ancak katılma merasimi henüz tamamlanmamıştır. XV

KISALTMALAR Brüksel (Mesuliyetin Tahdidi - 1957) : bk. Brüksel (Mesuliyetin Tahdidi 1924). Brüksel (Kurtarma Yardım - 1910) XVI : Denizde Kurtarma ve Yardım İşlerine Dair bazı Kaidelerin Birleştirilmesi h. 23.9.1910 t. Brüksel Antlaşması (Türkiye de 16.9.1955 de yürürlüğe girmiştir.). [27.5.1967 t. Protokolle 14. md. değiştirilerek, antlaşmanın devlet gemilerine de uygulanması kabul edilmiştir.]. C. : Cilt. c. : cümle. Cenev.Çek.A. : Cenevre Çek Antlaşması [19 Mart 1931]. Cenev.A. (DHH). : Devletler Hususi Hukuku ile İlgili Çek Antlaşması [19 Mayıs 1931]. Cenev. BA. : Cenevre Kambiyo Senetlerine İlişkin Birlik Anlaşması [17 Haziran 1930]. Çek K. : Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması h. Kanun [No. 3167, RG. 3.4.1985 18714]. ÇekTeb No.1 : 3167 s.k a ilişkin 1 No.lu Tebliğ [RG. 24.9.1985, 18878]. CIT. : International Rules for the Interpretation of Trade Terms of The International Chamber of Commerce. CK : Türk Ceza Kanunu [No. 5237, RG. 12.10.2004, 25611]. ECK. : Eski Türk Ceza Kanunu [No. 765, RG. 13.3.1926, 320]. CoğİşKHK : Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. CUK. : Ceza Usulü Muhakemeleri Kanunu [No. 1412, RG. 20.4.1929, 1172]. DCMKK. : Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun [No. 4922, RG. 14.6.1946, 6333]. Décr : Décret. Den. Tüz. bkz: ODT : Ortaklıkların Denetimine Dair Tüzük [RG. 7.8.1972, 14269]. Dern. K. : Dernekler Kanunu [No. 2908, RG. 7.10.1983, 18184]. Dev. MemK. : Devlet Memurları Kanunu [No. 57, RG. 23.7.1965]. Dz. İşK. : Deniz İş Kanunu [No. 854, 20.4.1967 RG. 29.4.1967]. DKGA Tl. : Türk Denizcilik Kütüğü ve Gemi Adamları Sınavları Hakkında Yönetmelik [RG. 1.12.1978, 14476]. DTÖ : Dünya Ticaret Örgütü. DVK. : Damga Vergisi Kanunu [No. 488; RG. 11.7.1964, 11751]. DzZMK. : Denizde Zapt ve Müsadere Kanunu [No. 3894, Düstur 21, 1869].

KISALTMALAR EAŞK. : Ecnebi Anonim ve Sermayesi Eshama Münkasem Şirketlerle Ecnebi Sigorta Şirketleri Hakkında Kanunu Muvakkat [No. 1330, Düstur II, Tertip c. 7, 142 vd.]. EndTasKHK : Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. ETK. : Eski Ticaret Kanunu [No. 865, Resmi Ceride, 28.6.1926, 406, 413,584, 5103]. FaizK. : Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun [No. 3095; RG. 19.12.1984, 18660; 15.2.1999 t. 4489 s.k'la değişik]. FKK. : Finansal Kiralama Kanunu [No. 3226; RG. 28.6.1985, 18795]. FKK Den Yön. : Finansal Kiralama Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik [RG. 28.4.1992, 21212]. FKKGüm Tem Yön. : 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu Hükümlerine Göre Kiralama Konusu Edinilen Malların Gümrük Vergi ve Resimlerinin Teminata Bağlanmasına Dair Yönetmelik [RG. 28.9.1985, 18882]. FKK Süre Yön. : Finansal Kiralama İşlemlerinde Süre ve Sınırın Tesbitine Dair Yönetmelik [RG. 8.7.1992, 21278 s. 92/3170]. Fr. Çek. K. : Fransız Çek Kanunu [Décret du 30 Octobre 1935 unifiant le droit en matiére de chéques]. Fr. Décret (67-236) : Décret no. 67-236 du 23 mars 1967 sur les sociétés commerciales. Fr. MK. : Fransız Medenî Kanunu. Fr. OK. : Fransız Ortaklıklar Kanunu [Loi No.: 66-537 du 24 Juillet 1966 sur les sociétés commerciales; Loi No. 66-538; Loi rectificative No. 57-16 du 4 Jan. 1967 ve tadilleri. Özellikle: Décret No. 67-236 du 23 Mars 1967; Loi No. 83-1 du 3 Jan. 1983; Loi No. 84-148 du 1 Mars 1984; Déc. 30 Mai 1984; Loi 85-11 du 3 Jan. 1985; Loi No. 99-17 du 5 Jan. 1988; Ord. No. 86-1135 du 21 Oct. 1986]. Fr. TK. : Fransız Ticaret Kanunu [No. 5846; RG. 31.12.195d7, 7981] FSEK. : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu [No. 5846; RG. 31.12.1957, 7981]. GANiz : Gemi Adamlarının Yeterliliği ve Sayısı Hakkında Nizamname [No. 7/15778, RG. 28.6.1978, 16330]. GBŞNiz. : Gemi Bayrak Şahadetnameleri Hakkında Nizamname [No. 4/8807, 13.3.1957, Düstur 38, 1118]. XVII

KISALTMALAR GK-Kom.Yön. : Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve bu Toplantılarda Bulundurulacak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Komiserleri h. Yönetmelik [RG. 7.8.1996, 22720]. GSNiz. : Gemi Sicil Nizamnamesi [No. 4/8520, 4.2.1957, Düstur 38, 221]. GVK. : Gelir Vergisi Kanunu [No. 193, 31.12.1960; RG. 2.1.1960, 10696]. H/h : Hakkında. HAAO : Halka Açık Anonim Ortaklık. Hamburg Kaideleri. : bk. Brüksel (Konişmentolu Taşıma - 1924). HD : Yargıtay Hukuk Dairesi. HGK : Hukuk Genel Kurulu. HSHAAO : Hisse Senetleri Halka Arzolunan AO. HUK. : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu [No. 1086. RG. 2, 3, 4.7.1927, 622-624]. İbk/ibk : İçtihadı Birleştirme Kararı. İBK. : İçtihadı Birleştirme Kararları [Hukuk Kısmı, 1930-1947 Adalet Bakanlığı yayını, Ankara, 1948]. İİfK. : İcra ve İflâs Kanunu [No. 2004, RG. 19.6.1932, 2128]. İsv.BK. : İsviçre Borçlar Kanunu [Schweizerisches Obligationenrecht vom 30. Marz 1911]. İsv. BK. E. : İsviçre Borçlar Kanununun 4.10.1991 tarihinde değiştirilen (AS. 1992 S. 733) anonim ortaklıklara ilişkin hükümlerinin bu tarihten önceki her hangi maddesine yapılan atfı ifade eder. Anılan değişiklik 1.7.1992 de yürürlüğe girmiştir. (Sadece 663e-g hükümlerinin yürürlüğü 1.7.1993 tir. AS 1992-786.). İsv. FonK. : İsviçre Yatırım Fonlarına İlişkin Federal Kanun (Bundesgesetz über die Anlagefonds vom 1 Juli 1966). İsv. Haksız RK. : İsviçre Haksız Rekabete İlişkin Federal Kanun [Bundesgesetz über den unlauteren Wettbewerb vom 19. Dezember 1986]. İsv. Eski Haksız RK. : İsviçre Haksız Rekabete İlişkin Federal Kanun [Bu kanun 18.5.1983 (BBI 1983 II 1009) ve 20.3.1992 (AS 1992, 1524) tarihlerinde değiştirilmiştir]. Kısaltma her hangi bir hükmün değişiklikten önceki metnini ifade eder. İstis. Muh. K. : Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muafiyetleri Hakkında Kanun (No. 2982, RG. 1.3.1984, 18383). XVIII

KISALTMALAR İsv. Sig. AK. : İsviçre, Sigorta Akti Hakkında Federal Kanun [Bundesgesetz über den Versicherungsvertrag vom 2 April 1908]. İş. K. : İş Kanunu [No. 1475, 25.8.1971, RG. 1.9.1971]. İtal. Kamb. SK. : İtalyan Kambiyo Senetleri Kanunu. İtal. MK. : İtalyan Medeni Kanunu, [Codice Civile İtaliano 1942]. İthHRÖK : İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun [No. 3377, RG. 1.7.1989, 20212]. K/k : Kanun. Kab. K. : Kabotaj Kanunu [No. 815, Düstur 7, 758]. karn : Kararname. Karar/32. : Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 s. Karar [RG. 11.8.1989, 20249]. karş. : karşılaştırınız. KHK : Kanun Hükmünde Kararname. 35 KHK : Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (RG. 14.1.1982, 17574). KİT KHK : 233 sayılı Kanuna Tâbi İktisadi Devlet Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (RG. 18.6.1984, 18435). K. Muh. Yön. : Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri, Kooperatif Merkez Birlikleri ve Türkiye Kooperatif Birliği Muhasebe Yönetmeliği (RG. 28.1.1973, 14726). KO : Kollektif Ortaklık KmO : Komandit Ortaklık KoopK. : Kooperatifler Kanunu [No. 1163, 10.5.1969, 13195]. Kon. Muf. Teb. : Konut İnşaatı ve Yatırımlarda Vergi, Resim, Harç Muafiyet ve İstisnası Genel Tebilği, No. 1 [RG. 4.5.1984, 18391], No. 2 [RG. 8.6.1984, 18425], No. 3 [RG. 25.3.1985, 18705]. KVK. : Kurumlar Vergisi Kanunu [No. 5422, RG. 10.6.1949, 7229]. Lim. K. : Limanlar Kanunu (No. 618, 20 Nisan 1341, Düstur 6, 311]. LO : Limited Ortaklık Londra (Mesuliyetin Tahdidi - 1976) : bk. Brüksel (Mesuliyetin Tahdidi 1924). m. : madde. MarkKHK : Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. MenKBK-KHK/91 : Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsaları Hakkında KHK. [RG. 6.10.1983, 18183 mükerrer]. XIX

KISALTMALAR MenKBKYön. : Menkul Kıymetler Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yön. 84/8581 [RG. 6.10.1984, 18537]. MerB Teb. : T.C. Merkez Bankası Tebliği. Merk. BankK. : T.C. Merkez Bankası Kanunu [No. 1211, RG. 26.1.1970, 13409]. MK. : Medeni Kanun [No. 743, Resmi Ceride, 4.3.1926, 339]. MÖHUK : Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında 2675 s.k. [RG. 22.5.2982, 17701]. MSUGT : Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (RG. 12.1994, 121447). Mük. : Mükerrer. Niz. : Nizamname. Noterlik K. : Noterlik Kanunu [No. 1512, RG. 5.2.1972, 14090]. ODT : Ortaklıkların Denetimine Dair Tüzük. OMPI : Bkz. WIPO ÖPVİK- KHK/90(545) : Ödünç Para Verme İşleri Hakkında KHK [RG. 27.6.1994, 21973 MÜK.]. ÖzFinKur. : Özel Finans Kurumlarının Kurulması Hakkında Kararname, Sayı: 83/7506, [RG. 19.121.1983, 18256]. Paris Sözleşmesi : Bkz. s. 674 ve 704. Paylı KmO : Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklık PCT : Patent Cooperation Treaty, bk.: PİA PİA : Patent İşbirliği Antlaşması [No. 4115, RG. 12.7.1995, 22341. (Bkz. PCT)]. RG. : Resmî Gazete. RKK : Haksız Rekabetin Korunması Hakkında Kanun [No. 4054, RG. 13.12.1994, 22140]. RTÜK : Radyo ve Televizyonların Kuruluşu ve Yayınları h.k. [No. 3984; RG. 20.04.1994, 21911] s. : sahife. sf. : son fıkra. SanSicK. : Sanayi Sicili Kanunu [No. 6948, RG. 24.3.1957, 9593]. Ser.Piy.Dış Den. Yön. : Sermaye Piyasasında Bağımsız Dış Denetleme Hakkında Yönetmelik (Bkz: SM). SM. : Seçilmiş Mevzuat bk: s. XXI vd.. SPK. : Sermaye Piyasası Kurulu. SPK Teb. : Sermaye Piyasası Kurulu Tebliği (bk: SM). XX

KISALTMALAR SerBölK. : Serbest Bölgeler Kanunu [No. 3218 RG. 15.6.1985, 18785] SerPK. : Sermaye Piyasası Kanunu [No. 2499, RG. 30.7.1981, 17416]. SŞMK (SMK) : Sigorta Murakabe Kanunu [No. 7397, RG. 30.12.1959, 10394]. STB : Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. STB-TGK : Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (No. 3143, RG. 18.1.1985, 18639). t. : tarihli. Tal. : Talimatname. 1951 Tasarısı : Türk Ticaret Kanunu na İlişkin Tasarı. Tasar. TeşvK. : Tasarrufların Teşviki ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması h. K. [RG. 17.3.1984, 18344]. Tat. K. : Türk Ticaret Kanununun Meriyet ve Tatbik şekli h K. [No. 6763, RG. 9.3.1956, 9353]. Teb. : Tebliğ/Tebligleri. Ti. Reh. K. : Ticarî İşletme Rehni Sicili Hakkında Tüzük [RG. 21.8.1972, 14283]. Tebligat K. : Tebligat Kanunu [No. 7201. RG. 19.12.1959. 10129]. Teh. E. Tüz. : Tehlikeli Eşyanın Ticaret Gemileri İle Taşınması Hakkında Tüzük [No. 3/14831, Düstur 33, 1679] Ayrıca bk.; RG. 18.3.1966, 12254, 12269; 3.7.1966, 12468]. Tic Bak. : Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. TGTTüz. : Ticaret Gemilerinin Teknik Durumları h. Tüzük [No. 3/7040, 15.4.1948 Düstur 29908; 10.7.1948; 5.9.1948; 30.11.1949; 19.6.1950; 28.7.1958; 15.12.1958 t. tüzükle değişik]. TK. : Türk Ticaret Kanunu [No. 6762, RG. 9.7.1956, 9353]. TKK. : Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu 5No. 1581 RG. 28.4.1972, 14172]. TopKK. : Toplu Konut Kanunu [No. 2985, RG. 17.3.1984, 18344]. TopKK Uy. Yön. : 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu Uygulama Yönetmeliği [RG. 30.5.1989, 20180]. TPE : Türk Patent Enstitüsü. TRİPS : Agreement on Trade-Related Aspeets of Intellectual Property Rights, Including Trade in Counterfeit Goods (Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Antlaşması). TPE/KHK/544 : Türkiye Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. XXI

TSGNiz. : Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi [No. 4/8513, 17.1.1957]. TSKK. : Tarım Satış Kooperatifleri Kanunu [No. 3186, RG. 8.5.1985, 18748]. Ayrıca: 3186 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanuna Bir Ek ve Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun [No. 3710, RG. 13.4.1991, 20844]. TSOBK. : Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları ve Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Kanunu [No. 5590, RG. 15.3.1950, 7457] TSTüz. : Ticaret Sicili Tüzüğü, [No. 9530, RG. 8.2.1957, 9530] TTSKK. : Tütün Tarım Satış Kooperatifleri Kanunu [No. 1196, RG. 6.1.1970, 13392]. Türk Vatandaşlığı K. : Türk Vatandaşlığı Kanunu, No. 403. Tüz. : Tüzük. Um. MağK. : Umumi Mağazalar Tüzüğü [No. 2699, RG. 13.8.1982, 17781]. Um. MağTüz. : Umumi Mağazalar Tüzüğü (RG. 28.9.1984, 18529] vd. : ve devamı. VUK. : Vergi Usul Kanunu [No. 213, RG. 10.1.1961, 10705]. WIPO : World Intellectual Property Organisation (Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü). Bkz. OMPI. Wisby kaideleri : bk. Brüksel (Konişmentolu Taşıma - 1924). Yarg : Yargıtay. YargK./YKD : Yargıtay Kararlar Dergisi. YF : Yatırım Fonu. YorkAnv. : The York - Antwers Rules 1974. Yönet. : Yönetmelik. ZOK. : Ziraat Odaları Kanunu ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu [6564; RG. 23.5.1957, 9614]. ZONiz. : Ziraat Odaları Nizamnamesi [No. 4/11999, 7.8.1959]. XXII

TİCARET HUKUKU NA İLİŞKİN SEÇİLMİŞ MEVZUAT (SM)* I. Kanunlar Türk Ticaret Kanunu başta olmak üzere kitapta yer alan diğer kanunların, fikrî mülkiyete ilişkin KHK ların ve tüzüklerin kimlikleriyle, bunların verildiği sayfalarda adlarının altında yer almaktadır. MenKBK-KHK/91 II. Kanun Hükmünde Kararname : Bkz.Kısaltmalar III. Bakanlar Kurulu Kararı, Tüzükler ve Onlarla İlgili Tebliğler, Statüler Ortaklıkların Denetimine Dair Tüzük: (ODT) : RG. 7.8.1972, 14269 Tahvil ve Sermaye Piyasası Aracı Niteliğindeki Diğer Borçlanma Senetleri İhraç Limitlerine Dair Karar (93/3983) : RG. 27.1.11993, 21478 Ticaret Sicili Tüzüğü : RG. 8.2.1957, 9530 Değişiklik 98/11548, : RG: 28.8.1998, 23447 Türkiye Cumhuriyeti Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Statüsü 2001/1914 no lu ve 8.1.2001 tarihli karar : RG.11.2.2001, 24315 Bakanlar Kurulu Kararı No. 2001/3500, 22.12.2001 tarihli ek : RG: 19.01.2002, 24645 IV. Yönetmelikler Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Yönetmeliği : RG. 29.4.1980, 16974 Sermaye Piyasası Kurulu Teşkilat, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği : RG. 24.6.1982, 17734 Sermaye Piyasasında Bağımsız Dış Denetleme Hakkında Yönetmelik : RG. 13.12.1987, 19663 XXIII

TİCARET HUKUKU NA İLİŞKİN SEÇİLMİŞ MEVZUAT (SM) Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve Bu Toplantılarda Bulunacak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Komiserleri Hakkında Yönetmelik : RG. 7.8.1996, 22720 Borsa Dışı Teşkilatlanmış Menkul Kıymetler Piyasalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik : RG. 18.3.2003, 25052 V. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tebliğleri 1976/1: Limited Şirketlerde Pay Devri İşlemleri Hakkında İçticaret Sirküleri : RG. 20.4.1976. 15565 1980/5: Kollektif Komandit Şirketlerin Limited ve Anonim Nev'ine Çevrilmesi Hakkında Sirküler : RG. 27.6.1980, 17030 15.3.1983: Yeniden Değerleme Sonucu Meydana Gelen Değer Artış Fonlarının Sermayeye Eklenmesine İlişkin Usul ve Esasları Hakkında Maliye ve Ticaret Bakanlığı Sirküleri : RG. 15.3.1983, 17988 1983/4: Anonim Şirketlerin Hisse Senedi Çıkarmasına ve Genel Kurulda Oy Kullanılmasına İlişkin İçticaret Sirküleri : RG. 8.6.1983, 18071 1987/1: Limited Şirketlerin Kuruluş ve Anasözleşme Değişikliklerine İlişkin Müracaatların Yapılabileceği Yetkili İl Müdürlükleri Hakkında İçticaret Sirküleri. : RG. 15.5.1987, 19461 1989/1: Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluş ve Anasözleşme Hakkında İçticaret Sirküleri : RG. 29.5.1989, 20179 1991/1: İstanbul ve İzmir Dışındaki Bazı İl Müdürlüklerine Verilen Yetkilere İlişkin İçticaret Sirküleri : RG. 16.1.1991, 20757 1993/1: Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluş ve Anasözleşme Değişikliği İçin Mahalli Taşra Teşkilâtına Verilen Yetkilere İlişkin İçticaret Sirküleri : RG. 12.1.1994, 21816 1994/1 (12.1.1994): Sermaye Artışında Bulunacak Anonim ve Limited Şirketlerin Önceki Sermayelerinin Ödendiğine Dair Yeminli Mali Müşavir Raporu Vermeleri Hakkında İçticaret Sirküleri : RG. 12.1.1994, 21990 XXIV