İhracatçı Eğilim Araştırması 3. Çeyrek onuçları Temmuz-Eylül Gerçekleşmeleri Ekim-Aralık Beklentileri 1
Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 3. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: ÜRETİM-İHRACAT-KAPAİTE KULLANIM ORANI-TOK-GİRDİ-BİRİM İHRAÇ FİYATI- HAMMADDE İTHALAT YURT DIŞI PAZARLAR FİNANMAN DEVLET DETEKLERİ KREDİLER İTİHDAM YATIRIM GENEL EKONOMİK DURUM 2
Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma üresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 3
Görüşülen Firmaların ektörlere Göre Dağılımı ektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 135 26,5% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 65 12,8% Bitkisel Ürünler 65 12,8% Otomotiv anayi 37 7,3% Toprak Ürünleri ve Madencilik 37 7,3% Hububat- Bakliyat 35 6,9% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,5% Ağaç Orman Ürünleri 32 6,3% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 31 6,1% u Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 16 3,1% Dış Ticaret ermaye Şirketi 23 4,5% Toplam 509 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 4
Temel Bulgular 5
Yılın 3. Çeyreğindeki Gerçekleşmeler Geçen yılın aynı dönemine göre, Temmuz - Eylül 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok 100% 80% 6,6% 2,4% 5,3% 4,1% 2,5% 4,1% 4,3% 20,6% 25,7% 20,2% 24,3% 16,5% 14,7% 17,9% 18,3% 10,7% 4,3% 3,7% 4,1% 40,1% 35,0% 60% 40% 20% 0% 25,3% 22,4% 47,5% 49,5% 32,7% 41,8% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı 42,2% 29,4% tok durumu 77,0% Girdi maliyetleri 40,9% 40,1% Birim ihraç fiyatı 51,6% 19,8% İthal girdi kullanım oranı 21,6% 55,8% Hammadde birim ithalat fiyatı 38,3% 17,9% Genel kârlılık düzeyi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486 dır. 37,1% 23,8% İhracatta kârlılık düzeyi 6
Yılın 3. Çeyreğindeki Gerçekleşmeler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 47,5% 57,0% 49,6% 41,6% İhracat 49,5% 62,2% 50,0% 41,9% Kapasite kullanım oranı 41,8% 50,0% 40,9% 37,9% tok durumu 29,4% 28,9% 33,9% 27,6% Girdi maliyetleri 77,0% 71,1% 80,9% 78,2% Birim ihraç fiyatı 40,1% 48,3% 41,5% 34,7% İthal girdi kullanım oranı 19,8% 18,8% 20,0% 20,2% Hammadde birim ithalat fiyatı 55,8% 57,8% 52,2% 56,4% Genel kârlılık düzeyi 17,9% 25,9% 18,6% 12,9% İhracatta kârlılık düzeyi 23,8% 28,0% 25,4% 20,6% BAZ 509 143 118 248 Yukarıdaki tabloda; Temmuz - Eylül döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486 dır. 7
Yılın 4. Çeyreğinden Beklentiler Geçen yılın aynı dönemine göre, Ekim - Aralık 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok 100% 80% 6,8% 17,7% 1,8% 5,1% 4,5% 2,3% 6,6% 3,3% 21,4% 18,5% 23,0% 16,1% 30,2% 18,5% 18,7% 10,5% 7,2% 3,1% 3,3% 30,8% 30,3% 60% 34,6% 32,0% 39,7% 51,3% 32,9% 40% 52,1% 53,3% 48,3% 44,8% 20% 0% 40,9% 44,8% 36,6% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı 20,4% tok durumu 60,9% Girdi maliyetleri 29,3% Birim ihraç fiyatı 17,7% İthal girdi kullanım oranı 41,2% Hammadde birim ithalat fiyatı 17,7% 21,6% Genel kârlılık Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486 dır. düzeyi İhracatta kârlılık düzeyi 8
Yılın 4. Çeyreğinden Beklentiler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 40,9% 43,0% 37,4% 41,6% İhracat 44,8% 47,6% 39,8% 45,6% Kapasite kullanım oranı 36,6% 42,2% 29,6% 37,0% tok durumu 20,4% 21,1% 26,1% 17,3% Girdi maliyetleri 60,9% 56,3% 60,9% 63,4% Birim ihraç fiyatı 29,3% 37,1% 21,2% 28,6% İthal girdi kullanım oranı 17,7% 14,1% 18,3% 19,3% Hammadde birim ithalat fiyatı 41,2% 43,0% 35,7% 42,8% Genel kârlılık düzeyi 17,7% 22,4% 11,0% 18,1% İhracatta kârlılık düzeyi 21,6% 24,5% 16,9% 22,2% BAZ 509 143 118 248 Yukarıdaki tabloda; Ekim - Aralık döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486 dır. 9
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Temmuz - Eylül gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Arttı Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım 100% 2,3% 12,6% 13,2% 80% 31,1% 8,6% 60% 27,2% 7,0% 64,4% 60,1% 38,5% 23,9% 40% 20% 58,0% 38,1% 3,9% 14,8% 5,8% 14,6% 39,7% 16,9% 19,5% 0% Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil u oru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 486 10
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60% 58,0% 59,4% 53,0% 59,7% 40% 44,5% 38,1% 35,7% 35,8% 43,0% 39,7% 39,5% 36,5% 20% 19,5% 20,6% 18,8% 18,8% 16,9% 18,3% 15,7% 16,5% 0% Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil u Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. oru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 486 11
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 32,9 42,2 33,5 27,7 60 40 67,1 57,8 66,5 72,3 20 0 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %57,8 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 15 puan daha yüksektir. oru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 486 12
Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun 100 80 16,1 19,1 28,0 28,1 32,9 35,5 37,3 42,3 47,2 53,1 60 40 20 83,9 80,9 72,0 71,9 67,1 64,5 62,7 57,7 52,8 46,9 0 Bitkisel Ürünler Toprak Ürünleri ve Madencilik Agac Orman Urunleri Hububat Bakliyat Genel Tekstil Demirçelik ve Demirdışı Metaller Makine Elektrik Elektronik ve Bilisim Otomotiv anayi Yurt içi Kimyevi Maddeler Yurt dışı 13 Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektörler Otomotiv anayi ve Kimyevi Maddeler sektörleridir. oru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 486
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar Temmuz - Eylül döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 50% 80% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 40% 30% 41,9% 35,6% 34,4% 31,5% 30,9% 30,0% 30,5% 60% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 40% 30,5% 32,2% 32,2% 28,6% 20% 0% Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör demirçelik ve demirdışı metaller sektörüdür (%40) Bunu sırasıyla bitkisel ürünler (%36,9), kimyevi maddeler (%36,4) ile toprak ürünleri ve madencilik (%35,1) sektörleri izlemektedir. 14
Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler Ekim - Aralık döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 5% in altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. 15
Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler AB Ülkeleri 69,3% Orta Doğu 55,1% Afrika Amerika 44,1% 41,9% Uzak Doğu Rusya/ Belarus Balkanlar Orta Asya Hint Yarımadası Diğer Avrupa Ülkeleri Pasifik Adaları Hedef Ülke Yok 19,7% 16,1% 12,1% 8,0% 6,5% 6,1% 5,8% 17,3% 0% 15% 30% 45% 60% 75% 16
Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [16,1%] ABD [13,3%] Rusya [15,2%] Rusya [18,9%] ABD [12,4%] Rusya [11,9%] ABD [13,4%] İran [11,7%] BAE [10,2%] BAE [8,4%] BAE [9,3%] BAE [11,6%] İran [9,4%] Japonya [8,4%] Afrika Ü. [9,3%] ABD [11,3%] Irak [8,4%] Çin [7,7%] İran [8,5%] Irak [11,3%] Baz Genel : 509; Baz İlk 500 :143; Baz İkinci 500 :118; Baz Diğer :248 17
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 18
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 19
Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 20
İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden ipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 80% 60% 71,2% 60% 61,1% 59,7% 64,8% 63,0% 63,0% 64,0% 60,7% 61,1% 58,1% 60,9% 58,5% 58,3% 58,0% 56,5% 55,9% 58,6% 57,2% 56,0% 53,5% 56,0% 40% 47,0% 44,0% 45,9% 44,4% 44,4% 43,3% 42,3% 39,6% 40,1% 41,4% 40,0% 37,7% 38,5% 38,1% 37,0% 33,8% 35,3% 33,3% 33,1% 50,2% 28,0% 32,9% 25,3% 40% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 21
Yılın 3. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı Temmuz - Eylül cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa atışları 100 80 39,1 31,4 37,2 44,3 60 40 60,9 68,6 62,8 55,7 20 0 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 22
Yılın 3. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı 100 80 31,5 36,8 39,1 39,3 39,7 40,6 41,1 52,8 53,8 57,0 60 40 68,5 63,2 60,9 60,7 60,3 59,4 58,9 20 47,2 46,2 43,0 0 Tekstil Bitkisel Ürünler Genel Otomotiv anayi Demirçelik ve Demirdışı Metaller Toprak Ürünleri ve Madencilik Makine Elektrik Elektronik ve Bilisim Hububat Bakliyat Kimyevi Maddeler İhracat Agaç Orman Ürünleri İç Piyasa atışları Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak ağaç orman ürünleri, kimyevi maddeler ile hububat bakliyat sektörleri ön plana çıkmaktadır. 23
Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi Temmuz - Eylül döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? 50% 40% 39,0% 30% 29,1% 27,2% 30,4% 33,4% 32,2% 34,0% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q2 24 Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 80% 88,9% 84,8% 82,7% 78,0% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 60% 49,7% 54,3% 46,7% 48,8% 40% 40,0% 37,6% 37,8% 34,8% 20% 26,1% 20,0% 15,6% 7,3% 21,7% 12,7% 8,9% 9,8% 6,7% 5,2% 6,5% 3,7% 9,8% 11,1% 8,7% 9,8% 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Yurtdışı Finans Kurumları Diğer kaynaklar oru, Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz Genel : 173; Baz İlk 500 :45; Baz İkinci 500 :46; Baz Diğer :82 25
Yılın 4. Çeyreğinde Finansman Talebi Ekim - Aralık döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 26
Kredi Kullanımı Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 27
Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Kamu Özel 100 80 60 72,7 74,6 78,2 69,0 40 20 27,3 25,4 21,8 31,0 0 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. oru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz Genel : 387; Baz İlk 500 :104; Baz İkinci 500 :92; Baz Diğer :191 28
Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 61,7% 60% 40% 20% 0% 52,5% 46,6% 39,9% 41,3% 29,5% 31,4% 26,3% 22,6% 22,2% 25,2% 18,5% 13,3% 9,0% 8,5% 6,9% 7,7% 2,6% 0,8% 0,4% Forward Vadeli İşlem Opsiyon wap Hiçbiri 29
Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Dövizde artış beklentisinden dolayı İthalatımız da olduğundan 29,6% 33,0% Araçlar hakkında bilgim yok 18,4% Araçların pahalı olması Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim) 12,0% 11,6% Kredi limiti yetersizliği 6,7% Alış-satışlarımız döviz cinsinden Döviz riski merkez/grup kararı 1,5% 3,7% Natural hedging Fikrim yok/cevap yok 0,7% 6,4% 0% 10% 20% 30% 40% oru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 267 30
Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Destekler Temmuz-Eylül Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Ekim-Aralık Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 45,2% 47,3% Fuar Teşvikleri 34,6% 39,3% Yatırım Teşvikleri 25,0% 30,8% İstihdam Destekleri 18,7% 23,8% Ar-Ge destekleri 14,9% 18,9% KOGEB destekleri 12,0% 19,3% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 6,7% 10,8% Diğer 7,3% 7,9% Hiçbiri 23,2% 16,9% BAZ 509 509 31
Yılın 3. Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi Temmuz - Eylül döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 36,9% 49,7% 35,6% 30,2% 80% Mavi Yakalı 36,5% 44,8% 39,8% 30,2% 61,7% Ar-Ge 16,3% 18,9% 18,6% 13,7% 60% BAZ 509 143 118 248 43,2% 39,5% Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 40% 36,9% 36,5% 20% 16,3% 14,7% 17,9% 16,7% 5,3% 5,1% 6,1% 0% Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 32
Yılın 4. Çeyreğinde İlişkin İstihdam Beklentisi Ekim - Aralık döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 28,7% 27,3% 32,2% 27,8% Mavi Yakalı 34,6% 37,1% 35,6% 32,7% 80% 65,0% Ar-Ge 10,2% 14,7% 9,3% 8,1% BAZ 509 143 118 248 60% 53,2% 46,8% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 40% 28,7% 34,6% 24,8% 20% 10,2% 18,1% 18,7% 0% Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli 33
Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi 100% 80% 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan ayısı +4 60% 46,6% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 40% 38,7% 39,2% 37,3% 39,1% 45,0% 46,2% 43,5% 20% 16,3% 14,7% 16,1% 17,3% 0% + abit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4 ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %16,3 tür. 34
Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Temmuz - Eylül döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 84,5% 80% 60% 47,5% 40% 33,2% 28,5% 20% 8,1% 8,4% 15,9% 3,7% 13,2% 2,8% 0,6% 0,8% 0% Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon yatırımı Yeni tesis kurma/ atın alma Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı 35
Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 33,2% 40,6% 28,0% 31,5% 8,1% 11,2% 7,6% 6,5% Kapasite artırımı 28,5% 36,4% 26,3% 25,0% 8,4% 12,6% 10,2% 5,2% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 15,9% 21,7% 11,9% 14,5% 3,7% 4,2% 5,1% 2,8% Yeni tesis kurma/ atın alma 13,2% 11,2% 16,1% 12,9% 2,8% 4,2% 2,5% 2,0% Şirket satın alma,6% 1,4% -,4%,8%,7%,8%,8% Hiçbir yatırım yapılmadı 47,5% 42,0% 49,2% 50,0% 84,5% 79,7% 83,1% 87,9% BAZ 509 143 118 248 509 143 118 248 Yukarıdaki tabloda; Temmuz - Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 36
Yılın 4. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar Ekim - Aralık döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 85,1% 80% 60% 53,0% 40% 25,9% 24,2% 20% 7,5% 6,7% 13,6% 3,7% 13,4% 2,4% 0,2% 0,6% 0% Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon yatırımı Yeni tesis kurma/ atın alma Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak 37
Piyasa Beklentileri 2011 Ekim-Aralık Dönemi Beklentileri UD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/UD parite tahmini Ekim-Aralık Dönemi 1,84 n: 509 2,50 n: 493 1,36 n: 489 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 5,61 n: 455 2011 Yılı onu 1,85 n:495 2,50 n:493 1,35 n:489 8,40 n:483 7,40 n:464 8,45 n:463 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,19 ( n: 458) Rekabetçi ideal UD/TL kur seviyesi 1,75 ( n: 488) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,37 ( n: 487) İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir. 38
Döviz Kurlarındaki Yükselişin İşlere Olan Etkisi Döviz kurlarındaki yükseliş işlerinizi nasıl etkiledi? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 46,4% 42,7% 48,3% 47,6% 40% 20% 22,2% 23,8% 24,6% 20,2% 31,4% 33,6% 27,1% 32,3% 0% Olumlu etkiledi Etkilemedi Olumsuz etkiledi 39
2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 100% 13,9% 17,9% 80% 62,9% 54,8% 60% 50,9% 52,1% 40% 20% 35,2% 30,1% 30,3% 37,1% 0% 6,9% 8,1% ektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 40
2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 40% 35,2% 35,7% 34,7% 35,1% 30,1% 29,4% 33,1% 29,0% 20% 6,9% 6,3% 8,1% 8,4% 5,9% 7,7% 8,5% 7,7% 0% ektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 41
2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi Dünya geneli emtia fiyatları Eylül ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. ANAYİ TARIM 100% 80% 60% 15,3% 17,3% 37,1% 30,6% 5,5% 6,3% 36,9% 34,0% 40% 20% 47,5% 52,1% 57,6% 59,7% 0% Kasım onu İtibariyle 2011 onu İtibariyle Kasım onu İtibariyle 2011 onu İtibariyle Artar Aynı kalır Azalır 42
Yılın 3. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 3,9 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8 Merkez Bankası 3,8 Ticaret ve anayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7 Hazine Müsteşarlığı 3,7 anayi ve Ticaret Bakanlığı 3,7 Ticari Bankalar 3,7 ORTALAMA 3,6 TÜBİTAK 3,6 Ulaştırma Bakanlığı 3,6 Eximbank 3,6 KOGEB 3,6 KURUMLAR Maliye Bakanlığı 3,5 Çalışma ve osyal Güvenlik Bakanlığı 3,5 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Kamu Bankaları 3,5 Gümrük İdareleri 3,4 TE 3,4 Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı 3,3 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,3 Orman ve u İşleri Bakanlığı 3,3 43
İhracat Yükü evkiyatlarında En Fazla Tercih Edilen Taşıma Türleri İhracat yükü sevkiyatlarınızda en fazla tercih ettiğiniz taşıma türü / türleri hangisidir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 86,4% 80% 60% 78,6% 69,9% 79,8% 58,7% 67,1% 59,3% 53,6% 40% 20% 18,7% 19,6% 18,6% 18,1% 10,5% 7,5% 7,6% 5,6% 4,5% 7,0% 2,5% 4,0% 0% Karayolu Denizyolu Havayolu Demiryolu Kombine / Çok modlu 44
Nakliye Firması eçimine Etki Eden Unsurlar Çalıştığınız Nakliyeciyi seçerken hangi kriterlere öncelik veriyorsunuz? (Lütfen, önem sırasına göre, en önemli 1, en önemsiz 7 olacak şekilde sıralayınız) Kriterler Kriterlerin eçilme Oranı ıra Ortalaması 1 Güvenilirlik 98,6% 1,9 2 Hizmet fiyatı 98,6% 2,4 3 Hizmetin sunulma hızı 97,1% 2,7 4 Hizmet sunmadaki esneklik 81,7% 3,7 5 Hizmet sunumunda birden fazla taşıma türünün kullanılması 56,8% 4,5 6 Yerli nakliyeci olması 48,3% 4,5 7 Yabancı nakliyeci olması 26,5% 6,5 Yukarıdaki tabloda ihracatçı firmaların nakliyeci firma seçiminde kendilerine yöneltilen her bir kriteri önemli bulma oranları ile bu kriterlere verdikleri önem sıralarının ortalamaları yer almaktadır. Dolayısıyla sıra ortalamalarında değerler 1 e yaklaştıkça kriterin daha önemli olduğuna işaret etmektedir. Önem oranları ile sıra ortalamalarından elde edilen doğal sıralama parallellik göstermektedir. Güvenilirlik, hizmet fiyatı ve hizmetin sunulma hızı firmaların büyük bir çoğunluğu tarafından önemli olarak değerlendirilmiştir. Güvenilirliğin en çok 1. sıraya yerleştirilen kriter olduğu tespit edilmiştir. Nakliyeci firmaların menşei ise en az önemli bulunan 2 kriterdir. 45
Nakliye Firması eçimine Etki Eden Unsurlar- Yerli Olması Bir önceki soruda nakliye firması seçiminde «Yerli nakliyeci olması» nın önemli olduğunu belirttiniz. Nedenlerini yazar mısınız? Yurtiçi katma değerin ve milli kalkınmanın arttırılması 42,3% İletişimin kolay ve hızlı olması 29,7% Güvenilirlik Yerli piyasaya hakimiyet- lojistik ağı kuvvetli Fiyat-ödeme avantajı Esneklik Hizmet Kalitesi 11,0% 6,9% 5,3% 4,1% 2,0% Diğer 1,6% Farketmez Cevap yok/ Fikrim yok 6,5% 5,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% oru, nakliyeci firma seçiminde firmanın yerli olmasının önemli olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 246 46
Nakliye Firması eçimine Etki Eden Unsurlar- Yabancı Olması Bir önceki soruda nakliye firması seçiminde «Yabancı nakliyeci olması» nın önemli olduğunu belirttiniz. Nedenlerini yazar mısınız? Yerli nakliyeci öncelikli tercihtir 25,9% Alternatif çözüm ve hizmet desteği Kurumsallık Uluslararası geniş ağa sahip olması Yurtdışı operasyon avantajı (gümrük vb.) Rekabetçi fiyat sunma 8,1% 8,1% 8,1% 8,1% 7,4% Güvenilirlik Diğer 3,7% 5,2% Farketmez 9,6% Cevap yok/ Fikrim yok 19,3% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% oru, nakliyeci firma seçiminde firmanın yabancı olmasının önemli olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 135 47
Nakliye Firmalarından Beklenen Ek Hizmetler Türkiye deki nakliye firmalarından mevcut hizmet yelpazesi dışında ne gibi ek hizmetler bekliyorsunuz? (Lütfen, önem sırasına göre, en önemli 1, en önemsiz 7 olacak şekilde sıralayınız). Kriterler Kriterlerin eçilme Oranı ıra Ortalaması 1 Yönlendirici olması (En uygun maliyetli ve ihtiyaca taşıma modu konusunda öneride bulunma) 86,2% 2,4 2 Kurumsal yapılanma 75,6% 2,9 3 Taşıma dışındaki lojistik hizmetleri verebilmesi 74,7% 3,3 4 Depolama hizmeti sunması 71,1% 3,4 5 İleri teknoloji sunması 69,5% 3,4 6 Uzmanlaşmış taşıma hizmeti sunması (proje taşıması, tehlikeli madde, frigorifik taşıma,özel yük vs.) 66,0% 3,5 7 Butik (firmaya / talebe özel) taşıma hizmeti sunması 58,2% 3,6 Yukarıdaki tabloda ihracatçı firmaların kendilerine yöneltilen nakliyeci firma hizmetlerini cazip bulma oranları ile bu hizmetlere verdikleri önem sıralarının ortalamaları yer almaktadır. ıra ortalamalarında değerler 1 e yaklaştıkça hizmetin daha önemli bulunduğuna işaret etmektedir. Önem oranları ile sıra ortalamalarından elde edilen doğal sıralama parallellik göstermektedir. Firmalar tarafından en cazip bulunan ve en çok 1. sıraya yerleştirilen hizmet firmanın yönlendirici olmasıdır. Bunu sırasıyla kurumsal yapılanma, taşıma dışındaki lojistik hizmet kapasitesi izlemektedir. 48
Yıllık Ortalama Nakliye Maliyeti Yıllık ortalama nakliye maliyetiniz nedir? 100% 80% Yıllık Ortalama Nakliye Maliyeti 185.334 EUR İlk 500 : 251.300 EUR İkinci 500 : 199.203 EUR Diğer : 140.697 EUR Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 76,9% 60% 50,3% 57,6% 40% 20% 0% 28,2% 29,8% 31,5% 19,3% 15,3% 22,6% 16,9% 14,7% 7,9% 10,2% 10,5% 7,0% 1,4% 10.000 EUR'nun altında 10.000 50.000 EUR arasında 51.000 200.000 EUR arasında 200.000 EUR üzerinde 49
İhracat Yükü evkiyatlarında En Fazla Yaşanılan orunlar İhracat yükü sevkiyatlarınızın nakliye ayağında en fazla yaşadığınız sorunlar nelerdir? ınır kapılarındaki uzun beklemeler sonucu teslimatta gecikmeler 60,5% Türkiye deki fiziksel ulaşım altyapılarındaki eksiklikler / sorunlar 31,0% Nakliyeci /sürücü vs. hataları sonucunda yaşanan kayıplar / zararlar 29,3% İhracat yapılan ülkelerdeki fiziksel ulaşım altyapılarındaki eksiklikler / sorunlar 26,9% Hatalı / eksik bilgilendirme sonucu yaşanan kayıplar / zararlar 26,1% Yük hırsızlıkları 5,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 50