GÜVEN ENDEKSLERİ 113,3 101,4 72,4. Kaynak: TCMB & TÜİK SANAYİ SEKTÖRÜ

Transkript

1 O C A K 17 Kasım ayında 1,7 seviyesinde kaydedilen Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), Aralık ta 98, düzeyine gerileyerek 1 yılında ilk kez kötümser kanada geçti. Bu dönemde RKGE alt endekslerinde, gelecek aya dair istihdam dışındaki tüm kalemlerde olumsuz gelişimler görüldü. Aralık döneminde mevsimlikten arındırılmış RKGE de de puanlık bir düşüş kaydedildi. Öte yandan Kasım ayında 8,9 seviyesine gerileyen Tüketici Güven Endeksi (TGE), Aralık ta %8 oranında belirgin bir düşüşle, oldu. TGE nin Aralık performansında hanenin maddi durum beklentisi, tasarruf etme ihtimali, genel ekonomik durum ve işsiz sayısı beklentilerindeki gelişimlerin her biri aşağı yönlü etki yaptı. Reel Kesim Yılı Kötümser Kapadı GÜVEN ENDEKSLERİ 11, 7, 11, Kaynak: TCMB & TÜİK RKGE TGE 99,1 8, 77,1 Tüketici Güveni Yılın En Düşük Seviyesini Kaydetti 98,, SANAYİ SEKTÖRÜ Açıklanan s o n Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) verileri, Ekim ayında takvimsel etkilerden arındırılmış olarak yıllık % artış kaydederken, İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Aralık verileri de açıklandı. Buna göre KKO, Aralık ayında %7, oldu. Bir önceki yılın aynı dönemine göre,7 puan artış kaydeden oranın yıllık gelişimine yukarı yönlü destek veren grup ise, sadece ara malları oldu. Kapasite kullanım oranı, bu verilere göre yılın son çeyreğinde ortalama %7, olurken, 1 yılı ortalaması ise %7, oldu. KKO, 1 yılında %7,7 oranında bir ortalama kaydetmişti. Mevsimsellikten arındırılmış KKO ise, Aralık ayında, puan artarak %7, oranında kaydedildi. Kapasite Kullanım Oranı Aralık Ayında %7, Oldu ,9 Kapasite Kullanım Oranı (%) 7, 7, 7, KKO Ortalaması %7, Olarak Gerçekleşti Kaynak: TCMB 1 Ocak 17

2 Ağustos döneminde %11, olan işsizlik oranı, Eylül de de aynı seviyeyi tekrarladı. Oran böylece bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan artış sergilerken, erkeklerde %9,, kadınlarda %1, oldu. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise,,1 puan düşüşle %11, e geriledi. Öte yandan veriler, Eylül döneminde istihdam oranının önceki yılın aynı dönemine göre değişmeyerek %,8 olduğunu, işgücüne katılım oranının ise,7 puan artışla %,8 olarak kaydedildiğini gösterdi. İşgücüne katılım oranı erkeklerde %7, olurken, kadınlarda %, düzeyinde gerçekleşti. Eylül döneminde ayrıca genç işsizlik oranı %19,9, tarım dışı işsizlik oranı ise %1,7 oldu. Para PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON Politikası Kurulu (PPK), Aralık 1 tarihli toplantısında faiz oranlarında bir değişikliğe gitmeme kararı aldı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, yakın dönemde küresel belirsizliklerdeki artışa bağlı olarak yaşanan döviz kuru hareketleri ve petrol fiyatlarındaki yükselişin enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturduğu ancak toplam talep gelişmelerinin bu etkileri sınırladığı belirtildi. Kurul, bu faktörlerin net etkilerinin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi açısından, gelişmelerin yakından takip edilmesinin faydalı olacağını ifade etti. Önümüzdeki dönemde para politikası kararlarının enflasyon görünümüne bağlı olacağını yineleyen PPK, enflasyon beklentileri, fiyatlama , 11, 1, Ocak Şubat İŞGÜCÜ PİYASALARI Mart 9, Nisan 9, Mayıs 9, 9,8 1,1 1, 1, 1, 1,8 11,1 11, 11, 1,9 1,7 1,1 1, 9, 9, Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmelerin yakından izlenerek para politikasındaki temkinli duruşun sürdürüleceğini bildirdi.tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ise, Aralık ayında bir önceki aya göre %1,, 1 in aynı dönemine göre %8, arttı. Kasım ayında %7 seviyesine gerilemiş olan yıllık tüketici enflasyonu böylece, 1 yılını beklentilerin de üzerinde bir seviyeyle kapadı. Bu dönemde yıllık enflasyona en yüksek katkı yapan gruplar, gıda ve alkolsüz içecekler ile alkollü içecekler ve tütün olurken, ulaştırma fiyatları da yukarı yönlü baskı yapan kalemlerden oldu. Aralık döneminde çekirdek enflasyonda da yeniden bir yükseliş kaydedildi. Mart Nisan Mayıs 1 1 İşsizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı Eylül Döneminde de %11, Oldu Haziran Kadın Nüfusta İşsizlik Oranı %1, Temmuz Ağustos Eylül 1 TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) 1 8 7, 7, 7,1 7,91 8,9 7,,81 7,1 7,9 7,8 8,1 9,8 8,81 8,78 8,79 8, 7, 7, 7,8 7,1 7,7,8 8, TCMB İzlemeyi Tercih Etti Tüketici Enflasyonu Yılı Yükselişle Kapadı Ocak 17

3 TİM verilerine göre, Aralık ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %7, 1 1,9 Otomotiv 17 Hazırgiyim Kaynak: TİM İhracat Verileri 1,9 Kimyevi Maddeler İhracat 1 Yılında 1, Milyar Dolar Oldu Elektrik Elektronik İHRACATTAKİ GELİŞMELER oranında artarak 1, milyar dolar oldu. Bu dönemde en çok ihracat yapan sektör, milyar dolarla Sektörler Bazında İhracat (milyar (milyar $, $, İlk İlk 1 1 Sektör) Sektör) 9 9,1 7,9 Çelik Tekstil otomotiv olurken, bunu sırasıyla 1, ve 1,8 milyar dolarla, hazır giyim ve konfeksiyon ile kimyevi,,9,,1,8,,7, Hububat, Bakliyat Demir Makine Mobilya, Orman 1 Ocak-Aralık 1 Ocak-Aralık Madencilik İklimlendirme Çimento, Cam Yılın Şampiyonu Yine Otomotiv Oldu Mücevher Fındık ve mamülleri maddeler takip etti. Aralık ayında otomotiv ile kimyevi maddeler ihracatı sırasıyla %7,1 ve %1, oranlarında yıllık artış, hazır giyim sektörü ise %, oranında düşüş gerçekleştirdi. Aralık ihracat sıralamasında. olan elektronik grubunda da %1,8 lik bir yıllık bazda artış kaydedildi. Bu dönemde sektörler genelinde, gemi ve yat sektörü %1 artış ile dikkat çekerken, en keskin düşüş, ihracatı her biri %, oranında gerileyen savunma ve havacılık sanayi ile fındık ve mamullerinde görüldü. Öte yandan, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın açıkladığı ve TİM den farklı olarak ham ve yarı işlenmiş altın ihracatını da içeren geçici resmi rakamlara göre ihracat, 1 yılını %,8 oranında bir düşüşle 1, milyar dolar seviyesinde tamamladı. 1 yılında en yüksek değerde ihracat yapan sektör ise, otomotiv oldu. TİM verilerine göre, Aralık ayında en çok ihracat yapılan ilk ülke, Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Bu dönemde Almanya ya yapılan ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %,7 artarken, İngiltere pazarında %,8 oranında bir düşüş görüldü. Irak a yapılan ihracat ise, kaydettiği %8,8 oranında ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT yıllık bazda artış ile dikkat çekti. Bu bağlamda, BAE pazarı da bu dönemde %77, oranında ciddi bir büyüme gerçekleştirdi. Öte yandan İtalya ve İspanya pazarlarında çift haneli yükselişler gözlenirken, ABD ye yapılan ihracat Aralık döneminde %8,7 arttı. Aynı dönemde S. Arabistan ve İran pazarlarında ise aşağı yönlü gelişimler görüldü. Aralık ayında en çok ihracat yapan iller arasında, lider İstanbul u, Bursa ve Kocaeli izledi. İstanbul ve Bursa bu dönemde sırasıyla,1 ve 1, milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, Kocaeli nin ihracatı,98 milyar dolar oldu. Sıralamada.lüğü,7 milyar dolarla İzmir,.liği ise,9 milyar dolarla Ankara aldı. Irak Pazarı Güçlü Artışıyla Dikkat Çekti Ülkeler Ülkeler Bazında Bazında İhracat İhracat (milyon (milyon $, İlk $, 1) İlk 1) Almanya İngiltere Irak İtalya ABD Fransa İspanya BAE 1 Aralık 1 Aralık Kaynak: TİM İhracat Verileri S. Arabistan İran BAE ye İhracat %77 Arttı İngiltere Pazarında Düşüş Var Ocak 17

4 TÜİK verilerine göre, Kasım ayında ihracat önceki yılın aynı dönemine göre %9,7 artarak 1,8 milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren fasıl, %18,8 yıllık büyüme gerçekleştiren motorlu kara taşıtları olurken, onu, sırasıyla %,8 ve %17,1 artış kaydeden makineler ve kıymetli metaller taşlar grupları izledi. Kasım ayında. sırada ise, %,1 düşüş kaydeden elektrikli makine ve cihazlar ihracatı yer aldı. Bu dönemde toplam ihracat gelişimine en olumlu katkı kıymetli metaller taşlar faslından, en olumsuz etki ise mineral yakıtlar ve yağlardan geldi. İthalat ise Kasım ayında yıllık bazda % oranında bir artış gerçekleştirerek 1,9 milyar dolar düzeyinde kaydedildi. Bu dönemde en yüksek değerde ithalat DIŞ TİCARET DENGESİ yapan fasıllar, sırasıyla, mineral yakıtlar yağlar, makineler ile elektrikli makine ve cihazlar oldu. İthalat, mineral yakıtlar ve yağlarda %8,1 daralırken, makineler ile elektrikli makineler fasıllarında ise sırasıyla %11,9 ve %, artış kaydetti. Kasım ayında ithalat gelişim hızına en güçlü olumsuz katkı yine mineral yakıtlar ve yağlardan gelirken, yukarı yönlü katkı veren grupların başında ise elektrikli makineler ve motorlu kara taşıtları geldi. Bu veriler doğrultusunda, dış ticaret açığı Kasım ayında yıllık %,1 oranında bir düşüşle,1 milyar dolar oldu. Ocak-Kasım döneminde ise açık %11,8 gerileyerek, milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk 11 ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı da, önceki yıla göre, puan yükselerek %7 düzeyinde gerçekleşti. 18 İhracat (Milyar $) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Dış Ticaret (milyar $) 189, Dış Ticaret (Milyar $) 18, 1,1 19,8 7,, İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı 1 Ocak-Kasım 1 Ocak-Kasım Kasım Ayında İhracat ve İthalat Arttı İhracat Gelişimine En Büyük Katkı Kıymetli Metallerden Geldi Dış Ticaret Açığı %,1 Geriledi Ocak 17

5 AVRUPA EKONOMİSİ Euro Bölgesi nde Eylül ayında %1, e revize edilen sanayi üretimi yıllık değişim hızı, Ekim ayında %, oldu. Yılın son çeyreği bağlamında, bölgede reel kesim güven endeksinin Kasım ayında gerilediği gözlenirken, Aralık döneminde tüketici güveninin ise 1 puan toparlanarak -,1 seviyesinde kaydedildiği gözlendi. Ekim işgücü istatistikleri ise, bölgede işsizlik oranının Eylül döneminde revize edilen %9,9 seviyesinden %9,8 e gerilediğini gösterdi. Euro Bölgesi nde Sanayi ve İşsizlik (%) Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Büyüme Hızı (sol eksen) İşsizlik Oranı (sağ eksen) Euro Bölgesi Güven Endeksleri (Puan) Euro Bölgesi Güven Endeksleri (puan) , -,1 1, ,7,,, -1, Tüketici Güven Endeksi (sol eksen) Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Kaynak: TradingEconomics Euro Bölgesi nde Sanayi Üretimi %, Arttı Avrupalı Tüketicinin Morali Aralık Ayında da İyileşti Ocak 17

6 ABD sanayi üretimi yıllık bazda düşüş eğilimini Kasım ayında da sürdürerek %, oranında gerileme kaydetti ve böylelikle 1 ay üst üste daralma kaydetmiş oldu. Ekonominin. çeyrek yıllık GSYH gelişim hızı ise, %1,7 olarak gerçekleşti. ABD de son çeyreğin göstergelerinden Aralık PMI verisi, 1, puanlık bir artışla,7 düzeyine ulaşırken, son yılın en yüksek seviyesini kaydetti. Bu dönemde 98, düzeyine yükselen tüketici güven endeksi de, son 1 ayın zirvesine tırmanmış oldu. Öte yandan ABD de işsizlik oranı Kasım döneminde %, olurken, yıllık tüketici enflasyonu Kasım da %1,7 ye yükseldi. FED ise Aralık ayındaki FOMC toplantısında, beklenen faiz artışına yönelik kararı alırken 17 yılına dair faiz artırımını öngören bir tablo çizdi. ABD EKONOMİSİ ABD GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık),,9,,, 1,9 1, 1, 1,7 1, 1 Ç1 Ç Ç Ç Ç1 Ç Ç Ç Ç1 Ç Ç Kaynak: TradingEconomics ABD de İmalat PMI Yılın Zirvesinde FED Bekleneni Yaptı YÜKSELEN EKONOMİLER Yükselen ekonomilere dair. çeyrek büyüme verileri açıklanmaya devam ediyor. Buna göre Endonezya ekonomisi bu dönemde yıllık bazda % oranında bir gelişim hızı sergiledi. Yılın. çeyreğinde tüketim ve yatırımlardan destek almayı sürdüren ekonomide, kamu harcamaları ve ihracatın ise düşüş kaydettiği gözlendi. Bir diğer Asya ekonomisi olan Malezya ise, söz konusu dönemde beklentilerin üzerinde bir performans sergileyerek %, oranında GSYH artışı kaydetti. Böylece bu dönemde yılın en güçlü büyüme oranına imza atan Malezya ekonomisine, canlanan hane halkı tüketimi destek verirken ihracattaki zayıflama ile yatırımlardaki yavaşlama ise devam etti. Öte yandan Güney Afrika ekonomisi. çeyrekte %,7 ye revize edilen yıllık büyüme hızını. çeyrekte de tekrarladı. Bu dönemde ekonomi, üretim ve madencilik sektörlerinde devam eden düşüşe karşı, hizmetler ve inşaat sektörlerinde kaydedilen büyümeden destek aldı. GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) 8,,,,7,7,9,7,,,,1,,7,7,7,9 Endonezya Ekonomisi % Büyüdü, 1,8 1, 1,7 1, 1,,8,,7,7 Malezya G. Afrika -,1 Endonezya Güney Afrika Zayıf Performansını Sürdürüyor - 1 Ç1 1 Ç 1 Ç 1 Ç 1 Ç1 1 Ç 1 Ç 1 Ç 1 Ç1 1 Ç 1 Ç Kaynak: TradingEconomics Malezya Ekonomisi. Çeyrekte Hızlandı Ocak 17