PLASTİK EKSTRÜZYON DERSİ Dersin Modülleri Ekstrüzyon Makinelerinde Üretim 1 Ekstrüzyon Makinelerinde Üretim 2 Ekstrüzyon Makinelerinde Üretim 3 Kazandırılan Yeterlikler Plastik profil ekstrüzyon kalıplama makinelerinde üretim yapmak
DERS BİLGİ FORMU DERSİN ADI ALAN MESLEK / DAL DERSİN OKUTULACAĞI DÖNEM / YIL SÜRE DERSİN TANIMI Plastik ekstrüzyon Plastik teknolojisi Plastik İşleme 2. Yıl /2. Dönem 3.Yıl/ 1.Dönem Haftada 2 ders saati Ekstrüzyon kalıplama makinelerinde üretim yapabilmek için gerekli bilgi ve becerilerin verildiği derstir. DERSİN AMACI Bu ders ile öğrenciye; ekstrüzyon kalıplama makinelerinde üretim yapabilme yeterliklerini kazandırmak amaçlanmaktadır DERSİN ÖN KOŞULLARI DERS İLE KAZANDIRILACAK YETERLİKLER Bu dersin sonunda: Plastik enjeksiyon kalıplama makinelerinde üretim yapmak Yeterliği kazandırılacaktır DERSİN İÇERİĞİ YÖNTEM VE TEKNİKLER EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMI VE DONANIM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞRETMEN/EĞİTİCİ Bu ders; 1. Plastik Makineleri 2. Plastik Enjeksiyon kalıpları 3. Plastik Malzemeleri konularını içermektedir. Gösteri, anlatım, problem çözme, soru cevap, beyin fırtınası, grup çalışması, tartışma, uygulamalı gösteri, söyleşi, sohbet, konferans, panel, gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi, simülasyon, araştırma, görüşme, proje hazırlama, deney, uygulama vb. Ortam: Sınıf, laboratuar, işletme, vb. Donanım: Projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, mesleki iş güvenliği ekipmanları, vb. 1. Her faaliyet sonunda kazanılan bilgi ve beceriler ölçülür. 2. Her modülün sonunda kazanılan yeterlikler ölçülür. 3. Dersin sonunda; Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ile Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği nin Mesleki Eğitim Merkezleri ile ilgili maddelerine göre ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. 1. Lisans eğitimi almış, alanında sektör deneyimi olan öğretmenler, 2. Gerektiğinde sektörde çalışan ustalık ve usta öğreticilik belgesi olan meslek elemanları
İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR Ders ile ilgili araştırma-gözlem ve uygulama konularında; üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları ve işletmeler ile işbirliği yapılabilir.
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : PLASTİK TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL : PLASTİK İŞLEME DERS : PLASTİK EKSTRÜZYON TEKNOLOJİSİ MODÜL : EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE ÜRETİM 1 KODU : SÜRE : - 40/32 - ÖN KOŞUL : 1-Temel Talaşlı Üretim 1-2-3-4-5 modüllerini 2-Yardımcı Ekipmanlarla Üretim 1-2 modüllerini almış olmak. AÇIKLAMA : Plastik ekstrüzyon kalıbı, kaldırma araç ve gereçleri, el aletleri, plastik ekstrüzyon makinesi, plastik hammadde karıştırıcıları, hammadde katkı maddeleri vb. araç ve gereçler sağlanmalıdır. GENEL AMAÇ: Öğrenci, bu modül ile gerekli ortam sağlandığında plastik ekstrüzyon makinelerinde istenilen özelliklerde plastik ürün elde edebilecektir. AMAÇLAR Öğrenci; 1.Plastik ekstrüzyon kalıplarını makine üzerine uygun biçimde takabilecek veya sökebilecektir. 2.Plastik ekstrüzyon makinesinde istenilen özelikte ürün elde edilmesi için hammadde hazırlayabilecektir
İÇERİK A. EKSTRÜZYON ATÖLYESİNDE GÜVENLİ ÇALIŞMA B. EKSTRÜZYON ( EKSTRÜDER ) MAKİNELERİ 1. Ekstrüder makinesinin tanımı 2. Ekstrüzyon makinesının kısımları C. TERMOPLASTİK EKSTRÜZYON KALIPLARI 1. Ekstrüzyon Kalıplarının özellikleri. 2. Ekstrüzyon kalıpları 3. Ekstrüzyon Kalıp ve kalibrelerinin Ekstrüdere bağlanması. 4. Ekstrüzyon Kalıplarında Kullanılan Kalıp Çelikleri D. EKSTRÜZYON KALIPLAMADA KULLANILAN PLASTİKLER 1. Pvc 2. Termoplastik Elastomerler E. EKSTRÜZYON PLASTİKLERİNDE KATKI MADDELERİ 1. Pekiştirici ve dayanım arttırıcılar 2. Renklendiiciler 3. Plastikleştiriciler 4. Kaydırıcı ve İşlemeyi kolaylaştırıcılar 5. UV dengeleyicileri 6. Antistatikler (Statik elektriklenmeyi önleyiciler) 7. Oksitlenme önleyciler 8. köpük yapıcılar 9. Dengeleyiciler 10. Kaydırıcılar
İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 1 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Makinelerine Kalıp Bağlamak YETERLİK Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Ekstrüzyon makinesi, ekstrüzyon kalıpları, kalibre ünitesi, tesviyecilik gereçleri, el aletleri, kaldırma taşıma araç gereçleri STANDART Plastik ekstrüzyon kalıplarını makine üzerine uygun biçimde takmak veya sökmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Kalıp flanşı cıvatalarını sökmek 2. Kalıbı kaldırma taşıma gereçleri ile askıya almak ve uygun yere taşımak 3. Kalıp parçalarını ve kalibresini sökerek kalıbı demonte etmek 4. Kalıp parçalarının içini temizlemek 5. Makine kafasını askıya alarak indirmek 6. Makine adaptörünü temizlemek 7. Sökülen kalıbın parçalarını birleştirmek 8. Kafayı makineye monte etmek 9. Takılacak kalıbı kaldırma gereçleri ile askıya almak 10. Kalıbı makineye tespit etmek 11. Kalıp montaj ayarı yapmak 12. Kalıp kalibresini makineye tespit etmek 13. Kalibre ayarlarını yapmak 14. Soğutma sistemi bağlantılarını yapmak 15. Vakum sistemi bağlantılarını yapmak 16. Rezistans bağlantılarını yapmak 17. Bağlantıları kontrol etmek A. EKSTRÜZYON ATÖLYESİNDE GÜVENLİ ÇALIŞMA B. EKSTRÜZYON ( EKSTRÜDER ) MAKİNELERİ 1. Ekstrüder makinesinin tanımı 2. Ekstrüzyon makinesının kısımları C. TERMOPLASTİK EKSTRÜZYON KALIPLARI 1. Ekstrüzyon Kalıplarının özellikleri. 2. Ekstrüzyon kalıpları 3. Ekstrüzyon Kalıp ve kalibrelerinin Ekstrüdere bağlanması. 4. Ekstrüzyon Kalıplarında Kullanılan Kalıp Çelikleri 1.Plastik ekstrüzyon kalıplarını makine üzerinden sökmek 2.Plastik ekstrüzyon kalıplarını makine üzerine tespit etmek 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma NOT: Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 5 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat
İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 2 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Makinesi İçin Hammadde Hazırlamak YETERLİK Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Plastik hammadde karıştırıcıları-hammadde, katkı maddeleri STANDART Plastik ekstrüzyon makinesinde istenilen özelikte ürün elde edilmesi için hammadde hazırlayabilecektir İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Hazırlanacak hammadde ve katkı maddelerini belirlemek 2. Hammaddeleri karıştırıcılara doldurmak 3. Homojen bir karışım elde edinceye kadar karıştırma 4. Gerekiyorsa ısıtma-kurutma işlemine tabi tutmak 5. Soğutma işlemine tabi tutmak 6. Karıştırıcıdan hammaddeyi boşaltmak 7. Karışımı kontrol etmek A. EKSTRÜZYON KALIPLAMADA KULLANILAN PLASTİKLER 1. Pvc 2. Termoplastik Elastomerler E. EKSTRÜZYON PLASTİKLERİNDE KATKI MADDELERİ 1. Pekiştirici ve dayanım arttırıcılar 2. Renklendiiciler 3. Plastikleştiriciler 4.Kaydırıcı ve İşlemeyi kolaylaştırıcılar 5. UV dengeleyicileri 6. Antistatikler (Statik elektriklenmeyi önleyiciler) 7. Oksitlenme önleyciler 8. köpük yapıcılar 9. Dengeleyiciler 10. Kaydırıcılar Plastik ekstrüzyon makinesinde ürün elde etmek için hammadde hazırlamak 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma NOT: Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 2 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : PLASTİK TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL : PLASTİK İŞLEME DERS : PLASTİK EKSTRÜZYON TEKNOLOJİSİ MODÜL : EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE ÜRETİM 2 KODU : SÜRE : - 40/32 - ÖN KOŞUL : 1- Temel Talaşlı Üretim 1-2-3-4-5 modüllerini 2- Yardımcı Ekipmanlarla Üretim 1-2 modüllerini 3- Ekstrüzyon makinelerinde üretim 1 modülünü almış olmak. AÇIKLAMA : Plastik ekstrüzyon kalıbı, kaldırma araç ve gereçleri, el aletleri, plastik ekstrüzyon makinesi, plastik hammadde karıştırıcıları, hammadde katkı maddeleri vb. araç ve gereçler sağlanmalıdır. GENEL AMAÇ: Öğrenci, bu modül ile gerekli ortam sağlandığında plastik ekstrüzyon makinelerinde istenilen özelliklerde plastik ürün elde edebilecektir. AMAÇLAR Öğrenci; 1- Plastik ekstrüzyon makinesini istenilen özelikte ürün elde edecek şekilde ayarlayabilecektir. 2- Plastik ekstrüzyon makinesinde istenilen özellikte ürün elde edebilecektir.
İÇERİK A. EKSTRÜZYON İLE ÜRETİMDE SICAKLIK BASINÇ VE VİDA ETKİSİ 1. Sıcaklık ve basıncın etkisi 2. Vidaların önemi ve geomerisi B. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE MAKİNENİN İLK AYARI VE ÇALIŞTIRILMASI 1. Hammadde miktarının ayarlanması 2. Sıcaklık ayarlarının yapılması 3. Basınç ayarlarının yapılması 4. Çekiş ayarlarının yapılması 5. Kesim ayarlarının yapılması C. EKSTRÜZYON PROSESİ D. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE MAKİNEDEN İLK ÜRÜN ELDE EDİLMESİ E. EKSTRÜZYON İLE ÜRÜN İŞLEMEDE EK İŞLEMLER F. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE ÜRÜNÜN KONTROLÜ G. KO-EKSTRÜZYON
İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 3 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Makine ayarlarını yapmak YETERLİK Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Tesviyecilik gereçleri, el aletleri, ekstrüzyon makinesi, ekstrüzyon kalıpları, kalibre ünitesi STANDART Plastik ekstrüzyon makinesini, istenilen özelikte ürün elde edecek şekilde ayarlamak İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Makineyi açmak 2. Uygun sıcaklık değerlerini girerek sıcaklıkları açmak 3. Uygun hammadde miktarlarını ayarlamak 4. Makine hızını ayarlamak 5. Çekici hız ayarını yapmak 6. Çekici baskı ayarını yapmak 7. Vakum sistemini uygun değere getirmek 8. Soğutma sistemini uygun değere getirmek. 9. Testere kesme basıncını ve hızını ayarlamak. 10. Testere kesme zamanını ayarlamak. 11. Ayarları kontrol etmek. A. EKSTRÜZYON İLE ÜRETİMDE SICAKLIK BASINÇ VE VİDA ETKİSİ 1. Sıcaklık ve basıncın etkisi 2. Vidaların önemi ve geomerisi. B. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE MAKİNENİN İLK AYARI VE ÇALIŞTIRILMASI 1. Hammadde miktarının ayarlanması 2. Sıcaklık ayarlarının yapılması 3. Basınç ayarlarının yapılması 4. Çekiş ayarlarının yapılması 5. Kesim ayarlarının yapılması Plastik ekstrüzyon makinesinin ayarlarını yapmak 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma NOT: Farklı makinelerde işlem basamakları değişiklik gösterir. Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 5 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat
İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 4 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Makinesini Devreye Almak YETERLİK Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Ekstrüzyon makinesi, El aletleri STANDART Plastik ekstrüzyon makinesinde istenilen özellikte ürün elde etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. İşe başlama formunu doldurmak 2. Makine şalterini açmak 3. Isıları açmak 4. Ana motoru düşük devirde devreye almak 5. Besleme motorunu çalıştırmak 6. Makine içindeki antipak malzemenin bitmesiyle beraber motoru kademeli olarak tam devre getirmek 7. Çekiciyi çalıştırmak 8. Çıkan ürünü kalibreye almak 9. Çıkan ürünü çekiciye almak 10. Ürünün kesici sistem üzerindeki uygun konumdan geçişini sağlamak. 11. Kesici sistemi çalıştırmak 12. Vakum sistemini çalıştırmak 13. Soğutma sisteminiçalıştırmak. 14. Silindir vakum sistemini çalıştırmak 15. Ürün kontrolü yapmak NOT: Makine farklılıklarına göre devreye alma işlemi farklılık gösterebilir. Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 1 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat C. EKSTRÜZYON PROSESİ D. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE MAKİNEDEN İLK ÜRÜN ELDE EDİLMESİ E. EKSTRÜZYON İLE ÜRÜN İŞLEMEDE EK İŞLEMLER F. EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE ÜRÜN KONTROLÜ G. KO-EKSTRÜZYON Plastik ekstrüzyon makinesinde ürün elde etmek 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : PLASTİK TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL : PLASTİK İŞLEME DERS : PLASTİK EKSTRÜZYON TEKNOLOJİSİ MODÜL : EKSTRÜZYON MAKİNELERİNDE ÜRETİM 3 KODU : SÜRE : - 40/32 - ÖN KOŞUL : 1- Temel Talaşlı Üretim 1-2-3-4-5 modüllerini 2- Yardımcı Ekipmanlarla Üretim 1-2 modüllerini 3- Ekstrüzyon makinelerinde üretim 1-2 modüllerini almış olmak. AÇIKLAMA : Plastik ekstrüzyon kalıbı, kaldırma araç ve gereçleri, el aletleri, plastik ekstrüzyon makinesi, plastik hammadde karıştırıcıları, hammadde katkı maddeleri vb. araç ve gereçler sağlanmalıdır. GENEL AMAÇ: Öğrenci, bu modül ile gerekli ortam sağlandığında plastik ekstrüzyon makinelerinde istenilen özelliklerde plastik ürün elde edebilecektir. AMAÇLAR Öğrenci; 1- Plastik ekstrüzyon makinelerini uygun biçimde kapatabilecektir. 2- Ekstrüzyon makinelerinde üretim hatalarını istenilen ürün elde edilmesini sağlayacak şekilde giderebilecektir.
İÇERİK A. EKSTRÜZYON ÜRETİM HATLARI 1. Ekstrüzyon Levha Üretim Hatları 2. Ekstrüzyon Boru ve Profil Üretim Hatları 3..Ekstrüzyon film üretim hatları 4. Ekstruzyon Tel (Kablo) Üretim Hatları B. EKSTRÜZYON KALİBRELERİ 1. Ekstrüzyon Kalibrelerinin özellikleri. 2. Ekstrüzyon Makinelerinin Kapatılması. C. MAKİNEDE N KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI D. HAMMADDEDEN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI E. ÇALIŞANDAN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI F. ORTAMDAN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI
İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 5 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Makinelerini Kapatmak YETERLİK: Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Plastik ekstrüzyon makine ve kalıpları, el aletleri STANDART Plastik ekstrüzyon makinelerini uygun biçimde kapatmak İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Besleme motorunu kapatmak 2. Burgu kovanına antipak malzeme koymak 3. Ürünü kalibreden kesmek 4. Kalıptan tamamen antipak çıkmasını beklemek 5. Silindir vakumunu kapatmak 6. Ana motoru kapatmak 7. Isıları kapatmak 8. Soğutma sistemini kapatmak 9. Vakum sistemini kapatmak 10. Çekiciyi kapatmak 11. Testereyi kapatmak 12. Ana şalteri kapatmak 13. Üretim formu doldurmak A. EKSTRÜZYON ÜRETİM HATLARI 1. Ekstrüzyon Levha Üretim Hatları 2. Ekstrüzyon Boru ve Profil Üretim Hatları 3..Ekstrüzyon film üretim hatları 4. Ekstruzyon Tel (Kablo) Üretim Hatları B. EKSTRÜZYON KALİBRELERİ 1. Ekstrüzyon Kalibrelerinin özellikleri. 2. Ekstrüzyon Makinelerinin Kapatılması. Plastik ekstrüzyon makinelerini kapatmak 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma NOT: Makine farklılıklarına göre makine kapatma işlemi farklılık gösterebilir. Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 1 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat 14
MESLEĞİN ADI Plastik İşleme Teknisyenliği İŞ Plastik işleme makinelerini devreye alarak, uygun kalıpları bağlayıp ürün elde etmek İŞLEM NO 6 İŞLEMİN ADI Plastik Ekstrüzyon Ürünlerindeki Makine Hatalarını Gidermek YETERLİK Plastik Profil Ekstrüzyon Kalıplama Makinelerinde Üretim Yapmak ORTAM (ARAÇ-GEREÇ, EKİPMAN VE KOŞULLAR) Bakım Yağları, Tesviyecilik Araç-Gereçleri ve El Aletleri STANDART Ekstrüzyon makinelerinde üretim hatalarını istenilen ürün eldesini sağlayacak şekilde gidermek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Üretim hatasını tespit etmek 2. Uygun çözüm yollarını belirlemek 3. Uygun çözüm yollarını uygulamak 4. Uygulanan çözüm yolunu kontrol etmek C. MAKİNEDE N KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI D. HAMMADDEDEN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI E. ÇALIŞANDAN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI F. ORTAMDAN KAYNAKLI ÜRETİM HATALARI 1.Ekstrüzyon makinelerinde üretim hatalarını tespit etmek 2.Ekstrüzyon makinelerinde üretim hatalarını tespit gidermek 1. Dikkatli Olma 2. Temiz Ve Düzenli Olma 3. İş Giysisi Giyme 4. Güvenlik Tedbirlerine Uyma 5. İş Etiğine Uygun Davranma NOT: Meslek Elemanının İşlemi Yaptığı Süre : 5 saat İşlemin Öğrenme Süresi : 16 saat 15