Ergonomik Riskler ve Sağlığa Etkileri Dr. Dilek TĐRYAKĐ
Ergonomi, Nükleer Felaketleri Önler mi?
Ergonomi Đşi ve işyerini, insan vücudunun yetenekleri ve sınırları ile uyumlu olacak şekilde tasarlayan bilim ve uygulama dalıdır. işi, çalışana uygun hale getirmek
Ergonomik Risk Faktörleri Tekrarlı hareket Zorlayıcı pozisyonlar Ergonomi Üçgeni Güç Uygulama (itme, çekme, yük kaldırma) + Çalışma koşulları + Psikolojik ortam + Titreşim + Mekanik baskı + Çevresel koşullar + Bireysel duyarlılıklar
x Süre x Sıklık +Maruziyet Süresi +Maruziyet Sıklığı Dikkat:2 saatten fazla/gün Tehlike:4 saatten fazla/gün
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Đşe bağlı kas iskelet hastalıkları, kas, tendon, kemik, eklem, kıkırdak, damar yapılar, bağ dokusu ve sinirleri etkiler.
Đşe bağlı kas iskelet hastalıkları Bu hastalıklar temelde 4 grupta incelenebilir. + Tendonların inflamasyonu (tendinit ve tenosinovit): Tekrarlılık ve statik çalışma içeren işlerde ve özellikle ön kol, bilek, dirsek ve omuzda görülür. + Miyaljiler: Belirgin statik komponenti olan işlerde özellikle omuz, boyun, sırt bölgesinde görülen ağrı ve fonksiyon kaybı ile karakterizedir. + Sinir basıları: Özellikle el bileği ve ön kolda gözlenir. + Dejeneratif bozukluklar: Özellikle yük kaldırma ve ağır fiziksel efor gerektiren işlerde omurganın boyun ve bel bölgesinde, kalçada ve diz bölgesinde görülebilir.
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Carpal tünel sendromu: El bileği El bileği bölgesinde Median sinirin baskı altında kalması
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Ganglion kisti Bir eklemdeki veya tendon kılıfındaki kistik oluşumdur.
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Tetik parmak (Trigger finger) Parmakların yumuşak ve rahatça açılamaması, ağrı olması ve parmağın kıvrık pozisyonda kilitli kalması
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları DeQuervain s Hastalığı Baş parmağın Baş parmağın tabanında gelişen stenozan tenosinovit
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Cubital tünel sendromu: Ulnar sinirin dirsekte baskı altında kalması
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit)
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Golfçu dirseği (Medial Epikondilit)
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Bursit Ciltle kemik veya kemikle tendon arasındaki yumuşak yastıksı dokunun inflamasyonu
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Rotator Cuff Tendiniti veya yırtığı
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Boyun gerilim sendromu (Tension neck syndrome)
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Sırt / Bel problemleri Mekanik bel Mekanik bel ağrısı
Görülme sıklığı Ölümle sonuçlanmayan tüm mesleki yaralanma ve hastalıkların %30 unu kas iskelet problemleri oluşturmaktadır (Bureau of Labor Statistics,2010). Avrupa Meslek Hastalıkları Đstatistiklerine göre, kas iskelet sistemi hastalıkları (karpal tünel dahil) tanı alan tüm hastalıkların %59 unu oluşturmaktadır. (European Agency for Safety and Health at Work)
2010/2011 Kas Đskelet Hastalıkları SGK Meslek Hastalığı Đstatistikleri Titreşim Sonucu Kemik-Eklem Zararları, Anjönöratik Bozukluk Sürekli Lokal Baskı Sonucu Artiküler Bursaların Hastalıkları Aşırı Yükleme Sonucu Veter, Veter Kılıfı Ve Periost Hastalıkları Maden Ocağı Ve Benzeri Đşyerlerindeki Meniskus Zararları Fazla Zorlama Sonucu Vertebra Prosesuslarının Yırtılması 2010 2011 Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam 0 0 0 2 0 2 0 0 0 4 0 4 2 0 2 9 0 9 0 0 0 8 0 8 7 0 7 41 1 42 Sürekli Lokal Baskı Sonucu Sinir Felçleri 14 0 14 8 0 8 Kas Krampları 2 0 2 5 1 6 Toplam 25 0 25 77 2 79
Đşe Bağlı Kas Đskelet Hastalıkları Yetişkin nüfusun yaklaşık %80 i yaşamlarının bir döneminde işe bağlı kas iskelet sistemi probleminden etkilenecektir. (WHO, 2003)
Đş günü kaybı + Đşgünü kayıplı tüm kaza ve hastalıkların %50 si işe bağlı kas iskelet problemlerine bağlıdır. (BLS) + Đşe bağlı kas iskelet hastalıkları, 3 + Đşe bağlı kas iskelet hastalıkları, 3 günden uzun süren iş günü kayıplarının %49.9 undan ve kalıcı iş göremezlik vakalarının % 60 ından sorumludur. (European Agency for Safety and Health at Work)
DĐREKT MALĐYETLER +Tıbbi harcamalar +Tazminat bedelleri DOLAYLI MALĐYETLER + Geçici veya kalıcı temin edilen personel bedeli +Eğitim bedelleri +Üretim kayıpları + Uzun süreli maluliyet harcamaları +Mahkeme giderleri + Fazla mesai bedelleri, vb.
Ergonomik Çözümlerin Maliyeti Problemlerin küçük bir bölümünün çözümü zor ve karmaşıktır. Problemlerin büyük bölümü relatif olarak küçük çabalarla halledilebilir. Ergonomik problemlerin % 80 i kaynakların % 20 si ile çözülebilirken, % 20 si ise kaynakların % 80 i ile çözülebilir.
Ergonomik Problemlerin Tanımlanması +Geçmiş: Kayıtlara göre bu iş geçmişte problem oluşturmuş. (Đşyeri sağlık birimi kayıtları) +Bugün: Çalışanların ifadesine göre bu iş şu anda bir problem oluşturuyor. (Çalışan Anketi, çalışanlarla görüşme) +Gelecek: Bu iş gelecekte bir problem yaratacak gibi gözüküyor. (Çalışma Ortamı Değerlendirme)
Ergonomik Risk Değerlendirme Ölçekleri + Rapid Entire Body Assessment (REBA) + Rapid Upper Limb Assessment (RULA) + Washington State Ergonomic and MSD Risk Assessment Checklist + OCRA (The Occupational Repetitive Actions) + Humantech (Best /Brief) + KIM Tool (Key Item Method) + ACGIH Lifting TLV + NIOSH Lifting Calculator + Liberty Mutual Manual Material Handling Tables (Snook Tables) + Manual Task Risk Assessment Tool (ManTRA) V2.0 + Job Strain Index (JSI) + Rodgers Muscle Fatigue Analysis + Quick Exposure Checklist (QEC) + Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaires + Dutch Musculoskeletal Discomfort Questionnaire
Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi +Ölçek bir araçtır, aslolan sorunu algılayacak, zorlanmayı farkedecek bir bakış açısı kazan(dır)maktır. + Ölçek, problemin öncelik sırasına karar verirken kritik.. +Sorunun uzmanı ve çözümün kaynağı: Çalışan +Katılımcı ergonomi!!!
Teşekkürler.. Dr. Dilek Tiryaki dtiryaki@artidanismanlik.com.tr