SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI TÜRK KARA SAVUNMA SEKTÖRÜNÜN ULAŞTIĞI NOKTA VE HEDEFLER ENDÜSTRİ GÜNÜ VE ÇALIŞTAYI KARA ARAÇLARI SEKTÖRÜNÜN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ANALİZİ - BMC SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 16 HAZİRAN 2008 - ANKARA 1
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU KARA ARAÇLARI DÜNYADAKİ GELİŞMELERE PARALEL OLARAK ÇEŞİTLİLİK VE ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN DA FARKLILIKLAR ARZ ETMEKTEDİR. BUNA BAĞLI OLARAK DÜNYANIN DEĞİŞİK BÖLGELERİNDE GÖREV ALAN TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ O BÖLGELERE VE ÇEVRE KOŞULLARINA UYGUN FARKLI TASARIMDAKİ ARAÇLARA DA İHTİYAÇ DUYMAYA BAŞLAMIŞTIR. TSK BUGÜNE DEĞİN İHTİYAÇLARININ BÜYÜK KISMINI YURT DIŞINDAN TEDARİK EDERKEN, TÜRK SAVUNMA SANAYİİNDEKİ GELİŞMELERE PARALEL OLARAK YURT İÇİNDE TASARIM, GELİŞTİRME, ÜRETİM VE ENTEGRASYONU YAPACAK ŞEKİLDE SAVUNMA SANAYİİ FİRMALARINA GÖREV VERMEYE BAŞLAMIŞTIR. 2
SANAYİDE SAVUNMA SANAYİ HER ZAMAN İÇİN LOKOMOTİF GÖREVİ GÖRMÜŞTÜR. EN YENİ TEKNOLOJİLER SAVUNMA SANAYİİ İHTİYAÇLARINA PARALEL OLARAK YAPILAN ÇALIŞMALAR SONUNDA GELİŞTİRİLMEKTE VE SİVİL İHTİYAÇLARA DA YÖNLENDİRİLMEKTEDİR. TİCARİ ARAÇLARDA ALT YAPIYA SAHİP OLAN TÜRKİYE DE YERLEŞİK OTOMOTİV KURULUŞLARI DÜNYA PAZARLARINDA REKABET EDECEK DURUMA GELDİKLERİNDE SAVUNMA SANAYİİ DALINDA DA KENDİ TASARIMLARINI VE TSK NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU ÜRÜNLERİ GELİŞTİRMEYE BAŞLAMIŞLARDIR. 3
DÜNYADA OTOMOTİV SEKTÖRÜ BELLİ BİR ÇİZGİYE OTURMUŞTUR. TASARIM VE GELİŞTİRMELER NİCELİK VE NİTELİK BAKIMINDAN GİTTİKÇE ARTMIŞTIR. TİCARİ ARAÇLARDA BAŞARILI OLAN FİRMALAR KOLAYLIKLA SAVUNMA SANAYİİ DALINA DA GEÇİŞ YAPABİLMİŞLERDİR. ARAÇ TASARIM, GELİŞTİRME, ENTEGRASYON VE ÜRETİM YETENEĞİNE SAHİP OTOMOTİV KURULUŞLARI SÜRATLE SAVUNMA SANAYİ ÜRÜNLERİNİ DE DEVREYE SOKABİLMİŞLERDİR. KARA ARAÇLARINDA AĞIRLIKLI OLARAK HAFİF, ORTA VE AĞIR SINIFA GİREN TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLAR, LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARI, TAKTİK TEKERLEKLİ ZIRHLI ARAÇLAR, TAMAMININ ALT YAPISI OTOMOTİV ALT YAPISINDAN GELMEKTEDİR. 4
KARA ARAÇLARINI ÜRETEN FİRMALARIN ÜRÜNLERİNDEKİ BAŞARI ALT YAPISINDAKİ TASARIM, GELİŞTİRME VE ÜRETİM YETENEĞİYLE DOĞRUDAN İLİŞKİLİDİR. AŞAĞIDA GÖRÜLECEĞİ GİBİ, 1964 YILINDA KURULAN VE 44 YILLIK GEÇMİŞİ OLAN BMC, KENDİNE ÖZGÜ ÜRÜNLERİNİ 1970 Lİ YILLARDAN İTİBAREN ÜRETMEYE BAŞLAMIŞTIR. 1974 TE HAFİF TAKTİK TEKERLEKLİ ARACI, 1990 DA ORTA VE AĞIR TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLARI, 1994 TE ZIRHLI ARAÇ MODERNİZASYONLARINI, 2000 Lİ YILLARDAN İTİBAREN DE TAKTİK TEKERLEKLİ ZIRHLI ARACI ÜRETMEYE BAŞLAMIŞTIR. 5
LAND ROVER (4x4) JEEP 6
BMC 185-09B (4x4) 2.5 Ton Taktik Tekerlekli Araç 7
BMC 235-16 (4x4) 5 Ton Taktik Tekerlekli Araç 8
BMC 380-26 (6x6) 10 Ton Taktik Tekerlekli Araç 9
BTR-60 (8x8) TZA 10
BMC MRAP 11
GÖRÜLECEĞİ GİBİ ARAÇ TASARIM, GELİŞTİRME, ÜRETİM VE ENTEGRASYON YETENEĞİ OLAN BİR OTOMOTİV KURULUŞU SÜRATLE VE KOLAYLIKLA KARA ARAÇLARINA GEÇEBİLMEKTE, VE BUNLARIN ÜRETİMİNİ SİLAHLI KUVVETLERİN İSTEDİĞİ ÖZELLİKLERDE ÜRETEBİLMEKTEDİR. ESAS OLAN İNSAN KAYNAĞI, MALZEME VE TEÇHİZAT, VE ÖZGÜN TASARIMDIR. BUNLARIN BİR ARAYA GETİRİLMESİ, UZUN YILLAR ÇALIŞMALARI, TECRÜBEYİ GEREKTİRMEKTEDİR. 12
İHTİYAÇ DUYULAN BİR KARA ARACININ ÜRETİM SAFHASINA GELİNCEYE KADAR AŞAĞIDAKİ DÖNEMLERDEN GEÇTİĞİNİ GÖRMEKTEYİZ: - KULLANICININ İLK KONSEPT FİKİRLERİNİ OLUŞTURMASI. - BU KONSEPTE GÖRE İLK TEMEL KONFİGÜRASYONLARIN BELİRLENMESİ - BU KONFİGÜRASYONLARIN KULLANICI İLE BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMESİ - KONFİGÜRASYONLARIN KULLANICI TARAFINDAN ÖN ONAYININ VERİLMESİ - TALEP EDİLEN ARAÇ TASARIMLARININ YAPILMASI, TASARIMLAR YAPILIRKEN SÜREKLİ KULLANICI İLE BİLGİ ALIŞVERİŞİ VE HER SAFHADA KULLANICININ ONAYININ ALINMASI - TASARIMIN KULLANICI TARAFINDAN ONAYLANMASI - ONAYLANAN TASARIMLARIN PROTOTİPLERİNİN ÜRETİLMESİ 13
- PROTOTİP ÜRETİM SAFHASINDA KULLANICI İLE BİLGİ ALIŞVERİŞİ - PROTOTİPİN ONAYLANMASINDAN SONRA PİLOT ÜRETİMİNİN YAPILMASI - PİLOT ÜRETİMİ YAPILIRKEN KULLANICI İLE KOORDİNELİ ÇALIŞILMASI, GÖRÜŞ VE ONAYININ ALINMASI - GEREK DUYULDUĞUNDA MODİFİKASYONLARIN YAPILMASI - PİLOT ÜRETİMİNİN ONAYLANMASI HALİNDE SERİ ÜRETİME GEÇİLMESİ - ARAÇLARIN KULLANILMASINDAN SONRA KULLANICIDAN GELEN TALEPLERİN MODİFİKASYON YAPILARAK SERİ ÜRETİM ARAÇLARINA DA UYGULANMASI 14
BU ÇALIŞMALARDA EN ÖNEMLİ HUSUS, AR-GE YE DAYALI GELİŞTİRME VE TEDARİK SİSTEMİNİN SÜREKLİ DEVREYE SOKULMASININ ALICI MAKAMLAR TARAFINDAN SAĞLANMASIDIR. BUNU YAPARKEN FİRMALARIN TAKİP EDECEKLERİ YÖNTEM AŞAĞIDA GÖSTERİLMİŞTİR: - TSK NİN İHTİYAÇLARINI YANSITAN ANA KONSEPTİNİ BELİRLEMESİ - QFD - TASARIM - MODELLEME - SANAL PROTOTİP - PROTOTİP TESTLERİ - ÖN PROTOTİP - DİZAYN, DONDURMA VE KABUL - TAKIMLANDIRMA - PROTOTİP ÜRETİMİ - BELGELENDİRME - SERİ ÜRETİM - TÜREV/ ÖZEL ÜRETİM - ÜRÜN PROSES GELİŞTİRME 15
BU SAFHALARIN TÜMÜNDE TSK, SSM, VE DİZAYN VE ÜRETİM YETENEĞİNE SAHİP OTOMOTİV KURULUŞU SÜREKLİ BERABER ÇALIŞMA VE HER SAFHADA ONAY ALMA DURUMUNDADIR. AKSİ TAKDİRDE İHTİYAÇLARIN DOĞRU, ZAMANINDA VE İSTENEN KALİTEDE SAĞLANMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR. BURADAKİ YAKLAŞIM BİR SATICI-ALICI ZİHNİYETİ DEĞİL, AYNI GRUPTA ÇALIŞAN BİR İŞBİRLİĞİ ZİHNİYETİ YARATILMASIDIR. 16
GÖRÜLECEĞİ GİBİ SERİ ÜRETİME KADAR UZUN BİR DÖNEM YAŞANMAKTADIR. TABİİ KARA ARAÇLARINDA ESAS OLAN BUNLARIN ÜRETİMİNDEN SONRA SAĞLANACAK ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK HİZMETİDİR. ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK HİZMETİ İSE EN AZ ARAÇ ÜRETİMİ KADAR ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR. PROTOTİPİN ONAYLANMASINDAN SONRA PARTİ ÜRETİMİNE BAŞLANDIĞINDA ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK ÇALIŞMALARI DA BAŞLAMALIDIR. ENTEGRE LOJİSTİK DESTEĞİ UYGULARKEN İKİ HUSUS PLANLANMALIDIR. BUNLAR; - YEDEK PARÇA KATALOGLARI HAZIRLANMASI İÇİN TÜM PARÇA RESİMLERİNİN MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI TEKNİK HİZMETLER BAŞKANLIĞI KODLANDIRMA ŞUBESİYLE BERABER NATO STOK NUMARASI VERİLMESİ, VE ASKERİ ÖZELLİKLİ YEDEK PARÇA KATALOGU HALİNE GETİRİLMESİ - 5NCİ KADEME SEVİYESİNE KADAR BAKIMI KAPSAYACAK ŞEKİLDE BAKIM KİTAPLARININ HAZIRLANMASI. BU HAZIRLANIRKEN ARAÇLARIN TEK TEK PARÇALARININ SÖKÜLEREK SÖKÜM SIRASI, MONTAJ SIRASI VE SÜRESİ DOĞRU OLARAK BELİRLENMELİ VE UYGULANMALI, BAKIM KİTAPLARI DA BUNA GÖRE HAZIRLANMALIDIR. 17
KARA ARAÇLARINDAKİ ENTEGRE LOJİSTİK DESTEKTE ŞU HUSUSLAR UNUTULMAMALIDIR; BASİT DİZAYN, KOLAY BAKIM, DAYANIKLILIK. YANİ RAM (RELIABILITY, AVAILABILITY, MAINTAINABILITY) SAĞLAMLIK, TEMİN EDİLEBİLİRLİK, BAKIM YAPILABİLİRLİK. TASARIMI YAPAN MÜHENDİSLİK GRUBU VE KULLANICI SÜREKLİ KOORDİNELİ ÇALIŞMAK DURUMUNDADIR. KULLANICI BURADA ÇOK ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR. HER SAFHADA KULLANICININ GÖRÜŞ VE ONAYI ALINMALIDIR. EN SON ÜRÜNÜ NETİCEDE KULLANIP MEMNUNİYETİ SAĞLAYACAK YİNE KULLANICIDIR. 18
TASARIM YAPAN MÜHENDİSLİK GRUBU TABİİ Kİ TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLAR VE ZIRHLI ARAÇLAR AİLESİNDE HAFİF, ORTA, AĞIR TAKTİK ARAÇLAR OLARAK ORTAK KULLANILABİLİR PARÇALARIN YÜZDESİNİ BAKIM KOLAYLIĞI SAĞLAMAK BAKIMINDAN DAİMA ARTIRMAYI DÜŞÜNMELİDİR. SEÇİLEN PARÇALARIN TAMİR KİTLERİ KULLANILARAK DİREKT DEĞİŞTİRME YERİNE TAMİR KİTLERİYLE ONARIM SAĞLANMALIDIR. BÖYLECE NAKLİYEDE HAFİFLİK VE MALİYETTE DÜŞÜKLÜK SAĞLANACAKTIR. YİNE TASARIMLARDA DİKKAT EDİLECEK ÖNEMLİ ÖZELLİKLERDEN BİRİ İSE; HER İHTİYAÇ İÇİN FARKLI BİR KARA ARACI ÜRETMEK YERİNE TEK ŞASİ ÜZERİNE FARKLI MAKSATLARA CEVAP VEREBİLECEK MODÜLER BİR ARAÇ DİZAYNI DÜŞÜNÜLMELİDİR. ÖRNEĞİN AŞAĞIDAKİ ARAÇLARI GÖRDÜĞÜMÜZDE AYNI PLATFORM VEYA ŞASİ ÜZERİNE FARKLI MAKSATLI MODÜLER ARAÇLAR ÜRETİLEBİLMEKTEDİR. 19
BMC 235-16 (4x4) 5 Ton Seyyar Tamirhane Aracı 20
BMC 235-16 (4x4) 5 Ton Şelter Taşıyıcı Araç 21
BMC 215-09 (4x4) 2,5 Ton EOD Aracı 22
KARA ARAÇLARI DENİNCE AKLIMIZA SADECE TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLAR VE TAKTİK TEKERLEKLİ ZIRHLI ARAÇLAR GELMEMELİDİR. BUGÜN IRAK HARBİNDEN ALACAĞIMIZ DERSLERDEN DE GÖRÜLECEĞİ GİBİ MUHAREBENİN BÜYÜK BİR YÜKÜNÜ LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARI YÜRÜTMEKTEDİR. LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARI OLMADAN, TAKTİK VE ZIRHLI ARAÇLARLA MUHAREBELERİN KAZANILMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR. LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARININ TASARIM VE GELİŞTİRMESİ YAPILIRKEN MUTLAKA TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLAR, VE TAKTİK TEKERLEKLİ ZIRHLI ARAÇLARLA AYNI ORTAMDA KULLANILACAK ŞEKİLDE TASARIMLARININ YAPILMASI GEREKMEKTEDİR VE BU LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARI MUHAREBE ALANINDA BU ARAÇLARI DESTEKLEYEBİLECEK ÖZELLİKTE OLMALIDIR. BU KONSEPTLE HAREKET EDEBİLEN BMC, ÖRNEĞİN AŞAĞIDAKİ LOJİSTİK DESTEK ARAÇLARINI AYNI ORTAMLARDA LOJİSTİK DESTEĞİ SAĞLAYACAK ŞEKİLDE DİZAYN EDEREK ÜRETMİŞTİR. 23
BMC 624 (6x2) 5.000 USG Uçak Akaryakıt İkmal Tankeri 24
BMC 624 (6x2) 5 Ton Kurtarıcı 25
BMC 624 (6x2) 15.000 lt Akaryakıt Taşıma Tankeri 26
BMC 624 (6x2) 15.000 lt Su Tankeri 27
BMC 832 (6x2) 32 m Hidrolik Platform 28
ŞU ANA KADAR ÜRETİLMİŞ ARAÇLARI İNCELEDİĞİMİZDE ŞU GERÇEKLER ORTAYA ÇIKIYOR; - KULLANICI ÖNEMLİ BİR KARAR VERİCİ, KOORDİNE EDİCİ VE UYGULAYICIDIR - SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI KOORDİNESİNDE BÜYÜK BAŞARILARLA YÜRÜTÜLEN TÜRK SAVUNMA SANAYİ TASARIM VE GELİŞTİRME PROJELERİ ANA KULLANICI OLAN KUVVETLERİN PERSONELİYLE BERABER BAŞARILI BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMEKTEDİR. 29
- ÖZELLİKLE KARA ARAÇLARINDA FİİLİ KULLANICILARIN SAVUNMA SANAYİ FİRMALARIYLA DAHA YAKIN ÇALIŞMA İHTİYACI DUYULMAKTADIR. ŞU ANDA AÇIKÇA SÖYLEMEK GEREKİRSE ANA KULLANICILAR OLAN KUVVETLERLE SIKI BİR ÇALIŞMA ORTAMI KURULAMAMAKTADIR. BUNUN KURULMASI İÇİN HER PROJE İÇİN KUVVETLERDEN BİR PROJE SUBAYI ATANMALI, VE TASARIM VE ÜRETİM YAPAN FİRMALAR BU PROJE SUBAYIYLA DİREKT GÖRÜŞEBİLMELİ, BİLGİ ALIŞVERİŞİ YAPABİLMELİ VE TASARIM DOĞRULAMA PROTOTİP ÜRETİM SAFHALARINDA KISA SÜREDE TALEP EDİLEN BİLGİ VE GÖRÜŞLERİN ONAYLANMASI SAĞLANMALIDIR. - TASARIMI DONDURULMUŞ, ÜRETİMİ YAPILMIŞ ÜRÜNLERDE BİLAHARE TALEP EDİLEN MODİFİKASYONLAR VEYA DEĞİŞİKLİKLER HEM ZAMAN KAYBINA HEM DE MALİYET ARTIŞINA SEBEBİYET VERMEKTEDİR. BUNUN ÖNLENMESİ İÇİN BAŞLANGIÇTAN İTİBAREN KULLANICIYLA BERABER ÇALIŞMA İHTİYACI ŞARTTIR. 30
OTOMOTİV DALINDA DÜNYADA BÜYÜK BİR REKABET VE REKABETİN GETİRDİĞİ HIZLI TEKNOLOJİK GELİŞMELER YAŞANMAKTADIR. BU TEKNOLOJİK GELİŞMELER SÜRATLE SAVUNMA SEKTÖRÜNDEKİ KARA ARAÇLARINA YANSITILABİLMEKTEDİR. HALİYLE BUNUN YANSITILABİLMESİ İÇİN KARA ARACI ÜRETİMİ YAPAN SAVUNMA SANAYİ FİRMALARININ AYNI ZAMANDA TİCARİ ARAÇ DALINDA DA ÇALIŞIYOR OLMASININ EN BÜYÜK AVANTAJI BUDUR. BUGÜN MOTORLARDA BÜYÜK BİR GELİŞME, DÜŞÜK YAKITLA YÜKSEK GÜÇ ELDE ETME, YAKIT TASARRUFU SAĞLAMA, ÇOKLU YAKIT KULLANABİLME VE UZUN ÖMÜRLÜ VE DAYANIKLI MOTORLARIN ÜRETİLMESİ GİBİ. ŞANZIMAN VE TRANSMİSYONLARDA MUHAREBE ŞARTLARINDAKİ ŞOFÖRÜN OLUMSUZ ORTAM ŞARTLARINDAN ETKİLENEREK ARACI UYGUN PERFORMANSINDA KULLANILMASINI SAĞLAMAK İÇİN KARA ARAÇLARINDA MANUEL ŞANZIMANLAR YERİNE OTOMATİK ŞANZIMANLAR YER ALMAYA BAŞLAMIŞTIR. KARA ARAÇLARINDA GÖRÜŞÜMÜZ, ARTIK OTOMATİK ŞANZIMANLARA GEÇİŞ ZAMANININ GELDİĞİDİR. 31
TABİİ ANA SİSTEMLER VE ALT SİSTEMLERİN DE BUNA PARALEL OLARAK TÜRKİYE DE SAVUNMA SANAYİİNDE GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR. ARACIN GÜÇ AKTARMA ORGANINI TEŞKİL EDEN MOTOR, ŞANZIMAN VE DİNGİL SİSTEMLERİNİN DE TÜRKİYE DE KARA ARAÇLARINA YÖNELİK ÜRETİLMESİ İÇİN SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI NIN LİDERLİĞİNE İHTİYAÇ OLDUĞUNU DEĞERLENDİRMEKTEYİZ. SAVUNMA SANAYİ ÜRÜNLERİNDE MAALESEF ALIM MİKTAR VE SÜRELERİ BÜTÇEYE BAĞIMLI OLDUĞU İÇİN ÜRETİCİ FİRMALARIN TASARIM, GELİŞTİRME VE ÜRETİM YATIRIMLARINI YAPMALARI MAALESEF FİZİBIL ÇIKMAMAKTADIR. BU, ANCAK İHTİYAÇ MAKAMININ DESTEĞİYLE ÇÖZÜLEBİLECEK BİR KONUDUR. BUNUN DA DİKKATLİCE DEĞERLENDİRİLME İHTİYACI VARDIR. 32
KARA ARAÇLARINDAKİ GELİŞMELER SON YILLARDA GİTTİKÇE TALEPLER DOĞRULTUSUNDA FARKLILIK ARZ ETMEKTE, KULLANICI ÖZELLİKLE AZ YAKIT SARF EDEN, HAREKET SIĞASI YÜKSEK OLAN, BAKIM İDAMESİ DÜŞÜK OLAN, FİYATI UCUZ, KALİTESİ YÜKSEK, ZIRH KORUMASI YÜKSEK, ÖZELLİKLE TAKTİK TEKERLEKLİ OLAN TEK PLATFORM ÜZERİNE FARKLI MAKSATLA KULLANILABİLECEK, KULLANIMI AZ PERSONELLE SAĞLANABİLEN KARA ARAÇLARINA DOĞRU YÖNELMİŞTİR. BUNU İÇİN TASARIM YETENEĞİ OLAN SAVUNMA SANAYİİ FİRMALARI İLE KULLANICI VE İHTİYAÇ MAKAMLARININ BİR ORTAK ÇALIŞMA GRUBU KURARAK GELECEĞE YÖNELİK KARA ARAÇLARININ TASARIMLARINA BUGÜNDEN BAŞLANMA İHTİYACI VARDIR, DÜNYA ORDULARI DEĞİŞİK KONSEPTTEKİ ARAÇLARA DOĞRU KAYMAKTADIR. TABİİ MUHAREBE ŞARTLARINDA ÜSTÜN ARAÇ, SİLAH VE DONANIMA SAHİP OLMAK ZAFERİ DE KENDİLİĞİNDEN GETİRECEKTİR. BİZ SAVUNMA SANAYİ DALINDA KARA ARAÇLARI ÜRETİCİSİ OLARAK BU GÖREVİ DE ALMAYA HAZIRIZ. 33