BASIN KONSEYĠ YILLIK RAPORU (2009) ( 1 OCAK 2009 31 ARALIK 2009 )

BASIN KONSEYĠ YILLIK RAPORU (2009) ( 1 OCAK 2009 31 ARALIK 2009 ) 3 NĠSAN 2010 TARĠHĠNDE BASIN KONSEYĠ ÜYELER KURULU NA SUNULAN YILLIK RAPOR Halaskargazi Cd. 110 Belediye Pasajı K: 7 34260 Osmanbey Ġstanbul Türkiye Telefon: (90)(212) 224 95 13 veya 15 Faks: (90)(212) 224 95 14 Elektronik posta: baskon@basinkonseyi.org.tr Internet sitesi: www.basinkonseyi.org.tr 1

ĠÇĠNDEKĠLER BASIN MESLEK ĠLKELERĠ. KONSEYE NASIL BAġVURULUR. BASIN KONSEYĠ YÜKSEK KURULU ÜYELERĠ BASIN KONSEYĠ DAY. ve GEL. VAKFI YÖNETĠM KURULU ÜYELERĠ GENEL DEĞERLENDĠRME... BASIN AÇIKLAMALARI.. YÜKSEK KURUL KARARLARI TEġEKKÜR LĠSTESĠ.. BASIN KONSEYĠ'NE YENĠ KATILANLAR BASIN KONSEYĠ SÖZLEġMESĠ.. ÇALIġMA KURALLARI BASIN KONSEYĠ DAYANIġMA VE GELĠġTĠRME VAKFI 2008 YILI BĠLANÇO VE GELĠR-GĠDER TABLOSU.. OKUYUCU TEMSĠLCĠLERĠ.. ĠNDEKS. Elektronik Posta: baskon@basinkonseyi.org.tr Ġnternet Sitesi: www.basinkonseyi.org.tr 2

BASIN MESLEK ĠLKELERĠ 3

BASIN MESLEK ĠLKELERĠ ĠletiĢim Özgürlüğünü ülkemizde insanca yaģamanın saydam bir yönetime kavuģmanın ve demokratik sistemin temel koģulu sayan biz gazeteciler; Kanun koyucunun veya öteki kurum ve kiģilerin, ĠletiĢim Özgürlüğünü kısıtlamalarına, her zaman ve her yerde karģı çıkacağımıza kendi özgür irademizle söz vererek; ĠletiĢim Özgürlüğünü, Halkın Gerçekleri Öğrenme Hakkı nın bir aracı sayarak; Gazetecilikte temel iģlevin, gerçekleri bulup bozmadan, abartmadan, kamuoyuna yansıtmak olduğunu göz önünde tutarak; Basın Konseyi nin kendi çalıģmaları üzerinde hiçbir dıģ müdahaleye izin vermeme kararlılığını vurgulayarak; Yukarıdaki bölümü de içeren Basın Meslek Ġlkeleri ne uymayı, sözünü ettiğimiz temel inançlarımızın bir gereği saydığımızı, kamuoyu önünde açıklarız. 1. Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, sağlığı, bedensel özrü, yaģı, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aģağılanamaz. (1. Madde) 2. DüĢünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayıģını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz. (2. Madde) 3. Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez (3. Madde) 4. KiĢileri ve kuruluģları eleģtiri sınırlarının ötesinde küçük düģüren, aģağılayan veya iftira niteliği taģıyan ifadelere yer verilemez. (4. Madde) 5. KiĢilerin özel yaģamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dıģında, yayın konusu olamaz. (5. Madde) 6. SoruĢturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruģturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz. (6. Madde) 7. Saklı kalması kaydıyla verilen bilgiler, kamu yararı ciddi bir biçimde gerektirmedikçe yayınlanamaz (7. Madde) 8. Bir basın organının dağıtım süreci tamamlanmadan o basın organının özel çabalarla gerçekleģtirdiği ürün, bir baģka basın organı tarafından kendi ürünüymüģ gibi kamuoyuna sunulamaz. Ajanslardan alınan özel ürünlerin kaynağının belirtilmesine özen gösterilir.(8. Madde) 9. Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse suçlu ilan edilemez. (9. Madde) 10. Yasaların suç saydığı eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul nedenler bulunmadıkça kimseye atfedilemez. (10. Madde) 11. Gazeteci kaynaklarının gizliliğini korur. Kaynağın kamuoyunu kiģisel, siyasal ekonomik vb. Nedenlerle yanıltmayı amaçladığı haller bunun dıģındadır. (11. Madde) 4

12. Gazeteci görevini, taģıdığı sıfatın saygınlığına gölge düģürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır. (12. Madde) 13. ġiddet ve zorbalığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapmaktan kaçınılır. (13. Madde) 14. Ġlan ve reklam niteliğindeki yayınların bu nitelikleri, tereddüde yer bırakmayacak Ģekilde belirtilir. (14. Madde) 15. Yayın tarihi için konan zaman kaydına saygı gösterilir. (15. Madde) 16. Basın organları, yanlıģ yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar. (16. Madde) 5

KONSEYE NASIL BAġVURULUR 6

Basın Konseyine her gazeteci üye olabilir. Örneğin Sarı Basın Kartı taģıma zorunluluğu yoktur. Konsey, üye olmak isteyen kiģinin bilfiil gazeteci olup olmadığına bakar. Her basın/medya organı (gazete, radyo, haber ajansı, dergi, radyo, TV, internet gazeteleri ve haber siteleri) ile her basın/medya meslek kuruluģunun (Gazeteciler dernekleri ile gazeteciler sendikalarının) da Konseye üye olması mümkündür. Konseye üye olmanın temel koģulu, Basın Konseyi SözleĢmesine Katılma Belgesi ni doldurup Konsey Genel Sekreterliğine göndermiģ (iletmiģ) olmaktır. Katılım Belgesinin metnini web sitemizden indirebilirsiniz. Basın Konseyi SözleĢmesine göre Konseye üye olmak isteyenlerin üye sıfatını alması için ayrıca üyeliğe kabul edilmesi ne gerek olmadığı gibi böyle bir usul de yoktur. Bir baģka ifadeyle üye olmak isteyenin iradesi Konsey açısından yeterlidir. Bununla birlikte kendisine üye olduğunu bildiren bir mektup gönderilmektedir. Konsey in felsefesine göre Basın Meslek Ġlkelerine uymayı taahhüt ediyorum diyen gazeteci, kim olursa olsun, Konsey tarafından memnuniyetle karģılanması gereken kiģidir. Onun bu arzusunu geri çevirmek (Konsey SözleĢmesinin Madde 11/I fıkrası dıģında) söz konusu değildir. Konseye üye olanlara her iki ayda bir yayımlanan Özgür Basın isimli Konsey yayını ile yıllık Katılım Payı nı (bireysel üyeler için 50.-YTL, diğerleriyle ilgili bilgiyi web sitemizde bulabilirsiniz) ödeyenlere Konseyin Yıllık Faaliyet Raporu ile baģka yayınları olduğu taktirde onlar gönderilmektedir. BaĢvurunuzu mutlaka: Halaskargazi Caddesi No:110 Kat:7 Osmanbey- Ġstanbul Adresine veya; (212) 224 95 14 numaralı faksa YAZILI olarak yapınız. Tereddütünüz olursa (0212) 224 95 13 ve ya (0212) 224 95 15 den Genel Sekreterle görüģerek yapabilirsiniz. Basın Konseyi Merkez Bürosu iģleyiģinden Ģikayetiniz varsa (212) 677 04 74 nolu telefona ve ya (212) 677 04 74 No lu faksa bildiriniz. 7

BASIN KONSEYĠ YÜKSEK KURULU ÜYELERĠ 8

BASIN KONSEYĠ YÜKSEK KURULU ÜYELERĠ BAġKAN: OKTAY EKġĠ 2. BAġKAN: KENAN AKIN Hürriyet Gazetesi Başyazarı 6 News Tv Başkan Danışmanı SEÇĠLMĠġ ÜYELER ORHAN BĠRGĠT Cumhuriyet Gazetesi Yazarı, Turizm Eski Bakanı DOĞAN HEPER Milliyet Gazetesi Yazarı Doç.Dr.ATĠLLA GĠRGĠN MÜ İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi MEHMET EMĠN GÜZBEY Afyon Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Prof.Dr. HALUK ġahġn Radikal Gazetesi Yazarı ĠHSAN TUNÇOĞLU Kütahya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı OKUYUCU TEMSĠLCĠLERĠ DR. TAMER ATABARUT Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü NEVZAT AYAZ Savunma ve Milli Eğitim Eski Bakanı Prof.Dr.SÜHEYL BATUM Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi AYHAN BERMEK İşadamı NĠHAT BÖYTÜZÜN İşadamı DR. OKTAY DURAN İşadamı SĠBEL ELEKDAĞ POAŞ İkmal Optimizasyon Müdürü ġenes ERZĠK UEFA Asbaşkanı GENCAY GÜRÜN Tiyatro Yönetmeni, Eski Milletvekili PROF.DR.NÜKET GÜZ Av. TURGUT KAZAN İstanbul Barosu Eski Başkanı N. KEMAL ġentürk İstanbul Eski Valisi TEMSĠLCĠLER HĠLMĠ BENGĠ AA Genel Müdürü RÜġTÜ BOZKURT Gazete Sahipleri Derneği Genel Sekreteri DURSUN GÜLERYÜZ Power FM Genel Koordinatörü ĠSMAĠL KAPAN Ġhlas Gazetecilik A.ġ. Yönetim Kurulu Üyesi H. FEHMĠ KETENCĠ Magazin Gazetecileri Derneği MEHMET SOYSAL TGRT Haber TV Haber Genel Yayın Yönetmeni TUFAN TÜRENÇ Hürriyet Gazetesi Yazı İşleri Müdürü ĠBRAHĠM ġahġn TRT Genel Müdürü AHMET YEġĠLTEPE Ntvmsnbc Genel Yayın Yönetmeni 9

METĠN YIKAR BARLAS YURTSEVER ALĠ EKBER YILDIRIM STV Genel Yayın Koordinatörü Vatan Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Ġzmir Gazeteciler Cemiyeti Bireysel Üye Sayısı: 1327 Vefat Eden Bireysel Üye Sayısı: 74 Ulusal Gazete Sayısı: 6 Ulusal TV Sayısı: 8 Bölgesel Gazete Sayısı: 254 Bölgesel TV-Radyo Sayısı: 310 Meslek Dernekleri Sayısı: 21 TOPLAM ÜYE: 2000 10

BASIN KONSEYĠ DAYANIġMA VE GELĠġTĠRME VAKFI YÖNETĠM KURULU ÜYELERĠ 11

BAġKAN: DR. TAMER ATABARUT Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü 2. BAġKAN: SĠBEL ELEKDAĞ POAŞ İkmal Optimizasyon Müdürü SAYMAN: AHMET YEġĠLTEPE Ntvmsnbc Genel Yayın Yönetmeni ÜYELER: A. SAVAġ ÖZKAN Maltepe Üniversitesi M.Y.O Öğretim Görevlisi AYHAN BERMEK DOĞAN HEPER ĠBRAHĠM ARIKAN İşadamı Milliyet Gazetesi Yazarı İşadamı N. KEMAL ġentürk İstanbul Eski Valisi NĠHAT BÖYTÜZÜN OKTAY DURAN OKTAY EKġĠ ORHAN BĠRGĠT Prof. Dr. ġan ÖZ-ALP İşadamı İşadamı Hürriyet Gazetesi Başyazarı Cumhuriyet Gazetesi Yazarı, Turizm Eski Bakanı Afyon Kocatepe Üni. ve Uluslararası Kıbrıs Üni. EskiRektörü 12

GENEL DEĞERLENDĠRME 13

2009 yılının Türk basın tarihinin en kötü yıllarından biri olarak hatırlanacağını söylemek mümkün. Bu yıl iktidar partisi AKP ye yönelik eleģtirilere yer vermesiyle bilinen Doğan Medya Grubuna toplamda beģ milyon Türk Lirası nı bulan- iki vergi cezası kesildi. Yine iktidara yönelik eleģtirileriyle tanınan gazeteciler terör örgütü liderliği suçlaması dahil- birçok suç iddiasıyla göz altına alındı. Ġktidar partisine yönelik eleģtirileriyle tanınan ve Türkiye nin en tanınmıģ ve saygın gazetecilerinden olan Mustafa Balbay, senenin büyük bir bölümünü tutuklu olarak (yani hakkındaki iddialar mahkeme kararıyla sabit görülmeden ) cezaevinde geçirdi. Yıl içinde birçok gazeteci Ģiddete maruz kaldı ve Bandırma da gazetecilik yapan Cihan Hayırsevener uğradığı silahlı saldırı sonucu yaģamını yitirdi. Terörle Mücadele Yasası kapsamında yayın organları hakkında tedbir kararları verilerek yayınları bir ay süreyle durduruldu. Ġnternet yasasının getirdiği sınırlandırmalar kapsamında birçok internet sitesine eriģim engellendi. Birçok gazeteci hakkında hakaret iddiasıyla ceza davaları açıldı. Basın Konseyi, yukarıda özetlenen vakıaların iletiģim (ifade, basın) özgürlüğüne getireceği doğrudan ve dolaylı sınırlamalar konusunda, toplumu bilinçlendirmek ve yetkilileri harekete geçirmek amacıyla giriģimlerde bulundu ve basın açıklamaları yayınlandı. Gazeteci Cihan Hayırsevener in öldürülmesi olayı Bandırma da incelendi ve bu konuda bir rapor yayınlandı. Basının özdenetimi faaliyetini de sürdüren Basın Konseyi 87 dosyayı karara bağladı. ĠĢleme konmayan veya iģlemden kaldırılan dosyalarla birlikte Basın Konseyine gelen toplam baģvuru 107 adetti. Diğer yıllarda olduğu gibi 2009 yılında da yapılan baģvuruların birçoğu haberlerin doğru olmadığı ve kiģilik haklarını ihlal ettiği iddialarını içermekteydi. Basın Konseyi ayrıca Dünya Basın Konseyleri Birliği nin (WAPC) Ġstanbul da gerçekleģtirilen Üçüncü Genel Kuluna da ev sahipliği yaptı. Basın Konseyi nin 22. Üyeler Kurulu Toplantısı da 2009 yılında gerçekleģtirildi ve yapılan seçimlerde üç yıl süreyle görev yapacak yeni Yüksek Kurul üyeleri seçildi. 14

2009 yılına ait karar istatislikleri aģağıdadır. Şik. Yrsz Uyarı Kınama Uzlaşma İşl. Konmayan işl. Kaldırılan Toplam Agos Gazetesi 4 4 Akşam Gazetesi 2 4 6 ATV 1 1 Bugun.com.tr 1 1 Bugün Gazetesi 1 1 3 5 Cihan Haber Ajansı 1 1 Fotomaç Gazetesi 1 1 Fox TV 1 HaberTürk Gazetesi 3 1 2 6 Hurriyet.com.tr 1 1 Hürriyet Gazetesi 1 8 1 1 11 MediaCat Dergisi 1 1 Mega Magazin 1 2 3 Milliyet Gazetesi 1 1 2 Posta Gazetesi 1 2 3 Radikal Gazetesi 1 1 Sabah Gazetesi 2 5 3 10 sacitaslan.com 1 1 Sözcü Gazetesi 2 2 Star Gazetesi 3 1 1 1 6 Takvim Gazetesi 2 2 Taraf Gazetesi 1 2 1 4 Tercuman Gazetesi 1 1 Vakit Gazetesi 2 1 3 Vatan Gazetesi 1 1 2 Yeni Şafak Gazetesi 3 3 Yerel Medya 6 4 3 1 1 3 18 TOPLAM 30 31 26 3 4 6 100 15

BASIN AÇIKLAMALARI 16

17 Ocak 2009 BASIN KONSEYĠ 2008 DE 104 ġġkayetġ KARARA BAĞLADI. On yıllık istatistikler Basın Meslek Ġlkelerini çiğneme oranının yüzde 46 yı bulduğunu ortaya koydu. Basın Konseyi Genel Sekreteri Özer Yelçe Konseye 2008 yılında Basın Meslek Ġlkeleri nin ihlal edildiği iddiasıyla 117 baģvuru yapıldığını, bunlardan 11 inin iģleme konulmadığını, 2 sinin tarafları uzlaģtırarak sonuca bağlandığını, 104 Ģikayetin karara bağlandığını açıkladı. Yelçe nin bildirdiğine göre, 104 baģvurunun 48 iyle ilgili olarak ġikayetin Yersiz olduğuna karar verildi. ġikayet edilen medya organı veya gazetecilerden 33 ü hakkında Konsey Yüksek Kurulu Uyarı kararı verdi. Yüksek Kurul 23 baģvuru nedeniyle de ilgili medya organı veya gazetecinin Kınanmasını karara bağladı. Konsey Genel Sekreterliğinin kayıtlarına göre ilk defa 2001 yılında 100 den fazla (tam rakam 148) Ģikayet amaçlı baģvuru alan Konseye 2007 de baģvuru sayısı 72 ye düģtü. Diğer yılların tamamında baģvuru sayısı 100 ün üzerinde idi. En çok baģvuru 2003 yılında alındı. O yılın rakamı 160 idi. Konseyin son on yıllık istatistiklerine göre oransal olarak yüzde 27 ile en çok Kınama kararı 2000 yılında verildi. Kınama kararlarının en az olduğu yıl yüzde 4 ile 2003 idi. Uyarı kararlarının oransal olarak yüzde 40 ile en çok olduğu 2007 idi. En az uyarı kararı verilen 2004 de oran yüzde 16 idi. ġikayetin yersiz bulunduğuna en çok yüzde 42 ile 2007 yılında karar verildi. En az oran 1999 yılına ait ve yüzde 23 idi. Özer Yelçe son on yıllık istatistiklere göre baģvuruların yüzde 46 sıyla ilgili olarak, Basın Meslek Ġlkelerinin medya organları veya gazeteciler tarafından ihlal edildiği sonucuna varıldığını söyledi. 17

Basın Konseyi Yüksek kurulunun 1989-2008 arasında verdiği kararlara iliģkin cetvel BaĢvuru Uyarı Kınama ġik.yers UzlaĢma ĠĢleme konulmayan 1988 - - - - - - 1989 9 2-1 3 3 1990 5 1-4 - - 1991 22 2 1 5 2 12 1992 45 4 3 14 4 20 1993 23 4 4 6 3 6 1994 36 8 4 12 6 6 1995 74 23 7 7-37 1996 44 8 5 8 4 19 1997 49 12 10 13 2 12 1998 46 11 7 17 2 9 1999 39 14 6 9 6 4 2000 67 14 18 18 3 14 2001 148 48 39 45 3 13 2002 136 42 15 42 15 22 2003 160 41 7 57 19 36 2004 144 23 27 55 6 33 2005 139 40 15 44 2 38 2006 128 36 7 49 1 35 2007 72 29 10 30 1 2 2008 117 33 23 48 2 11 Toplam 1503 395 208 484 84 332 18

4 ġubat 2009 GENELKURMAY IN STAR GAZETESĠYLE ĠLGĠLĠ ġġkayetġ STAR GAZETESĠNĠNĠ UZLAġMA ÖNERĠSĠNĠ GENELKURMAYIN KABUL ETMESĠ SONUCU UZLAġMA ĠLE SONUÇLANDI Basın Konseyi Genel Sekreteri Özer Yelçe, Genel Kurmay BaĢkanlığı nın, emekli Jandarma Albay Abdülkerim Kırca hakkında STAR Gazetesinin 17 ve 19 Ocak 2009 tarihli sayılarında çıkan ve Abdülkadir Aygan tarafından ileri sürülen iddiaları içeren haberlerle Basın Meslek Ġlkelerinin ihlal edildiği iddiasıyla yaptığı baģvururun UZLAġMA yoluyla çözüme bağlandığını açıkladı. Yelçe, söz konusu haberlerde merhum Albay Kırca nın JĠTEM Bölge Komutanı iken bazı suçlara bizzat karıģtığının ileri sürüldüğünü, Genelkurmay BaĢkanlığının, suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse suçlu ilan edilemez diyen Basın Meslek Ġlkesi baģta olmak üzere diğer iki (4 ve 10 uncu) maddenin ihlal edildiği iddiasıyla yaptığı baģvuruyu STAR gazetesine ilettiklerini, gazete yetkililerinin uzlaģma niyetini bildirmeleri ve bunu 3 ġubat 2009 tarihli gazetedeki Okuyucu Temsilcisi sütununda açıklamaları üzerine tekrar temas kurulan Genelkurmay Genel Sekreterliğinin 4 ġubat 2009 sabahı Konsey Genel Sekreterliğine: ( ) TSK (Türk Silahlı Kuvvetleri) olarak, medyanın özgürlüğüne içtenlikle inanmak ve bu konuda son zamanlarda pek çok tedbir almakla beraber,yapılacak yayınların Basın Meslek Ġlkelerine ve her Ģeyden önce kiģileri ve kurumları hedef almadan yapılmasına büyük önem vermekteyiz Bu kapsamda gösterdiğiniz yakın ilgiye teģekkür ederiz.star Gazetesi nin yayımladığı yazıyı bir uzlaģma zemini olarak kabul ettiğimizi ancak söz konusu yazılarında belirttikleri Basın Meslek Ġlkelerine gerekli duyarlılığı bundan sonra göstermeleri temennisi ile konunun takipçisi olacağımızı belirtmek isteriz diyen, Tümgeneral Ferit Güler imzalı mektup gönderdiğini, bu durumda Ģikayet hakkında Yüksek Kurulca bir karar alınmasına gerek kalmadığını bildirdi. Yelçe, Basın Konseyi nin Basın Meslek Ġlkelerinin ihlali iddialarının sonuçlandırılmasının Konsey in öncelikli görevi ve arzusu olduğunu vurguladı. ---------------------------- uzlaģma ile 18 ġubat 2009 GENELKURMAYIN RADĠKAL GAZETESĠ HAKKINDAKĠ BAġVURUSU HAKKINDA KARAR VERĠLMEDĠ Basın Konseyi Genel Sekreteri Özer Yelçe, Genelkurmay BaĢkanlığının, "Ġbrahim ġahin isimli Ergenekon SoruĢturması sanığının Savcılıkta verdiği ifade baģlığıyla yayınladığı haberle Basın Meslek Ġlkeleri'ni ihlal ettiğini ileri sürdüğü Radikal Gazetesi, Genelkurmay BaĢkanlığının, Ģikayete sebep olan yayınla ilgili bir açıklama yapması halinde bunu yayınlamaya hazır olduğunu" bildirmiģtir. Bu konuda görüģü sorulan Genelkurmay BaĢkanlığı'ndan henüz yanıt gelmemiģtir. Genelkurmay ın yanıt vermesi için gerekli süre dolmadığından konunun uzlaģma ile sonuçlanıp sonuçlanamayacağı henüz netleģmemiģtir. Taraflar arasında uzlaģma olmadığı takdir de konuyu 19

karara bağlayacak olan Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 18 ġubat 2009 tarihli toplantısında konuyu bu nedenle görüģmemiģtir. Genelkurmay BaĢkanlığı nın Basın Konseyi'ne yaptığı baģvuru kamuoyuna duyurulduğu için bu açıklamayı yapmaya ihtiyaç duyulmuģtur. Saygılarımızla. Özer Yelçe Genel Sekreter 17 ġubat 2009 BASIN KONSEYĠ NDEN BAġBAKANLIK BASIN DANIġMANINA AKREDĠTASYON MEKTUBU Basın Konseyi Genel Sekreteri Özer Yelçe Hürriyet Muhabiri Hasan Tüfekçi nin BaĢbakanın NevĢehir deki gezisi sırasında seçim meydanına alınmaması ile ilgili olarak BaĢbakanlık Basın DanıĢmanı Kemal Öztürk e bir mektup gönderdi. Yelçe mektupta Ģu görüģlere yer verdi. Sayın BaĢbakan Tayyip Erdoğan ın NevĢehir e yaptığı seçim gezisini izlemekle görevli Hürriyet Gazetesi Muhabiri Hasan Tüfekçi nin, BaĢbakanın konuģma yaptığı seçim meydanına girmesinin BaĢbakanlık Koruma Görevlileri tarafından engellendiği, gerekçe olarak da Hasan Tüfekçi nin BaĢbakanlık Akreditasyon Kartı nın iptal edilmiģ olduğunun kendisine ifade edildiği bildirilmektedir Bu uygulamanın ĠletiĢim (basın) özgürlüğünü engelleyici niteliğinden ayrı olarak, belirtmek isterim ki, benzeri bir olay nedeniyle Basın Konseyi Yüksek Kurulu BaĢbakanlık akreditasyonunun iptali, gazetecinin BaĢbakanı baģka yerde izlemesine engel olamayacağına (27 Haziran 2007 tarih, 2007/063 tarihli) karar vermiģtir. Basın Konseyi kararlarının BaĢbakanlık görevlilerini bağlayacağını iddia ediyor değiliz. Ancak uygulamanın adil ve objektif bakıģı temsil eden söz konusu karara aykırılığını vurguluyor, o nedenle bir an önce yanlıģtan dönülmesini tavsiye ediyoruz. 20 ġubat 2009 GENELKURMAY IN RADĠKAL GAZETESĠ ĠLE ĠLGĠLĠ ġġkayetġ RADĠKAL GAZETESĠ NĠN UZLAġMA ÖNERĠSĠNĠ GENELKURMAY IN KABUL ETMESĠ SONUCU UZLAġMA ĠLE SONUÇLANDI Basın Konseyi Genel Sekreteri Özer Yelçe, Genel Kurmay BaĢkanlığı nın, Radikal Gazetesi nin 11 ve 12 ġubat 2009 tarihli sayılarında çıkan Ergenekon sanıklarından Ġbrahim ġahin in ifadeleri ile ilgili olarak yayınlanan haberlerle Basın Meslek Ġlkelerinin ihlal edildiği iddiasıyla yaptığı baģvururunun UZLAġMA yoluyla çözüme bağlandığını açıkladı. 20

Yelçe, söz konusu haberlerde Ġbrahim ġahin in ifadesinden alınan ve Ġbrahim ġahin in savcıya anlattıkları ĢaĢırttı ile ġahin in yanıtlamadığı tüyler ürperten sorular baģlıkları ile yayınlanan haberlerin, Genelkurmay BaĢkanlığının, kiģileri ve kuruluģları eleģtiri sınırları ötesinde küçük düģüren aģağılayan veya iftira niteliği taģıyan ifadelere yer verilemez Ģeklindeki Basın Meslek Ġlkesi baģta olmak üzere diğer iki (7 ve 10 uncu) maddenin ihlal edildiği iddiasıyla yaptığı baģvuruyu Radikal Gazetesi ne ilettiklerini, gazete yetkililerinin uzlaģma niyetini bildirmeleri ve bunu 17 ġubat 2009 tarihli gazetenin birinci sayfasından göstererek içerde geniģ olarak yayınladıkları açıklama üzerine tekrar temas kurulan Genelkurmay Genel Sekreterliği nin 19 ġubat 2009 günü Konsey Genel Sekreter liğine : (..)TSK olarak, medyanın özgürlüğüne içtenlikle inanmak ve bu konuda son zamanlarda pek çok tedbir almakla beraber, yapılacak yayınların Basın Meslek Ġlkelerine ve her Ģeyden önce kiģileri ve kurumları hedef almadan soruģturmanın gizliliği ilkesine uygun olmasına büyük önem vermekteyiz. Bu itibarla, gösterdiğiniz yakın ilgiye teģekkür ederiz. Radikal Gazetesi nin yayınladığı yazıların bir uzlaģma zemini olarak kabul ettiğimizi; TSK nın resmi internet sitesinde konuya iliģkin kapsamlı bir basın açıklaması yapıldığından ayrıca bir cevap hakkı talebimizin bulunmadığını, ancak söz konusu yazılarında belirttikleri Basın Meslek Ġlkelerine ve yukarıda açıklandığı üzere soruģturmanın gizliliği ilkesine gerekli duyarlılığı bundan sonra göstermeleri temennisiyle konunun takipçisi olacağımızı belirtmek isteriz. diyen, Tümgeneral Ferit Güler imzalı mektup gönderdiğini, bu durumda Ģikayet hakkında Yüksek Kurulca bir karar alınmasına gerek kalmadığını bildirdi. Yelçe, Basın Konseyi nin Basın Meslek Ġlkelerinin ihlali iddialarının sonuçlandırılmasının Konsey in öncelikli görevi ve arzusu olduğunu vurguladı.. BASIN KONSEYĠ NĠN 22.ÜYELER KURULU TOPLANTISI YAPILDI uzlaģma ile 5 Nisan 2009 Basın Konseyi nin 22.Üyeler Toplantısı BahçeĢehir Üniversitesi nde yapıldı. Toplantıda Yüksek Kurul a üç yılda bir seçilen okuyucu temsilcileri ve gazetecilerin seçimleri de gerçekleģtirildi. Basın Konseyi BaĢkanı Oktay EkĢi nin açılıģ konuģmasından sonra Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesi Eski Yargıcı, Emekli Büyükelçi Rıza Türmen konuk konuģmacı olarak söz aldı. Türmen, siyasi iktidarların yargıdan rahatsız olmasının olağan olduğunu çünkü iktidarların yetki alanını yargının belirlediğini söyleyerek baģladığı konuģmasında Ģu görüģlere yer verdi: Yargının bağımsızlığını sağlamak, iktidarın görevidir. Buradaki çeliģki, siyasi iktidarın ne kadar demokratik olduğunu gösterecektir. Siyasi iktidar, yargıyı baskı altına almaya çalıģıyorsa, onu tehdit ediyorsa, mahkemelerin yetki alanlarını kendi çıkarlarına göre değiģtirme çabasına girmiģse, demokrasi ve hukuk devleti tehlike altına girer. Böyle durumlarda yargının yapacağı bir Ģey yoktur. Yargı, ancak kararlarını vererek sözünü söyler. Böyle bir durumda tehlikeye giren demokrasinin kendisi olur. Türmen, ayrıca Türkiye deki yasama dokunulmazlığının dünyanın hiçbir yerinde bulunmadığını, dokunulmazlık denildiğinde milletvekilinin Meclis kürsüsünden söylediği sözlerden sorumlu olmamasının anlaģıldığını, ancak seçilmeden önce cinayet iģlemiģ olsa dahi yargılanamamasının 21

dünyada eģine rastlanamayacak geniģlikte bir yasama dokunulmazlığı olduğunu kaydetti. Türmen in konuģmasından sonra Yüksek Kurul a girecek 12 okuyucu temsilcisi ile ikisi yerel basından olmak üzere sekiz gazeteci temsilcinin seçimine geçildi. Basın Konseyi Yüksek Kurulu na üç yıl için Ģu üyeler seçildi: Gazeteci Temsilcileri: Oktay EkĢi, Orhan Birgit, Doğan Heper, Atilla Girgin, Kenan Akın, Haluk ġahin, Ġhsan Tunçoğlu (Yerel basın),mehmet Emin Güzbey (Yerel basın) Okuyucu Temsilcileri: Turgut Kazan, Nevzat Ayaz, ġenes Erzik, Gencay Gürün, Ayhan Bermek, Süheyl Batum, Oktay Duran, Namık Kemal ġentürk, Nihat Böytüzün, Tamer Atabarut, Nüket Güz, Sibel Elekdağ.. BASIN KONSEYĠ BAġKANLIĞINA OKTAY EKġĠ YENĠDEN SEÇĠLDĠ. 8 Nisan 2009 Basın Konseyi Yüksek Kurulu toplantısında Oktay EkĢi yeni dönem için yeniden oybirliği ile BaĢkan seçildi. Yüksek Kurul da yapılan seçimde Kenan Akın da BaĢkan Yardımcılığına getirildi. Basın Konseyi Üyeler Kurulu geçen hafta sonu yaptığı toplantıda Yüksek Kurulun okuyucu ve gazeteci temsilcilerini seçmiģti.. BASIN KONSEYĠ DAYANIġMA VE GELĠġTĠRME VAKFINDA GÖREV DEĞĠġĠMĠ 7 Mayıs 2009 Basın Konseyi DayanıĢma Ve GeliĢtirme Vakfı Genel Kurulunda seçilen yeni Yönetim Kurulu, ilk toplantısında görev bölümü yaptı. Afyon Kocatepe ve Ululararası Kıbrıs Üniversiteleri eski Rektörü Prof. Dr ġan Öz-Alp, Vakıf Yönetim Kurulu BaĢkanlığına getirildi. Ġkinci BaĢkanlık görevini de, Mef Okulları Kurucusu Ġbrahim Arıkan, Sayman üyeliği emekli Banka Müdürü SavaĢ Özkan üstlendi. Vakıf Yönetim Kurulu, Gazeteci Ahmet YeĢiltepe, ĠĢ adamı Ayhan Bermek, Gazeteci Doğan Heper, ĠĢ adamı Nihat Boytüzün, ĠĢ adamı Dr. Oktay Duran, Gazeteci Oktay EkĢi, Orhan Birgit, ĠletiĢim Uzmanı Sibel Elekdağ ve Emekli Vali ve eski Parlamenter Namık Kemal ġentürk ve öğretim üyesi Dr Tamer Atabarut tan oluģuyor.. 22

13 Nisan 2009 BASIN KONSEYĠ TARAF GAZETESĠ YAZARI RASĠM OZAN KÜTAHYALI YA YAPILAN SALDIRIYI KINADI. Basın ve Ġfade Özgürlüğünü sonuna kadar savunan Basın Konseyi, Taraf Gazetesi Yazarı Rasim Ozan Kütahyalı ya yapılan saldırıyı kınamaktadır. Kanal 7 stüdyolarındaki bir sohbet programına katılan Kütahyalı nın Alperenler örgütünden oldukları iddia edilen kiģiler tarafından tartaklanması hiçbir demokratik ortamda kabul edilebilecek bir Ģey değildir. Kütahyalı ya ve Taraf Gazetesi ne geçmiģ olsun der, bu tür zorbalıkların onu yapanlar utandırması gerektiğini vurguluyoruz. Özer Yelçe Basın Konseyi Genel Sekreteri. 25 Nisan 2009 BASIN KONSEYĠ ĠKĠNCĠ BAġKANI KENAN AKIN ANAYASA MAHKEMESĠNDE GÖRÜNTÜ ÇEKME HAKKININ SADECE ANADOLU AJANSI NA VERĠLMESĠNĠ PROTESTO ETTĠ. Basın Konseyi Ġkinci BaĢkanı Kenan Akın, Anayasa Mahkemesi binası içindeki görüntü alma ve kaydetme hakkının sadece Anadolu Ajansı na bırakılmasının Yüksek Mahkemesinin kimliğine ve iģlevine aykırı olduğunu ileri sürerek aģağıdaki protesto mesajını yayınladı: Anayasa Mahkemesi binasının açılıģı ve mahkemenin kuruluģunun 47 nci yıldönümü törenini izlemek isteyen foto muhabirlerine, Anayasa Mahkemesi binası Yüce Divan salonundaki görüntüleri kaydetme hakkının Anadolu Ajansı na verildiği gerekçesiyle engel olunması, aynı törende demokrasi, eģitlik ve hukuk devleti kavramlarının savunulmasıyla tam bir çeliģki oluģturmaktadır. MeslektaĢlarımıza binanın yapımı sırasında Anadolu Ajansı'nın (AA) katkıları olduğu, bu nedenle üç yıllığına görüntü ve fotoğraf ihalesinin AA'ya verildiği bildirilmiģtir. Anadolu Ajansının kamuoyuna yaptığı bir duyuruda ise, Protokol gereği Anayasa Mahkemesi'nin yeni binasındaki görüntü aktarım sistemi AA tarafından kurulmuģ, Yüce Divan Salonu'nda yapılacak duruģma, oturum ve etkinlikler ile basın toplantı salonundaki tüm canlı yayınlar AA tarafından üstlenilmiģtir denilmiģtir. Bu uygulama: 1- Halkın gerçekleri öğrenme hakkını tek basın/medya organının kendi yayın politikasının süzgeç veya sansürüne terk ettiği için; 2- Anayasa Mahkemesi gibi her anlamda bağımsız, tarafsız ve herkese eģit mesafede olması beklenen bir yüksek yargı organının bir medya organına ayrıcalık sağlaması, mahkemenin kimliğine ve iģlevine aykırı olduğu için; 3- Anayasa Mahkemesinin yeni mekanının görüntü kaydetme hakkını bir basın organına vermeyi zorunlu kılacak bir durumu olamayacağı için; 23

4- Anadolu Ajansıyla yapıldığı ileri sürülen protokolun baģka medya organlarına duyurulmadan gerçekleģmesi, hem eģitlik hem de kamu yararı kurallarına aykırı düģtüğü için süratle terk edilmelidir.. KONSEY SON 5 YILLIK KARARLARINI AÇIKLADI 22 Haziran 2009 Basın Konseyi nin son beģ yıl boyunca yapılan Ģikayet baģvuruları nedeniyle verdiği kararlara iliģkin bir açıklama yapan Konsey Ġkinci BaĢkanı Kenan Akın, Sadece rakamları veriyor, değerlendirmeyi bu rakamları yorumlayanlara bırakıyoruz dedi. Akın ın verdiği bilgiye göre son beģ yılda en çok Hürriyet Gazetesiyle ilgili Ģikayet baģvuru yapıldı. Ancak sayısı 46 yı bulan bu baģvurulardan 28 i yersiz bulundu. Hürriyet hakkında Konsey Yüksek Kurulu 16 uyarı, 2 kınama kararı verdi. Ġkinci en çok baģvuru SABAH gazetesi hakkında yapıldı. Yüksek Kurul 34 ü bulan bu baģvurulardan 16 sını yersiz buldu. SABAH hakkında 15 uyarı, 3 kınama kararı verildi. BaĢvuru sayısı itibariyle üçüncü olan VATAN gazetesi hakkında 8 uyarı, 3 kınama kararı verildi. ġikayetlerin 11 i yersiz bulundu. Kenan Akın, Milliyet gazetesiyle ilgili 12 baģvurunun yersiz bulunduğunu, bu gazete hakkında 7 uyarı kararı verildiğini, Milliyet in hiçbir baģvuru nedeniyle kınanmadığını bildirdi. Akın ın bildirdiğine göre, STAR gazetesiyle ilgili 3 baģvuru yersiz bulundu, 8 uyarı, 7 kınama kararı verildi. Buna göre en fazla kınama kararına STAR gazetesi muhatap oldu. Diğer medya organlarına gelince, Radikal gazetesi hakkında 5 uyarı, 1 kınama kararı verildi, 2 Ģikayet de yersiz bulundu. Posta gazetesi hakkında toplam 10 baģvuru yapıldı. Bunlardan 5 i yersiz bulundu, 4 ü nedeniyle Posta uyarıldı, 1 Ģikayet de gazetenin kınanması ile sonuçlandı. AKġAM gazetesi hakkında 16 Ģikayet geldi. Bunlardan 7 si yersiz bulundu, 7 si nedeniyle gazete uyarıldı, 2 Ģikayet de AkĢam ın kınanmasına sebep oldu. Cumhuriyet için 3 uyarı, 1 kınama kararı verildi. 4 Ģikayet de yersiz bulundu. Yeni ġafak la ilgili 4 Ģikayet yersiz bulundu, 3 uyarı, 1 de kınama kararı verildi. VAKĠT le ilgili 2 Ģikayet yersiz bulundu, 3 uyarı, 3 de kınama kararı verildi. Tercüman gazetesiyle ilgili 4 Ģikayetin yersiz liğine, 4 ünün uyarı, 4 ünün de kınama ile sonuçlanmasına karar verildi. ZAMAN gazetesi hakkında 10 Ģikayet baģvurusu alındı. Bunlardan 3 ü yersiz bulundu, 3 ü nedeniyle gazete uyarıldı, 4 ü de gazetenin kınanması ile sonuçlandı. 24

Yeni Asya için yapılan 4 Ģikayetin 4 ü de yersiz bulundu. Yeni Çağ la ilgili 2 Ģikayetin yersiz liğine karar verildi, 2 Ģikayet nedeniyle gazete uyarıldı, 1 Ģikayet de gazetenin kınanması yla sonuçlandı. BUGÜN gazetesiyle ilgili 2 Ģikayet yersiz bulundu, 3 uyarı, 1 de kınama kararı verildi. Yerel basın için toplu bir değerlendirme yapıldı. Son 5 yılda yerel basınla ilgili 64 Ģikayet geldi, bunlardan 32 si yersiz bulundu, 17 si uyarı, 15 i de kınama ile sonuçlandı. Akın, televizyon, radyo, haber ajansı ve internet yayıncılığıyla ilgili sonuçlar Basın Konseyi nin www.basinkonseyi.org.tr adresli internet sitesinden görülebileceğini bildirdi.. 30 Temmuz 2009 BASIN KONSEYĠ GENEL SEKRETERLĠĞĠ, ADIYAMAN IN GERGER ĠLÇESĠNDE GÖREVĠNĠ YAPMAKTA OLAN GAZETECĠYE YÖNELĠK SALDIRIYI KINADI. Basın Konseyi Genel Sekreterliği, görevini yapmak isteyen gazetecinin saldırıya uğraması nedeniyle Gerger Belediye BaĢkanını kınadı. Genel Sekreterlikten yapılan açıklamada Ģöyle denildi: Adıyaman ili Gerger ilçesinde Belediye'nin çöplük olarak kullandığı bir alanda baģlayan ve sıçrayarak 40 dönümlük orman alanının yanmasına sebep olan yangının fotağraflarını çeken ve haber yapmak amacıyla olayı izleyen Gazeteci Hacı Boğatekin, Belediye BaĢkanının kardeģinin fiili saldırısına maruz kalmıģ ve kolunda parçalı kırık, burnunda çatlak ve kaģında açılma meydana gelmiģtir. Bu bilgi bölgedeki yetkililere teyit ettirilmiģ ancak Gerger Belediye BaĢkanına ulaģılamamıģtır. Bu bilgilere ek olarak Belediye BaĢkanı'nın gazetecilere kendisi ile ilgili haber yapılmaması yönünde baskı yaptığı ve fiili saldırıda bulunan Ģahsın Gazetecileri yaptıkları haberlerden dolayı tehdit ettiği yönünde duyumlar alınmaktadır. Gazeteci Boğatekin e yapılan fiili saldırının aslında kamuoyunun haber alma hakkına yapılmıģ bir saldırı olduğunu vurgulayarak kınadığımızı, devam etmekte olan hukuki süreci takip edeceğimizi ve özellikle basının haber verme ve kamuoyunun haber alma hakkına müdahale niteliği taģıyabilecek her türlü eylemin karģısında olacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz.. 25