KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 15 ÖABT BİYOLOJİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2016 ÖABT / BİY BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 15 1. Bir canlının kordalı olduğunu belirleyen özellikler arasında yer alan hayatının belli bir döneminde solungaç yarıklarına sahip olma özelliği, omurgalıları karakterize etmek için kullanılamaz çünkü bu özelliğe ilkel kordalılarda da rastlanır. 2. Gram pozitif bakterilerde sitozolü çevreleyen plazma zarına rastlanır. Bu zarın dışında kalın bir peptidoglikan tabaka vardır. Bu tabaka gram negatif bakterilerin peptidoglikan tabakasından yaklaşık 5 kat daha kalındır. Gram negatif bakterilerin sitozolü de tüm hücrelerde olduğu gibi plazma zarı ile çevrilidir. Bu zarın üstünde ince bir peptidoglikan tabaka ve bu tabakanın üstünde de bir dış zar bulunur. I. Peptidoglikan tabakanın üstünde zar bulundurma gram negatif bakterilerde gözlenir. II. Kalın peptidoglikan tabakaya sahip olma gram pozitif bakterilerde gözlenir. III. Sitozolün plazma zarı ile çevrili olması her iki bakteri grubu için de ortaktır. 3. I. C 3 bitkileri CO 2 fiksasyonu için rubisco enzimini kullanırlar. II. C 4 bitkileri CO 2 fiksasyonu için PEP karboksilaz enzimini kullanırlar. III. CAM bitkileri CO 2 fiksasyonu için PEP karboksilaz enzimini kullanırlar. 4. A) Kurak ortam bitkilerinin yapraklarının dar ve stomalarının yaprak derinlerinde olması adaptasyondur. Adaptasyon canlının yaşama ve üreme şansını arttırmak için çevreye uyum sağlamasıdır. Evrime katkısı vardır. B) Soğuk ortamdaki memeli türlerinin sıcak ortamdaki yakın akrabalarına göre daha küçük vücut çıkıntılarına ve daha büyük vücuda sahip olması adaptasyondur. Evrime katkısı vardır. C) Uzun ağaçların bulunduğu ortamda yaşamaya başlayan zürafalardan uzun boyunlu olanların beslenip hayatta kalması ve çok kısa boyunlu olanların elenmesi doğal seleksiyondur. Evrime katkısı vardır. D) Sırt bölgesindeki beyaz kıllar tıraş edilerek buz konulan Himalaya tavşanlarının sırt bölgesinden kahverengi kılların çıkması modifikasyondur. Evrime katkısı yoktur. E) Deniz kaplumbağalarında kara kaplumbağalarından farklı olarak yüzmesini sağlayan palet şeklinde ayakların bulunması adaptasyondur. Evrime katkısı vardır. 5. Gameti (n) 46 kromozomlu olan bir canlı nın diploid olan her bir hücresinde 92 kromozom bulundurur. A) 92 kromozomlu eşey ana hücresinin mayoz I bölünmesi sonucunda kromozom sayısı yarıya iner ve 46 kromozomlu hücreler oluşur. Her bir kromozom iki kromatitli olduğu için oluşan hücrelerde 92 kromatit bulunmaktadır. B) Tetrat sayısı 2n hücrenin kromozom sayısının yarısı kadar yani (n) kadar olmalıdır. Profaz I evresinde 46 tetrat gözlenir. C) Mayoz II bölünmesi sonucunda (n) kromozomlu hücreler meydana gelir. 46 kromozomlu hücreler oluşur. D) Anafaz II evresinde hücre 46 kromozomludur ve kromatitler ayrılır. Her bir kutba 46 kromatit gitmelidir. Çünkü her bir kromozomun 2 kromatiti vardır. E) Metafaz I evresinde hücrede 92 kromozom bulunur. Bu evrede homolog kromozomlar karşılıklı çift sıra hâlinde dizilir ve tek bir sırada 46 kromozom bulunuyor olmalıdır. 6. A ve D) Hamburgerde bulunan nişastanın karbon atomlarına, nişastanın hidrolizi ile oluşan glikoz molekülleri hücresel solunum tepkimelerine katılırsa oluşan karbondioksit molekülünde rastlanabilir. Hücresel solunum reaksiyonları sırasında oluşan pirüvat moleküllerinde de bu karbon atomlarına rastlanabilir. B ve E) Nişasta hidrolizi ile oluşan glikoz molekülleri galaktoz ile birleşerek laktoz sentezi gerçekleştirdiklerinde nişastadaki karbon atomlarına bu molekülde de rastlanabilir. Oluşan glikoz molekülleri glikojen sentezinde kullanılırsa nişastanın karbon atomlarına bu molekülde de rastlanabilir. Ancak temel amino asitler insan vücudunda üretilmez dış ortamdan alınır. Bu nedenle nişastadaki karbon atomlarına temel amino asitte rastlanmaz. 7. I. Pigment maddelerine kloroplast ve kromoplastlarda rastlanırken lökoplastlarda rastlanmaz. II. Kloroplastlarda fotosentez tepkimeleri sırasında fotofosforilasyon gerçekleşmektedir. Kromoplast ve lökoplastlarda ATP sentezi gerçekleşmez. III. Lökoplastlarda nişasta depolanırken kromoplastlarda nişasta depolanmaz. Kloroplastlarda ise nişasta sentezi gerçekleşir ancak bitkinin nişasta deposu değildir. 8. Pinositoz sıvı maddelerin, fagositoz ise büyük katı maddelerin hücre içine alınmasını sağlayan endositoz olaylarıdır. I. Kılcal damarlardaki endotelde gerçekleşerek sıvıda çözünmüş büyük maddelerin hücreler ya da doku sıvısına geçmesi pinositoz olayı ile sağlanır. II. Protistlerin beslenmesi öncelikli olarak fagositozla sağlanır. III. Akyuvar hücrelerinin mikroorganizmaları alması fagositozla sağlanır. 3
9. Kristada ETS elemanları bulunur. NADH molekülünden ayrılan hidrojenlerin elektronları önce NADH Q redüktaz, sonra ubikinon, sikorom c redüktaz, sitokrom c, sitokrom c oksidaz gibi ETS elemanları üzerinden aktarılarak oksijene verilir. 13. I. Taralı bireyler çekinik fenotipli, taralı olmayan bireyler baskın fenotipli olmak üzere otozomal çekinik taşınan bir özellik için aşağıda belirtildiği gibi soyağacı bu şekildeki kalıtıma uygundur. Aa Aa 14. I. Mikrofilamentler aktin proteinlerinden oluşmaktadır. II. Sil ve kamçı hareketinden mikrotübüller sorumludur. III. İğ ipliklerinin oluşumunda mikrotübüller görevlidir. A_ aa Aa Aa A_ aa 10. Düz endoplazmik retikulum ribozomdan yoksundur. Düz endoplazmik retikulum küçük moleküllerin kimyasal değişiminden sorumludur. Bu değişiklikler molekülü daha polar hâle getirir ve suda kolay çözünür. Bu moleküllere ilaçlar ve pestisitler örnek olabilir. Hayvan hücrelerindeki düz endoplazmik retikulumda glikojen yıkımı olur. Lipitler ve steroidler sentezlenir. II. Taralı bireyler çekinik, taralı olmayan bireyler baskın fenotipli olmak üzere 2. kuşaktaki çekinik fenotipli dişi birey babası sağlam olduğu için oluşamaz. Bu nedenle bu soyağacı X kromozomu üzerinde taşınan çekinik bir özellik için uygun değildir. X A Y X A Y X a X a oluşamaz X A X a X A X a X A Y 15. 1 numaralı olay DNA şifresine göre RNA sentezi olan transkripsiyondur. Bu sentez olayında ATP harcanır. Ökaryotlarda transkripsiyon çekirdekte, mitokondride ve kloroplastta gerçekleşir. Transkripsiyondan önce replikasyon gerçekleşmesi gerekli değildir. Transkripsiyon sırasında gözlenen bir hata polipeptit sentezine de yansır. Çünkü RNA şifresi kullanılarak polipeptitteki amino asitlerin dizilişi gerçekleştirilir. 2 numaralı olay prokaryot ve ökaryot hücrelerde ribozom organelinde gerçekleşir. X A X X a Y 11. Enzimler substratlar ile bağlandığında şekilleri değişikliğe uğrar. Bir enzim sadece bir çeşit koenzim ya da kofaktör ile çalışırken bir kofaktör ya da koenzim birden fazla enzimin çalışmasını sağlayabilir. III. Taralı bireyler baskın, taralı olmayan bireyler çekinik olmak üzere otozomal baskın taşınan bir karakter için 2.kuşaktaki baskın fenotipli dişi bireyin çekinik fenotipli ebeveynlerden oluşması mümkün değildir. Benzer şekilde 3. kuşaktaki baskın fenotipli erkek bireyin de oluşması mümkün değildir. Otozomal baskın özellik bu soyağacındaki kalıtım için uygun değildir. aa aa aa A_ aa aa 16. Evrimin ham maddesi kalıtsal varyasyonlardır. Kalıtsal varyasyonlara gamet mutasyonu, mayoz bölünme ve bu bölünmede gerçekleşen krossing over ile eşeyli üreme olayları neden olacaktır. Modifikasyonlar ise kalıtsal olmayan varyasyonlardır. Evrimin mekanizması ise doğal seleksiyon ile gerçekleşmektedir. Doğal seleksiyonun sonucunda adaptasyonlar ortaya çıkar. 12. I. Substrat düzeyinde fosforilasyonda bir organel zarındaki ATP sentaz enzimi kullanılmaz. II. Oksidatif düzeyde fosforilasyon olayında ise mitokondri kristasındaki ATP sentaz enzimi kullanılır. III. Fotofosforilasyon olayında kloroplastın tilakoyit zarındaki ATP sentaz enzimi kullanılır. aa A_ oluşamaz 17. Monoploit hücrelerde karakterler tek alelle taşınmaktadır. Erkek bireyler XY kromozomuna sahiptir. Eğer karakter sadece X kromozomu üzerinde taşınıyorsa karaktere ait genotip tek alel bulundurmaktadır. Dişi bireyde X kromozomu üzerinde taşınan karakter genotipte iki alel gen bulundurur. 4
18. Klon fare elde edilmesi bir fare hücresinden alınan çekirdek ve başka bir fare hücresinden alınan çekirdeği çıkarılmış hücrenin başka bir farenin rahmine yerleştirilerek yeni bir farenin doğması ile elde edilir. Bu durum biyoteknolojik yöntemlerle elde edilir. Büyüme hormonu, insülin gibi hormonların bazı bakteriler tarafından üretilmesi gen klonlanması ile gerçekleşmektedir. Bu durum biyoteknolojik yöntemlerle elde edilir. Beta karoten genli pirinç A vitamini bakımından zengindir. Bu çeşit pirincin elde edilmesi biyoteknolojik yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Kan grubu tayini bireyin kan grubu fenotipinin belirlenmesini sağlar. Biyoteknolojik bir çalışma değildir. 21. Kılcal damarın atardamar ucunda kan basıncı osmotik basınçtan fazladır. Atardamar ucu boyunca osmotik basınç sabit kalmayıp azalırsa kandan doku sıvısına madde geçişi artar. Kılcal damarın toplardamar ucundaki osmotik basınç daha az olursa doku sıvısından kana madde geçişi osmotik basıncın sabit kalması durumuna göre azalır. Alyuvarlar damar dışına çıkmadığı için alyuvar geçişinin azalması ya da artmasından bahsedemeyiz. 24. Lenf dolaşımı ile kandan doku sıvısına geçen maddeler tekrar kan dolaşımına kazandırılır. Doku sıvısının fazlası alınır ve taşınır. Kanın osmotik basıncının sabit tutulmasına yardımcı olunur. Lenf bezleri ürettikleri akyuvarlar ile bağışıklık sağlanmasında etkili olur. Ancak lenf sıvısında hemoglobine rastlanmaz ve lenf ile solunum gazlarının taşınması sağlanmaz. 19. q 2 = 0, 25 ise q = 0, 5 p = 0, 5 olmalıdır. Baskın gen bulunduran bireyler AA ve Aa genotiplidir. p 2 + 2pq = 0, 25 + 2:(0,5:0,5) = 0, 75 2000:0, 75 = 1500 olur. 22. Nefronun Henle kulpuna ve idrar toplama kanallarına böbreğin medulla (öz) bölgesinde rastlanır. Glomerulus kılcalları ve Bowman kapsülü birlikte Malpigi cisimciğini oluşturur. Bu yapı böbreğin korteks bölgesinde bulunur. Nefronun proksimal tübül ve distal tübül kısımları ise kortekste bulunmaktadır. Havuzcukta nefrona, idrar toplama kanallarına rastlanmaz. Havuzcukta nefronlarda oluşturulan idrar birikir. 25. I. Progesteron ovaryumdan salınır. II. FSH hipofiz bezinin ön lobundan salınır. III. LTH hipofiz bezinin ön lobundan salınır. IV. Oksitosin hipofiz bezinin arka lobundan salınır. V. Östrojen ovaryumdan salınır. 20. Protein sentezinin başlangıcında DNA molekülü şifresine göre mrna sentezi gerçekleşir. Kodlar ve kodonlar eşleşir. Protein sentezi sırasında mrna ribozomun küçük alt birimine yerleşir. mrna kodonları ile trna antikodonları eşleşir. trna ribozoma amino asit taşır. Amino asitlerden birinin amino grubu ve diğerinin karboksil grubu birbirine bağlanır. Amino asidini bırakan trna ribozomdan ayrılır. 23. 1 numaralı kısım nöronun dentriti, 2 numaralı kısım hücre gövdesi, 3 numaralı kısım miyelin kılıfı, 4 numaralı kısım Ranvier boğumu, 5 numaralı kısım akson ucudur. A) Uyartılar bir nöronun akson ucundan diğer nöronun dentritine doğru taşınır. B) Nöronun hücre gövdesinde de akson ucunda da mitokondrilere rastlanır. C) Miyelin kılıflar bir oligodendrosit çeşidi olan Schwann hücresinin farklılaşması ile oluşur. D) Ranvier boğumlarında elektriksel iletim gerçekleşir. Akson ucunda bulunan nörotransmitter maddeler uyartının diğer nörona geçmesini sağlar. E) Akson ucundaki nörotransmitter maddeler ekzositoz yoluyla sinaps boşluğuna bırakılır. 26. I. Dipeptitlerden amino asit oluşması ince bağırsak duvarından salınan dipeptidaz enzimi ile gerçekleştirilir. II. Yağların fiziksel sindirimi safra salgısı içindeki safra tuzları ile gerçekleştirilir. III. Proteinlerden polipeptit oluşması midedeki pepsin enzimi ile gerçekleştirilir. IV. Dekstrinin kimyasal sindirimi ince bağırsak duvarından salınan dekstrinaz enzimi ile gerçekleştirilir. 5
27. İnsanda pankreas ve ince bağırsak arasındaki bağlantıyı sağlayan virsung kanalından bikarbonat iyonları, karboksipeptidaz, lipaz, amilaz, nükleaz ve aminopeptidaz enzimleri salınır. 30. Sürüngen yumurtasındaki allantoyis yapısı embriyonun ürettiği metabolizma atıklarının depolanmasını sağlar. Metabolizma atıkları kabuklu yumurtada dış ortama atılmaz, depolanır. 33. Fotosentezin ışığa bağımlı evresinde suyun hidrojen iyonlarının serbest bırakıldığı fotoliz (II) gerçekleşir. Bu olay sonucunda hidrojen iyonları ve oksijen meydana gelir. Hidrojen iyonları NADP ye aktarılır ve NA- DPH oluşur. Tilakoit zarın iki tarafı arasındaki hidrojen iyonu gradientine bağlı olarak bu iyonlar önce stromadan tilakoit boşluğa (I), daha sonra tekrar tilakoit boşluktan stromaya pompalanır. Bu son pompalama ATP sentaz enzimi vasıtasıyla gerçekleşir (IV). NADPH ın yükseltgenmesi fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarında gerçekleşmektedir (III). 28. Dopamin, seratonin, histamin, noradrenalin ve asetilkolin nörotransmitter maddelerdir. Heparin, kanın damar içinde pıhtılaşmasını engelleyen bir polisakkarittir. 31. Bitkilerde lateral köklerin oluşturulması, hücrelerinin taşıyıcı proteinleri sayesinde inorganik tuzların ksileme taşınmasını ve kökün kalınlaşmasında etkili olan sekonder büyümeyi sağlayan doku periskldır. 34. Klorofil molekülünün merkez atomu magnezyumdur. Sentezi için ışık ve demir gereklidir. Mor ve kırmızı ışık olmak üzere görünür spektrumun en ucunda bulunan dalga boylarına yakın kısımlardaki ışığı en iyi soğururlar. Tilakoit zardaki fotosistemlerde bulunan anten kompleksinde yer alırlar. 29. Bir ekosistemde çok yoğun olarak bulunmamasına rağmen ekolojik nişi nedeniyle ekosistemin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında öncelikli olarak etkili olan tür, kilit taşı türdür. Kilit taşı türlerin yok olması, ekosistemdeki tür çeşitliliğinin azalmasına ve ekosistemin bozulmalarına neden olur. 32. Fototropizma hareketleri ışık gören uç meristem bölgesinden oksin hormonunun uzaklaşması ve diğer bölgede toplanarak o bölgede hücre bölünmelerini gerçekleştirmesi ile meydan gelir. Bu duruma bağlı olarak gövde ucu ışığa doğru yönelmiş olur. Gravitropizma hareketlerinde kök ucu yer çekimi nedeni ile belirli bir bölgede toplanır. Bu bölgede hücre bölünmesi gerçekleştiği için yer çekimine zıt yönde bir yönelme gözlenir. 35. Fotosentez reaksiyonlarında suyun fotolizi ile açığa çıkan hidrojen iyonları NADP molekülüne aktarılır. NADPH ışıktan bağımsız evrede yükseltgenir ve hidrojenlerini Calvin döngüsündeki ara bileşiklere aktarır. Bu ara bileşiklerden sentezlenen glikoz molekülünün yapısında bu hidrojenlere rastlanır. Bu nedenlerle suyun hidrojenleri NADP aracılığı ile glikoz yapısına katılır. Ancak fotosentezde görevli madde NADP dir. NAD ve FAD oksijenli solunumda görevlidir. 6
36. I. Popülasyondaki birey sayısı 1964 yılından sonra ani bir düşüşe uğramıştır. Bu durum popülasyonda büyüme olmadığı, küçülme olduğu anlamına gelir. Popülasyonun büyüme hızının azalması, birey sayısı artış oranının azalmasıdır. Ancak bu durumda yine de birey sayısı artışı vardır. II. İklim şartlarının zorlaşması popülasyonda küçülmeye neden olabilir. III. Predatörler Ren geyiklerinin avcılarıdır. Bu nedenle avcı sayısı artarsa Ren geyiği sayısı azalır. 39. Nitrit ve nitrat bakterileri kemootoroftur. Bu canlılar kemosentez tepkimeleri ile inorganik besin maddelerinden organik besin maddeleri elde ederler. Bu nedenle bu canlılar heterotrof değildir. Saprofit bakteriler ayrıştırıcıdır ve heterotrofturlar. Ayrıştırıcılar bitki ve hayvanların ölü veya atıklarıyla beslenirler. Organik besin maddelerini dış ortamdan hazır olarak alırlar. 42. 2013 yılında yayımlanan Biyoloji Dersi Ortaöğretim Programı nın 11. sınıflara ait boşaltım sistemi konusu içeriğinde, insan boşaltım sisteminin yapı ve işlevleri anlatılmalıdır. Canlıların boşaltım yapıları ile ilgili bilgi verilmemelidir. Bu içerikte böbrek birimi olan nefronda idrar oluşumu sırasında gerçekleşen olaylar ve böbreğin ürettiği eritropoietin hormonunun alyuvar üretiminde görevli olduğu belirtilmelidir. 37. Tropikal yağmur ormanı biyomlarında yıllık sıcaklık ve yağış miktarları neredeyse yıl boyunca bitki ve hayvan türlerinin yaşaması için ideal olduğundan bitki ve hayvan türleri bakımından çeşitliliği seçeneklerdeki diğer biyomlardan daha fazladır. 40. Bir besin zincirinin ilk basamağında üretici canlılar olan bitkiler bulunur. Bir bölgede üretici olan bitkiler yok olursa öncelikle otçullar zarar görür. Çünkü, besin zincirinin 2. trofik düzeyindeki hayvanlar bitkilerle beslenir. Bu nedenle seçeneklerde verilen ve otçul olan tavşanın öncelikli olarak zarar görmesi beklenir. 38. I. Bitki kökleri ve mantar hiflerinin oluşturduğu mikoriza birlikteliğinde mantar hifleri bitki köklerini çevreleyebilir veya içlerine kadar uzanabilir. II. Mantar hifleri bitkiden besin maddeleri alır. Mantar hifleri bitki köklerinin topraktan fosfat tuzları ve başka inorganik maddeleri almasının artmasını sağlar. III. Mantar hifleri sayesinde bitki köklerinin yüzeyi genişlemiş olur. IV. Mantar hifleri ve bitki köklerinin oluşturduğu birliktelikte her iki taraf da fayda gördüğü için bu birliktelik mutualizmdir. 41. Öğrenciler farklı zekâ boyutlarının bir ya da daha fazlasını kullanarak öğrenmelerini gerçekleştirirler. Her öğrencinin sahip olduğu görsel zekâ boyutu aynı olamaz. Öğrencilerin yetenekleri, zekâ boyutları ve becerileri öğrenme modellerinin uygulanmasında dikkate alınmalıdır. Öğrencilerin hepsinin aynı görsel zekâ düzeyine getirilmesi, tam öğrenme modelinin başarısını artıran faktörlerden değildir. 43. Mc Carty nin 4MAT öğrenme modeli, Öğrencilerin öğrenme stillerini dikkate aldığından tüm sınıfa hitap etmektedir. Öğrencilerin yaşantıları dikkate alındığından öğrenciler öğrenecekleri kavramlar ile kendilerini bütünleştirmelidirler. Öğrencilerin sınıf içi ve sınıf dışı etkinlikler ile öğrenebileceklerinin farkına varmaları sağlanır. Dersin her aşaması planlı olduğundan ders bir düzen içinde ilerler. Öğrencilerin zihinlerinde oluşabilecek Ne?, Neden?, Nasıl? sorularına cevap verilmesini sağladığı için karışıklıkları önler. Kolb un öğrenme modelinde öğrenme stilleri analitik öğrenenler, imgesel öğrenenler, sağduyulu öğrenenler, dinamik öğrenenlerdir. Görsel öğrenenler, işitsel öğrenenler ve dokunsal öğrenenler şeklindeki öğrenme stilleri ise Dunn un öğrenme stilleri arasındadır. 7
44. Fotosentezin Calvin döngüsü basamakları; öğrencinin bir gözlem yapması, hissetmesi, düşünmesi ve çıkarımda bulunması gibi durumlara belirtilen diğer örneklere göre çok az neden olmakta ya da hiç neden olmamaktadır. Kolb un öğrenme yaşantıları modeline göre öğrenciler hissederek ve izleyerek, düşünerek ve izleyerek, düşünerek ve yaparak ya da hissederek ve yaparak öğrenirler. 47. Biyoloji dersi için hazırlanan bir ölçmenin geçerliğini ve güvenirliği düşüren faktörler; sınav stresi, puanlama hataları, sınavın uygulanma koşullarının olumsuzluğu, sınav süresinin yetersizliği, soruların ders konularının tamamını kapsamaması, sınavın zor olmasıdır. 49. 2013 yılında yayımlanan Biyoloji Dersi 9.-12. Sınıflar Ortaöğretim Programı müfredatının 12. sınıfların evrim konusu içeriğinde Evrime ilişkin görüşleri özetler. ve Doğada meydana gelebilecek iklimsel değişikliklerden hareketle, zaman içinde hayatın nasıl etkilenebileceğini tartışır. kazanımları yer almaktadır. 45. Kavram haritasında alt kısımlarla ilgili açıklamalar yapılmaz. Çünkü bu harita kavramların birbirleri ile ilişkisini anlatmaktadır. Kavramların tüm özellikleri hakkında bilgi vermemektedir. Birbiri ile bağlantılı kısımlar farklı oklarla bağlantı kurularak gösterilip üzerine tek kelimelik ifadeler yazılabilir. Tüm kavramların birbiri ile bağlantı kurması söz konusu olmayabilir. Ayrıca bu durum kavram haritasının ve amacının dışındadır. Kavram haritası sade ve anlaşılır olmalıdır. 48. Biyoloji dersinde yapılacak bir yazılı yoklama sınavında sorular orijinal ve yeni olmalıdır. Daha önceki senelerde bu konularla ilgili yazılı yoklama uygulaması yapılan öğrencilere sorulan sorular kullanılmamalıdır. Bu durum ölçmede hata yapılmasına neden olur. 50. Bitki biyolojisi konusu ile ilgili olarak bitkilerde taşıma kısmını işlemek isteyen bir biyoloji öğretmeni bu konu içeriğinde; köklerde su ve minerallerin emiliminin nasıl gerçekleştiği, iletim doku elemanlarının yapı ve görevlerini, bitkilerde suyun yukarı doğru taşınma mekanizmalarını, bitkilerde fotosentez ürünlerinin taşınma mekanizmasını anlatmalıdır. Ancak suyun ksileme ulaşmasında izlediği yolu apoplastik ve simplastik yolları anlatarak belirtmemelidir. 46. Dewey tarafından geliştirilen araştırma ve inceleme yaklaşımı sürecinde her problem için gerekli kaynakları elde etmek her zaman kolay değildir. Öğrencilerin seyahat etmesi, deney sonuçlarını elde ederken veya bilgiye ulaşabilmek için çok zaman harcaması gerekebilir. Araştırmalarda öğrencilerin sonuca ulaşma süreçleri farklılık gösterebileceği için öğrenciler konuyu farklı bakış açıları ile değerlendirmiş ve farklı sonuçlara ulaşmış olabilirler. Bu durum konunun genişlemesine bazen de konu dışına çıkılmasına neden olabilir. 8