İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE FİNANSAL YÖNETİM VE FONKSİYONLARI İKİNCİ ÜNİTE İŞLETMELERİN YASAL KURULUŞ TÜRLERİ GİRİŞ 1 FİNANSAL YÖNETİMİN FONKSİYONLARI 2 Kısa ve uzun dönemli ne tür yatırımlar yapılacaktır? (Yatırım Kararları) 2 Para ihtiyacı nasıl, nereden ve ne zaman karşılanacaktır? (Finanslama Kararları) 4 İşletmenin kârı nasıl dağıtılacaktır? (Dividant Kararları) 6 FİNANS YÖNETİCİSİ 8 İŞLETMELERİN AMAÇLARI 9 Kârı Maksimize Etme 10 İşletmen Değerini Maksimize Etme 13 DEĞER MAKSİMİZASYONU VE TEMSİL MALİYETİ 15 FİNANSMANIN TARİHSEL GELİŞİMİ 16 FİNANSAL YÖNETİMİN TEMEL İLKELERİ 19 FİNANSAL YÖNETİM VE DİĞER DİSİPLİNLER 21 Muhasebe 21 Ekonomi 21 Pazarlama, Üretim ve Kantitatif Yöntemler 22 SORULAR 23 GİRİŞ 25 İŞLETME TÜRLERİ 26 Şahıs Şirketleri 26 Adi Şirketler 26 Kolektif Şirketler 27 Komandit Şirketler 28 Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklıklar 26 Sermaye Şirketleri 29 Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler 29 Limited Şirketler 30 Anonim Şirketler 31 Halka Açık Anonim Ortaklıklar (Halka Açık Şirketler) 36 ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTIRIMI 36 Sermaye Taahhüdü Yoluyla Sermaye Artırımı 37 İç Kaynaklardan Sermaye Artırım 38 Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 38 ANONİM ŞİRKETLERDE BORÇLANMA ARAÇLARI İHRAÇ TAVANI 39 ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR PAYI DAĞITIMI 40 SORULAR 43
vi ÜÇÜNCÜ ÜNİTE FİNANSAL SİSTEM VE FAİZ ORANLARI DÖRDÜNCÜ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ GİRİŞ 46 FİNANSAL SİSTEM VE FİNANSAL PİYASALAR 46 FİNANSAL VARLIKLAR 54 FİNANSAL KURUMLAR 57 TÜRKİYE DE SERMAYE PİYASASI VE BORSANIN TARİHİ GELİŞİMİ 60 MENKUL KIYMETLER BORSALARININ EKONOMİK İŞLEVLERİ 62 FAİZ ORANLARI 63 Nominal Faiz Oranını Belirleyen Faktörler 64 Nominal Faiz Oranının Enflasyon Oranından Arındırılması 65 FİNANSAL PİYASALARDA KÜRESELLEŞME 67 SORULAR 69 GİRİŞ 71 FAİZ HESAPLAMALARI 72 Basit Faiz 72 Bileşik Faiz 75 ANÜİTELER 81 Anüitelerin Gelecek Değeri 81 Anüitelerin Bugünkü (Şimdiki) Değeri 84 Devre Uzunluğunun Bir Yıldan Kısa Olması 87 Devamlı Anuiteler 89 Geciktirilmiş Anuitelerin Bugünkü Değeri 90 Borç Amortismanı 91 SORULAR 94
vii BEŞİNCİ ÜNİTE FİNANSAL ANALİZ ALTINCI ÜNİTE BAŞABAŞ VE KALDIRAÇ ANALİZİ GİRİŞ 97 FİNANSAL ANALİZ TÜRLERİ 98 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN TABLOLAR 99 Bilanço (Finansal Durum Tablosu) 100 Gelir Tablosu 105 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN TEKNİKLER 107 ORAN ANALİZİ 107 Oran Analizinde Göz Önünde Bulundurulması Gereken Noktalar 108 Oranların Sınıflandırılması 109 FİNANSAL ORANLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER (DUPONT ANALİZİ) 132 Toplam Varlıkların Kârlılık Oranı(TVK) 132 Öz Sermaye Kârlılık Oranı(ÖSK) 132 İÇSEL VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME 136 KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ 138 YÜZDE YÖNTEMİ İLE ANALİZ 141 TREND ANALİZİ 143 SORULAR 146 GİRİŞ 149 GELİR, MALİYET VE KÂR KAVRAMLARI 150 BAŞABAŞ NOKTASI 153 DOĞRUSAL BAŞABAŞ ANALİZİ 154 Başabaş Analizinin Varsayımları 154 Başabaş Üretim ya da Satış Düzeyinin Hesaplanması 155 DOĞRUSAL OLMAYAN BAŞABAŞ ANALİZİ 163 FAALİYET VE FİNANSAL KALDIRAÇ ANALİZLERİ 164 Faaliyet Kaldıracı ve Faaliyet Kaldıracı Derecesi 165 Finansal Kaldıraç ve Finansal Kaldıraç Derecesi 167 Kaldıraç Derecelerinde Farklılıklar 170 Kaldıraç Derecesi ve Risk 171 FİNANSAL ANALİZDE GELİR TABLOSU VE BİLANÇO RAKAMLARININ KALİTESİ 172 Gelirlerin Kalitesi 173 Bilançonun Kalitesi 173 SORULAR 174
viii YEDİNCİ ÜNİTE FİNANSAL PLANLAMA VE KONTROL SEKİZİNCİ ÜNİTE ÇALIŞMA SERMAYESİ YÖNETİMİ GİRİŞ 175 FİNANSAL PLANLAMA VE BÜTÇELEME SÜRECİ 176 PLANLAMA VE BÜTÇELEME İLKELERİ 178 PROFORMA MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASI 179 Satışların Yüzdesi Yöntemine Göre Proforma Gelir Tablosunun Hazırlanması 180 Satışların Yüzdesi Yöntemine Göre Proforma Bilançonun Hazırlanması 182 Regresyon Yöntemi 185 Oranlar Yöntemi 186 NAKİT BÜTÇESİ 188 FONLARIN AKIŞ ANALİZİ 192 Fonların Kaynakları 194 Fonların Kullanımı 195 FON AKIM TABLOSUNUN HAZIRLANMASI 196 FİNANSAL KONTROL 199 SORULAR 200 GİRİŞ 203 ÇALIŞMA SERMAYESİ YÖNETİMİNİN İŞLETMELER AÇISINDAN ÖNEMİ 204 ÇALIŞMA SERMAYESİ DÜZEYİ 205 ÇALIŞMA SERMAYESİ RİSK VE KÂRLILIK 208 ÇALIŞMA SERMAYESİNİN FİNANSMANI 211 Kısa ve Uzun Vadeli Borcun Maliyeti 211 Kısa Vadeli Borca Karşılık Uzun Vadeli Borcun Riski 211 Alternatif Finanslama Politikaları Risk ve Kârlılık 212 SORULAR 217
ix DOKUZUNCU ÜNİTE YABANCI KAYNAKLAR ONUNCU ÜNİTE ÖZ KAYNAKLAR GİRİŞ 219 SATICI KREDİLERİ 220 BANKA KREDİLERİ 222 Kredilendirme Süreci 223 Nakit Krediler 225 Gayrinakdi Krediler 229 FİNANSMAN BONOSU 232 Finansman Bonosuyla Fon Sağlamanın Yararları 232 Finasman Bonosuyla Fon Sağlamanın Sakıncaları 232 TAHVİLLER 232 Tahvil İhraç Limiti 233 Tahvillerin Maliyeti 233 Tahvillerin Sağladığı Haklar 233 Tahvil Sahiplerinin Katlandığı Riskler 234 Tahvil Derecelemesi 235 Tahvil Türleri 236 FACTORING 238 Factoring'in Sunduğu Hizmetler 239 Factoring Türleri 239 Factoringin Maliyeti 245 FORFAITING 248 Forfaitingin İhracatçı Açısından Yararları 248 Forfaitıngin İthalatçı Açısından Yararları 248 LEASING 250 Leasingin Avantajları 251 Leasing Süreci 252 ULUSLARARASI FİNANSAL PİYASALARDAN BORÇLANMA 254 Europara Piyasaları 254 Uluslararası Tahvil Piyasası 255 Sendikalı Eurokrediler 255 KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN FONLAR 256 SORULAR 258 GİRİŞ 259 PAY SENEDİ İHRACI İLE FİNANSMAN 260 Pay Senedi Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri 260 Pay Senedi Türleri 261 Pay Senetlerinde Değer Kavramı 263 Pay Senetlerinin Ekonomik-Finansal Sistemdeki Önemi 264 Pay Senedi ile Finansmanın Faydaları 265 Pay Senedi ile Finansmanın Sakıncaları 265 PAY SENETLERİNİN HALKA ARZ EDİLMESİ 266 Halka Arz Süreci 267 Halka Arz Yöntemleri 269 Halka Arzda Maliyetler 270 OTOFİNANSMAN 271 Açık Otofinansman 271 Gizli Otofinasman 272 TAHVİLLER İLE HİSSE SENETLERİ ARASINDAKİ HUKUKİ FARKLILIKLAR 273 TAHVİLLERLE HİSSE SENETLERİ ARASINDAKİ EKONOMİK FARKLILIKLAR 274 SORULAR 276
x ONBİRİNCİ ÜNİTE SERMAYE YAPISI ONİKİNCİ ÜNİTE RİSK VE GETİRİ GİRİŞ 277 SERMAYE YAPISI 278 İşletmenin Risk Düzeyi 278 Vergi ve Çeşitli Maliyetler 280 Finansal Esneklik 280 İşletmenin Yapısı 280 SERMAYE YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİK YAKLAŞIMLAR 281 Net Gelir Yaklaşımı 281 Net Faaliyet Geliri Yaklaşımı 284 Geleneksel Yaklaşım 288 Modigliani Miller Yaklaşımı 292 BORÇLANMAYI ETKİLEYEN DİĞER DURUMLAR 294 İflas Maliyetleri 294 Temsil Maliyetleri 295 OPTİMAL SERMAYE YAPISINA KARAR VERME 295 Faiz ve Vergi Öncesi Kâr-Hisse Başı Kâr (FVÖK-HBK) Analizi 295 SERMAYE YAPISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 300 Genel Ekonomik Durum 301 Endüstrinin Özellikleri 301 İşletmenin Özellikleri 301 OPTİMAL SERMAYE YAPISININ BOZULMASI 302 SORULAR 303 GİRİŞ 305 RİSK VE GETİRİ KAVRAMI 306 Risk Tanımı 306 Getiri Tanımı 308 Risk Tercihleri 311 Risk-Getiri İlişkisi 312 TEK BİR VARLIĞIN RİSKİ 314 Riskin Değerlendirilmesi 314 Riskin Ölçülmesi 319 PORTFÖY RİSKİ 320 Kovaryans Katsayısı 320 Korelasyon Katsayısı 321 Portföyün Getirisi ve Standart Sapması 322 Çeşitlendirme 327 Korelasyon, Çeşitlendirme, Risk ve Getiri 327 Uluslararası Çeşitlendirme 328 RİSK VE GETİRİ: SERMAYE VARLIKLARINI FİYATLAMA MODELİ (SVFM) 329 Risk Tipleri 329 Beta Katsayısı 333 SORULAR 342
xi ONÜÇÜNCÜ ÜNİTE SERMAYE MALİYETİ ONDÖRDÜNCÜ ÜNİTE SERMAYE BÜTÇELEMESİ GİRİŞ 343 SERMAYE MALİYETİ 344 Banka Borçlarının ve Tahvillerin Maliyeti 345 İmtiyazlı ve Adi Hisse Senedi Çıkarılması Yoluyla Sağlanan Fonların Maliyeti 348 Dağıtılmayan Kâr Paylarının Maliyeti 352 Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modeline Göre k nın Bulunması 352 Tahvil Getirisi+ Risk Primi Yaklaşımı 354 Temettü Getirisi-Büyüme Oranı ya da İndirgenmiş Nakit Akımı Yaklaşımı 354 Amortismanların Maliyeti 355 Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti 355 Marjinal Sermaye Maliyeti 357 SORULAR 360 GİRİŞ 361 SERMAYE BÜTÇELEMESİ VE YATIRIM KAVRAMI 362 DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ 366 Toplam Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Yöntemi 366 Yıllık Ortalama Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Yöntemi 366 Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı Yöntemi 367 Geri Ödeme Süresi Yöntemi 367 Net Bugünkü Değer Yöntemi 370 Fayda Maliyet Oranı Yöntemi 375 İç Kârlılık Oranı Yöntemi 376 Puanlama Yöntemi 378 Kepnoe-Tregoe Yöntemi 378 DUYARLILIK VE SENARYO ANALİZLERİ 384 YATIRIM PROJELERİNDE RİSK UNSURUNU DİKKATE ALAN YAKLAŞIMLAR 385 Yatırımın İskonto Oranını Farklılaştırma Yaklaşımı 386 Belirlilik Eşiti Yaklaşımı 386 Karar Ağacı Yaklaşımı 387 Olasılık Dağılımı Yaklaşımı 387 Simülasyon (Benzetim) Yaklaşımı 390 SORULAR 391
xii ONBEŞİNCİ ÜNİTE TAHVİL DEĞERLEMESİ ONYEDİNCİ ÜNİTE KÂR DAĞITIM POLİTİKASI GİRİŞ 393 GENEL DEĞERLEME MODELİ 394 TAHVİL DEĞERLEMESİ 395 Vadeye Kalan Süre ve Tahvil Değeri 400 Vadeye Kadar Getiri 401 DURATION (SÜRE) 407 Sürenin Ölçülmesi 408 HİSSE SENETLERİYLE DEĞİŞTİRİLEBİLİR TAHVİLLERİN DEĞERLEMESİ 410 Hisse Senediyle Değiştirilebilir Tahvillerin Fiyatlaması 411 SORULAR 414 ONALTINCI ÜNİTE PAY SENEDİ DEĞERLEMESİ GİRİŞ 435 KÂR DAĞITIM POLİTİKASI 436 Kâr Dağıtımının Önemi Ve Gerekliliği 436 Kâr Dağıtım Politikasını Etkileyen Faktörler 438 OPTİMAL KÂR DAĞITIMINA İLİŞKİN TEORİLER 441 Miller-Modigliani Kâr Payı İlişkisizliği Yaklaşımı 442 Gordon-Lintner Kâr Payı İlişkisi Yaklaşımı 443 Artıklar Oranında Kâr Payı Dağıtım Yaklaşımı 445 Müşterilere Göre Kâr Payı Dağıtım Yaklaşımı 445 Sinyal Yaklaşımı 446 KÂR DAĞITIM POLİTİKASI TÜRLERİ 446 Sabit Miktarda Kâr Payı Dağıtılması 447 Sabit Oranda Kâr Payı Dağıtılması 447 Sabit Miktarın veya Oranın Yanında Ek Kâr Payı Dağıtılması 447 Artıklar Oranında Kâr Payı Dağıtılması 448 Temettü Avansı Ödemeleri 448 KÂR PAYI ÖDEME YÖNTEMLERİ 449 KÂR DAĞITIM HESAPLAMALARI 450 SORULAR 463 GİRİŞ 415 PAY SENEDİ DEĞERLEMESİ 415 Piyasa Etkinliği 417 Etkin Piyasa Hipotezi 419 Pay Senetlerini Değerleme 420 HİSSE SENETLERİNDE GETİRİ HESAPLAMALARI 430 SORULAR 434
xiii ONSEKİZİNCİ ÜNİTE BAŞARISIZLIK VE FİNANSAL KRİZ ONDOKUZUNCU ÜNİTE BİRLEŞME VE SATIN ALMALAR GİRİŞ 465 BAŞARISIZLIĞIN TANIMI 466 Finansal Yükümlülükler Açısından Başarısızlık Türleri 468 Negatif veya Düşük Kâr 468 İşletmenin Teknik Likiditesini Kaybetmesi 468 İflas 468 BAŞARISIZLIĞA NEDEN OLAN FAKTÖRLER 468 KRİZLER VE İŞLETME BAŞARISIZLIĞI 470 KRİZE KARŞI İŞLETMELERİN ALABİLECEKLERİ FİNANSAL ÖNLEMLER 474 Stratejik Önlemler 475 Masrafları Azaltıcı Önlemler 475 Nakit Girişini Hızlandırıcı Önlemler 476 BAŞARISIZLIĞIN ÖNCEDEN TAHMİNİ 476 Başarısızlığın Ölçülmesinde Kullanılan Oranlar Sistemi 478 BAŞARISIZLIĞI ENGELLEYİCİ YAKLAŞIMLAR 483 İŞLETMELERİN FİNANSAL BAŞARISIZLIKLARINDA DURUMU İYİLEŞTİRMEDE İZLENECEK YOLLAR 484 SORULAR 487 GİRİŞ 489 İŞLETMELERİN BÜYÜMESİ 490 Faaliyetlerin Birleştirilmesi ve Tam Kontrol Olmamakla Birlikte Tröstleşme Yönünde İşbirliğine Gitme Şekilleri 491 Bağımsız Birimlerin Bağımsızlıklarını Koruyarak Oluşturdukları İşbirliği Şekilleri 491 Bağımsız Birimlerin Bağımsızlıklarının Ortadan Kaldırılarak Oluşturulan İşbirliği Şekilleri 492 BİRLEŞME VE SATIN ALMALAR 492 BİRLEŞME ŞEKİLLERİ 493 Yatay Birleşme 493 Dikey Birleşme 494 Karma Birleşme 494 Coğrafi Birleşme 495 BİRLEŞME NEDENLERİ 497 İŞLETME BİRLEŞMELERİNİN BAŞARISIZLIK NEDENLERİ 503 BİRLEŞME VE SATIN ALMALARDA İŞLETME DEĞERİNİN SAPTANMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER 504 SORULAR 521
xiv YİRMİNCİ ÜNİTE ULUSLAR ARASI FİNANSAL YÖNETİM GİRİŞ 523 DEĞİŞİM SÜRECİ VE GLOBALLEŞME 524 Finansal Piyasaların Globalleşmesi 525 ULUSLARARASI FİNANSAL SİSTEM 526 ULUSLARARASI FİNANSAL YÖNETİM 527 Uluslararası Çalışma Sermayesi Yönetimi 529 Doğrudan Yabancı Yatırımlar 533 Uluslararası Portföy Yatırımları 541 Uluslararası Borçlanma 544 SORULAR 548 YİRMİBİRİNCİ ÜNİTE TÜREV ÜRÜNLER GİRİŞ 549 TÜREV ÜRÜN KAVRAMI 550 FORWARD İŞLEMLER 556 FUTURE SÖZLEŞMELER 560 OPSİYONLAR 563 SWAP İŞLEMLERİ 568 SORULAR 574