EKONOMİ Sosyal Bilimler Lisesi haftalık 2, yıllık toplam 74 ders saati GİRİŞ XX. yüzyılın son yirmi yılında Doğu Avrupa ile Güneydoğu Avrupa ülkelerindeki genel toplumsal, ekonomik gelişmeler eğitim sistemine de yayılan köklü ve çok yönlü toplumsal ekonomik reformların uygulanmasını gerektirmiştir. Dolayısıyla sosyal bilimler liselerinin plan-programına Ekonomi dersinin konması, sosyal derslerin yelpazesini tamamlamakla birlikte gençlerin çok yönlü yetenekleşmeleriyle ilgili hazırlıklara ait gereksinimlerle meydana gelen değişmeleri de yansıtmaktadır. Uygulanmakta olan reformlar, birey ve bireyler arasında olduğu gibi, toplum arasında da varolan ilişkileri değiştirmiş bulunmaktadır. Dolayısıyla yeni ilişkilerin anlamı ve onların içeriği ekonominin sunmakta olduğu hacim ve kalite bilgilerinin temeli üzere daha başarılı bir şekilde kuruluyor. Öğrenci edindiği bilgilerle en iyi seçimlerle alınacak kararlar sürecinde, kendisinin birey yada toplumsal yapının üyesi olarak, seçmen olarak, üretim etmenlerin alıcısı veya satıcısı ya da üretici veya tüketici, belirli pazarlarda ürünlerin alıcısı veya satıcısı olarak durumunu daha iyi tanımlamış olacaktır. Ekonomik yaşam, bireysel ve toplumsal yaşamın en önemli parçası olduğu için, pazar süreçlerini, pazar metotlarını bilmek ve uluslararası ekonominin devamlı arabuluculuğu çerçevesinde, ekonomik temsilcilerin arabuluculukları sayesinde kaynakların en uygun bir şekilde dağılımını bilmek, öğrenciye ekonomiyi ve onun gelişmesini anlamasını olanaklaştıran bilgiyi oluşturmaktadır.
Kuşkusuz ki Ekonomi dersinden edinilen bilgiler her öğrenimin en önemli bölümünü oluşturarak, demokratik bir toplumun ve pazar ekonomisinin bir üyesi olarak öğrencinin genel bireysel gelişme ve bütünleşmesini olanaklaştırır. Bu plan ve program, öğrenciye etkin ve etkileşimli ders öğrenme ve şahsi görüşlerinin geliştirilmesiyle, onun bireysel bilgisinin artırılmasını olanaklaştırarak öğrenciye karşılıklı bir şekilde, grupta ve sınıfta diğer öğrencilerin görüşlerini etkilemiş olabilir. UZAK HEDEFLER Sosyal Bilimler Lisesi 11. sınıf Ekonomi dersinin hedefleri: 1. Ekonomiyi, ilkelerini ve işlevini öğrenip anlaması yönünde öğrencinin yeteneğini geliştirebilme 2. Toplumun sonsuz gereksinimlerinin karşılanmasında ekonominin yeterli olmayan kaynak arama bilgilerini anlayabilme
GENEL HEDEFLER Sosyal Bilimler Lisesi 11. sınıf Ekonomi dersi program içeriği genel hedefleri: 1. Tutum ve değerler açısından: - Toplumsal yaşamın ekonomik yönünü tanıyabilme - Kazanılan bilgileri toplumun bir bireyi olarak kimliğini oluşturma, geliştirme ve tamamlamasında kullanabilme. 2. Bilgi açısından: - ekonominin kavramlarını, ilkelerini, metotlarını ve dallarını kavrayabilme - pazar ekonomisinin kanunlarını ve onların işlevliğini kavrayabilme - Pazar, değişik biçimlerini ve etkin sahiplerin aldıkları gelir çeşitlerini kavrayabilme - Makroekonomik toplamlar ve diğer toplamların etkileşiminden belirlenen ekonomik dengeyi kavrayabilme - çağdaş ekonominin temel sorunlarını kavrayabilme - ülke ekonomisinin dünyanın diğer ülke ekonomileriyle işbirliği ihtiyacını ve önemini kavrayabilme 3. Anlama açısından - Ekonomik belirtilerin açıklanmasına dair terimleri anlayabilme, - Ekonomi kavram ve yasalarını anlayabilme, - Pazarın değişik yapılarını anlayabilme, - İşletmelerin durumunu ve onların pazar yapısı içerisinde davranışını anlayabilme, - Ekonomik dönemlerin önemini ve bu dönemler süresince ekonomiyi izleyen sorunları anlayabilme, - Makroekonomik sorunların çözümünde hükümet tarafınca uygulanan politikayı anlayabilme
- Ekonominin işlemesinde para ve bankaların rolünü ve önemini anlayabilme. 4. Uygulama açısından: - Reel yaşamda edinilen bilgilerle ve bireysel rasyonel davranışlarla, bireysel işletme kararların alınması sürecinde en iyi alternatifleri seçebilme, - Pazar ekonomisi şartlarında seçimi optimal düzeye getirebilme - Bireysel işletmelerin kurup ve yönetebilme 5. Analiz açısından - pazar mekanizmasının fonksiyonunu, dengesini ve dengesizliğini çözümleyebilme - Pazarın değişik yapılarına katılanların durumunu çözümleyebilme - Ekonomik dönemleri ve onların enflasyon, işsizlik veya iş bulma bağlamındaki artışları çözümleyebilme
PROGRAM İÇERİĞİNİN PLANLANMASI Kategoriler Ekonomiye Giriş Mikro Ekonomi Makro Ekonomi Alt kategoriler Ekonomi ve Ekonomik Sistem Pazar, Pazar Elemanları ve İşlevi Tüketici Davranışları İşletme Üretim Piyasası Üretim Piyasası Faktörleri Küresel Büyüklükler ve Makroekonomik Denge Çağdaş Makro Ekonomik Sorunlar Para ve Bankacılık Sistemi Mali ve Para Politikası Uluslararası Ekonomi Ders sayısı % oranı 7 9.5 24 32.4 19 25.7 74 saatlik ders kredisinin 50 saati (% 67.6) ders geçme, 20 saati (% 27) tekrarlama ve değerlendirme ve 4 saati (% 5.4) de mikro ekonomi kategorisinin tamamlanmasından sonra işletme ziyareti etkinliklerine ve mali politika kategorisinin tamamlanmasından sonra da belediye meclisi ziyaretine ayrılmalıdır.
PROGRAM İÇERİĞİ KATEGORİLER ALT KATEGORİLER PROGRAM İÇERİĞİ KAZANIMLAR Ekonomiye giriş Ekonomi ve Ekonomik Sistem 1. Ekonomi, Anlamı, Hedefi, Dalları ve Ekonomik Analiz, 2. Değişik Ekonomik Sistemler Ekonomiyi ve onun temel kavramlarını anlar - Ekonomi dallarını ve onun kullandığı metotları kavrar; - Çağdaş ekonominin örgütlendiği, koordine edildiği ve çalıştığı değişik ekonomik sistemleri bilir. DERSLER ARASI İLİŞKİ Coğrafya, (insan kaynakları ve doğal kaynaklar) ve Sosyoloji (toplumsal sistem)
Piyasa, Piyasa Elemanları ve Fonksiyonu 1. Pazar (Piyasa) Kavramının Anlamı ve Çeşitleri, 2. Talepler ve Talep Kanunları, 3. Arz ve Arz Kanunları, 4. Talep ve Arz Esnekliği, 5. Pazar Dengesi ve Dengesizliği. - Pazar sözcüğünün anlamını bilir -sürümün değişik kriterleri üzere pazar yapılarını belirler; - Arz ve talep kanunlarını tanır ve pazarın bu kanunlara dayanarak çalıştığını kavrar; - Arz ve talebe etkisi olan etmenleri belirler; - Arz ve taleplerin fiyatlarla olan ilişkilerini analiz eder ve onların karşılıklı etkisini kavrar; - Pazar dengesini ve dengesizliğini bilir ve Pazar dengesizliği durumlarında denge sağlamanın çıkarlarını kavrar. Matematik.
KATEGORİLER Mikro Ekonomi ALT KATEGORİLER Tüketici Davranışları PROGRAM İÇERİĞİ 1. Gelir ve Öneriler, 2. Tüketici Dengesi ve Fiyat Değişiklikleri, 3. Tüketim Fazlası, 4. Bireysel Talepler ve Pazar Talepleri. KAZANIMLAR - Satın alma motivasyonunu ve satın alma esnasınca tüketicinin davranışlarını belirler; - Tüketicinin en iyi durumunu açıklar; - Fiyatların ve gelirlerin değişmesi durumlarında tüketici durumunun değişmesini açıklar; - Fiyatların düşmesiyle tüketicinin durumunun iyileşmesini kavrar; -Bireysel talepler ve pazar talepleri kavramlarını bilir ve aralarındaki ilişkileri analiz eder. DERSLER ARASI İLİŞKİ Matematik, bitçe çizgisini belirleyen etmenler
İşletme 1. İşletme Kavramı, Çeşitleri ve Hedefleri 2. Üretim, 3. Üretim Bilançoları, 4. Bireysel Arz ve Pazar Arzı. - İşletme kavramını anlar, - İşletmenin kuruluş şeklini organizasyon metotlarını ve hedeflerini kavrar; - Üretim ve bilanço kavramlarını anlar ve onların aralarındaki özellikleri kavrar; - Bireysel ve pazar arzı arasındaki işbirliği açıklar. Teknoloji, üretim teknolojileri. Matematik hesaplamaları, üretim gelirler ve üretim bilanço çeşitleri.
Ürün Piyasası 1. Tam Rekabet Anlamı ve Koşulları, 2. Tam Rekabet Piyasasında Arz ve Talepler, 3. Tekelciliğin Anlamı ve Ş artları, 4.Tekelcilikte Talepler, 5. Tekelcilikte İşletmelerin Başarısı, 6. Tekelcilik Rekabetinin Anlamı ve Koşulları, 7. Tekelcilik Rekabetinde Talepler, 8. Tekelcilik Rekabetinde İşletme Başarısı, 9. Noksan Tekel (Oligopol) Anlamı. - Ürün piyasası yapısını belirler; - Tam rekabet piyasa durumunu fark eder, - Böyle bir durumun varolma olasılığına ait koşulları ve böyle bir pazar durumunda katılımcıların durumunu kavrar; - Tekelci pazar durumunu anlar, böyle bir durumun varolma olasılığına ait koşulları ve böyle pazar durumunda gelirin maksimum olacağını kavrar; - Tekelci rekabette pazar durumunu tartışır, - Böyle bir durumun varolma olasılığına ait koşulları ve onun dengesini kavrar. - Noksan Tekel (Oligopol) sözcüğünün anlamını bilir ve onun varolma şartlarını kavrar. - Mevcut tüm yapılar arasındaki farklılıkları açıklar.
Üretici Piyasası 1. Tam Rekabet ve Dengeli Çalışma Piyasası, 2. Tekelcilikte Talep ve Arz Çalışması, 3. Tekelcilikte Denge, 4. Sermaye, Fonlar ve Kar Payı, 5. Mevcut Değer ve Yatırım Kararları - İş piyasasını anlar. - Tam rekabet iş piyasasını fark eder - Dengenin varıldığı şartları, bu piyasada işçilerin kazançlarını kavrar - Tekelci pazar çalışmasını tanır - Dengenin elde edildiği şartları, tam rekabet gerçekleştirmeyi ve bu pazarda tekelin kazançlarını kavrar - Toprağı üretim faktörü olarak tanır ve mülk sahibinin topraktan elde ettiği kazançları kavrar - Sermaye ve Pazar sermayesi kavramını tanır ve mülk sahiplerine mülk sermayelerini kullanıma verdikleri durumda elde ettikleri kazançları kavrar - Mevcut sermaye değeri kavramını açıklar ve beklenen değere göre kararlar arası ilişkiyi kavrar Matematik, sermayenin geriye verilmesi normu ve çıkar derecesi.
KATEGORİLER Makro Ekonomi ALT KATEGORİLER Küresel Oluşumlar ve Makroekonomik Dengeler Çağdaş makroekonomik sorunlar PROGRAM İÇERİĞİ 1. Küresel Makroekonomik Oluşumlar 2. Talep ve Arz Teşviki. 1. İşletme safhaları ve artış, 2. Enflasyon, 3. İşsizlik. Para ve Bankalar 1. Paranın Tanımlanması, 2. Paranın Fonksiyonları, 3. Para talebi, 4. Para arzı. KAZANIMLAR - Küresel makroekonomik oluşumları anlatan sözcüklerin anlamını bilir, ulusal ekonomilerin durumlarının açıklanmasında onların önemini ve rolünü kavrar - Talep ve arz teşvikleri arasındaki farkı görebilir ve onların kesişme noktalarındaki durumlarından doğan etmenleri anlar. - Çağdaş makroekonomik sorunların esas kavramlarını bilir ve onların ekonomideki yerlerini kavrar - Ekonomik safha ve artış kavramını anlar - Enflasyon sözcüğünün anlamını ve bu ekonomik sorunu etkileyen etmenleri bilir - İşsizlik kavramını ve bu toplumsal sorunu etkileyen ve çözümleyen etmenleri bilir - Para kavramını ve onun ekonomideki fonksiyonunu anlar - Ülke ekonomisi için para talebi ve arzın uyumlaştırılması öneminin açıklar - Banka kavramını bilir ve banka çeşitleri ile onların ekonomik önemini kavrar DERSLER ARASI İLİŞKİ İstatistik, Değişik ekonomik analizler için ölçütler. İstatistik, enflasyon ve işsizlik derecesi.
Mali ve Para Politikası Uluslararası Ekonomi 1. Mali Politika 2. Para Politikası. 1. Uluslararası Pazar, 2. Uluslararası Finansmanlar - Bütçe sözcüğünün anlamını ve bir ülkenin en önemli unsuru olarak onun önemini anlar -Bütçe gelirinin sağlanması için temel olan hükümetler tarafınca başvurulan kaynakları ve politikaları; devletin teşkilatlanması, fonksiyonu ve gelişmesindeki rolü anlar - Para arzını yapan ve ülkenin gereksinimleri için onu uyumlu bir şekilde gerçekleştiren kurumu bilir - Bu olgu para politikaları tarafınca yapılmalıdır. - Uluslararası pazara katılımla uluslararası işbirliği için ülkenin gereksinimlerini ve nedenlerini anlar ve fark eder -Bu işbirliği mallar ticaretiyle, hizmetlerle yada sermaye pazarıyla yapılır.tüm bunlar maliye işlemleriyle gerçekleşir..
DERS ARAÇ VE GEREÇLERİ Hedeflerle uyumlu olan kazanımları elde edebilmek için, bu plan ve program temelince gerçekleşen derslerde öğretmen ve öğrenciler değişik kaynakları kullanmalıdırlar. Bu dersin planlanması ya da kullanım için malzemelerin hazırlanması için kaynağın varolmasına rağmen, ders programına uygun bir ders kitabını yazılacağın umuyoruz. Kaynakça: Kullanılabilecek malzemeler şunlardır: 1.Günlük gazete, haftalık meslek ve bilimsel dergiler 2.Ders programıyla uyumlu film veya video kayıtları
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİLKERİ Derste kullanılacak yöntemler genelde dersin yapısıyla ve dersin maddi temeliyle koşullandırılır. Söz, liselerde ilk kez öğrenilecek bir derse ait olduğuna göre, bu toplumsal derslerden elde edilen bilgiler ufuğunu tamamlamış olacaktır. Bu ders liseler plan ve programında özel bir duruma sahip olacaktır. Ancak hedef ve amaçlara ulaşabilmekte, öğretmenin metod ve tekniklerin seçiminde olduğu gibi, ders sürecinin örgütlenmesinde de sahip olduğu özgürlüğü gözönünde bulundurmalıyız. Metodların, ders tekniklerinin ve ders süresince örgütlenme şekillerin uygulanması, belirli didaktik malzemelerin kullanılmasıyla yapılmalıdır. Bunlar uygulanmazsa kazanımların da elde edilmesi mümkün değildir. DEĞERLENDİRME Hedef, genel amaç ve kazanımlardan başlanarak ve daha önce yapılan açıklamalara dayanarak içinde çok sayıda etkinlikleri barındırdığı için kazanımların değerlendirilmesi en önemli ve en duyarlı etkinliklerden birini oluşturmaktadır: hedef ve kazanımlara uyumlu olarak izleme, sistematik değerlendirme, kazanım derecesi verilerin analizi ve değerlendirilmesi vb. Öğrencilerin değerlendirilmesi, sistematik (konu sonunda), periyodik (ünite sonunda), dönemlik veya yıllık, yazılı test ve sözlü test (bir bölüm) vb. tekniklerle gerçekleşebilir. Testlerin puanlama şekli öğretmen tarafından belirlenir. Öğrencinin elde ettiği bilgilerin bilinmesi veya değerlendirilmesi, sınıf kaydı anılmadan,öğretmenin bizzat uyguladığı şahsi bilgileriyle de tamamlanabilir.