TARİH: Şubat 2009 SAYI: 82 İÇİNDEKİLER Başkan dan Borsada Öğle Tatili Kaldırılıyor mu? TSPAKB nden * Lisans Yenileme Eğitimleri * Lisans Başvurularında Son Durum * Rakamlarla Borsa Dışı İşlemler SAĞLIK * 4 Şubat Kanser Günü Etkinlikler VOB da Artık Hisseler de İşlem Görecek VOB un Önündeki En Büyük Engel: Give-Up BUD İletişim Bilgileri BUD HABERLERİ www.bud.org.tr AYLIK BÜLTEN BAŞKAN DAN Sevgili Arkadaşlar, Bundan önceki bültende de bahsettiğimiz gibi BUD Yönetim Kurulu olarak, mesleki geleceğimizi ilgilendiren konular ve teknik olarak İMKB'den sistemsel çözüm bekleyen sorunlarımızla ilgili görüşmelere planladığımız gibi devam ettik İlk ziyaretimizi TSPAKB Başkanı Sayın Nevzat Öztangut'la gerçekleştirdik. Toplantımızın ana unsuru ekonomik kriz nedeniyle piyasadaki hacmin daralması ve kazançları düşen aracı kuruluşların tedbir olarak ilk önce personel azaltma yolunu seçmeleri oldu. Kendilerine şu anda işten çıkarttıkları elemanların piyasanın içinde yoğrulmuş çok tecrübeli elemanlar olduğunu ve bu elemanları kaybetmenin Sermaye Piyasası için büyük kayıp olacağını anlatmaya çalıştık. Borsa Yatırımcıları Derneği, Borsa Çalışanları Derneği ve eski Borsa Başkanlarımızdan Sayın Yaman Törüner'e tanışma ziyaretinde bulunduk. Bu ay gündemde bizleri ilgilendiren en önemli konu VİP piyasasının açılması için İzmir VOB'un yetkilendirildiği haberi oldu. Haberde Başbakan talimat verdi dese de henüz SPK onayından geçip resmileşen bir şey yok. Zaten spot piyasanın ve vadeli piyasanın ayrı yerlerde olmasının teknik olarak yaratacağı sorunlar çok fazla. Basından takip ettiğimiz kadarıyla Aracı Kuruluşlar Birliği tarafından öğlen paydosunun kaldırılarak piyasanın tek bir seans olması gündemde. İMKB, TSPAKB'den kendilerine konuyla ilgili bir talep gelmediğini, fakat talep gelirse bunun teknik olarak mümkün olabileceğini söyledi. Arkadaşlar, yönetim kurulu olarak bizler, düzenleyici kurumlarla ve işverenlerimizle sürekli diyalog halinde mücadeleyi vereceğiz. olup, haklılığımız için gereken Ayfer ÇOR BUD Başkanı BORSADA ÖĞLE TATİLİ KALDIRILIYOR MU? Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Başkanı Nevzat Öztangut, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında öğle tatilinin kaldırılmasıyla ilgili haberlere ilişkin olarak, birlik olarak daha önce Borsaya, öğle arasının kısaltılması, ardından kaldırılması yönünde bir öneri sunduklarını kaydetti. İMKB`de geçen yılsonunda yeni bir düzene geçileceğini ancak bunun ertelendiğini hatırlatan Öztangut, buna bağlı olarak da brokerlerin sayısında bir değişiklik olduğunu söyledi. Aracı kurumların kendilerini 2009 yılının sonunda yürürlüğe girecek olan sisteme hazırlayabilmek için çalıştığını, özellikle brokerler tarafında azalma gördüklerini belirten Öztangut, bunun aracı kurumdan aracı kuruma değiştiğini, İMKB`de görevli bazı brokerlerin çalıştıkları kurum tarafından başka departmanlarda değerlendirilebildiğini kaydetti. Bunun dışında piyasanın durumuna bağlı olarak aracı kurumların şubelerini azalttıklarını gördüklerini, şirketlerin giderlerini kontrol altına almak amaçlı personel çıkarma olaylarını duyduklarını anlatan Öztangut, bunun ekonomik şartlara bağlı olarak yaşanan bir gerçek olduğunu söyledi. Borsada kesintisiz işlem.. Birlik olarak daha önce İMKB`ye, öğle arasının önce kısaltılması, sonra kaldırılması yönünde bir öneri sunduklarını belirten Öztangut, şunları kaydetti: ``Bu önerimize paralel olarak da İMKB`de öğle tatili saati kısaltıldı. Ondan sonra başka bir gelişme olmadı. Borsada işlem saatlerinin uzatılmasında asıl gaye, kesintinin ortadan kaldırılması. Özellikle Vadeli İşlemler Borsasındaki endeks kontratlarının alım satımı devam ederken İMKB`nin kapalı olması bir kesinti yaratıyor. Bu saatlerde Avrupa borsaları açık. Dolayısıyla Avrupa borsaları açıkken oradaki gelişmelerin de İMKB`ye yansıyor olması gerekiyor. Tatil ile çalışma, bizim farklı dünyamızda yapılmış eski bir kural. Bundan 20 yıl öncesinin bir kuralı. Ama o günden bugüne finansal hayat çok değişti. Yabancı piyasalarla çok entegre olduk. Artık hayatımızda Vadeli İşlemler Borsası gibi işlemler var. Dünyada işlemler Japonya`da başlıyor, ABD`de bitiyor. Bir süreklilik var. En başta buna uyum sağlamak lazım. Bu bize ilave iş hacmi getirir mi, umarım getirir. Ama öncelikle düzeni baştan değiştiriyor olmamız lazım.`` Kaynak: Haber Türk Sefer Yüksel
LİSANS YENİLEME EĞİTİMLERİ 2008 yılı sonu itibariyle lisans statüsü, lisans yenileme eğitim ihtiyacına dönüşen kişilere Lisanslama ve Sicil Tutma Sistemi üzerinden Eğitime Davet Mesajı gönderilmiştir. Duyurunun ardından Ocak ayında farklı lisans türlerinde lisans yenileme eğitimleri düzenlenmiştir. Temel ve İleri Düzey lisans yenileme eğitimleri 6 şar kez, Takas ve Operasyon İşlemleri, Türev Araçlar ve Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı lisans yenileme eğitimleri ise 1 er kez düzenlenmiştir. Ocak ayında düzenlenen lisans yenileme eğitimlerinden Temel Düzey e 244, İleri Düzey e 202, Takas ve Operasyon İşlemleri ne 18, Türev Araçlar a ise 45 kişi katılmıştır. Lisanslama sınavlarının sonuçlarının açıklanmasını takip eden hafta sisteme tanımlanan Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı lisans yenileme eğitimine de 30 kişi katılmıştır. Lisans Yenileme eğitimleri aylık olarak; her ayın ilk iş gününde Lisanslama ve Sicil Tutma Sistemi ne tanımlanarak Birliğin internet sitesinde Eğitim bölümünde yayınlanmaktadır. LİSANS BAŞVURULARINDA SON DURUM Lisanslama ve Sicil Tutma Sistemi nde kayıtlı kişi sayısı 29 Ocak 2009 tarihi itibariyle 29.428 e ulaşmıştır. 11.493 kişi, herhangi bir sermaye piyasası kurumunda çalışmamakta olup bu kişilere ait toplam 10.133 adet lisans bulunmaktadır. Lisanslama sınavları sonucunda başarılı olan adaylardan 16.025 inin lisans başvurusu Birliğimize ulaşmış, başvuruların 15.144 adedi sonuçlandırılmıştır. RAKAMLARLA BORSA DIŞI İŞLEMLER Borsa dışında işlem gören özel sektör tahvilleri içerisinde Creditwest Faktoring Hizmetleri A.Ş. tahvilinde, Ocak ayı boyunca 159 adet sözleşme ile toplam 17.100.128 TL işlem hacmi gerçekleşmiştir. LİSANS BAŞVURULARI Lisans Türü Başvurulan Lisans Onaylanan Lisans Sonuçlanan Başvuru % Temel Düzey 8,915 8,541 96 İleri Düzey 3,721 3,524 95 Türev Araçlar 1,137 1,095 96 Gayrimenkul Değerleme Uzm. 1,057 936 89 Takas ve Operasyon 382 371 97 Kredi Derecelendirme 303 266 88 Kurumsal Yönetim Derecelendirme 286 237 83 Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim 181 149 82 Konut Değerleme 43 25 58 TOPLAM 16,025 15,144 95 Kaynak: TSPAKB - http://www.tspakb.org.tr Derneğimizin www.bud.org.tr adresindeki web sitesini ziyaret ettiniz mi?
4 ŞUBAT KANSER GÜNÜ Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu(TKASK) Başkanı Prof.Dr.Tezer Kutluk, kilo fazlalığının ve aşırı şişmanlığın(obezite) kansere yakalanma riskini artırdığını belirterek, ''Dünya genelinde yapılan araştırmalarda, tüm kanserlerin yüzde 30'u kilo fazlalığı ve şişmanlık ile ilişkili bulunmuştur'' dedi. Kutluk, 4 Şubat Dünya Kanser Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, bu yıl Dünya Kanser Günü'nün ana temasının, ''Doğru Besin, Bol Hareketle Gülümse Geleceğine'' olarak belirlendiğini belirterek, herkesi kanserden korunmaya çağırdıklarını söyledi. Tütün kullanımının, sağlıksız beslenmenin ve hareketsiz yaşamın kanser riskini önemli ölçüde artırdığını belirten Kutluk, ''Dünya genelinde yapılan araştırmalarda, tüm kanserlerin yüzde 30'u, kilo fazlalığı ve şişmanlık ile ilişkili bulunmuştur. Okul çağındaki her 10 çocuktan biri normal kilosunun üzerinde. Bu çocukların 30-45 milyonu şişman'' dedi. Kutluk, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, ''dünyada 1.6 milyar yetişkinin aşırı kilolu ve bunların en az 400 milyonunun şişman'' olduğunu ifade ederek, ''2015'te bu sayının 2,3 milyarı bulacağının ve bunların 700 milyonunun da şişman olacağının'' tahmin edildiğini kaydetti. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, hareketsizliğe neden olan bilgisayar oyunları ile televizyon karşısında uzun süre hareketsiz oturmanın, kilo fazlalığına yol açtığına dikkati çeken Kutluk, ''1985'ten 2005'e kadar Çin'deki 7-18 yaş arası öğrencilerde obezite yüzde 1'den yüzde 8.5'e yükseldi. 2002-2007 yıllarında Hindistan'da aşırı kilo ve obezite yüzde 16'dan yüzde 24'e çıktı'' diye konuştu. Kutluk, Türkiye'deki rakamlara ilişkin de ''Ülkemizde şişmanlık, yetişkinlerde yüzde 18.25, çocuklarda ise yüzde 4.9 oranlarında bildirilmiştir'' dedi. BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE ÖNERİLERİ Çocukluk çağında kazandırılacak doğru beslenme ve fiziksel aktivite, vücuttaki enerji dengesini sağlayacağından ileri yaşlarda oluşabilecek kanser olasılığını azalttığını vurgulayan Kutluk, ''Yutak, karaciğer, pankreas, endometrium, meme ve barsak kanserleri ile aşırı kilo arasında dikkat çekici bir bağlantı bulunmaktadır. Kilo fazlası arttıkça kanser riski de yükselmektedir'' dedi. Kutluk, sağlıklı beslenmek için kalori fazlası olan yiyeceklerin üretiminin sınırlandırılması, şekerli yiyeceklerden kaçınılması, sebze-meyve ve tahıllardan zengin beslenme alışkanlığının oluşturulması, kırmızı etin az tüketilmesi ve işlenmiş etten uzak durulması, tuzlu ve salamura yiyecek tüketiminin sınırlandırılması, tütün ve alkol kullanılmaması gerektiğini söyledi. Kutluk, alınacak bu önlemlerin sadece kanser değil, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve akıl sağlığı da dâhil olmak üzere birçok hastalığın önlemesinde de etkili olduğunu vurguladı. Uluslararası yapılan araştırmaların, yetişkinler ve çocukların gün geçtikte daha az hareketli bir yaşam sürmeye başladığını ortaya koyduğunu dile getiren Kutluk, şöyle devam etti: ''Bunun nedeni, oturularak yapılan işlerdeki artış, yeni teknoloji sayesinde yapılacak işlerin daha az hareket gerektirmesi, yürüyüş, bisiklet ve toplu taşıma araçlarının yerini araba ve motosiklet gibi ulaşım araçlarına bırakması, ev işlerinin teknolojik aletlerle yapılması, nüfusu fazla metropollerde ve büyük şehirlerde fiziksel aktivitelerin gerçekleştirilebileceği alanların giderek daralmasından kaynaklanmaktadır.'' ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ Kutluk, anne sütü ile beslenen çocuklarda, yetişkin dönemde şişmanlık oranlarının düşük olduğunu belirterek, bu konuda farkındalığın kazandırılmasında aile bireylerinin, toplum liderlerinin, öğretmenlerin rol gösterici olması gerektiğini söyledi. Ailelerin, çocuklarını ip atlamak, dans etmek, koşu, yürüyüş, yüzme ve top oyunları gibi aktivitelere yönlendirmesi, spor faaliyetlerine teşvik etmesi, evde sağlıklı yemekler hazırlanması, sağlıklı vücut ağırlığının korunmasına özen gösterilmesi konusunda örnek olunması gerektiğini dile getiren Kutluk, şu önerilerde bulundu: ''Kanun koyucular ve okul idareleri, ulaşım politikalarında fiziksel harekete yönelik programlar geliştirmeli, boş zamanları değerlendirmek ve spor yapmak için kamu alanları oluşturmalı, şişmanlık riskini azaltmak için bu konuda çalışan sağlık uzmanları yetiştirmeli ve iş imkânları yaratmalı, vatandaşların bu konuda bilgilendirilmelerini sağlamalı. Kantin ve otomatik gıda makinelerinde satılan yiyecekleri denetlenmeli, güvenli yürüyüş ve bisiklet yolları yapılmalı.'' Kaynak: REALAGE - http://www.realage.com.tr
KONSER Etkinlik: İlhan Şeşen Live Yer: Bahariye Sanat Merkezi Tarihler: 02.02.2009-09.02.2009 Etkinlik: Mirkelam Yer: Beyoğlu Hayal Kahvesi Tarihler: 06.02.2009-27.02.2009 Etkinlik: MFÖ Akustik Yer: Ghetto Tarihler: 06.02.2009 Etkinlik: Emre Aydın Tarihler: 06.02.2009 Etkinlik: Nev Yer: Kadıköy Halk Eğitim Merkezi Tarihler: 07.02.2009 Etkinlik: Aşkın Nur Yengi Tarihler: 07.02.2009 Etkinlik: Erol Evgin The Plaza`da Yer: The Plaza Hotel Tarihler: 07.02.2009-01.03.2009 Etkinlik: Efe Yaş Üzüm ile Yemekli Fasıl: Selim Sesler Yer: Babylon Tarihler: 10.02.2009 Etkinlik: Bulutsuzluk Özlemi Yer: Beyoğlu Hayal Kahvesi Tarihler: 11.02.2009 Etkinlik: Okay Temiz Ritmin Günü Konseri Yer: Cemal Reşit Rey Konser Salonu Tarihler: 11.02.2009 Etkinlik: Yaşar Tarihler: 13.02.2009 Etkinlik: Grup Gündoğarken Yer: Studio Live Tarihler: 13.02.2009 Etkinlik: Linet Yer: Bostancı Gösteri Merkezi Etkinlik: Kenan Doğulu - Sevgililer Günü Yer: Suada (GS Adası) ETKİNLİKLER KONSER Etkinlik: Issız Adam Filmi Müzik Danışmanı Hakan Eren İle Eski 45 likler Gecesi - Nil Burak Yer: Studio Live Etkinlik: Pinhani - Sevgililer Günü Özel Etkinlik: Zuhal Olcay - Sevgililer Günü Konseri Yer: Türker İnanoğlu Maslak Show Center Etkinlik: Nilüfer Sevgililer Günü Konseri Yer: Maçka Küçükçiftlik Park Etkinlik: Erol Evgin The Plaza`da Yer: The Plaza Hotel Tarihler: 07.02.2009-01.03.2009 Etkinlik: Seda Sayan Yer: Bostancı Gösteri Merkezi Tarihler: 15.02.2009 Etkinlik: Feridun Düzağaç Tarihler: 20.02.2009 Etkinlik: İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası İDSO Yer: Lütfi Kırdar Kongre ve Fuar Salonu Tarihler: 20.02.2009-15.05.2009 Etkinlik: Çocuklar İçin Notada Yazmayanlar Yer: İş Sanat Kültür Merkezi Tarihler: 22.02.2009-29.03.2009 Etkinlik: Aslı - Seksendört Tarihler: 27.02.2009 Etkinlik: Zeynep Casalini Yer: Ghetto Tarihler: 27.02.2009 Etkinlik: Sibel Can ile İz Bırakan 45`lik Şarkılar Yer: Maçka Küçükçiftlik Park Tarihler: 28.02.2009 Etkinlik: Emel Sayın - Muazzez Abacı - Seçil Heper Yer: Türker İnanoğlu Maslak Show Center Tarihler: 28.02.2009 Kaynak: http://www.istanbul.net.tr
BUD GÜNCESİ VOB DA ARTIK HİSSELER DE İŞLEM GÖRECEK VOB Başkanı Işınsu Kestelli, önceki gün Başbakanlığa bir ziyaret yaptıklarını ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, SPK Başkanı Turan Erol ile bir araya geldiklerini belirterek, görüşmede VOB un taleplerini Başbakan a ilettiklerini söyledi. Talepleri doğrultusunda, Başbakan ın Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı na tek hisseye dayalı vadeli işlem kontratların(single-stock futures) VOB da yapılması gerektiğini talimatını verdiğini anlatan Kestelli, SPK onayını takiben, artık İMKB de işlem gören en önemli 10 hisse senedinin, vadeli işlem kontratlarının VOB da işlem görebileceğini bildirdi. SPK onayından sonra.. Dünyada hızla gelişme gösteren bu sözleşmeler VOB da da kote edilmesi için gerekli çalışmalar bir kaç yıldır sürüyor ve bu kapsamda SPK ya gerekli başvurular yapılmıştı. Teknik altyapı olarak VOB, hisse senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerini en kısa zamanda açabilecek durumda. İlk etapta İMKB de işlem gören ve işlem hacmi, piyasa değeri, halka açıklık oranı ve ortaklık yapısı gibi kriterler göz önüne alınarak seçilmiş olan hisse senetleri üzerine yazılmış vadeli işlem sözleşmesi, SPK nın onayını takiben VOB da işleme açılacak. (Kaynak: Akşam Ekonomi Ayfer Arslan) VOB'UN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL: GIVE-UP Son dönemde yıldızı hızla parlayan VOB da, pozisyon transferine (give-up) çözüm bulunamaması, hisseye dayalı vadeli işlem kontratları öncesi aracı kurumları endişelendiriyor. Çünkü, VOB da işlemlerin önemli bir kısmı iki yabancı kurum aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Yabancı takas yetkisi iki kurumda olduğu için oyuncular bu kurumları tercih etmek zorunda kalıyor. Sistem İMKB deki gibi işlemiyor. Borsada yabancılar tüm aracı kurumları kullanarak alım satım yapabiliyor. Takas süresi iki gün olduğu için pozisyon transferi ile aldıkları ya da sattıkları hisseleri yabancı kuruma aktarabiliyorlar. Yabancı Citibank ın takasındaki bir hisseyi x aracı kurumundan satabiliyor. Ya da her hangi bir kurum üzerinden yaptığı alımı takas değişim süreci içerisinde yabancı takasına aktarabiliyor. VOB gibi yüksek kaldıraçla işlem yapılan borsalarda pozisyon transferi daha büyük önem kazanıyor. Düzenleme yapılmadan hisse senedi kontratlarının işleme açılması ise büyük risk taşıyor. Mevcut piyasada olduğu gibi işlemlerin iki kurum üzerinden gerçekleştirilmesi manipülatif işlemlerin de önünü açabilir. Hatta iki kurum aralarında anlaşıp piyasaların yönünü bile belirleyebilir. Nitekim VOB da benzer tartışmalar yıllardır sürüyor Diğer taraftan İMKB ye yön veren hisse senetlerinin vadeli piyasaya taşınmasıyla spot piyasanın gözü de VOB da olacak. O zaman iki kurum Borsanın da yönünü tayin edebilir. Piyasalar için büyük risk! Spot piyasada mal çıkmak için vadeli piyasadaki hisseleri yukarı çekmeleri yeterli. Tüm işlemler iki kurum üzerinden geçtiği için yabancıların attığı her adımı önceden görebilecekler. Bu durum aynı zamanda diğer kurumlar için haksız rekabet anlamına geliyor. Sadece manipülasyon riski değil, piyasada işlem hacminin artması için de give up işlemlerinin başlaması önemli. Çünkü yabancılar pozisyon transferi yapamadıkları için VOB da diğer aracı kurumları kullanmak istemiyor. Birçok aracı kurum yetkilisi ise piyasalara yeni yabancı fonları taşırken bu büyük sorunla karşılaşıyor. VOB da etkin konuma gelebilmek için büyük yatırım yapan aracı kurumlar sabırsızlıkla SPK nın, konuyla ilgili yönetmeliğini bekliyor. Kaynak: Haber Türk Orhan Pala BORSA UZMANLARI DERNEĞİ BUD Başkan Ayfer ÇOR İletişim için; BUD Başkan Yardımcısı Kadri KALABALIK Tel: 0212 298 22 59 BUD Genel Sekreter Kamile KESKİNER Faks: 0212 298 26 01 BUD Sayman Şahap Gür ÖZÜTÜRK BUD Yön. Kur. Üyesi Sevda SAĞIR Web: www.bud.org.tr BUD Yön. Kur. Üyesi Ahmet EGE E-Posta: bud@bud.org.tr BUD Yön. Kur. Üyesi Sedat Ali ERATAÇ editor@bud.org.tr BUD Bülten ve Web Editörü Meliha DEMİRKOL