BİRİNCİ BASAMAK TEDAVİLERİNDE AMOKSİSİLİN/KLAVULANAT İÇİN MALİYET ANALİZİ TOPLUM KÖKENLİ PNÖMONİ ve KRONİK BRONŞİT ALEVLENMESİ, AKUT BAKTERİ RİNOSİNÜZİTİ, ORTA KULAK İLTİHABI VE TONSİL VE BOĞAZ ENFEKSİYONU Doç. Dr. Simten Malhan
ÇALISMANIN AMACI Bu çalışmada, birinci basamak sağlık kuruluşlarında verilen hizmetlerden Toplum Kökenli Pnömoni ve Kronik Bronşit Alevlenmesi, Akut Bakteri Rinosinüziti, Orta kulak iltihabı ve Tonsil ve boğaz enfeksiyonu tedavilerinde birinci seçeneklerde kullanılabilecek antibiyotik gruplarından Amoksisilin Klavulanatın, protokolde birinci seçenek olarak kabul edilen Amoksisilin grubu ile karşılaştıran bir maliyet etkililik analizi ve ayrıca bir maliyet minimizasyon analizi yapılmıştır.
METODOLOJİ Maliyet Etkililik Metodolojisi Sağlık teknolojilerinin ekonomik değerlendirilmesinde kullanılan maliyet etkililik analizinde birbirleri ile karşılaştırılabilen teknolojiler maliyet ve etkililik açısından kıyaslanmaktadır. Karşılaştırılan sağlık teknolojileri (ICER) artırımlı maliyet etkililik düzleminde değerlendirilir.
Karşılaştırılan Sağlık Teknolojileri için
Maliyet Etkililik Düzlemi Ek maliyet e=gsmhx3 MALİYET ETKİLİ (eşik değere kadar) RED KABUL Etkililikden ödün? KABUL Ek Etkililik MALİYET TASARRUFLU Maliyetden ödün
Karşılaştırılan sağlık teknolojileri; Toplum kökenli pnömoni tedavisinde Amoksisilin, Makrolidler ve Amoksisilin Klavulanat Akut bakteri rinosinüziti tedavisinde Amoksisilin ve Amoksisilin Klavulanat Orta kulak iltihabı tedavisinde Amoksisilin ve Amoksisilin Klavulanat Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu tedavisinde Amoksisilin ve Amoksisilin Klavulanat olmak üzere maliyetler ve etkililik değerleri açısından kıyaslanmıştır.
MALİYET MİNİMİZASYON METODOLOJİSİ Maliyet-minimizasyon analizi sonuçları (etkililik ve güvenlilik) benzer olan veya benzer olduğu varsayılan iki alternatif tedavinin sadece maliyetler açısından karşılaştırıldığı bir tür farmakoekonomik analizdir.
HASTALIK MALİYETİ Hastalık maliyeti, karşılaşılan bir sağlık problemiyle ilgili olarak kullanılacak olan kaynaklar için harcanan veya kaçınılmaz olarak katlanılan değerler olarak tanımlanabilir.
MALİYET PERSPEKTİFİ Bu çalışmada SGK perspektifinden sadece direkt maliyetler dikkate alınmaktadır.
Direkt maliyetler Tüm tıbbi harcamalar SGK Perspektifinden Tedavi kılavuzları 2012 - SUT Etkililik verileri Tüm karşılaştırma ajanları için Literatürler
Amoksisilin kılavunat ve diğer tüm karşılaştırma ajanları için tedavi maliyeti a. Müdahaleyi sunabilmek için gerekli olan sağlık hizmetlerinin birim maliyeti (C) b. Müdahale için gerekli her bir hizmet türünün miktarı (V) c. O hizmet için sağlık kurumuna başvuran kişi sayısı (n) Yukarıdaki eşitlikte i hizmet düzeyleri ile j müdahalesi için ihtiyaç duyulan gerekli hizmetler gösterilmektedir. Denklemde s-türde uygun hizmetin bulunduğu varsayılmaktadır. J müdahalesinin üretiminde hizmetlerden bazılarına ihtiyaç duyulmuyorsa, V nin değerleri sıfır olacaktır. 11
TEDAVİ YOLU Poliklinik Klinik (Servis, yoğun bakım) Görüntüleme Testleri- Laboratuvar Testleri İlaçlar Yan etkiler Komplikasyonlar
TEDAVİ YOLU: Toplum Kökenli Pnömoni İlaç tedavisinde verilen seçeneklerde ilk sırayı alan Amoksisilin İkinci seçenek Makrolid grubu ve Amoksisilin Klavunat olarak
BULGULAR Toplum Kökenli Pnömoni ve Bronşit Alevlenmesinin Amoksisilin Grubu ile Tedavi Maliyeti Testin adı Tam Kan Sayımı Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,00 Testin adı Balgam Yayma Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,50 Testin adı Balgam kültürü Vaka başına test sayısı 1 Testin maliyeti 2,5 Testin adı Akciğer Grafisi Vaka başına test sayısı 2,00 Testin maliyeti 12,80 Amoksisilin Toplam tedavide İlacın maliyeti 43,07 Antipiretikler Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,74
Toplum Kökenli Pnömoni ve Bronşit Alevlenmesinin Makrolid Grubu ile Tedavisi Maliyeti Testin adı Tam Kan Sayımı Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,00 Testin adı Balgam Yayma Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,50 Testin adı Balgam Kültürü Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 2,5 Testin adı Akciğer Grafisi Vaka başına test sayısı 2,00 Testin maliyeti 12,80 Makrolid Toplam tedavide İlacın maliyeti 34,98 Antipiretikler Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,74 Toplam Direkt maliyet 72,32
Toplum Kökenli Pnömoni ve Bronşit Alevlenmesinin Amoksisilin Klavulanat Grubu ile Tedavisi Maliyeti Testin adı Tam Kan Sayımı Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,00 Testin adı Balgam Yayma Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 3,50 Testin adı Balgam Kültürü Vaka başına test sayısı 1,00 Testin maliyeti 2,5 Testin adı Akciğer Grafisi Vaka başına test sayısı 2,00 Testin maliyeti 12,80 Amoksisilin Klavulanat Toplam tedavide İlacın maliyeti 23,76 Antipiretikler Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,74 Toplam Direkt maliyet (TL) 61,11
TEDAVİ YOLU: Akut Bakteri Rinosinuziti İlk seçenek olarak amoksisilin, penisilin ve penisilin alerjisi varsa makrolid grubu İkinci seçenek olarak amoksisilin klavulanat ya da ikinci kuşak sefalosporinler
Akut Bakteri Rinosinüziti Tedavisinde Amoksisilin Grubu Tedavi Maliyeti İlaç Adı Amoksisilin Toplam tedavide İlacın maliyeti 25,46 İlaç Adı Antipiretik Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,24 Lokal Dekonjestan İlaç Adı (%60,9)* Toplam tedavide İlacın maliyeti 3,62 İlaç Adı Antihistaminik (%40)** Toplam tedavide İlacın maliyeti 13,99 Toplam Direkt maliyet (TL) 35,50 *Kılavuza göre lokal dekonjestanlar çocuklarda, geriatrik ve hipertansif hastalarda kullanılmamaktadır. Bu oran TUİK 2012 Türkiye nufus sayımına göre nufusun % 7,3 ü 65 yaş üzeridir. Türk Hipertansiyon Derneğinin prevelans çalışmasında hipertansiyon prevelansı % 31,8 olarak tespit edilmiştir. Bu popülasyon % 39,1 olup lokal dekonjestan kullanmamaktadır. ** Lin SW, Wang YH, Li MY, Ku MS ve arkadaşları tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmada akut bakteriyel sinüzitlerde %40 oranında allerjik zemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu yayına dayanılarak antihistaminikler maliyetlere % 40 oranında yüklenmiştir.
Akut Bakteri Rinosinüziti Tedavisinde Amoksisilin Klavulanat Grubu Tedavi Maliyeti Amoksisilin Klavulanat Toplam tedavide İlacın maliyeti 13,20 Antipiretik Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,24 Lokal Dekonjestan İlaca ihtiyacı olan % vaka 60,9* Toplam tedavide İlacın maliyeti 3,62 Antihistaminik İlaca ihtiyacı olan % vaka 40,00** Toplam tedavide İlacın maliyeti 13,99 Toplam Direkt maliyet (TL) 23,24 *Kılavuza göre lokal dekonjestanlar çocuklarda, geriatrik ve hipertansif hastalarda kullanılmamaktadır. Bu oran TUİK 2012 Türkiye nufus sayımına göre nufusun % 7,3 ü 65 yaş üzeridir. Türk Hipertansiyon Derneğinin prevelans çalışmasında hipertansiyon prevelansı % 31,8 olarak tespit edilmiştir. Bu popülasyon % 39,1 olup lokal dekonjestan kullanmamaktadır. ** Lin SW, Wang YH, Li MY, Ku MS ve arkadaşları tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmada akut bakteriyel sinüzitlerde %40 oranında allerjik zemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu yayına dayanılarak antihistaminikler maliyetlere % 40 oranında yüklenmiştir.
Akut Bakteri Rinosinüziti Tedavisinde 2. Kuşak Sefalosporin Grubu Tedavi Maliyeti 2. Kuşak Sefalosporin Toplam tedavide İlacın maliyeti 24,37 Antipiretik Toplam tedavide İlacın maliyeti 2,24 Lokal Dekonjestan İlaca ihtiyacı olan % vaka 60,9* Toplam tedavide İlacın maliyeti 3,62 Antihistaminik İlaca ihtiyacı olan % vaka 40,00** Toplam tedavide İlacın maliyeti 13,99 Toplam Direkt maliyet (TL) 34,41 *Kılavuza göre lokal dekonjestanlar çocuklarda, geriatrik ve hipertansif hastalarda kullanılmamaktadır. Bu oran TUİK 2012 Türkiye nufus sayımına göre nufusun % 7,3 ü 65 yaş üzeridir. Türk Hipertansiyon Derneğinin prevelans çalışmasında hipertansiyon prevelansı % 31,8 olarak tespit edilmiştir. Bu popülasyon % 39,1 olup lokal dekonjestan kullanmamaktadır. ** Lin SW, Wang YH, Li MY, Ku MS ve arkadaşları tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmada akut bakteriyel sinüzitlerde %40 oranında allerjik zemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu yayına dayanılarak antihistaminikler maliyetlere % 40 oranında yüklenmiştir.
TEDAVİ YOLU: Orta Kulak Enfeksiyonu İlk seçenek olarak amoksisilin İkinci seçenek olarak amoksisilin klavulanat
Orta Kulak Enfeksiyonu Tedavisinde Amoksisilin Grubu Tedavi Maliyeti Amoksisilin Toplam Tedavide ilacın maliyeti 25,46 Antipiretik Tedavi maliyeti 2,24 Tedavinin direkt maliyeti (TL) 27,70
Orta Kulak Enfeksiyonu Tedavisinde Amoksisilin Klavunat Grubu Tedavi Maliyeti Amoksisilin Klavulanat Tedavi maliyeti 13,20 Antipiretik Tedavi maliyeti 2,24 Tedavinin direkt maliyeti (TL) 15,44
TEDAVİ YOLU: Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu İlk seçenek olarak penisilin Amoksisilin klavulanat olması durumunda karşılaştırma yapılmıştır
Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu Tedavisinde Amoksisilin Grubu Tedavi Maliyeti Testin adı Boğaz Kültürü (%35,00)* Test Maliyeti 1,5 Penisilin/Amoksisilin Tedavi maliyeti 22,22 Antipiretik Tedavi maliyeti 2,24 Tedavinin direkt maliyeti (TL) 24,99 *UHY-ME 2005
Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu Tedavisinde Amoksisilin Klavulanat Grubu Tedavi Maliyeti Testin adı Boğaz Kültürü (%35,00)* Test Maliyeti 1,5 Amoksisilin Klavulanat Tedavi maliyeti 13,20 Antipiretik Tedavi maliyeti 2,24 Tedavinin direkt maliyeti (TL) 15,96 *UHY-ME 2005
ETKİLİLİK DEĞERİ: Tedavi Uyumu
Günlük Doz Aralıklarına Göre Antibiyotiklerde Tedavi Uyumu Oranları Tedavi Uyumu/ Hastalık Antibiyotiklerin Günlük Doz Aralıkları 1x1 2x1 3x1 Kaynak ASYE %98 - %91 Cals, et al 2008 Günde iki kez ortalama %68,03 Kr.Bronşit Alevlenme %93.7 %81.3 - Kardas, 2007 Günde üç kez ortalama %50,7 ASYE %82.2 %52.9 %20.6 Lior et al. 2009 ÜSYE+ASYE %82.2 %66.5 Lior et al. 2012 Metaanaliz %79 %69 %65 Claxton et al. 2001 ÜSYE+ASYE %97.6 %64.9 - Kardas, 2009
MALİYET MİNİMİZASYON ANALİZİ SONUÇLARI Tedaviyi Tamamlama Oranı Etkililik Değeri % Günde 2 doz Günde 3 doz 0,6803 0,507 Tedavi Maliyeti Pnomoni Bronşit Alevlenmesi-Amoksisilin 80,42 Pnomoni Tedavisi-Amoksisilin Klavulanat ile 61,11 Pnömoni Tedavisi -Makrolidler ile 72,32 Sinuzit-Amoksisilin 35,50 Sinuzit Tedavisi-Amoksisilin Klavulanat ile 23,24 Otitis Media-Amoksisilin 27,70 Otitis Media-Amoksisilin Klavulanat ile 15,44 Tonsillofarenjit-Amoksisilin 24,99 Tonsillofarenjit-Amoksisilin Klavulanat ile 15,96
MALİYET ETKİLİLİK ANALİZİ SONUÇLARI Pnömonide Amoksisilin Sinüzitte Amoksisilin Otitis Mediada Amoksisilin Tonsillofarenjitte vs vs vs Amoksisilin Amoksisilin Klavulanat Amoksisilin Klavulanat Amoksisilin Klavulanat vs Amoksisilin Klavulanat -111,43-70,73-70,73-52,06
MALİYET ETKİLİLİK DÜZLEMİ
TEDAVİ MALİYETİNE GÖRE PROJEKSİYONLAR 2009 2010 2011 2012 2013 2014 TUİK Nüfus projeksiyonları 72.561.312 73.722.988 74.724.269 75.920.573 76.951.701 78.183.665 İnsidans Verileri % UHY-ME Beklenen hasta sayısı Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu 0,684 496.319 504.265 511.114 519.297 526.350 534.776 Akut Bakteri Rinosinüziti 0,249 180.678 183.570 186.063 189.042 191.610 194.677 Akut Orta Kulak Enfeksiyonu 0,207 150.202 152.607 154.679 157.156 159.290 161.840 Toplum Kökenli Pnömoni 0,174 126.257 128.278 130.020 132.102 133.896 136.040
AMOKSİSİLİN KLAVUNAT KULLANIMI İLE 3 YIL İÇİN SAĞLANACAK TASARRUF Maliyet Tasarrufu (TL) Toplum Kökenli Pnömoni 1. yıl 2. yıl 3. yıl Amoksisilin vs Amoksisilin Klavunat -33.162-33.612-34.150 Makrolid vs Amoksisilin Klavunat -76.198-77.233-78.469 Akut Bakteri Rinosinüziti Amoksisilin vs Amoksisilin Klavunat -683.709,02-692.994,93-704.089,49 Akut Orta Kulak İltihabı Amoksisilin vs Amoksisilin Klavunat -587.651,88-595.633,17-605.169,01 Tonsil ve Boğaz Enfeksiyonu Amoksisilin vs Amoksisilin Klavunat -2.194.568,71-2.224.374,61-2.259.985,91
AMOKSİSİLİN KLAVUNAT KULLANIMI İLE SAĞLANAN TOPLAM TASARRUF 1. yıl 3.575.289 TL, 2. yıl 3.623.847 TL, 3. yıl 3.681.863 TL, Toplam 4 hastalık için Amoksisilin klavunat kullanımı devlete kâr sağlayacaktır.
Dinlediğiniz için teşekkür ederim