T.C. ADANA VALĠLĠĞĠ ĠL MĠLLĠ EĞĠTĠM MÜDÜRLÜĞÜ ÖZEL EĞĠTĠM VE AĠLE ĠġBĠRLĠĞĠ ANNELER BULUġUYOR ÇOCUKLAR PAYLAġIYOR ADANA 2013 1
2
1.Proje Adı 2.GiriĢ Anneler BuluĢuyor, Çocuklar PaylaĢıyor Değişik kaynaklarda; Anne-baba çocuğun kişiliğinin oluşmasında temel olan özdeşleşme modelleridir. Çocukların davranışları büyük ölçüde anne-babalar ile olan etkileşimlerine bağlıdır. Dolayısı ile anne-babaların insanlar arası etkileşim konusunda beceri sahibi olması gerekir. Buradan hareketle öğrencinin eğitilmesi konusu ele alınır alınmaz karşımıza aynı zamanda anne-baba eğitimi konusu da çıkmaktadır. Çünkü öğrencilerin davranışlarının değişmesinde ve olgunluk kazanmasında aile eğitimi, okulda verilen eğitimden daha önemli yer tutmaktadır. Şeklinde belirtilmektedir. Anne ve babaların çocuklarının eğitiminde etkin rol almalarını sağlamak amacıyla belli aralıklarla toplantılar düzenlemek, toplantılara birlikte katılmalarını sağlamak en yararlı yöntemdir. İlimizde ve birçok ilde özel eğitim gereksinimi olan bireylerin eğitimlerinde öğretmenlere yönelik seminer, kurs, toplantılar düzenlenmektedir. Tüm anne babalar doğumdan itibaren çocuklarının birçok beceriyi öğrenmesinden sorumludurlar. Diğer çocuklar bu becerileri anne babalarından kolaylıkla öğrenebilirken, özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar sistematik öğretim uygulamaları olmaksızın öğrenememektedirler. Bu nedenle anne babaların öğretici olarak yetiştirilmesi gündeme gelmektedir. Birçok anne baba, çocuklarının ihtiyacı olan özbakım ve günlük yaşam becerisi öğretmek ya da çocukların okulda öğrendiği akademik becerileri destekleyici çalışmalar yaparlar. Ancak yine de anne babaların çocuklarına öğreticilik rolü alıp almayacaklarına ilişkin farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı uzmanlar ve öğretmenler anne babalar çocuklarına öğretici olmamalı fikrini savunmakta; Bazıları ise, anne babalar çocukları için etkili öğretmenler olarak hizmet verebilirler görüşünü savunmaktadırlar. 3
3.Projenin Gerekçesi Temelde ve yaygın olarak üç amaca dönük anne baba grupları oluşturulabilmektedir: 1. Özel eğitime ihtiyacı olan çocuğun artan ihtiyaçlarıyla başa çıkmasında anne babalara yardımcı olacak önerilerin ve bilgilerin sunulması 2. Anne babaların birbirleriyle paylaşmaları için tartışma grupları oluşturulması. 3. Çocuğun eğitim programında ortaya çıkacak değişiklikler konusunda anne babaların bilgilendirilmesi. Özel eğitimciler ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuk aileleri, birlikte çalışmalarının daha etkili yollarının neler olabileceği konusunda arayış içindedirler. Günümüzde tüm Dünyada kabul edilen anne babaların çocuklarının ilk ve sürekli öğretmenleri olduğu görüşünden hareketle üzerinde durulan konular, anne babaların çocuklarının eğitimlerine etkin katılımlarının sağlanmasında yoğunlaşmaktadır. Özellikle hem annenin hem de babanın iş yaşamına katılması ve tüm gün çalışmak durumunda olmaları, boşanmış olmaları, ayrı yaşıyor olmaları, ailelerin farklı kültürel ve etnik gruplardan gelmeleri farklı katılım biçimlerini ortaya çıkarmaktadır. Anneler Buluşuyor, Çocuklar Paylaşıyor projesi kapsamında; 1- Özel eğitimle ilgili filmlerin aynı tür özel eğitim gerektiren çocuklara sahip anneler tarafından hep birlikte izlenmesi 2- İzlenilen filmle ilgili değerlendirme yapılması 3- Alanda Akademik Yetkinliğe sahip uzmanlarla anneleri buluşturarak paylaşımların yapılması 4- Aynı sorunla karşılaşan ve o sorunla ilgili çözüm önerisi olan annelerin paylaşımda bulunması 5- Çocuklarının özel eğitim alanıyla ilgili çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarıyla annelerin buluşturulması 6- İlimizdeki özel eğitim kurumlarının kendi aralarında geziler düzenleyerek yetkinlik alanlarına göre çocukların akran öğrenmesiyle yetkin oldukları alanda diğer çocuklarla paylaşımda bulunması 7- Türkiye deki özel eğitim kurumlarının, kendi kurumları içerisinde çeşitli projeler, faaliyetler yapmalarına karşın; farklı özel eğitim 4
kurumlarıyla ortak herhangi bir proje çalışmasının bulunmaması 8- Özel eğitim öğrencilerinin temel ihtiyaçlarından olan sosyalleşmelerine katkı sağlamak, farklı özel eğitim gruplarındaki bireylerle iletişim kurmaları ve farkındalık kazanmaları 9- Özel eğitim öğrencilerinin farklı alanlarda bilgi ve beceri kazanmaları, bilgi ve becerilerini diğer öğrencilere aktararak değerli ve önemli olduklarını hissini yaşamaları. 10- Özel eğitim kurumları, öğrenciler, anneler, sivil toplum kuruluşları arasında diyalog ortamının tesisi, iletişim kurulması ve işbirliği yapılması sağlanması 11- Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin, annelerin ve sivil toplum kuruluşlarının birbirlerini tanıyarak, bilgi, düşünce ve tecrübelerinden istifade etmeleri 12- Özel eğitim öğrencilerinin velilerinin iletişim kurmalarını sağlamak, karşılıklı bilgi alış-verişi yapılması ve farklı özel eğitim gruplarını tanımaları hedeflenmektedir. Proje kendi alanında kapsam ve içerik olarak ilk olma özelliği taşıyacak; ilimizde ve diğer illerde bu alandaki çalışmalara kaynak olacak ve yeni projelerin hayata geçirilmesini teşvik edecektir. Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin en önemli ihtiyaçlarından olan kabul edilme, sosyalleşme, kaynaşma, iletişim kurma, ürün ortaya koyma noktasında başarılı bir çalışma olacaktır. Projenin olumlu geri bildirimleri, projeyi paydaşları olan anneler, öğretmen ve öğrencilere motivasyon sağlayacak ve yeni çalışmalara zemin hazırlayacaktır. Anneler, Çocuklar, Öğretmenler, Özel Eğitim Okulları, Sivil Toplum Kuruluşları, Akademisyenler arasında iletişim ve işbirliği tesis edilecektir. Her özel eğitim gereksinimi olan bireyler, anneler en yeni bilgi, beceri ve tecrübe kazanacaktır ve tecrübelerini birbirleriyle paylaşma imkanı bulacaklardır. 5
4.Proje Konusu Özel Eğitim Gereksinimi Olan Bireylerin Davranışlarının Değişmesinde ve Olgunluk Kazanmasında Annelerin Eğitilmesi ve Annelerin ve Çocukların Sahip Oldukları Deneyimleri Birbirlerine Aktarmaları kapsamında; 1- Özel eğitimle ilgili filmlerin aynı tür özel eğitim gerektiren çocuklara sahip anneler tarafından hep birlikte izlenmesi 2- İzlenilen filmle ilgili değerlendirme yapılması 3- Alanda Akademik Yetkinliğe sahip uzmanlarla anneleri buluşturarak paylaşımların yapılması 4- Aynı sorunla karşılaşan ve o sorunla ilgili çözüm önerisi olan annelerin paylaşımda bulunması 5- Çocuklarının özel eğitim alanıyla ilgili çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarıyla annelerin buluşturulması 6- İlimizdeki özel eğitim kurumlarının kendi aralarında geziler düzenleyerek yetkinlik alanlarına göre çocukların akran öğrenmesiyle yetkin oldukları alanda diğer çocuklarla paylaşımda bulunması gibi aktivitelerle anneleri ve çocukları ayrı ayrı platformlarda buluşturarak il düzeyinde özel eğitim farkındalığı oluşturulacaktır. 5.Projenin Amacı 6.Projenin Hedefleri Özel Eğitim Gereksinimi Olan Bireylerin Davranışlarının Değişmesinde ve Olgunluk Kazanmasında Annelerin Eğitilmesi ve Annelerin ve Çocukların Sahip Oldukları Deneyimleri Birbirlerine Aktarmaları 1- Özel eğitimle ilgili filmlerin aynı tür özel eğitim gerektiren çocuklara sahip anneler tarafından hep birlikte izlenmesi, izlenilen filmle ilgili değerlendirme yapılması yoluyla özel eğitim alanlarıyla ilgili platform oluşturulması, 2- Alanda Akademik Yetkinliğe sahip uzmanlarla anneleri buluşturarak paylaşımlar yoluyla güncel bilgilere ulaşımın sağlanması, 3- Aynı sorunla karşılaşan ve o sorunla ilgili çözüm önerisi olan annelerin paylaşımda bulunması ve özel eğitim alanında annelerin tecrübelerin yazılı kaynak haline getirilerek Türkiye Genelinde yaygınlaştırılması, 6
4- Çocuklarının özel eğitim alanıyla ilgili çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarıyla annelerin buluşturulması ile birliktelik sağlanması, 5- İlimizdeki özel eğitim kurumlarının kendi aralarında geziler düzenleyerek yetkinlik alanlarına göre çocukların akran öğrenmesiyle yetkin oldukları alanda diğer çocuklarla paylaşımda bulunması ile özgüven geliştirmelerinin sağlanması, 6- Farklı özel eğitim kurumları, anneler, çocuklar, öğretmenler ve akademisyenlerin ortak bir proje çalışmasında buluşturulması, 7- Özel eğitim öğrencilerinin temel ihtiyaçlarından olan sosyalleşmelerine katkı sağlamak, farklı özel eğitim gruplarındaki bireylerle iletişim kurmaları ve farkındalık kazanmalarının sağlanması 8- Özel eğitim öğrencilerinin farklı alanlarda bilgi ve beceri kazanmaları, bilgi ve becerilerini diğer öğrencilere aktararak değerli ve önemli olduklarını hissini yaşamalarının sağlanması, 9- Özel eğitim kurumları, öğrenciler, anneler, sivil toplum kuruluşları arasında diyalog ortamının tesisi, iletişim kurulması ve işbirliği yapılması sağlanması, 10- Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin, annelerin ve sivil toplum kuruluşlarının birbirlerini tanıyarak, bilgi, düşünce ve tecrübelerinden istifade etmelerine imkan sunulması, 11- Özel eğitim öğrencilerinin velilerinin iletişim kurmalarını sağlamak, karşılıklı bilgi alış-verişi yapılması ve farklı özel eğitim gruplarını tanımaları ve ortak bir ürün ortaya çıkarmaları hedeflenmektedir. 7.Projeyi Düzenleyen Kurum 8.Projeyi Düzenleyen Kurum Yetkilisi 9.Proje Destek ve Uygulama Birimi Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü Mehmet Ali SELAMET İl Milli Eğitim Müdürü Hediye TİTİZ Şube Müdürü Strateji Geliştirme Hizmetleri 7
10.Kapsam Alan Akademik/Uzman Desteği Disleksi Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan KIRDÖK Üstün Yetenekliler Mehmet Duran ÖZNACAR İşitme Yetersizlik Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Görme Yetersizliği Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Zihinsel Yetersizlik Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Otizm Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Hiperaktivite Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Bedensel Yetersizlik Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek 11.Hedef Grup 12.Dayanak 13.Ġlkeler İl Geneli Özel Eğitim Gereksinimi Olan Bireylerin Anneleri İl Geneli Özel Eğitim Gereksinimi Olan Bireyler 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu 573 Sayılı Özel Eğitim Kanunu Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Proje destek ve uygulaması İl Milli Eğitim Müdürlüğü nce sağlanacaktır. Proje, yukarıda sözü geçen hedef gruba yönelik uygulanacaktır. Yürütülen faaliyetler sürekli desteklenecek ve mevcut durum analizi yapılacaktır. Gerçekleştirilen olumlu faaliyetlerin tanıtımı ve paylaşımı sistematik olarak yapılacak İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Hizmetleri tarafından sağlanacaktır. Annelerin paylaşımları ile ilgili kitap basılacak. Çocukların çalışmalarıyla ilgili sergi düzenlenecektir. Nihai rapor hazırlanacaktır. 14.Proje DanıĢmanı Tel Web/Mail Mehmet Duran ÖZNACAR 0505 5153884 mehmetduranoznacar@gmail.com 8
15.Ġl Proje Yürütme Kurulu Aylin COŞ ( Yürütme Kurulu Başkanı) Mukaddes SELAMET Hediye TİTİZ Ayşen ÖZNACAR Mihrunisa DURAN 16.Uygulama Bakanlık: Milli Eğitim Bakanlığını, Milli Eğitim Müdürlüğü: İl Milli Eğitim Müdürlüğünü, Proje: Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel eğitim kurumları, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumlarında uygulanacak Anneler Buluşuyor, Çocuklar Paylaşıyor Projesi ni, Ġl Proje Koordinatörü: Projenin il genelinde uygulanması ve takibinden sorumlu yöneticiyi, Proje Yürütme Kurulu: Adana ilinde projenin uygulanmasından sorumlu kurul ve projenin uygulandığı okul/kurum müdürlüklerinden oluşur. Proje Okulları: Projenin uygulanacağı tüm resmi/özel lise kurumları, Proje Ekip Lideri: Projenin merkez ilçede ve ilçelerde uygulanması ve takibinden sorumlu İl/İlçe Milli Eğitim Müdürü/Yardımcısı/Şube Müdürü Ders Yılı: Derslerin başladığı günden, derslerin kesildiği güne kadar geçen süreyi kapsar. Değerlendirme: Proje Yürütme Kurulu tarafından göstergeler doğrultusunda projenin eğitime katkısının ölçülmesini ifade eder. Sekretarya: Projenin sekretarya iş ve işlemleri Strateji Geliştirme Hizmetleri tarafından yürütülür. Projeyi Yürütecek KiĢi/Kurumlar Ġlde Adana Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü a) Özel Eğitim Kurumları b) İlkokullar c)ortaokullar d) Liseler 9
Ġlçelerde Kaymakamlıklar a) Özel Eğitim Kurumları b) İlkokullar c)ortaokullar d) Liseler Maddi Kaynaklar (iç-dıģ) 1. İl Milli Eğitim Müdürlüğü fotokopi hizmetleri 2. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ulaştırma hizmetleri 3. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Okul kurum salonları 4. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ortaöğretim Hizmetleri ekipmanları Ġnsan Kaynakları (iç-dıģ) 1. Adana Valiliği 2. İl Milli Eğitim Müdürü 3. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Hizmetleri Şube Müdürü 3. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Hizmetleri şef ve memurları 5. İlçe Milli Eğitim Müdürleri 6. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Hizmetleri şef ve memurları 7. Rehber öğretmenler 8. Okulların Müdürleri, Müdür Yardımcıları, Öğretmenler 9. Özel eğitim gerektiren bireylerin anneleri 10. Özel eğitim gereksinimi olan bireyler 11. Sivil Toplum Kuruluşları 12. Akademisyen ve Uzmanlar 17.Proje Süresi Uygulama 3 Yıl 1 Yıl Pilot Uygulama Eylül 2013-Haziran 2014 2 Yıl İl Geneli Yaygınlaştırma Eylül 2014- Haziran 2016 10
18- UYGULAMA SÜRECĠ VE AġAMALARI Annelere Yönelik Faaliyetler Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin il geneli gereksinim alanına göre listelenmesi Okullardan annelerinin isim ve iletişim bilgilerinin istenmesi Annelere randevu verilerek faaliyet gününün bildirilmesi Film izlenecek salon ve sponsorun tespit edilmesi Akademsiyen ve Uzman tespitinin yapılması İlgili Sivil Toplum kuruluşlarının tespit edilmesi Faaliyetlerin başlatılması Çocuklara Yönelik Faaliyetler Özel eğitim kurumları ile toplantılar yapılması Öğrencilerin yetkin alanlarının tespit edilmesi Okul ziyaret planlarının oluşturulması Faaliyetlerin başlatılması İl Geneli Özel Eğitim Gereksinimi Olan Öğrencilerin Okul Bazında Tespit Edilmesi Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ve eğitime alınacak annelerinin listeleri hazırlanacak Her gruba yönelik izlenecek filmler ve film sonrası Konferans, Panel, Söyleşinin Akademisyen/Uzmanları tespit edilecek 11
Okullara proje uygulama takvimi dağıtılacakl Özel Eğitimle İlgili Filmlerin Tespit Edilmesi. Filmlerin İzlenmesi ve Konferans, Panel, Söyleşinin Yapılacağı Salonun Belirlenmesi Her ay bir grupla film izlenecek ve film sonrası bir uzman tarafından konu ile ilgili paylaşım yapılacak Özel Eğitimle İlgili Filmlerin Tespit Edilmesi. Filmlerin İzlenmesi ve Konferans, Panel, Söyleşinin Yapılacağı Salonun Belirlenmesi 12
Uzman paylaşımından sonra anneler arasında deneyimli olanlar bu deneyimlerini paylaşacak. Tespit edilen kitaplar sponsor bulunduğu takdirde annelere dağıtılacak ve beraber ( uygun bir bölüm ) okuma etkinliği yapılacak. Haziran ayı içerisinde annelere sertifika töreni düzenlenecek.. 18.1- Eylem Planı Alanlar Etkinlik Tarihi İzlenecek Film Akademisyen/Uzman Disleksi Kasım Taare Zameen Par Yrd.Dr.Oğuzhan KIRDÖK Üstün Yetenekliler Aralık 3 Idiots Mehmet Duran ÖZNACAR Otizm Ocak Temple Grandin İşitme Engelliler Şubat Black Zihinsel Engelliler Mart Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Görme Engelliler Nisan Black Hiperaktivite Mayıs Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Ortopedik Engelliler Haziran Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Final Haziran Proje Süreci İçerisinde Tespit Edilecek Film ve Kitap Listesi Ektedir. Uygun olanlar tabloya yürütme kurulu kararıyla yazılacaktır. 13
Örnek Filmler Taare Zameen Par ( Yerdeki Yıldızlar ) 2007 Yapımı bir Hindistan filmi olan Taare Zameen Par ın, yapımcılığını ve yönetmenliğini Aamir Khan yapmış. Filmin ilk 90 dakikasından sonra yer alsa da bence başrolde de yine Aamir Khan var. Filmin Türkçe ismi konusunda tereddüt yaşadım, çünkü bazı yerlerde Her Çocuk Özeldir ismiyle geçiyor. Filmin genel olarak konusu şöyle; İshaan ismindeki 8 yaşındaki çocuk, 2. kez 1. sınıfı tekrar etmektedir. Ancak çocuk derslerde hiç ilerleme kaydedememektedir. Bunun yanında halen okuyup yazamamaktadır da. Okuldaki öğretmenleri tarafından geri zekalı olarak adlandırılan öğrenci, sık sık dersten atılmakta ve yaramazlıklarıyla herkesi canından bezdirmektedir. Okul idaresi ve öğretmenleri tarafından özel eğitime muhtaç çocukların gittiği okula gitmesi gerektiği yönünde tavsiyeler ailede büyük tepkilere yol açar. Çocuklarının geri zekalı olmadığını savunan baba, sadece yaramazlıktan dolayı ders çalışmadığına inandığı İshaan ı ceza olarak normal çocukların gittiği bir yatılı okula verir. Yatılı okulda da işler pek değişmemiştir, öğretmenler daha disiplinlidir yalnızca Böylelikle İshaan içine kapanır, resim çizmeyi çok sevdiği halde onu da bırakır. Ta ki, okula geçici görevle gelen resim öğretmeni (Aamir Khan) İshaan ı farkedene kadar. Çocuğun Disleksik olduğunu ve harf ve rakamları algılamakta zorluk yaşadığını anlayan öğretmen onunla özel olarak ilgilenmeye başlar. Disleksi sorunu olan Ishaan, aynı zamanda sosyal bozukluğu da olan bir çocuktur. Çok utangaç, öğretmeniyle konuşamayan, övüldüğünde çok utanan, kalabalık ortamlarda nasıl davranacağını bilemeyen ve kalabalık ortamları pek tercih etmeyen saf bir yapıya sahiptir. 14
Black Filmi Michelle McNally (Rani Mukerji), hem sağır hem de görme engelli bir kızdır, bu durumundan dolayı hırçın ve biraz da uzlaşılmazdır. Ailesi kızlarının bu durumunu kabullenmiş fakat ondan ümitlerini kesmişlerdir. Michelle, öğretmeni sayesinde hayata tutunacaktır. Aslında hayata tutunmaktan öte öğretmeni ona hayatla nasıl baş edeceğini ve hayattan nasıl zevk alacağını öğretecektir, engelli olmak yaşamaya engel değildir. Öğretmeni ona tek bir şey öğretmez o da imkânsız kelimesinin anlamıdır. Michelle in, karanlıktan, aydınlığa; umursamazlıktan fark edilmeye doğru giden hikâyesini izleyeceksiniz. 18.2. Proje Uygulayıcısı Olan Bölümlerin Yürüteceği Eylem Planı Anneler Buluşuyor Çocuklar Paylaşıyor Projesi İl Eylem Planının hazırlanması Eylem planı çerçevesinde yapılan faaliyetlerin İl Proje Ekibince raporunun haline getirilmesi İzleme ve Değerlendirme 19. Proje Ekibi ĠSĠM KURUM GÖREVĠ Mehmet Ali SELAMET İl Milli Eğitim Müdürlüğü Milli Eğitim Müdürü Hediye TĠTĠZ İl Milli Eğitim Müdürlüğü Şube Müdürü Mehmet Duran ÖZNACAR Adana Bilim ve Sanat Merkezi Müdür AyĢen ÖZNACAR İl Milli Eğitim Müdürlüğü Arge Mihrunisa DURAN Adana Bilim ve Sanat Merkezi Öğretmen 15
20. Proje Yönetimi Adı Soyadı Görevi Aylin COġ Mukaddes SELAMET Hediye TĠTĠZ Mehmet Duran ÖZNACAR AyĢen ÖZNACAR Mihrunisa DURAN Kurul Başkanı Üye Üye Üye Üye Üye 21.Değerlendirme Proje Yürütme Kurulu tarafından göstergeler doğrultusunda projenin eğitime katkısının ölçme ve değerlendirme işlemleri yapılacaktır. 22.Finansman Proje sponsorlar tarafından desteklenecektir. 23.Yürürlük Bu yönerge, 24 MADDEDEN İBARET OLUP Adana Valiliğince onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer. 24.Yasal Temsilci Onayı Yasal Temsilcinin Ġmzası KuruluĢun Adı: Adana Valiliği Adı-Soyadı : Ünvanı: Yer: Hüseyin Avni COŞ Vali Adana Tarih: 16