Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi
Küresel Ekonomik Görünüm OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6 dan yüzde 3,4 e indirmiştir. OECD ayrıca, 2014 yılında Avro Bölgesi nin yüzde 1,2, Japonya nın yüzde 1,2 ve Çin in yüzde 7,4 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. ABD de Nisan ayı tarım dışı istihdam artışı 273 bin kişi olurken işgücüne katılım oranı yüzde 62,8 e gerilemiştir. ABD de işsizlik oranı Nisan ayında yüzde 6,3 olmuştur. Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Büyüme oranı AB-28 ülkelerinde ise sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,4 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi nde Mart ayı işsizlik oranı yüzde 11,8 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 10,5 oranında gerçeklemiştir. Amerikan Merkez Bankası FED 30 Nisan tarihli toplantısında, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 55 milyar dolardan 45 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. Avrupa Merkez Bankası politika faizini yüzde 0,25 te sabit tutarken bölgenin 2014-2016 dönemi büyüme tahminini sırasıyla yüzde 1,2, yüzde 1,5 ve yüzde 1,8 olarak belirlemiştir. İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini yüzde 0,5 oranında, varlık alımını ise 375 milyar sterlinde sabit tutmuştur. ABD Ekonomisi 2014 ün ilk çeyreğinde yüzde 0,1 oranında beklentilerin çok altında büyümüştür. Japonya ekonomisi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe oranla yüzde 5,9 oranında büyürken bu büyüme 2011 den bu yana görülen en yüksek hızdaki büyüme olmuştur. CPB nin açıkladığı verilere göre Şubat ayında Ocak ayına göre dünya ticaret hacmi yüzde 0,7 oranında azalırken dünya ihracatı yüzde 0,5; dünya ithalatı ise yüzde 0,9 oranında azalmıştır. 1 1
Aynı dönemde 2013 yılının Şubat ayına göre ise, dünya ticaret hacmi yüzde 2,9; dünya toplam ihracatı yüzde 2,4; dünya toplam ithalatı ise yüzde 3,4 oranında artış göstermiştir. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), küresel mal ticareti hacminin 2014 yılında yüzde 4,7 oranında, 2015 yılında ise yüzde 5,3 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. Avro Bölgesi nde Şubat ayında dış ticaret fazlası 13,6 milyar avro seviyesinde gerçekleşirken AB-28 için 4,4 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. IMF nin 8 Nisan da yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu na göre Ekim 2013 te yüzde 3,7 olarak yapılan 2014 yılı küresel büyüme tahmini yüzde 3,6 olarak revize edilmiştir. IMF nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu nda ayrıca 2014 yılında ABD nin büyümesi yüzde 2,8; Avro Bölgesi nin büyümesi yüzde 1,2; Japonya nın büyümesi yüzde 1,4; Çin in büyümesi yüzde 7,5 ve Türkiye nin büyümesi yüzde 2,3 olarak öngörülmektedir. Çin Ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 7,4 ile son altı çeyreğin en düşük büyüme performansını gösterirken ilk çeyrekte sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 8,7 oranında artış kaydetmiştir. Japonya da Mart ayında ihracat yıllık bazda yüzde 1,8 oranında hafif bir artış kaydederken, ithalat ise yüzde 18,1 oranında hızlı bir artış kaydetmiştir. ABD de Nisan ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,6 düşmüştür. Çin de Nisan ayında ihracat yıllık bazda yüzde 0,9 oranında, ithalat ise yüzde 0,8 oranında artarken dış ticaret açığı 18,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi nde Nisan ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,2 oranında artarken yıllık bazda ise yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi sanayi üretimi Mart ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında, yıllık bazda ise yüzde 0,1 oranında düşmüştür. Sanayi üretimi AB-28 ülkelerinde ise aylık bazda yüzde 0,2 düşerken; yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında artış göstermiştir. Çin de Nisan ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 oranında yükselmiştir. Avro Bölgesi nde Nisan ayı imalat PMI değeri 53,3 değerini almıştır. Japonya Merkez Bankası (BOJ), Şubat ayında belirlediği parasal tabanı 60-70 trilyon yen artırma politikasını Nisan ayı için de değiştirmemiştir. 2 2
ABD de tüketici fiyat endeksi Nisan ayında yıllık bazda yüzde 2, aylık bazda ise yüzde 0,2 oranında artmıştır. Çin de Nisan ayı enflasyon oranı yüzde 1,8 olarak gerçekleşmiştir. Hindistan da Mart ayında ihracat yüzde 3,2, ithalat ise yüzde 2,1 oranında düşerken dış ticaret açığı 10,5 milyar dolara yükselmiştir. Bölgesel Görünüm Amerika Birleşik Devletleri ABD Ekonomisi 2014 ün ilk çeyreğinde yüzde 0,1 oranında beklentilerin çok altında büyümüştür. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 10 Mayıs la sona eren haftada 297 bine gerileyerek Mayıs 2007 den beri en düşük düzeye inmiştir. ABD de Nisan ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,6 düşmüştür. ABD de Nisan ayı tarım dışı istihdam artışı 273 bin kişi olurken işgücüne katılım oranı yüzde 62,8 e gerilemiştir. Nisan ayında işsizlik oranı ise yüzde 6,3 olmuştur. ABD de dış ticaret açığı Mart ayında yüzde 3,6 lık düşüşle 40,4 milyar dolara gerilemiştir. ABD de Mart ayında perakende satışlar yüzde 1,1 oranında artış göstermiştir. ABD Ekonomisinde sanayi üretimi Mart ayında yüzde 0,7 oranında artarken imalat sanayi kapasite kullanım oranı yüzde 79,2 ile Haziran 2008 den bu yana en yüksek düzeyine çıkmıştır. ABD ekonomisi için imalat sektörü PMI değeri Nisan ayında 55,4 değerini almıştır. ABD de tüketici fiyat endeksi Nisan ayında yıllık bazda yüzde 2, aylık bazda ise yüzde 0,2 oranında artmıştır. Üretici fiyatları endeksi ise Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 oranında artış göstermiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD nin 2014 yılı için yaptığı büyüme tahminini yüzde 3,1 den yüzde 2,6 ya revize etmiştir. ABD'de tarım dışı verimlilik üçüncü çeyrekte yüzde 1,9 artış kaydederken, birim işgücü maliyeti ise yüzde 0,6 düşüş kaydetti. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,3 3 3
olarak açıklanan verimlilikteki artış yüzde 1,8'e, değişim kaydetmediği açıklanan istihdam maliyeti ise yüzde 0,5 artışa revize edildi. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde ABD ekonomisinde cari işlemler hesabı 94,8 milyar dolar açık vermiştir. Avrupa Birliği Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Büyüme oranı AB-28 ülkelerinde ise sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,4 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi nde Mart ayı işsizlik oranı yüzde 11,8 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 10,5 oranında gerçeklemiştir. Avro Bölgesi nde Nisan ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,2 oranında artarken yıllık bazda ise yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0,3; bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 oranında gerilemiştir. Avro Bölgesi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 büyürken aylık bazda ise yüzde 0,3 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre en fazla büyüyen Avrupa ekonomileri Romanya ve Çek Cumhuriyeti olurken en fazla küçülen ekonomiler ise Güney Kıbrıs ve Danimarka olmuştur. Avro Bölgesi nde Şubat ayında dış ticaret fazlası 13,6 milyar avro seviyesinde gerçekleşirken AB-28 için 4,4 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. Şubat ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 1,2 artarken ithalat ise yüzde 0,6 oranında artış göstermiştir. Almanya da sanayi üretim endeksi Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,4 oranında artmıştır. Avro Bölgesi bileşik PMI endeksi Nisan ayında 54 değerini almıştır. Almanya bileşik PMI değeri Nisan ayında 56,1 değerini almıştır. AB-28 ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 büyürken geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında küçülmüştür. Avro Bölgesi sanayi üretimi Mart ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında, yıllık bazda ise yüzde 0,1 oranında düşmüştür. Sanayi üretimi AB-28 ülkelerinde ise aylık bazda yüzde 0,2 düşerken; yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında artış göstermiştir. 4 4
Almanya ekonomisi 2013 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık yüzde 1,4 oranında büyümüştür. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçülen Fransa ekonomisi ise dördüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Almanya da TÜFE Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 0,3 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 0,9 oranında düşmüştür. Çin Çin de Nisan ayında ihracat yıllık bazda yüzde 0,9 oranında, ithalat ise yüzde 0,8 oranında artarken dış ticaret açığı 18,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Çin de Nisan ayı enflasyon oranı yüzde 1,8 olarak gerçekleşmiştir. Çin de Nisan ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 oranında yükselmiştir. Çin Ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 7,4 ile son altı çeyreğin en düşük büyüme performansını gösterirken ilk çeyrekte sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 8,7 oranında artış kaydetmiştir. Çin de 2013 yılında ihracat yüzde 7,9, ithalat ise yüzde 7,3 oranında büyüme göstermiş ve Çin in toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında büyüyerek 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Çin de Nisan ayında Markit PMI değeri 48,1 olarak üst üste dördüncü ay gerilemeye işaret etmiştir. OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6 dan yüzde 3,4 e indirmiştir. OECD ayrıca, 2014 yılında Avro Bölgesi nin yüzde 1,2, Japonya nın yüzde 1,2 ve Çin in yüzde 7,4 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. IMF nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu nda 2014 yılında ABD nin büyümesi yüzde 2,8; Avro Bölgesi nin büyümesi yüzde 1,2; Japonya nın büyümesi yüzde 1,4; Çin in büyümesi yüzde 7,5 ve Türkiye nin büyümesi yüzde 2,3 olarak öngörülmektedir. 5 Japonya Japonya ekonomisi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe oranla yüzde 5,9 oranında büyürken bu büyüme 2011 den bu yana görülen en yüksek hızdaki büyüme olmuştur. 5
Japonya da sanayi üretimi Şubat ta aylık bazda yüzde 2,3 oranında azalmıştır. Japonya da tüketici fiyatları Şubat ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 oranında artmıştır. Şubat ayında Japonya da işsizlik oranı yüzde 3,6 oranında gerçekleşmiştir. Japonya Merkez Bankası (BOJ), Şubat ayında belirlediği parasal tabanı 60-70 trilyon yen artırma politikasını Nisan ayı için de değiştirmemiştir. Japonya 2013 yılı dördüncü çeyrek büyümesini aşağı yönlü revize ederek yüzde 1 den yüzde 0,7 ye indirirken cari açık 1,59 trilyon yene ulaşmıştır. Japonya da 2014 yılı Şubat ayında ihracat yıllık bazda yüzde 9,8 oranında artarken ithalat ise yıllık yüzde 9 oranında artış göstermiştir. Dış ticaret açığı Şubat ayında 800,3 milyar yene yükselmiştir. Ülkede Şubat ayı bileşik PMI değeri son altı ayın en düşük seviyesinde gerçekleşerek 52 değerine gerilemiştir. IMF, Japonya ekonomisinin kendini idame ettiren büyümeye ulaşması ve deflasyon probleminin ortadan kaldırılmasında önemli bir rolü olan yeni parasal çerçevenin, geniş kapsamlı yapısal reformlarla desteklenmesini belirtmiştir. Hindistan 6 Hindistan ekonomisi 2013 yılı dördüncü çeyreğinde yüzde 4,7 oranında büyümüştür. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 oranında artarken imalat üretimi ise yıllık bazda yüzde 0,7 oranında azalmıştır. Hindistan da 2013 yılı Şubat ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,1 oranında yükselmiştir. Hindistan da Markit bileşik PMI değeri Şubat ayında 48,8 e yükselmiştir. Hindistan da Mart ayında ihracat yüzde 3,2, ithalat ise yüzde 2,1 oranında düşerken dış ticaret açığı 10,5 milyar dolara yükselmiştir. KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) Bloomberg Professional National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB) 6
Markit Economics HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 1 1