Yenilikçi havalimanlar

Gelecek& Trendler Yenilikçilik ve gelecek araflt rmalar dergisi l Nisan 2008 www.siemens.com.tr Yenilikçi havalimanlar Yeni teknolojilerle donat lan havalimanlar, konforu ve güvenli i birlefltiriyor. Güvenli havalimanlar Siemens, San Diego Uluslararas Havaliman nda güvenlik standartlar n n gelifltirilmesi için çal fl yor. Bagaj yönetiminde inovasyon CrossBelt-Tray teknolojisiyle bagaj tasnifinde yeni bir dönem bafll yor.

2 GELECEK&TRENDLER E d i t ö r Yar n n havaalan na yolculuk M. Rauf Atefl Özellikle ifl gere i ülke içi daha yo un olmak üzere çok seyahat ediyoruz. Ay içinde Konya da toplant m z vard. Konya Havaalan na giriflten itibaren ifladam ve yönetici konuklar m zla ayn konuyu tart flt k: Art k havaalanlar n n daha teknolojik ve hayat kolaylaflt r c flekilde olmas n n zaman gelmedi mi? Konya n n hakk n yemeyelim. Nispeten küçük bir Anadolu havaalan Benzer sorunlar New York ta, Londra da, stanbul da da yafl yoruz. Son dönemde ortaya ç kan güvenlik sorunlar nedeniyle, havaalanlar çok seyahat edenlerin kabusu haline dönmüfl durumda. Tek tek ve geleneksel yolla yap lan güvenlik kontrolleri insanlar bezdiriyor. Kendi ad na belirtebilirim ki, çok zorunlu ifl toplant lar d fl nda, bu nedenle seyahatlerden kaç n yorum. Ancak, Gelecek&Trendler dergisinin bu say s n okuyunca, içimden, Gelecekte daha çok seyahat edece iz diye geçirdim. Tabii bu gelece i ne zaman sat n al p, hayata geçirece imize ba l. Özellikle Siemens in Almanya n n Nurmberg yak nlar nda uygulad sisteme bay ld m. Siemens Havaalan Merkezi ad yla oluflturulan bu sanal proje, gelecekte havaalanlar n n nas l de iflece ini, güvenlik konusunun ne kadar kolayl kla, müflteri dostu bir yaklafl mla çözülece ini ortaya koyuyor. Havalimanlar yla ilgili sistem çözümlerinin tan t m n yapmak oldukça zordur. zleyenleri, istedi iniz gibi pasaport kontrolünden, bagaj kontrol sistemlerinin içinden ve uçak pistlerinden, hatta muhtemelen yüzleflmek zorunda kalacaklar karmafl k ifllemlerden geçiremezsiniz. Siemens, flimdiye kadar dünyada benzeri görülmemifl bir tesis olan tam ölçekli bir havaliman simülasyon merkezi formundaki Havaliman Merkezi çözümü ile bu sistemlerin planlanmas n, testini ve gelifltirilmesini mümkün k l yor. Cep telefonu, SMS ve biyometrik uygulamalar, gerçekten etkileyici bir tablo ortaya koyuyor. Sadece Siemens Havaalan Merkezi yaz s de il. Di er yaz ve araflt rmalar da gerçekten çok etkileyici olmufl. Biraz teknolojiye olan merak m nedeniyle her say için heyecanla sunufl yaz yorum. Bu do ru Ama konular tam hayat n içinden olunca, etkilenmemek mümkün de il Umar m siz de etkileneceksiniz. Gelecek say ya kadar hoflça kal n Sayg lar mla

çindekiler Havalimanlar için yenilikçi çözümler...4 Uçaks z havaliman...6 Dubai yüksekten uçuyor...8 Güvenli havalimanlar...10 Bagaj yönetiminde inovasyon...12 Atatürk Havaliman Siemens çözümleriyle kesintisiz çal fl yor...14 Küçük havalimanlar na büyük sistemler...17 Biyometrik pasaport kontrolü ile seyahatler daha güvenli...18 Yay nc Do an Burda Dergi Yay nc l k ve Pazarlama A.fi Murahhas Üye (CEO) Mehmet Y. Y lmaz Yay n Direktörü (Sorumlu) M. Rauf Atefl Yay n Yönetmeni Sedef Seçkin Büyük Yaz iflleri Müdürü Ebru F rat Haber Müdürü Hande Demirel Süzer Görsel Yönetmen A. Bertu Pat r Yay n Kurulu (Alfabetik s rayla) M. Rauf Atefl, Özlem Aksoy, Hande Demirel Süzer, Hüseyin Gelis, Sibel Hür, Sedef Seçkin Marka Müdürü Gökçe Aykaç Ankara dari Temsilcisi Erdal pekeflen Tel: 0 312 467 14 37-38-39 zmir Temsilcisi Ziynet Attila Tel: 0 232 463 78 30 capital@doganburda.com Yay n Türü Yerel, süreli, ayl k Bask APA Uniprint Bas m Sanayi ve Ticaret A.fi Ömerli Köyü Mevkii 34555 Had mköy- STANBUL Tel: 0 212 798 28 40 Da t m Yaysat A.fi. Tel: 0 212 622 22 22 Yönetim Genel Yay n Koordinatörü Yeflim Denizel Tüzel Kifli Temsilcisi Murat Köksal Sat fl Direktörü Orhan Taªk n Finans Direktörü Didem Kurucu Üretim Direktörü Servet Kavaso lu Reklam Grup Baflkan Cem M. Baflar Grup Baflkan Yard mc s Funda Baykal Sat fl Müdürü Özlem Güner Atefl, Emel Sönmez Teknik Müdür Nusret K r ml o lu Sat fl Temsilcileri Deniz Küçükhüseyin, Erman leri Tel: 0 212 336 53 60 (3 hat) Faks: 0 212 336 53 90 Rezervasyon Tel: 0 212 336 53 00-57-59 Faks: 0 212 336 53 92-93 Ankara Reklam Tel: 0 312 467 14 37-38 zmir Reklam Tel: 0 232 463 78 30 Hedef Sayfalar Tel: 0 212 336 53 70 Faks: 0 212 336 53 91 Maya Akar Center, Kat: 7 Büyükdere Cad. No: 100-102 34394 Esentepe/ STANBUL c Hürriyet Medya Towers 34212 Güneflli- STANBUL Tel 0 212 410 32 28 Faks 0 212 410 32 27 Capital Dergisi Do an Burda Dergi Yay nc l k ve Pazarlama A.fi taraf ndan T.C. yasalar na uygun olarak yay mlanmaktad r. Capital Dergisi nin isim ve yay n hakk Do an Burda Dergi Yay nc l k ve Pazarlama A.fi ye aittir. Dergide yay mlanan yaz, foto raf, harita, illüstrasyon ve konular n her hakk sakl d r. zinsiz, kaynak gösterilerek dahi al nt yap lamaz. DB Okur Hizmetleri hatt Tel: 0212 478 03 00 okurhizmetleri@doganburda.com DB Abone Hizmetleri hatt Tel: 0212 478 03 00 Faks: 0212 410 35 12-13 abone@doganburda.com Pazar hariç her gün saat 09.00-18.00 aras nda hizmet verilmektedir. Gelecek&Trendler 3

4 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Yenilikçi çözümler Yolcular ve bagajlar Çekici bir cazibeye sahip altyap yla uçmak çok daha kolayd r. Bir havaliman iflletmecisi olarak, kendi yerinizi, havayollar ve nakliye flirketleri kadar yolcular aç s ndan da cazip bir hale getirmeye çal flmal s n z. Yolcu trafi indeki istikrarl art fl h z, bagaj hacimlerinde de devasa bir art fla yol aç - yor. flletmeciler aç s ndan havayolu flirketleri ile onlar n acenteleri giderek daha büyük öneme sahip oluyorlar. Siemens bafllang ç proje analizlerinden, sistem entegrasyonu mühendisli ine ve kompleks projelerin anahtar teslimi çözümlerine kadar her fleyi tedarik ediyor. Kargo Siemens in kargo çözümleri sunma konusundaki uzmanl, hava kargo terminallerinde uygulad lojistik projelerindeki otuz y ll k deneyiminin eseri. Siemens uzun y llard r, tüm uluslararas düzenlemelerin ve ATA, DIN, ASTM, ISO, IEC, vb. standartlar n gerektirdi i zorunluluklar sa l - yor. Siemens Endüstriyel Çözümler ve Hizmetler, hava kargo tafl mac l nda her türlü donan m ve yaz l m çözümlerini hem tasarl yor hem de üretiyor. Bunlar flöyle s ralan yor: Sabit tafl y c sistemler (nakliye paletleri, döner tablalar, RA masalar ) Hareketli teçhizatlar (transfer araçlar, kamyon rampalar ) stifleme vinçleri, ETV ler, ULD asansörler sunan depolama sistemleri Toplama ve tasnif için çal flma alanlar (ifl istasyonlar ) Kutular, paletler ve GLP (BSS) için çok katl rafl depolar. Terminal içinde paketlenmemifl kargolar için dahili nakliye sistemleri Entegre PLC yaz l m ve donan m çözümleri BT yönetim sistemleri: Cargo Compact & Cargo Warehouse Management DART bak m ve servis araçlar Güvenlik kontrolü, X-Ray ve düflükbas nç odalar Moby R, yerellefltirme sistemleri Güvenlik Her havaliman n n vazgeçilmezi olan güvenlik konusu art k holistik bir yaklafl m gerektiren kilit bir sorun haline gelmifl durumda. Güvenilmez alanlar nokta çözümleri kullanarak adreslemekle çok az sorun çözülebilir. Bütünsel bir yaklafl m n kapsam na, fiziksel güvenlik ile bilgi güvenli i de dahil edilmelidir. Herhangi bir güvenlik ihlali tehdidinin etkin bir flekilde önlenmesi ve yönetilmesi, her tür alg lay c dan gelen sinyallerin h zl ve do ru ifllenip ifllenmemesiyle ilgilidir. Fiziksel güvenlik iletiflim a n n, bu sinyalleri tüm sistemler çökse bile acil durum merkezine kesintisiz olarak göndermesini garanti alt na almak gerekir. Ancak bir senaryonun eksiksiz bir resmi, sadece gelen sinyaller (kameralardan, hareket alg lay c lardan, görüntü oluflturuculardan, alarmlardan ve di er cihazlardan) anlam ifade edecek flekilde birlefltirilebilir ve do ru bir kapsam n içine yerlefltirilebilirse görülür hale getirilebilir. Siemens in, güvenlik bilgilerini organizasyonun bütün s n rlar dahilindeki havaliman n n operasyonel kapsam çerçevesinde birlefltirme yetene i kadar sistem entegrasyon çözümleri, ak ll iletiflim sistemleri ve gergin durumlar prosedürleri de tüm havaliman toplulu unun baflar l bir güvenlik yönetimi ve operasyonlar gayretlerinde kilit birer rol oynuyor. Binalar, odalar, PC ler, laptop lar, a uygulamalar ve telefonlara eriflimde ak ll kartlar n kullan m ile faaliyetlerin ve bilgilerin güvenli i dikkate de er ölçüde art r labilir. Bilgi yönetimi Herhangi bir havaliman n n akla gelebilecek tüm aktivitelerinin bafllang ç noktas kuflkusuz ki bilgidir. Ve bilginin elde edilmesi, üretilmesi, da t lmas ve depolanmas, ancak fiziksel a lar n çal fl r durumda tutulmas yla mümkündür. Havaliman n n her yerine bilginin da t lmas n n di er önemli araçlar ise santrallere ya da radyo vericilerine ba l telefonlar gibi iletiflim a lar ve benzeri cihazlard r. Bu tip iletiflim araçlar, en basit kurulumlardan, ses ile verinin birlefltirilmesine izin veren tafl nabilir telefonlara TETRA trunk mobil radyo ortamlar ve entegre CTI (bilgisayar-telefon entegrasyonu) uygulamalar na ve ça r merkezleri olan mükemmel dijitallefltirilmifl karmafl k a lara kadar genifl bir yelpazede tasarlanabilirler. Bilgilerin a üzerinden da t m bir kez güvence alt na al nd ktan sonra geriye da t lmas gereken bir fleyler daha kal r. Kaos yaratabilecek durumlar n ve ayn fley hakk nda birden fazla farkl veri gelmesinin önüne geçilebilmesi için, bir AODB (Havaliman Operasyonel Veriambar ) ile bilindik bir uçufl çizelgesi program n n kullan l yor olmas modern bir havaliman n n tüm havaliman toplulu u içinde dolaflan operasyonel bilgilerin muhafaza edilmesi, bak m ve da t - m n n yönetimi aç s ndan minimum bir gerekliliktir. Bir havaliman n n ihtiyaç duyabilece i tüm bilgi ve iletiflim sistemlerinin finansman yöntemleri ile bak m anlaflmalar ve hatta k smi veya tüm iflletme hizmetleri bile, kurulumun yerine bak lmaks z n Siemens taraf ndan düflük maliyetli sahip olma plan ile yat r m n k sa dönemde kendini geri ödeme garantisi çerçevesinde, opsiyonal olarak sunuluyor.

Havalimanlar için yenilikçi çözümler Havayollar ve havalimanlar günümüzün en h zl büyüyen sektörleri aras nda yer al yor. Öncelikler listesinde yolcu güvenli i ve rahatl n en tepeye koyan Siemens, dünya genelinde önde gelen havalimanlar na sundu u çözümlerle bu büyümeye katk sa l yor. Yolcular ve bagajlar Kargo Güvenlik Bilgi yönetimi Bina ve enerji altyap s Hava güvenli i altyap s ve faaliyetleri Bina ve enerji altyap s Siemens, uçsuz bucaks z sistemler ve hizmetler sunan yüksek kapasiteli bir ortak olarak, gereksinim duyaca n z her yerde size enerji veren ak ll çözümler sunuyor. Bu çözümlerin kapsam nda binan z n her köflesinin gere i kadar ayd nlat lmas, süreçlerin, kiflilerin ve aktiflerinizin zarar görmesini engelleyen sofistike güvenlik sistemleri ve yang n alarm cihazlar var. Siemens ayr ca iflletmenizi daha güvenli ve kârl yapman za yard mc olmak için tüm altyap sistemleriniz için mükemmel bak m hizmeti anlaflmalar da yap yor. Hava güvenli i altyap s ve faaliyetleri Havaliman güvenlik sorunlar n n giderek daha önemli rol oynamaya bafllad günümüz koflullar nda, Siemens ve ADB, yat r m maliyetleri özellikle düflük tutulmufl, hareket kapasitesini optimize etmek için tasarlanm fl zemin fl kland rma sistemleri de sunuyor. Siemens ve ADB taraf ndan sunulan bu sistemler, dünya genelinde 1200 den fazla havaliman ndaki hava trafi ini ve yer hareketlerini 24 saat kesintisiz, güvenli bir flekilde yönetiyor. Havac l k yer fl kland rma endüstrisinde 55 y ldan fazla tecrübesi olan Siemens/ADB, sadece, planlamadan uygulamaya ve sat fl sonras hizmetlere kadarki, projeleri profesyonel anlamda koordine etmesinden kaynaklanan deneyimine ve teknik bilgisine de il ayn zamanda gerekli elektronik cihazlar n ve enerji ünitelerinin tedarikindeki uzmanl na da güveniyor. Kendi gelifltirdi i IT sistemi ise uçufl zaman çizelgelerinin takibinde, yer hareketlerinin izlenmesinde ve apron ile terminal aktivitelerinin koordinasyonunda, planlanmas nda ve izlenmesinde önemli bir rol oynuyor. Gelecek&Trendler 5

6 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Siemens Havaliman Merkezi Uçaks z Havaliman Havalimanlar yla ilgili sistem çözümlerinin demonstrasyonunu yapmak oldukça zordur. zleyenleri, istedi iniz gibi pasaport kontrolünden, bagaj kontrol sistemlerinin içinden ve uçak pistlerinden, hatta muhtemelen yüzleflmek zorunda kalacaklar karmafl k ifllemlerden geçiremezsiniz. Siemens, flimdiye kadar dünyada benzeri görülmemifl bir tesis olan tam ölçekli bir havaliman simülasyon merkezi formundaki Havaliman Merkezi çözümü ile bu sistemlerin planlanmas n, testini ve gelifltirilmesini mümkün k l yor. Almanya, Nürnberg yak nlar ndaki Fürth e giden tali yol üzerindeki göze çarpmayan bir bina kompleksinde, dünyan n en ola and fl havaliman kurulmufl durumda. Buradaki yolcular n kimlik tan mlamalar, karmafl k biyometrik yöntemler kullan larak yap l yor. Uça a binifl kontrolünü bir SMS yaparken, bagajlar, Almanya n n en ileri bagaj yönetim sistemi ile tafl n yor. Ancak bu yolcular nereye uçuyor olabilirler ki? Ortal kta ne bir uçak, ne bir pist ne de kule var. Siemens Havaliman Merkezi (SAC), gerçek bir havaliman nda olmas gereken tüm altyap sistemlerine sahip, küresel anlamda efli benzeri bulunmayan bir simülasyon ve e itim tesisi. Bagaj tafl ma bantlar n, park yard m sistemlerini veya uçak inifl-kalk fl kontrollerini idare edebilece iniz, Londra n n Heathrow Havaliman büyüklü ündeki bu tesisi infla etmek Siemens in sadece sekiz ay - n ald. SAC, 2005 in sonlar nda iflletmeye aç ld. Müflterilerinin ço u bu tesiste sunulan hizmetleri kullanabilmek için can at yor. SAC in bafl nda bulunan Helmut Pawlischek, Ziyaret etmek isteyen y nla insan var diyor. Ço u da, farkl yeni sistemler aras ndaki iletiflimin optimize edilmesiyle paradan ve zamandan nas l tasarruf edilebilece ini ö renmek istiyor. Di erleri ise mobil bilet onaylama gibi Siemens in yenilikçi teknojileriyle ilgileniyor. Hatta s k uçanlar, havaliman na gitmeden önce bilet onaylar n yapt rabilecekleri küçük bir program cep telefonlar na yükleyebiliyorlar. Havayolu flirketi de cep telefonlar na bir SMS mesaj formunda uçufl kartlar n n barkodunu geri gönderiyor. Yolcular girifl kap s na geldiklerinde, cep telefonlar n bir okuyucu cihaza do ru tutuyor ve otomatik olarak bas lan uçufl kartlar - n al yorlar ya da yolcular n daha önce kaydedilmifl biyometrik verileriyle kimlikleri tan mlanarak uça a ka ts z eriflimleri sa lan - yor. Uzmanlar flu anda, Airbus n A380 modeli gibi 800 yolcu tafl yabilen büyük gövdeli

jet uçaklar ndaki oldukça yo un bilet onay ve kontrol ifllemlerinde kullan lmak üzere çok daha h zl çal flabilecek sistemler üzerinde de çal fl yorlar. Boston Dan flmanl k Grubu, 2015 itibar yla, pek ço u Asya daki yeni projeler olmak üzere dünyadaki toplam havaliman yat r mlar n n 200 milyar dolara ulaflaca n tahmin ediyor. Pawlischek, Ayr ca ABD ve Avrupa daki havalimanlar n n ço unda da modernizasyon kararlar verilmifl durumda diyor. Bu yat r mlar yapacak olanlar n hepsi de pürüzsüz etkileflimde bulunabilen sistemlere dayal entegre çözümler aray fl içindeler. Bu alanda Siemens dünya çap nda pazar lideri. Pawlischek, Küçük ve orta boy havalimanlar n n ço unda, say s z bilefleni optimum bir konfigürasyonda birlefltirebilecek tecrübe yok sözleriyle deneyimin önemini vurguluyor. Ancak SAC, büyük havaliman iflletmecilerine sinerjilerini nas l daha iyi kullanabilecekleri konusunda yard mc olmaktan da geri kalm yor. Nürnberg deki Endüstriyel Çözümler ve Hizmetler (I&S) in havalimanlar lojistik bölümünü yöneten ve Havalimanlar Sektörel Gelifltirme Meclisi bas n dan flman olan Günter Menden, Burada sistemlerin kendi aralar ndaki iletiflimlerinde ar za ç kmad müddetçe, en yo un anlarda bile mükemmel iflleyebilece inin demonstrasyonununu yapabiliriz diyor. Siemens havalimanlar teknolojilerinin herhangi bir kullan c s, ayn zamanda Siemens Grubu flirketlerinden birkaç n n müflterisi konumunda. Örne in bu tesiste kullan lan biyometrik yöntemler, güvenlik sistemleri ve otomasyon araçlar Siemens Bina Teknolojileri (SBT) taraf ndan sa lanm fl. Uçufl bilgi sistemleri Siemens IT Çözümleri ve Hizmetleri (SIS) enerji kayna sistemleri Siemens Enerji letimi ve Da t m (PTD), ilgili bileflenler I&S, bagaj sistemleri Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D) ve hava- Dört dörtlük bir havaliman n simüle ve optimize edebilen bir tesis olan SAC nin dünyada bir efli daha yok. Siemens Havaliman Merkezi ndeki ziyaretçiler, ister Operasyon Merkezi nde sanal olarak, isterlerse gerçek sistemler üzerinde (soldan, sa a), 3B yüz taray c s, park yard m ve bagaj yönetim sistemleri gibi yenilikleri deneyebiliyorlar. alan ayd nlatma sistemlerini yine I&S taraf ndan kurulmufl. Menden, SAC nin tüm lojistik ve altyap sistemlerini kontrol eden ve veri ak fl n sa layan Havaliman Operasyon Merkezi ndeki (AOC) 27 görüntüleme ekran na iflaret ediyor. Burada havaliman n çal fl r durumda tutmak için yap lan aktivitelerin tümü ayn anda izleniyor ve kontrol ediliyor. Böylesine karmafl k uçufl operasyonlar nda, tesis otomasyonu ve filo yönetiminden, uçufl bilgilerine ve bagaj yönetim sistemlerine kadar her fley, tek bir parametrenin de ifltirilmesiyle allak bullak olabilir. Örne in bir uça n önceden belirlenmifl vaktinden iki saat sonra inece inin anlafl lmas yla, tüm hizmet araçlar - n n yeniden yönlendirilmesi, güvenlik personelinin görev tan mlar n n yeniden yap lmas ve bagaj yönetim sistemindeki yükleme kapasitelerinin tekrardan hesaplanmas gerekir. Menden, AOC de simülasyonunu yapabilece i sinerji örneklerine iflaret ederek, AOC de tesis yönetiminden sorumlu olan kifli, otomatikman bu döngünün içindedir ve örne in binan n bir k sm ndaki s seviyesinin birkaç derece düflürülmesi gibi ani kararlar almak zorunda kalabilir diyor. H zl paletlerdeki bagajlar. E er AOC, bu havaliman n n beyni ise bagaj yönetim sistemi de ba rsaklar d r. Birkaç seviyeli tafl y c bantlar, AOC nin sadece üç metre uza ndaki büyük bir salonda sessizce süzülürler. SAC, Almanya da Frankfurt ve Münih havalimanlar ndan bile daha büyük bir sisteme sahip. Saatte 5 bin parça bagaj rahatl kla tasnif edebilmesine karfl n toplama sepetinde, adreslemekte baflar s z kald sadece birkaç tane y pranm fl bagaj bulunabilir. Pawlischek, Tam kapasitede çal flmas n simüle edebilmek için gerçek bagajlar yerine RFID etiketler kullan yoruz diyor. RFID etiketlerin içinde bagaj n gidece i yer bilgisinin tutuldu u bir çip bulunuyor. Bilet onay esnas nda, her bagaja tafl y c banttaki tepsiye yerlefltirilmeden önce bir barkod veriliyor. Bagaja verilen bu barkod sayesinde bagaj, tafl y c bant taray c kap s ndan geçerken gidece i yere göre otomatik olarak yönlendiriliyor. Bu etiket, daha üst seviyedeki bilgi teknolojilerine de bagaj n gidece i yeri rapor ediyor. Bu sistem bagaj, bir dünya rekoru olan saniyede 10 metre h z nda naklediyor. Siemens in tafl ma bantlar, 17 derecelik e imlere de mukavemet ederek bir baflka dünya rekoruna daha imza at yor. Pawlischek, Bu tip tesisler yerin alt nda çal fl rlar. Bir havaliman infla ederken elbette maliyetleri düflürmek istersiniz ve bu sebeple de toplam alandan maksimum fayday sa lamaya çal fl rs n z diyor. SAC nin tüm tafl ma bantlar n n kusursuz bir koreografi içinde çal flmas n sa lamak için bin 200 adet proksimitmite anahtar, 545 sürücü ve çok say da bagaj devrilmesini önleme anahtar kullan l yor. Bu sistem, zarif bir balete benziyor ancak iflletilme flekli ile makul kâr oranlar yla çal flan ortalama bir havaliman ndan son derece farkl. Havalimanlar daima, uçaklar n n para kazanabilecekleri tek yer olan havada olmalar n ister. Ve yolcular da, elbette bagajlar yla birlikte, gidecekleri yere en k sa zamanda ulaflmak için aktarmalar n n h zl yap lmas n bekler. Pawlischek, Geciken veya kaybolan bagajlar, maliyetlerinin yan s ra bir havaliman n n imaj na da zararl etkilerde bulunurlar diyor. Bu nedenle de bu iflte minimum aktar- Gelecek&Trendler 7

8 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Siemens Havaliman Merkezi ma süresinin (MCT) önemi çok büyüktür. Örne in Münih havaliman nda kullan - lan Siemens teknolojisi sayesinde MCT, di er bir dünya rekoru olarak, 30 dakikadan azd r. Ayr ca bagaj yönetim sistemlerinin, paradan ve zamandan tasarruf sa layabilmeleri için güvenilirlik derecelerinin de oldukça yüksek olmas gerekir. Örne- in Pekin havaliman n n 3 numaral terminalinde kullan lan Siemens teknolojileri sayesinde bu havaliman n n kapasitesi ikiye katlanarak 28 milyon yolcudan 60 milyona ç kar lacak. Gelifltirme mühendisleri, SAC in sundu u olanaklar artt rabilmek için yaz l m ve donan m aras ndaki etkileflimi iyilefltirme çabalar - n aral ks z sürdürüyorlar. Terminali, sözleflmede belirtilen tarihten önce teslim alacak olan Çin in baflkenti için baflka iyi haberler de var. Çünkü SAC, ayr ca bir müflteri e itim merkezi imkan da sunuyor. Örne in Pekin Havaliman n n düzinelerce çal flan, çeflitli senaryolar üzerinde uygulama yapabilme ve ilk tecrübelerini Güney Almanya n n Franconia bölgesindeki bu merkezde edinme flans na sahip olacaklar. SAC daki mükemmel test merkezi genellikle bir çöl kadar ss z. Ancak küresel havalimanlar günden güne daha da kalabal klafl yor. Bu durum, özellikle de güvenlik sistemleri aç s ndan önemli bir sorun olarak görülebilir. Yolcular n, bilet onay aflamas ndan uça a binifllerine kadar, kimlik tan mlamalar n n eksiksiz yap lmas ve yetkili personelin gerekli alanlara eriflim hakk n n mükemmel flekilde tespit edilmesi flart. Yüz ID si. SAC deki 3B yüz taray c - s, kimlik tan mlama iflleminin ne kadar h zl ve güvenilir yap labilece inin somut bir örne ini oluflturuyor. Bugün, ABD merkezli Viisage flirketiyle gerçeklefltirilen ortak bir iflbirli iyle pazara sunulma aflamas na gelen bu yenilikçi biyometrik kimlik tan mlama sistemi, birkaç y l önce Siemens Kurumsal Teknolojiler de çal - flan araflt rmac lar taraf ndan gelifltirilmiflti. Bu sistem, kimli i tan mlanacak kiflinin yüzünün görüntüsünün, rengarenk bir zgara fleklinde projeksiyonunun ç - kart lmas temelinde çal fl yor. Bu görüntü zgaras n kullanan bir video kameras, her insan n parmak izi kadar eflsiz olan yüzdeki belirli noktalar aras ndaki mesafeleri ölçüyor. Sonra sistemde daha önce kaydedilmifl veriler ile bu mesafeler karfl laflt r l yor. Bu teknolojiyle, 2B yöntemleri aldatabilen bafl n e im pozisyonu ya da fl kland rma seviyesi gibi yan lt c efektlerden kaynaklanabilecek hatalar tamamen önlenebiliyor. SAC nin içinde flimdilik her ne kadar bir al flverifl merkezi yoksa da planlamac lar, havalimanlar n n giderek dükkanlarla ve rekreasyon alanlar yla daha çok dolan birer e lence dünyas na dönüfltüklerinin fark nda. Pawlischek, Art k havaliman na gelen insanlar n bilet onay s ralar nda mümkün oldu unca az, ama ma azalarda ve dinlenme tesislerinde mümkün oldu unca fazla vakit geçirmeleri gerekiyor diyor. nsanlar n kendilerini güvende hissetmeleri de büyük önem tafl yor. SAC daki gelifltirme mühendisleri, potansiyel risk faktörlerini otomatikman fark edebilecek yeni izleme sistemlerinin deneylerini yap yorlar. Burada kullan lan kameral izleme sistemleri, yakalad klar görüntüleri sürekli olarak daha önceki riskli vakalardan ö rendikleri verilerle karfl laflt ran özel bir yaz l m kullan yorlar. Kameralar n arad - özel görüntülere örnek olarak, bafl - bofl b rak lm fl bir bavul ya da bay lm fl bir insan görüntüsü gösterilebilir. Ayn zamanda uçufl pistlerindeki süreçler de de ifltiriliyor. Pilotlar art k havaliman ndaki AOC taraf ndan kontrol edilen fl k-yayan diyodlarla (LED ler) iflaretlenmifl rotay izliyorlar. Uça n tekerlekleri yere ilk temas sa lad andan itibaren bir video kamera, uça filme almaya bafll yor ve bir yaz l m program da pistin sonuna kalan mesafesini sürekli hesapl yor. Bu veriler, pilotun görebilece i bir ekrana da aktar l yor. SAC ekibi, izleyenlerin güvenli ini garanti alt na almak için havaalan ayd nlatma gösterisini otoparktaki motorlu bir araç ile yap - yor. Nürnberg gerçek havaliman n n sadece birkaç kilometre uzakta oldu u düflünülürse, uzmanlar n uçaklar n yanl fl bir adrese inmemeleri için güvenlik unsuruna ne kadar önem gösterdikleri daha iyi anlafl labilir. Katrin Nikolaus Havaliman projeleri Dubai yüksekten uçuyor Siemens Grubu flirketlerinden birkaç, Dubai Uluslararas Havaliman n n geniflletilmesi çal flmalar na destek oluyor. Böylece tek bir kaynaktan bir dizi hizmet sunabilen Siemens One stratejisi, büyük ölçekli projelerde de rüfltünü ispatl yor. Dubai, gümbür gümbür geliyor. fiehrin yöneticisi Al Maktoum ailesi, bu çöl flehrini art k Avrupa, Asya ve Arap dünyas aras nda bir ticaret merkezi olarak görmek istiyor. Dubai ye her geçen gün daha fazla flirket geliyor. Geçti imiz y l, Dubai Uluslararas Havaliman n n da dikkate de er katk lar yla flehrin gayrisafi milli has las, yüzde 17 oran nda artm fl. 2004 teki yolcu say s ise 2003 e k yasla yüzde 20 artarak 21,7 milyona ulaflm fl. Dubai Uluslararas, flu anda Orta Do u nun en büyük havaliman konumunda. Üçüncü terminaliyle di er iki apron terminalinin inflas ise 2003 ten beri sürüyor. Bu arada 2.Terminal de büyütülüyor. Bir k yaslama yap labilmesi amac yla, Almanya n n Frankfurt Havaliman n n y lda 50 milyon, John F. Kennedy Uluslararas Havaliman n n ise y lda 32 milyon yolcuya hizmet verdi- ini belirtmekte fayda var.

Siemens, havalimanlar n n büyütülme projelerinde anahtar bir rol oynuyor. Birleflik Arap Emirlikleri nin resmi havac l k bürosu Sivil Havac l k Departman (DCA), Siemens in 1998 ile 2002 aras nda gerçeklefltirdi i ilk safha yenileme çal flmalar ndan son derece memnun kald. Hatta flükranlar n ifade etmek için Siemens Grubu flirketlerinden Siemens Endüstriyel Çözümler (I&S) ile Bina Teknolojileri (BT) ne bagaj yönetim sistemi, uçak pisti ayd nlatma ve bina teknolojileri ihalelerini de verdi. Emirates Havayollar n n ve Sivil Havac - l k Departman n n baflkan olan fleyh Ahmed Bin Saeed Al Maktoum, Siemens de, havaliman otomasyonu alan nda her aç dan tecrübeli bir ortak özelliklerini bulduk diyor. Ancak s ra ihale sözleflmelerini imzalamaya geldi inde sadece tecrübe ve küresel itibar yetmiyordu. DCA özellikle, Siemens One stratejisinin tek bir kaynaktan bir dizi hizmet sunabilmesi becerisinden çok etkilenmiflti. Siemens Havalimanlar Gelifltirme Kurulu Baflkan Günter Menden, Di er flirketler ihtiyaç duyduklar hizmetleri d flar dan sat n alma yoluna giderken biz grup olarak müflteri ihtiyaçlar n tespit etmek ve kapsaml tümleflik çözümler sunmak için kendi içimizde hep birlikte çal fl r z diyor. Siemens One n avantajlar, daha ilk yenileme safhas ndayken bile kendini göstermiflti. Bir projede e er daha az say da hizmet sa lay c s görev al rsa, planlamadan entegrasyona ve uygulamaya kadarki süreçler zincirinde de daha az arayüz kullan l r. Bu sayede de projelerin tam zaman nda hayata geçirilmesi ve planlanan bütçeler dahilinde kal nmas daha kolay olur. Büyük projelerde s k s k karfl lafl lan ve maliyeti de oldukça yüksek olan birbirinin dilinden anlama sorunu yaflanmaz. Bir di er avantaj ise müflteriye karfl tek bir yüz yaklafl m n n kullan lmas ndan kaynaklan r. Dubai deki Siemens I&S Havaliman Lojisti i nin genel müdürü Günter Behrend in söyledi ine göre, müflterinin tüm ihtiyaçlar n n ve sorular n n dinlenmesi için ddial bir havaliman. Dubai Uluslararas Havaliman flimdiden Orta Do u nun en büyü ü. DCA da tek bir merkezi iletiflim sorumlusu bulunuyormufl. Behrend bu durumu flöyle aç kl yor: Bu flekilde proje bilgileri hakk ndaki genel bak fl aç m z kaybetmemifl oluyoruz. nflaat sahas ndaki Siemens çal flanlar, bir sonraki projeler, iletiflim kurulacak flah slar ve karar verme hususlar hakk nda grup içindeki di er flirketlerde çal flan meslektafllar n sürekli bilgilendiriyorlar. Behrend, Kararlar n nas l al nd yla ilgili bilgilere paha biçilemez çünkü bu süreç yabanc bir ülkede çal flan bir flirket için de erlendirilmesi en zor meselelerden biridir diyor. Dünyan n en büyük bagaj sistemi. Siemens in inan lmaz baflar l Siemens One stratejisi sayesinde, 2008 in sonuna kadar sürecek ikinci büyütme aflamas kapsam ndaki büyük sözleflmelerin ihalesini de Siemens ald. Örne in I&S flu anda, y lda 1,2 milyon ton kargo yükleme kapasiteli kargo merkezinin inflas yla birlikte 3 numaral yolcu terminalinin otomatik bagaj yönetim sistemini kurmakla meflgul. Toplam uzunlu u 90 kilometreyi bulan bu sistemden daha büyü ü dünyada henüz yap lmam fl. Her iki sözleflmenin de de erleri 350 milyon Euro nun üzerinde. Uçaklara daha fazla hareket alan yaratmak için, yolcu terminallerinin tümü çöl kumunun alt na gizlenmifl durumda. I&S, bagaj yönetim sisteminin yan s ra IT sistemi ile donan m ve yaz l m sistemlerini de kuruyor. Tüm bu özellikler sayesinde yolcular n aktarma süresi 45 dakikaya kadar düflürülebilecek. DCA aç s ndan, bagaj yönetim sisteminin Siemens taraf ndan kurulmas kadar en az on y l boyunca Siemens taraf ndan iflletilmesi de çok önemliydi. Bu sözleflme, say lar 300 ile 400 aras nda de iflecek olan çal flan n 365 gün boyunca 24 saat aral ks z istihdam edilmesi anlam na geliyor. Behrend, Dünyada çok az flirket bu derece esneklik ve planlama güvenli i sa layabilir diyor. Yürütülmekte olan bu büyütme çabalar - na ra men Dubai Uluslararas Havaliman n n bir gün kapasitesinin s n rlar na ulaflaca da flimdiden çok aç k. Kargo hacmi, y lda yüzde 20 ile 30 aras nda art yor. Bu nedenle, dünyan n en büyük havaliman olmaya aday Jebel Ali Uluslararas Havaliman n n inflaat planlar na flimdiden baflland. Bu planlar n gerçekleflmesiyle ortaya bir lojistik flehri ve devasa bir serbest ticaret bölgesi ç km fl olacak. Planlara göre bu havaliman nda, uçaklar n inifl ve kalk fllar için alt adet paralel pist ile y lda 120 milyon yolcu a rlama ve 12 milyon ton kargo yükleme/boflaltma kapasitesi olacak. Gitta Rohling CAPACITYPLUS: GEÇ C TERM NALLER Baz özel durumlarda havalimanlar n n devasa ekstra ifllem yapma kapasitesine ihtiyaçlar olur. flte tam da bu noktada Siemens Havaliman Lojisti i, inovasyoncu Service CapacityPlus ürünüyle havalimanlar n n imdad na kofluyor. Siemens, bu özel durum süresince, gelen bagajlar muhafaza etme yerleri, giden yolcular için bilet onay gifleleri, bagaj yönetim sistemleri, yolcular n ve bagajlar n n korunmas için elektronik güvenlik sistemleri ve polis ile gümrük memurlar için tesisler gibi tüm standart fonksiyonlara sahip tam teçhizatl ekstra bir havaliman terminalini yoktan var edebilir. Siemens in CapacityPlan ürünü ilk defa Portekiz, Lizbon da yap lan Euro 2004 futbol flampiyonas nda kullan lm flt. O zamanlar saatte 3 bin yolcunun ifllemlerini yapabilmek için, yaklafl k 7 bin metrekarelik üstü tenteli yeni bir alan yarat lm flt. Sözleflme imzaland ktan sadece dört ay sonra CapacityPlus çal fl r durumda kurulmufl ve toplam 700 bin futbol sevdal s gelifl ve gidifllerinde hiçbir sorunla karfl laflmam flt. Gelecek&Trendler 9

10 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Havaliman güvenli i Siemens, San Diego Uluslararas Havaliman ndaki güvenlik standartlar n n gelifltirilmesine yard mc oluyor

Güvenli havalimanlar San Diego Uluslararas Havaliman, y lda 17 milyonu aflan yolcusuyla, ABD nin en yo un trafi ine sahip. Siemens, bu havaliman n n güvenlik önlemlerinin gelifltirilmesi için genifl kapsaml bir güvenlik program haz rlad. San Diego Uluslararas Havaliman (SDIA) daha çok Lindbergh Field ad yla bilinir. Ana terminalden sadece bir sokak ileride, Charles Lindbergh in 1927 de dünyada ilk defa Atlantik Okyanusu nu hiç durmaks z n geçti i Spirit of St. Louis isimli uça n n tasarland ve imal edildi i Ryan Airlines n genel müdürlük binas bulunur. Bugün bu tek motorlu uça n t pat p bir maketi, 2. Terminal in çat s nda, havaliman iflletmecilerinin tüm faaliyetlerinde ve master plan gelifltirme çabalar nda örnek ald klar teknolojik inovasyonlar n ve ç r aç c liderli in bir sembolü olarak as l duruyor. Siemens, 2006 Eylülünden bu yana, San Diego Eyaleti Bölgesel Havaliman Otoritesi nin Havac l k Güvenli i ve Kamu Emniyeti Departman ile yak n iflbirli i içinde yürüttü- ü çal flmalarla, bu havaliman n n güvenlik önlemlerini dikkate de er boyutlarda gelifltirecek genifl kapsaml bir güvenlik program haz rlamakla meflgul. mas n n bir parças olarak, anormal aktivitelerin alg lanabilmesini sa layacak geliflmifl bir analiz yaz l m n n ve son teknoloji ürünü sensör teknolojilerinin gelifltirilmesine hizmet edecek kavramsal bir plan oluflturulmas yla görevlendirildi. Zira bir güvenlik organizasyonunun, belirli bir aktivitenin ya da eylemin potansiyel maksad n, flartlar n ve konumunu gerçek zamanda anlayabilmesi veya s n fland rabilmesi için önce onu alg layabilmifl olmas gerekir. Bu, durumsal fark ndal kt r ve bir organizasyonun güvenlik pozisyonunun karmafl kl n anlayabilmenin kilit noktas d r. Genifl kapsaml ölçekte ise bu havaliman, tecrübe kazand kça ayn anda gerçekleflen birden fazla vakay yönetebilme kapasitesine katk da bulunacak flekilde, çevresini tümüyle kavrayabilme ve çevresel fark ndal k kazanma baflar s n gösterecektir. San Diego Havaliman projesinin ekibinde Yunanistan ve Los Angeles, San Diego daki Siemens Bina Teknolojileri nin kaynaklar kadar Washington D.C. deki ba ms z bir sivil havac l k dan flmanl flirketi de yer ald. Proje ekibi, 200 den fazla çoklu sensör teknolojisinin, video analiz sistemlerinin ve Command & Control platformunun, detayl bir araflt rmas n ve analizini yapt. Her ne kadar teknolojik de erlendirme aflamas projenin oldukça önemli bir bölümünü olufltursa da ekibin temel ilgi alan, operasyonlar konseptinin gelifltirilmesi ve havaliman n n güvenlik organizasyonunun operasyonel flemas ile fonksiyonel flemas aras ndaki iliflkilerin ve karfl l kl ba ml l klar n tespit edilmesi etraf nda odaklan yordu. San Diego Uluslararas Havaliman daha flimdiden, çoklu teknolojiye sahip güvenlik sistemlerini, kendi güvenlik önlemlerini ve fark ndal n oluflturacak flekilde bir Command & Control ortam tesis etmek için birbirleriyle kaynaflt r p, onlardan birer kald raç gibi faydalan yor. Bu özelli i ile de endüstrinin en ön saf nda yer al yor. Havaliman n n tam anlam yla faaliyete geçmesinin ise 2010 y l nda gerçekleflmesi bekleniyor. Alg lama = Durumsal Fark ndal k = Çevresel Fark ndal k. Siemens, Güvenlik Teknolojisi Gelifltirme Program n n ilk aflawww.usa.siemens.com@buildingtechnologies michael.dietsch@siemens.com Resimler: Schiphol Havaliman Gelecek&Trendler 11

12 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Bagaj yönetim sistemi Bagaj yönetiminde inovasyon Siemens, CrossBelt-Tray ile bagaj tasnifinde yepyeni bir kavram ortaya at yor. Bu yeni bagaj yönetimi konseptinde, valizlerin tepsiler içinde tafl nmas n n h z ve emniyet avantajlar yla, güvenilirli i defalarca ispatlanm fl çapraz bant tasnif sisteminin ekstra alan tasarrufu yaratan avantaj birlefltirilmifl oluyor. Valizlerin tek bir seviyeden girmesi ve ç kmas sayesinde, kanaldan kay p düflmeleri de engellenebiliyor. Bu yeni konsept, özellikle alan darl çeken yerlerde, yepyeni seçenekler sunuyor. Büyük havalimanlar nda, tepsi teknolojisi, bagaj yönetim sistemlerinin en önemli bileflenlerinden biridir. Tepsiler, valizlerin olabildi ince yüksek bir h zda güvenli ve hatas z bir flekilde tafl nmalar n sa larlar. Sistemdeki her bir valiz, sadece kendine has bir etiketle tan mlan r ve takip edilir. Bagajlar n yüksek h zda tafl nmas ve aktarma süresinin minimuma indirilmesi büyük ölçüde tepsi sisteminin kullan m n n baflar s na ba l d r. Bu koflul, flu anda ço u kendi uydu terminallerine sahip olan, geri kalanlar nda da bu tip terminallerin inflas na bafllanm fl merkezi havalimanlar için de geçerlidir. Çapraz bant tasnif sistemi ise uzunca bir zamand r, mallar n büyük bir h zda güvenli bir flekilde tafl y - c sistemlere yüklenip boflalt ld da t m lojisti inde ispatlam fl bir sistemdir. Siemens, bu iki teknolojiyi, kendi bagaj yönetim sistemi olan CrossBelt-Tray de birlefltirmeyi baflard. Bu bagaj yönetim sisteminde her bir tepsiye bir adet çapraz bant tak l r. Di er tepsiler gibi bu tepsiler de tekne fleklindedir ve çapraz bantlar da uygun

Siemens in CrossBelt-Tray (çapraz bantl tepsi) konsepti, tepsili bant teknolojisini çapraz bant ifllevselli iyle birlefltiriyor. olacak flekilde içbükeydir. Bu sayede tepsideki valizlerin tafl ma esnas nda yerlerinden k - m ldamamalar sa lan r. Valizin yan tarafa düflmesi için tepsinin e dirildi i eski prosedürlerin tersine, tepsiye entegre edilmifl çapraz bant, valizin tek bir düzlemde yönlendirilmesini sa lar. Valizlerin sisteme girifli, bagaj tasnif sistemlerinde genellikle tafl y c bantlar olan besleme istasyonlar arac l yla yap l r. Geleneksel sistemlerde oldu u gibi valizin, tafl ma band ndaki tepsiye tepeden b rak lmas aflamas kald r lm flt r. Bu flekilde bir tepsiye her iki yan ndan da olmak üzere saniyede 1,5 metre h z nda dinamik yükleme ya da boflaltma yap labilmektedir. Ola anüstü alan tasarrufu sa layan bu sistemde, teknik aç dan oldukça kompleks ve hataya çok aç k olan tepsinin çevrilme ifllemi ile bazen kontrol edilmesi imkans z hale gelebilen tepsi kayd rma süreçleri ortadan kald r lm flt r. Mükemmel yerleflim. Çapraz bantta, diflli bir kay fl ile transfer difllisi kutusundan Siemens, CrossBelt-Tray konseptiyle, bagaj tasnifi iflinin etkinlefltirilmesini sa layacak yepyeni bir kavram sunuyor. Bu sistemdeki tepsilere birer çapraz kay fl tak l yor. Bu sayede valizlerin, tafl ma kanallar ndan kayarak düflmelerinin önüne geçiliyor. Ayr ca sisteme tek bir düzlemden yüklenmeleri ve boflalt lmalar sa lanm fl oluyor. ibaret, tamamen mekanik bir yönlendirme sistemi kullan l r. Pasif yönlendirme olarak bilinen bu sistemde ne elektrik kayna na ne kayd rma kontaktörlerine ne de kompleks ve pahal elektrik motorlar na ihtiyaç vard r. Çapraz kay fl n hareketleri, yükleme ve boflaltma alanlar ndaki tekne k lavuzlar n n yan ndaki diflli kay fllar ile belirlenir. Yükleme ve boflaltma esnas ndaki hassas ve senkronize yap lmas gereken süreçleri, Siemens Sinamic sürücü kontrol sistemi yönlendirir. Bu tip bir malzeme yönetim teknolojileri kombinasyonu, mükemmel sistem yerleflimi imkan sa lar. Entegre edilmifl bu tafl ma ve tasnifleme teknolojisi, özellikle de alan darl çeken binalardaki sistemlerin yeniden tasarlanmas nda ve geniflletilmesinde çok kullan fll d r. Bu teknoloji ayr ca eski valiz istifleme sisteminin tasarlanmas nda da çok cazip alternatifler sunar. Valizlerin tepsilerle önce tampon bir bölgeye yerlefltirilmesi yerine depoda basit bir tafl ma band oluflturulabilir. Bu flekilde depoda bofluna yer kaplayan tepsi say s dikkate de er miktarda azalt labilir. CrossBelt-Tray, ayr ca valizlerin bilet onay giflelerinden tafl nmalar nda da kullan - labilir. K sa mesafeli bir tafl y c band, onaylanm fl valizleri terazinin arkas na yerlefltirilmifl tepsilere yükleyebilir. Ancak geleneksel tekneleri kullanan böylesi bir yerleflim, müflterilerin gözünde hiç de hofl olmayan bir manzara oluflturabilir ve de çok pahal ya patlayabilir. Buna karfl n bilet kontrol aflamas nda, tafl ma anlam nda gereksiz yer de ifltirmelerin ortadan kald r lmas, malzeme ak fl n h zland r r. Mevcut teknelerin hem a rl klar hem de ebatlar, Siemens in kulland tepsi teknolojisinde hali haz rda kullan lan sisteme uygundur. Bu durum, mevcut klasik tepsi sistemlerinin, mevcut tafl ma ünitelerini de ifltirmeye gerek kalmaks z n bu yeni teknolojiyle donat labilecekleri anlam na gelir. Böyle bir çapraz bant ve tafl ma band kombinasyonu, özellikle aralar nda uzak mesafeler olan transfer noktalar na sahip sistemlerde çok avantajl d r. Gelecek&Trendler 13

14 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Atatürk Havaliman Atatürk Havaliman Siemens çözümleriyle kesintisiz çal fl yor lk kez 1912 de askeri amaçla aç lan, 1944 y l ndan sonra uluslararas bir havaliman haline gelen Atatürk Havaliman, bugün modern yüzüyle y lda 20 milyon yolcuyu a rl yor ve oldukça yo un bir trafi e sahip. Bu yo un hava ve insan trafi ine ra men kesintisiz ve güvenli çal flmas nda ise Siemens in enerji iletimi ve da t m çözümlerinin pay büyük.

B ugün y lda 20 milyon yolcuyu a rlayan ve hava trafi inin en yo un oldu u havalimanlar ndan biri olan Atatürk Havaliman ayn zamanda modern yüzüyle Türkiye nin Avrupa ya aç lan kap s olma özelli ini de tafl yor. 1912 y l nda ilk olarak askeri amaçla aç - lan Atatürk Havaliman 1944 y l nda Chicago da imzalanan Uluslararas Sivil Havac l k Anlaflmas ndan sonra, uluslararas bir hava- liman haline geldi. Bu kararla beraber 1949 da inflaata baflland ve 1953 te tamamlanarak 1 A ustos 1953 y l nda Yeflilköy Havaliman ad yla hizmete aç ld. Liman, o günün teknolojisiyle uluslararas standartlarda bir piste, taksi yollar na, 10 bin metrekarelik modern yolcu terminaline, bak m hangarlar na, radyo al c -verici cihazlar na ve yedek enerji santraline sahipti. Ancak hava ulafl m n n geliflmesi üzerine, pist yetersiz kald ve 1968 y l nda 3 km uzunlu- unda ve 45 m geniflli inde yeni bir pist yap lmas na karar verildi. Bu pist de 1972 y l nda tamamlanarak kullan ma aç ld. 1971 y l nda Yeflilköy Havaliman için bir master plan uygulamaya konuldu. Plan, pistlerin haricinde, her biri y ll k 5 milyon yolcu kapasiteli 4 terminal binas ve mütemmimlerinden olufluyordu. Söz konusu projenin içinde yer alan D fl Hatlar Terminali 29 Ekim 1983 te iflletmeye aç ld ve 1985 y l nda kavufltu u modern görünümü ile bugünkü Atatürk Havaliman ad n ald. Sonraki y llarda, yolcu trafi inin daha da artmas yla beraber Yap- fllet-devret modeliyle yeni bir d fl hatlar terminali yap m na karar verildi. Yeni terminal, 10 Ocak 2000 de iflletmeye aç ld. Bu yeni terminal ile beraber yolcu kapasitesi y lda 20 milyon yolcuya ulaflt. De iflik ülkelerden Türkiye ye gelen turistlerin ve ifladamlar n n ilk karfl lama noktas olan Atatürk Havaliman bu görevi uzun y llard r baflar yla gerçeklefltiriyor. ç ve D fl Hatlar Terminalleri nde teknolojinin son ulaflt noktayla tasarlanan ve iflletilen altyap sayesinde tüm elektronik sistemler kesintisiz olarak çal fl yor ve hem yolcular hem de çal flan personel için hayat kolaylaflt r yor. Güçlü altyap. Yo un hava ve insan trafi ine sahip bir havaliman nda enerjinin kesintisiz ve kaliteli sa lanmas flüphesiz çok önemli. Bu anlamda Siemens Enerji letimi ve Da t m Bölümü de Atatürk Havaliman na yak fl r çözümleriyle iflletmeye destek sa lad. Yap fllet Devret modeliyle ihale edilen D fl Hatlar Terminali nin da t m sistemi tamamen Siemens çözümleri ile donat ld. Siemens in gerçeklefltirdi i projede, ar za an nda bile sistem canl iken kesici de iflimine imkan tan yan, can güvenli ini de ön planda tutan metal-clad ve vakum kesicili arabal hücrelerin kullan lmas en önemli noktalardan birini oluflturuyor. Y lda 20 milyon yolcuya hizmet veren terminalin enerji da t m sisteminin büyüklü ü göz önüne al nd nda tesisin her noktas nda enerjinin izlenmesi ve kontrol edilmesi bir zorunluluk. Bu amaçla Siemens Enerji letimi ve Da t m Enerji Otomasyonu Grubu bir uzaktan enerji izleme ve kontrol sistemi kurarak operatörlere tek merkezden sistemi iflletebilme imkan verdi. Bu enerji izleme ve kontrol sistemi iflledi i veri say s bak m ndan Türkiye de bir ilke de imza att. Sistem 11 bin ayr datay iflleyerek operatörün bilgisine sunuyor ve böylece bütün bilgilere an nda ve gerçek zamanl olarak ulaflabilme Gelecek&Trendler 15

16 HAVAL MANI TEKNOLOJ LER Atatürk Havaliman imkan veriyor. Ayr ca D fl Hatlar Terminali içinde hizmet veren ma aza ve di er sat fl noktalar n n enerji bilgileri yaklafl k 400 adet enerji analizörü üzerinden sayaç bilgisi olarak izleniyor ve ana iflletmeci taraf ndan kullan c lara faturalan yor. Kesintisiz enerji. Atatürk Havaliman n n DHMI taraf na ait da t m flebekesi de Siemens Enerji letimi ve Da t m Bölümü taraf ndan tasarland ve hizmete al nd. Bu sistem havaliman n n itfaiye, kargo ve yak t merkezi gibi can damar konumunda bulunan merkezlerinin de enerji ihtiyac n karfl l yor. Bu nedenle ana da t m sisteminde enerjinin süreklili ini sa layacak ürünler tercih edilmifl. Sistemde orta gerilim seviyesindeki enerjinin da t m için NX Plus ve NX Air tipi metal-clad, vakum kesicili ve arabal hücreler kullan ld. Vakum kesicili hücreler h zl tekrar devreye alma süreleri ile sistemin devaml l na büyük katk sa larken, patlama riski de tafl mayarak tesis güvenli inde önemli rol oynuyor. Ayr ca orta gerilim kesicisinin ar zalanmas durumunda bile sistem enerji kesintisine u ramadan kesici de iflimi yapmaya olanak sa l yor. Hücrelerin arabal olmas sayesinde de sadece 2 dakika içinde ar zal kesici yedek kesici ile de ifltirilebiliyor. Atatürk Havaliman n n hem d fl hatlar terminalinin hem de DHMI taraf na ait enerji da t m sisteminin koruma sistemi de nümerik koruma özelli ine sahip, haberleflme yapabilen rölelerden olufluyor. SIPROTEC Röle ailesine dahil olan bu röleler sayesinde hassas koruma yap larak sistem güvenli biçimde iflletiliyor. Ayn zamanda orta gerilim hücresine iliflkin bilgiler enerji izleme ve kontrol sistemine haberleflme yoluyla iletiliyor. Alçak gerilim seviyesine inildi inde de tesis için önem arz eden durum ve enerji ölçüm bilgileri; bilgi toplama üniteleri ve enerji analizörleri üzerinden gene haberleflme yoluyla merkeze gönderiliyor. Burada yetkili operatörler taraf ndan de erlendiriliyor. Ayr ca tüm sistemin tek noktadan izlenmesi amac yla bir projeksiyon sistemi kurulmufl ve olas bir ar za bilgisinin operatör kontrolünden kaçmas minimuma indirilmifl durumda. Siemens in çözümleri tüm Türkiye ye ulafl yor Siemens Enerji letimi ve Da t m Bölümü, sadece Atatürk Havaliman için de il Türkiye nin dört bir yan ndaki havalimanlar için de çözüm ve hizmet sa lad. Siemens in havaliman referanslar ndan baz lar flöyle: Ankara Esenbo a Havaliman Türkiye nin baflkenti olarak oldukça bürokratik bir flehir olma özelli i tafl yan Ankara, s k s k yabanc devletleri a rlyor. fl ve politika dünyas ndan önemli isimlerin kulland Ankara Esenbo a Havaliman da ayn Atatürk Havaliman gibi önemli bir karfl lama noktas. Geçmiflte y lda 2 milyon yolcu kapasitesine sahip olan bu havaliman tamamen yenilenen alt ve üst yap s yla art k y lda 10 milyon yolcu kapasitesine ulaflm fl durumda. Kaliteli ve kesintisiz enerji konusunda tüm havalimanlar nda oldu u gibi burada da Siemens, 8BT2 tipi metal-clad, vakum kesicili ve arabal orta gerilim hücreleri kullanarak sistemin güvenilirli ini sa lad. Siemens ayr ca nümerik koruma röleleri ve enerji analizörleri üzerinden ald bilgilerle iflletti i enerji izleme/kontrol sistemiyle de iflletmeciye büyük kolayl klar sa lad. Adnan Menderes Uluslararas Havaliman D fl Hatlar Terminali zmir in turizm potansiyeline önemli ölçüde katk sa lamas beklenen terminal sayesinde y ll k yolcu kapasitesi 5 milyona ulaflacak. Yurtd fl na aç lan kap lardan biri olacak olan zmir Adnan Menderes Uluslararas Havaliman da orta gerilim da t m sistemi ile enerji izleme ve kontrol sistemi olarak Siemens Enerji letimi ve Da t m Bölümü nün havalimanlar için özel olarak tasarlay p sundu u konsept çözümleri tercih etti. Antalya Havaliman Yaz döneminde turistlerin u rak merkezlerinden biri olan Antalya için de Antalya Havaliman hayati önem tafl yor ve en iyi hizmeti sunmay hedefliyor. Enerji sisteminin kontrolü aç s ndan da bu havaliman Siemens çözümleri ile orta ve alçak gerilim seviyelerinde bilginin tek merkezden izlenmesi ile kontrolü sa lam fl durumda. Siemens Enerji letimi ve Da t m Bölümü taraf ndan tamamlanan ve halen inflas devam eden di er havaliman projeleri aras nda Adana Havaliman, Gaziantep Havaliman, Erzurum Havaliman, Denizli Çardak Havaliman, Trabzon Havaliman bulunuyor.

AR-GE Havaliman çözümleri Küçük havalimanlar na büyük sistemler Romanya daki Sibiu flehri, 2007 de Avrupa n n Kültür Baflkenti seçilmesinden sonra turizmde bir patlama yapmaya haz rlan yor. Bu nedenle Siemens flu anda, özellikle küçük ölçekli havaliman tesislerinin ihtiyaçlar n göz önünde bulundurarak gelifltirdi i yeni bir bagaj yönetim sistemini flehrin havaliman nda kurmakla meflgul. Siemens in Sibiu flehrinde kurmakta oldu- u sistemin kurulufl felsefesinde havaliman iflletmecilerinin ileride isteyebilecekleri büyüme planlar için prefabrik modüller kullan ld ndan uzun vadede her bir tesisin büyüme aflamas için ayr ayr planlar gelifltirilmesine gerek kalm yor. Sibiu daki bagaj yönetim sisteminin önümüzdeki Ekim ay nda devreye girmesi planlan yor. Son birkaç y l içinde bu tip küçük havalimanlar n n y ll k yüzde 6 ile 11 aras ndaki büyüme h zlar yla birlikte yolcu hacimlerindeki h zl art fl sonucunda k s tl kapasitelerinin s n rlar n aflt na bile flahit olundu. U- zun vadeli projelerini hiçbir sorunla karfl laflmadan kolayl kla yapabilen büyük havalimanlar n n tersine küçük hava turizmi tesislerindeki projeleri daha k sa sürelerde planlamak ve uygulamak gerekiyor. Ayr ca küçük havalimanlar nda kurulan tüm sistemlerin bak m maliyetlerinin de düflük olmas önem tafl yor. Siemens Endüstriyel Çözümler ve Hizmetler (I&S) taraf ndan sunulan Sibaq Smart Bagaj Yönetim Sistemi sayesinde Sibiu Uluslararas Havaliman, say lar her geçen gün artan turistleri a rlama imkan na sahip olacak. Sibaq Smart n içinde on adet bilet onay giflesi, 75 metre uzunlu unda tafl y c bantlar, bir bagaj yükleme ve boflaltma ünitesi ve gelen bagajlar için iki adet atl kar nca sistemi bulunuyor. fiu anda çok büyük gözükmese de bu sistem modüler yap s n n sa lad esneklik sayesinde her türlü at l ma flimdiden haz r. Uyumlu modüller. Sibaq Smart serisinin tüm modül seçenekleri de boyut ve ifllevsellik aç s ndan birbiriyle uyum gösterecek flekilde tasarlanm fl. Bu nedenle herhangi bir bileflenin sipariflinin verilmesi, bir katalogdan seçim yap lmas kadar basit. Müflterilerin ihtiyaçlar olan modülleri, katalogdan araflt rmalar, kolayca siparifl vermeleri, prefabrik modülleri kap lar nda teslim almalar ve kendi sistemlerine entegre etmeleri son derece kolay. Daha sonra bu montaj yap lan bileflenlerin, Sibiu daki çal flanlar n kurulu tüm sistemi izleme ve kontrol edebilmelerini sa layan tek bilgisayarda çal flan WIN CC kontrol ve görüntüleme yaz l m nda tan t l p, gerekli ba lant lar n kurulmas gerekiyor. 150 bin nüfuslu Cibiu flu aralar, Romanya n n bu y l Avrupa Birli i ne girmesinin sonucu olarak havaliman na yeni bir uluslararas uçufl terminali infla çal flmalar n sürdürüyor. Bu, Siemens in, geçti imiz Mart ay nda Barselona daki 2007 Yolcu Terminalleri Fuar nda teflhir etti i Sibaq Smart System inin kuruldu u ilk havaliman. Gelecek&Trendler 17

18 AR-GE Biyometrik pasaport kontrol Biyometrik pasaport Yeni teknolojiler havalimanlar nda güvenli i de en üst düzeye tafl yor. Siemens in gelifltirdi i biyometrik pasaport kontrolü sistemi, seyahatleri çok daha güvenli hale getiren en son yeni uygulamalardan. kontrolü ile seyahatler daha güvenli Siemens'in, Avusturya'n n Graz flehrinde bulunan Biyometri Merkezi'nde gelifltirilen "Biyometrik Pasaport Kontrolü" sisteminde, pasaport üzerine içerisinde parmak izi ve foto raf bilgilerini içeren kiflisel bilgiler depolanm fl küçük bir çip yerlefltiriliyor. Bu çipler pasaport sahibinin do um tarihi ve isim bilgileri gibi kiflisel bilgilerinin yan s ra, s n r geçifl noktalar na yerlefltirilmifl olan özel taray c ekipmanlar ile okunabilen parmak izi ve foto raf bilgilerini de bulunduruyor. Seyahat eden kiflinin taray c taraf ndan okunan parmak izi bilgileri ve dijital kamerayla an nda çekilen foto raf çip içerisinde bulunan bilgilerle karfl laflt r larak gerekli kontroller maksimum güvende sa lanm fl oluyor. Kamera sistemi taraf ndan kontrol edilecek olan kriterlerden sadece birisi ise her kiflide farkl olan gözlerin yüz üzerindeki konumu oluyor. Avrupa'da yayg nlafl yor. Pasaport kontrol noktalar nda okunan verilerin seyahat eden kiflinin foto raf yla karfl laflt r larak kimlik do rulamas yap lmas sayesinde sahte pasaportla geçifl yap lmas n imkans z hale getiren sistem, Avrupa'n n birçok ülkesinde uygulan yor. Güvenlik alan nda sa lad önemli yenilikler ile sektörde ad ndan söz ettiren Siemens, Çek Cumhuriyeti'ne IT çözümleri ve servisleri ile e-pasaportlar n üretilmesi konusunda da yard mc olacak çözümler sa l yor. Bu çerçevede, Çek Cumhuriyeti ndeki 230 pasaport kontrol noktas, yaklafl k 600 foto raf stand, pasaport taray c makineler, yaz - c lar ve gerekli di er bilgi teknolojisi sistemleri Siemens ile donat ld.

http://www.siemens.com.tr/gelecekvetrendler/