HEPATİT B İNFEKSİYONUNDA TANI VE TEDAVİ



Benzer belgeler
VİRAL HEPATİTLER 5. Sınıf Entegre Ders. Prof. Dr. Fadıl VARDAR Prof. Dr. Sema AYDOĞDU

Kronik Hepatit B li Hastanın Güncel Tedavisi. Dr. Yaşar BAYINDIR Malatya-2013

KRONİK HEPATİT B (Olgu Sunumu) Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Ün. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hst. Ve Kl. Mik. AD.

Kronik Hepatit B li Hastanın Güncel Tedavisi

HBV Reaktivasyonunda Rehber Önerileri

HEPATİT DELTA Klinik Özellikler, Tanı ve Tedavi. Prof. Dr. Mustafa Kemal ÇELEN Diyarbakır

SUT HEPATİTLERİ NASIL TEDAVİ EDİYOR? Doç. Dr. Cemal Bulut Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Dünyada 350 milyonun üzerindeki hepatit B taşıyıcısının %50 sinden fazlasında infeksiyon perinatal yolla kazanılmıştır.

Akut ve Kronik Hepatit B Aktivasyonunun Ayrımı. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

DOÇ. DR. GÜNAY ERTEM S. B. Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Dr. Hüseyin Tarakçı. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

KRONİK HEPATİT B OLGUSU

KRONİK HEPATİT B DE KİME TEDAVİ? Dr. Fatih ALBAYRAK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

İMMUNSUPRESE HASTALARDA PROFİLAKSİ

Tedavi Ne Zaman Yapılmalı Ne Zaman Yapılmamalı?

Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı. Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

HEPATİT B İNFEKSİYONU. Dr. Bilgehan Aygen

SUT HEPATİTLERİ NASIL TEDAVİ EDİYOR?

Enfeksiyon Bakıs Ac ısı ile Biyolojik Ajan Kullanımı. Rehberler Es lig inde Hasta Yo netimi

AKUT VİRAL HEPATİT TEDAVİSİNDE ORAL ANTİVİRALLERİN YERİ DOÇ.DR.MUSTAFA KEMAL ÇELEN DİCLE ÜNİVERSİTESİ SAPANCA

HEPATİT B İNFEKSİYONUNDA TANI VE TEDAVİ

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

Kronik Hepatit B li Hastalarda Oral Antiviral Tedavilerin Değerlendirilmesi

KRONİK HEPATİT B TEDAVİSİ

Kronik Hepatit B Tedavisi Zor Olgular

Hepatit B Hasta Takibi Nasıl Yapılmalı?

Dr Gülden ERSÖZ Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Olgularla Hepatit B tedavisi. Uz.Dr. Alpay Arı İzmir Bozyaka Eğitim ve araştırma Hastanesi

Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu. Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

Olgu sunumları ile KRONİK HEPATİT B 14. ULTRASONOGRAFİ EŞLİĞİNDE UYGULAMALI KARACİĞER BİYOPSİSİ KURSU, VHÇG, Mersin, 2015

KRONİK HEPATİT B DE GÜNCEL TEDAVİ. Doç.Dr.Beytullah YILDIRIM Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

HBV-HCV TRANSPLANTASYON. Dr Sevgi Şahin Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi

TÜRKİYE VİRAL HEPATİTLER TANI VE TEDAVİ KILAVUZU 2017

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Kronik Hepatit B Tedavisinde Güncel Durum

Kronik Hepatit B Tedavisinde Zor Vakaların Yönetimi. Uz. Dr. Eyüp Arslan

Gebelikte Tespit Edilen HBV İnfeksiyonunda Yaklaşım

KRONİK VİRAL HEPATİT B TANI VE TEDAVİ REHBERİ...5

Kronik Hepatit B Tedavisi

GEBELERDE KRONİK HEPATİT B TEDAVİSİ. Doç. Dr. Sabahattin Ocak Mustafa Kemal Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları AD

HEPATİT DELTA VİRÜS İNFEKSIYONUNUN KLİNİK, TANI VE TEDAVİSİ

KRONİK BÖBREK HASTASINDA (HBV) TEDAVİ PROTOKOLU NASIL OLMALIDIR?

Hemodiyaliz olgularında hepatit enfeksiyonu ve önlenmesi. Dr Hayriye Sayarlıoğlu, KSÜ, Nefroloji, Kahramanmaraş

KRONİK HEPATİT B ve LAMİVUDİNE PRİMER DİRENÇ Dr. Bilgehan Aygen

Uzm. Dr. Burcu Uysal Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kırşehir

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

KHB OLGU SUNUMLARI Dr. Bilgehan Aygen

HEPATİT (SARILIK) Dr. Sabiye AKBULUT Gastroenteroloji Uzmanı 28.Temmuz.2015

VİRAL HEPATİTLER. Dr. Selim Bozkurt. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Uzm. Dr Fatma Yılmaz Karadağ

HIV ve HCV KOİNFEKSİYONU OLGU SUNUMU

Kronik Hepatit B de Lamivudin ve Telbivudin. Dr. Şükran Köse

Kronik HCV İnfeksiyonlarında Güncel Tedavi Yaklaşımları Dr. Kaya Süer

Doç.Dr. Funda Şimşek. SBÜ Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi

DR GÜLE ÇINAR AYDIN AFYONKARAHİSAR DEVLET HASTANESİ

Kronik Hepatit B ve C takibinde öze hasta grupları İnteraktif Vaka Sunumu

Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Hepatit B de atipik serolojik profiller HBeAg-antiHBe pozitifliği. Dr. H. Şener Barut Gaziosmanpaşa Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve KM AD

Akut Hepatit C Tedavisi. Dr. Dilara İnan Akdeniz ÜTF, İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mikr AD, Antalya

Kronik Hepatit C Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar

OLGU SUNUMU. Nesrin Türker

Olgu Yaşında Erkek hasta Genel Cerrahide operasyon geçiriyor Önceki yıllarda damariçi uyuşturucu kullanımı öyküsü var Preop istenen tetkiklerde

Yrd.Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Uzm. Dr. Altan GÖKGÖZ Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şanlıurfa

Kronik Delta Hepatiti Tanı ve Tedavi

ÖZEL VAKALARDA KRONİK B HEPATİT TEDAVİSİ. Uzm.Dr. Saadet Yazıcı

İmmünosüpresyon ve HBV Reaktivasyonu. Prof.Dr. Selim Gürel Uludağ Üniversitesi Gastroenteroloji B.D.

İmmünosüpresif Tedavi Başlanacak Olguda Hepatit B Tedavisi

VİRAL HEPATİTLERİN EPİDEMİYOLOJİSİ HAV enfeksiyonu HBV enfeksiyonu İMMUNSUPRESİF HASTALARDA TARAMA TESTLERİ VİRAL REAKTİVASYON İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ

GEBELİK ve HEPATİT B. Dr.Nazlım AKTUĞ DEMİR

KRONİK VİRAL HEPATİTLER

Eyvah iğne battı! Ne yapmalıyım? Acil Uzm. Dr. Esra Kadıoğlu Giresun Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi

NESRİN TÜRKER İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ VE ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

GEBELİK ve HBV Enfeksiyonu Sanal Vakalarla İnteraktif. 6 Eylül Prof. Dr. Erol Avşar

Karaciğer Transplantasyonu Olgularında Hepatit B Tedavisi

Farklı Tedavilerle Başarısızlık Yaşanmış Kronik Hepatit B Olgusu. Dr. Deniz Özkaya Karşıyaka Devlet Hastanesi- İZMİR KLİMİK-2015

HBsAg KANTİTATİF DÜZEYİ İLE HEPATİT B nin KLİNİK- VİROLOJİK-SEROLOJİK DURUMU ARASINDAKİ İLİŞKİ *

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık

Prof. Dr. Haluk ERAKSOY İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var

KRONİK VİRAL HEPATİT B TANI VE TEDAVİ REHBERİ...5

REHBERLER: TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLAMALI? Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Kronik Hepatit B: Tanı ve Tedavi

İmmünosüpresif Tedavi Başlanacak Olguda Hepatit B Tedavisi. Dr. Zerrin AŞCI Afyonkarahisar Devlet Hastanesi

HBE ANTİJEN NEGATİF KRONİK HEPATİT B Lİ HASTALARDA LAMİVUDİN TEDAVİSİNİN ETKİNLİĞİ. Dr. Yusuf BOZKUŞ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK TEZİ

İnaktif HBsAg taşıyıcılığı. Ali MERT İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD ( )

DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMALARI VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlarda Tanı

KARACIGER HASTALIKLARI TANISI, TEDAVISI, ÖNLENMESI - HASTA VE HASTA YAKINLARI IÇIN BILGI

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI

GEBELERDE HEPATİT B YÖNETİMİ PROF. DR. MUSTAFA KEMAL ÇELEN 2015 KLİMİK/ANTALYA

HEPATİT DELTA Epidemiyoloji ve Tedavi. Prof. Dr. Mustafa Kemal ÇELEN Diyarbakır

HEPATİT B DE GÜNCEL LİTERATÜR

HCV/HBV Koinfeksiyonu. Uz. Dr. Ali ASAN Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

KRONİK VİRAL HEPATİT B TANI VE TEDAVİ REHBERİ... 5

Transkript:

HEPATİT B İNFEKSİYONUNDA TANI VE TEDAVİ Kimler olası hepatit B enfeksiyonu yönünden incelenmelidir? Yüksek ve orta endemisiteye sahip bölgelerde doğan ve bu bölgelerden evlat edinilen kişiler, HBsAg pozitif kişilerle cinsel temasta bulunanlar, HBsAg pozitif kişilerin 1. derece akrabaları, HBsAg pozitif kişiyle aynı evde yaşayanlar, İntravenöz ilaç kullanma alışkanlığı bulunan kişiler, Birden çok cinsel partneri bulunan ve cinsel yolla geçen hastalık öyküsü bulunanlar, Homoseksüeller, Hapishanelerde yaşayan kişiler, Kronik ALT ve AST yüksekliği bulunan kişiler, HCV ya da HIV ile enfekte kişiler, Diyaliz hastaları, Tüm gebe kadınlar, Sık kan ve kan ürünleri alanlar, Kan ve kan ürünleri ile mesleği nedeniyle sık sık temas eden meslek sahipleri, İmmün yetmezliği bulunanlar veya uzun süre immün süpressif tedavi görenler Serumunda HBsAg pozitifliği saptanan bir hastada öncelikli olarak neler yapılmalıdır? Ayrıntılı anamnez alınmalı ve fizik muayene yapılmalıdır. Karaciğer hastalığı ve hepatosellüler kanser (HSK) açısından aile öyküsü sorgulanmalıdır. Karaciğer hastalığı varlığını gösterecek ALT, AST, ALP, GGT, Total bilirubin, Direkt bilirubin, Total protein, albümin, protrombin zamanı ve tam kan sayımı çalışılmalıdır. HBV replikasyonu ve akut-kronik ayrımı için serolojik testler (Anti-HBc IgM ve IgG, HBeAg, anti-hbe, HBV DNA) yapılmalıdır. Karaciğer hastalığına neden olabilecek diğer nedenler araştırılmalıdır. Koenfeksiyon olasılığı nedeniyle anti-hcv, anti-hdv ve anti-hiv çalışılmalıdır. Hepatit A bağışıklığının belirlenmesi için Anti-HAV IgG araştırılmalıdır. Üst batın ultrasonografisi yapılmalıdır. Akut hepatit B (AHB) enfeksiyonu nasıl tedavi edilmelidir? Akut HBV enfeksiyonu semptomatik veya asemptomatik olabilir. Olguların büyük kısmı anikterik ve/veya asemptomatik seyrettiği için genellikle akut dönemde saptanamamaktadır. Klinik bulgu veren olguların da büyük bir kısmı hastaneye yatırılmadan izlenebilir. Akut HBV enfeksiyonunda özgün bir tedavi bulunmayıp semptomlara yönelik destek tedavisi yapılmalıdır. Hastalara istirahat önerilir. Diyet kısıtlamasına gerek yoktur. Klinik ve biyokimyasal iyileşme sağlanıncaya kadar alkol alımının yanı sıra; başta analjezik, trankilizan ve sedatifler olmak üzere hepatotoksik ilaç kullanımı yasaklanmalıdır. Ciddi kusması olan olgulara metoklopramid ve sıvı-elektrolit desteği yapılmalıdır.

İmmun yetersizliği olmayan, akut hepatit B enfeksiyonlu hastalarda nükleozid analogları kullanılmamalıdır. Ciddi bulantı, kusma, mental durum değişikliği, hepatik ensefalopati kliniği olan olgular; biyokimyasal olarak bilirubin düzeyi 15-20 mg/dl'nin, protrombin zamanı 17 saniyenin üzerinde olanlar, protrombin zamanı ve bilirubin değerleri 2-3 hafta boyunca stabil seyrederken transaminazlarda hızlı düşüş gösteren olgular hastanede yatırılarak izlenmelidir. Akut hepatit B enfeksiyonu sırasında ALT izlemi hangi sıklıkta yapılmalıdır? ALT, AST, alkalen fosfataz, bilirubin düzeyleri ve protrombin zamanı hastanede yatış süresince haftada bir kez bakılmalı; daha sonra değerler normale dönünceye kadar 2 4 haftada bir takip edilmelidir. Akut fulminan hepatit B enfeksiyonu nasıl tedavi edilmelidir? Akut Fulminant B hepatiti, sarılık ve koagülopatiyle birlikte karaciğer fonksiyonlarının hızla bozulması ve hepatik ensefalopatinin varlığıyla tanımlanan bir klinik tablodur. Hasta mutlaka yoğun bakım ünitesinde izlenmeli ve bir an önce en yakın karaciğer transplantasyonu yapılabilecek merkeze sevki planlanmalıdır. Karaciğer transplantasyonu yapılamayanlarda mortalite yüksektir. İnaktif HBsAg taşıyıcılarında izlem nasıl olmalıdır? İnaktif HBsAg taşıyıcıları Tanım: 1. HBsAg+ > 6 ay 2. HBeAg-, anti-hbe+ 3. Serum HBV DNA < 2.000 IU/ml (<10 4 kopya/ml) 4. Normal ALT/AST 5. HDV nin negatif olması İzlem: Türkiye de yaşayanlarda ALT normal değeri ile geniş çaplı çalışma sonuçları elde edilene kadar, ALT düzeyi için sınır değer olarak, çalışan yöntemin referans aralıklarının kullanılması önerilir. Hastalar ilk yıl 3 ay arayla ALT yönünden izlenmelidir. ALT seviyesi normal ise 6-12 ayda bir ALT ve HBV DNA düzeyi ölçülmelidir. Hepatosellüler kanser (HSK) için izlem yapılmalıdır. Transaminazlarda yükselme saptanırsa HBV-DNA bakılmalıdır. Kronik hepatit B enfeksiyonunda kimler tedavi edilmelidir? 1-HBeAg pozitif Hastalar ALT seviyesi normalin iki katını aşan hastalar spontan HBe Ag serokonversiyonu yönünden altı ay izlenir ve altı ay sonunda ALT hala yüksek, HBV-DNA 20.000 IU/ml (10 5 kopya/ml), karaciğer biyopsisinde nekroinflamatuvar aktivitesi 4 ve/veya fibroz 2 (Ishak) ise tedavi düşünülür.

ALT seviyesi normal ile iki kat arasında olan hastalar 35-40 yaş üzerinde ise biyopsi yapılmalı ve nekroinflamatuvar aktivitesi 4 ve/veya fibroz 2 olanlar tedavi edilmelidir. ALT seviyesi normal olan olgularda 3-6 ayda bir ALT kontrolü, 6-12 ayda bir HBeAg kontrolü yapılır. 2-HBeAg negatif Hastalar HBeAg negatif, HBV DNA seviyesi 2.000 IU/ml (10 4 kopya/ml), biyopside kronik hepatit bulunan (HAI 4 ve/veya fibroz 2) ALT normal ya da yüksek hastalar tedavi edilmelidir. 3-Siroz hastaları Kompanse sirozu olan hastalar ALT düzeyinden bağımsız olarak, HBV DNA seviyesi 2.000 IU/ml ise tedavi edilmelidir. Kompanse siroz hastalarında ALT yüksek ise diğer nedenler dışlandıktan sonra HBV DNA > 50 IU/ml ise tedavi edilmelidir. Dekompanse sirozu olan hastalar HBV DNA > 50 IU/ml ise tedavi edilmelidir.. 4-Ekstrahepatik bulguları olan hastalar Hepatit B enfeksiyonuna bağlı ekstrahepatik hastalığı olanlarda, aktif HBV replikasyonu varsa antiviral tedavi düşünülmelidir. Kronik hepatit B'de tedaviye yanıt kriterleri nelerdir? Kronik hepatit B de tedavi yanıtı için kullanılan çeşitli göstergeler; biyokimyasal yanıt, serolojik yanıt, virolojik yanıt, histolojik yanıt ve tam yanıttır (Tablo 1). Tablo 1. Tedavi Yanıtı Tanımlamaları Yanıt Tanım Primer yanıtsızlık: Tedavinin 12. haftasında, HBV DNA düzeyinde < 1 log IU/ml azalma olmasıdır. Kısmi virolojik yanıt: Nükleoz(t)id tedavisi verilen olgularda ise tedavinin 24. haftasında da HBV DNA düzeyinde > 1 log IU/ml azalma olması fakat real-time PZR ile saptanabilir düzeyde olmasıdır. Virolojik yanıt: Serolojik yanıt: Biyokimyasal yanıt: Histolojik yanıt: Tam yanıt: Tedavi Sonu Yanıt: İnterferon tedavisi alan olgularda tedavinin 24. haftasında HBV DNA düzeyinin < 2.000 IU/ml olması, nükleoz(t)id tedavisi verilenlerde ise tedavinin 48. haftada HBV DNA nın real-time PZR ile saptanmayacak düzeye inmesidir (<50 IU/ml). HBeAg pozitif olguda HBeAg serokonversiyonunun olmasıdır. Serum ALT seviyesinin normal aralığa gerilemesidir. Histolojik aktivite indeksinde, tedavi öncesine kıyasla, en az 2 puanlık azalma ve tedavi öncesi biyopsideki fibroz skorunda belirgin iyileşme olmasıdır. Biyokimyasal ve virolojik yanıtla birlikte HBsAg nin kaybolmasıdır. Tedavi bitiminde elde edilen yanıttır.

Kalıcı Yanıt: Tedavi kesildikten 6-12 ay sonra elde edilen yanıttır. KHB enfeksiyonunun tedavisinde kullanılan ilaçlar, ilaçların dozları ve tedavi süresi ne olmalıdır? Kronik hepatit B tedavisinde, standart interferon alfa-2a ve 2b, pegile interferon alfa-2a ve 2b, lamivudin, adefovir, entekavir ve tenofovir ülkemizde mevcut olan ve kullanım onayı almış ilaçlardır (Tablo 2). Tablo 2. Kronik Hepatit B Tedavisinde Kullanılan İlaçların Dozu ve Süresi İlaç Doz Süre Peginterferon alfa-2a 180µg /haftada bir kez 48 hafta Peginterferon alfa-2b 1.5 µg/kg haftada bir kez 48 hafta Lamivudin 100 mg/gün En az 1 yıl* Adefovir 10 mg/gün En az 1 yıl* Entekavir 0.5 mg/gün En az 1 yıl* 1.0 mg/gün** Tenofovir 300 mg/gün En az 1 yıl* * HBeAg poztif olgularda tedavi AntiHBe oluştuktan sonra en az 6-12 ay sürdürülür. HBeAg negatif olgularda tedavi süresi belirsizdir. **Lamivudin refrakter veya lamivudine dirençli hastada Pegile interferon alfa, entekavir ve tenofovir HBeAg pozitif ve HBeAg negatif olgularda ilk seçenek ilaçlardır. ALT düzeyi > 3x ve HBV DNA < 10 7 IU/ml ise pegile interferon ve nükleoz(t)id tedavisine yanıt oranı yüksektir ALT < 2x ve HBV DNA > 2x10 7 IU/ml ise pegile interferon tedavisine yanıt oranı düşüktür. Pegile interferon ve Nükloeoz(t)id analoglarının başlıca avantaj ve dezavantajları tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3. Pegile İnterferon Alfa ve Nükleoz(t)id Analoglarının Başlıca Özellikleri Pegile interferon alfa Nükleoz(t)id analogları Tedavi süresi Belirgin Belirgin değil Direnç Yok Var HBsAg, HBeAg Daha yüksek Daha düşük serokonversiyonu Kullanım şekli Parenteral Oral Yan etki Daha fazla Daha az

Kompanse sirozda tedavi ne olmalıdır? Tedavide entekavir veya tenofovir ilk seçenek ilaçlardır. Lamivudin yüksek dirençden dolayı ilk tercih olmamalıdır. Pegile interferon lökosit ve trombosit değerleri normal olan ileri fibrozlu ya da iyi kompanse sirozlu hastalarda yakın izlemle verilebilir. Hepatik alevlenme ve buna bağlı dekompansasyon yönünden dikkatli olunmalıdır. Dekompanse sirozda tedavi ne olmalıdır? Transplantasyon için ilgili merkezle işbirliği içinde çalışılmalıdır. Lamivudin, adefovir, entekavir tedavisi uygulanabilir. APASL, referans Pegile interferonlar kontrendikedir. Tedavi takibinde ve tedaviden sonra HBV DNA, ALT düzeyleri hangi sıklıkta izlenmelidir? Pegile interferon alfa alan hastalar: İlk hafta sonunda, birinci ayda, üçüncü ayda ve daha sonra üçer ay arayla ALT ve diğer karaciğer enzimleri ve tam kan sayımı yapılmalıdır. Tedavi süresince her 3-6 ayda bir, tedavi bitiminde ve tedavi kesildikten sonra her 6 ayda bir HBV DNA bakılmalıdır. Nükleoz(t)id analogu kullanan hastalar: Tedavi süresince ALT takibi üçer ay ara ile yapılmalıdır. HBV DNA düzeyleri her 3-6 ayda bir bakılmalıdır. Tedavi kesildikten sonra ilk üç ay boyunca ayda bir ALT ve 3. ayda HBV DNA ölçümü yapılabilir. 3. aydan sonra 3-6 aya ara ile ALT, 6 ay ara ile HBV DNA ölçümü yapılabilir. Kronik hepatit B enfeksiyonu tedavisi sırasında antiviral direncin izlemi nasıl olmalıdır? Direnç ile ilgili tanımlar tablo 4 de verilmiştir. Virolojik kırılma saptanan olgularda direnç genotipik olarak araştırılmalıdır. Daha önceden tedavi almamış hastalarda direncin araştırılmasına gerek yoktur. Tablo 4. Direnç Tanımları Tanım Virolojik kırılma (breakthrough) Genotipik direnç: Fenotipik direnç: Özellik Antiviral tedavi alan olgularda, virolojik yanıt sonrası, HBV DNA düzeyinde >1 log (10 kat) IU/ml artış olması Nükloez(t)id analoglarına karşı direnç ile ilgili mutasyonların saptanması Saptanan mutasyonla birlikte tedavide kullanılan nükleoz(t)id analoguna karşı duyarlılığın azaldığının in-vitro gösterilmesi Antiviral ilaç başlanan hastalara 3-6 ay ara ile HBV-DNA ölçümü yapılır. Aşağıdaki durumlarda direnç geliştiğinden şüphelenilir

1. Antiviral tedavi başlanan ve başlangıçta yanıt sağlanan hastada tedavi devam ederken HBV-DNA düzeyinde >1 log IU/ml artış 2. Antiviral tedavi başlanan ve başlangıçta yanıt sağlanan hastada tedavi devam ederken ALT değerinde yükselme 3. Klinik kötüleşme: Ciddi alevlenme sonucu, ilerleyici karaciğer hastalığının gelişmesi 4. HBV DNA polimerazdaki mutasyonların gösterilmesi Kronik Hepatit B enfeksiyonunda Antiviral ilaç kullanımı sırasında direnç gelişmesi halinde izlenecek yol ne olmalıdır? Öncelikle ilaç tedavisine uyum sorgulanmalıdır. Yeni bir ajan başlanmadan önce her hastaya uyumsuzluk ile dirençli virüslerin ayırt edilmesi için antiviral direnç düşünülen olgularda direnç mutasyonları araştırılmalıdır. Tedavi değişikliği gecikmeden yapılmalıdır. Antiviral direnç saptana olgularda çapraz direnç göstermeyen farklı bir nükleoz(t)id analoguna geçilmesi veya mevcut tedaviye eklenmesi önerilmektedir (Tablo 5). Tablo 5. Antiviral Dirençte Tedavi Yaklaşımı Direnç Yaklaşım Lamivudin Tenofovir eklenir Entekavire geçilir* Adefovir (lamivudin naiv) Entekavire geçilir veya eklenir Lamivudin eklenir Adefovir (lamivudin dirençli) Tenofovire geçilir Entekavir Tenovire geçilir veya eklenir * Direnç risk yüksek Tedaviye yanıtsız (direnç olmaksızın) KHB enfeksiyonlu hastalarda strateji ne olmalıdır? Uygulanan tedaviye yanıt vermeyen olgularda kullanılan ilaca direnç saptanmamışsa öncelikle tedavi uyumu araştırılmalıdır, uyum sorunu yoksa başka bir ilaca geçilebilir (Tablo 6). Nükleoz(t)id tedavisine yanıt alınamayan olgularda pegile interferon ile tedavi başarısı düşüktür.????? Tablo 6. Tedavi Yanıtsız Olgularda Yaklaşım Uygulanan Tedavi Pegile interferon alfa Lamivudin Adefovir Entekavir Tenofovir Yaklaşım Entekavir, tenofovir Pegile interferon, entekavir, tenofovir Pegile interferon, entekavir, tenofovir Pegile interferon, tenofovir Pegile interferon, entekavir Direnç gelişmeksizin konvansiyonel interferon, pegile interferon alfa, lamivudin, adefovir, entekavir ve tenofovirin erken kesilmesi sonucunda yanıtsızlık olan olgularda tedavi ne olmalıdır?

Aynı ilaçla ya da bu endikasyonda ilk seçenek olan farklı bir ilaçla tekrar tedavi Başlanabilir Kronik hepatit B enfeksiyonunda kombine tedavinin yeri nedir? Naiv hastalarda pegile interferon alfa + lamivudin tedavisinin kronik hepatit B de pegile interferon monoterapisine üstünlüğü gösterilmemiştir. Antivirallerin kombinasyonlarının direnç gelişme sıklığını azalttığı bildirilmiştir. Kronik hepatit B enfeksiyonu tedavisi maliyet-etkin midir? Kronik hepatit B, siroz, karaciğer yetersizliği ve hepatosellüler karsinom gibi yüksek morbidite ve mortaliteli komplikasyonlar ile sonlanabileceğinden, KHB tedavisi maliyetetkindir Hemodiyaliz tedavisi gören kronik hepatit B (KHB) enfeksiyonlu hastalar nasıl tedavi edilmelidir? Tolerans güçlüğü sebebi ile interferon tedavisi iyi bir seçenek değildir. İlk seçenek lamivudin olabilir. Lamivudin dirençli olgularda optimal tedavi ile ilgili yeterince veri yoktur. Adefovir nefrotoksik olduğundan reziduel renal fonksiyonu olan hastalarda kaçınılmalıdır. Lamivudin ile direnç sorunu göz önüne alındığında direnç gelişme olasılığı daha düşük olduğu için renal transplantasyon adaylarında ilk seçenek entekavir olabilir. Renal yetmezliği olanlarda tenofovir dikkatli kullanılmalıdır. Tüm antiviral ajanlar için doz kreatinin klirensine göre ayarlanmalıdır. Böbrek transplantasyonu sonrası KHB enfeksiyonlu hastalar nasıl tedavi edilmelidir? Renal transplantasyon yeni yapılmakta ve hasta inaktif taşıyıcı ise ilk yıl 3 ayda bir, daha sonra 6 ayda bir HBV DNA takibi yapılır. HBV DNA pozitif olduğunda ilk tercih, entekavir olabilir. Adefovirin potansiyel nefrotoksisitesi göz önünde tutulmalıdır. Hangi antiviral ajan tercih edilirse edilsin, kreatinin klirensine göre doz ayarlaması yapılmalıdır. Tedavi başlanmış hastalar her 3-6 ayda bir HBV DNA düzeyi ile takip edilir. Renal transplantasyon sırasında HBV DNA (+) hastalara ise profilaktik antiviral tedavi başlanmalıdır. Sadece antihbc + olan hastalar ALT ile takip edilir. ALT yüksekliği saptandığında HBV DNA istenir. HBV DNA + gelir ve ilerleyici artışı gösterir ise entekavir başlanır. Renal transplantasyon yapılalı uzun süre olmuş ve o zamana kadar herhangi bir antiviral tedavi yapılmamış hastalarda tedavi kararı, immunsupresyon sebebi ile ALT düzeyi yanıltıcı olabileceğinden HBV DNA ve karaciğer histolojisi göz önünde tutularak verilmelidir. Lamivudin başlanmış ve tedavi altında iken direnç gelişmiş hastalarda tedaviye adefovir eklenmelidir. Pegile interferon alfa böbrek transplantasyonu hastalarında kullanılmamalıdır.

Karaciğer transplantasyonu adayı KHB enfeksiyonlu hastalar nasıl tedavi edilmelidir? Transplantasyon listesinde olan ve PCR ile HBV-DNA pozitifliği saptanan tüm kronik HBV hastalarına mutlaka tedavi başlanmalıdır. Tedavide nükleoz(t)id analogları kullanılmalıdır. Adefovirin nefrotoksisitesi göz önünde bulundurulmalıdır. Entekavir yüksek antiviral etkinliği ve direnç gelişme olasılığının azlığı sebebi ile seçkin ilaç gibi gözükmekle birlikte, tüm özel hasta gruplarında olduğu gibi, bu populasyonda da yeterince çalışılmamıştır. Dekompanse karaciğer sirozlu hastalarda, ciddi yan etkileri, sınırlı etkinliği ve emniyetli alternatifleri sebepleri ile interferon kontrendikedir. Karaciğer transplantasyonu sonrası hepatit B enfeksiyonu profilaksisi nasıl yapılır? Nükleoz(t)id analoğu ile kombine olarak uygulanan HBIG nin transplantasyon sonrası HBV reenfeksiyonunu önlemede etkili, güvenilir ve maliyet etkin olduğu saptanmıştır. Tedavi şekli merkezler arası farklılık gösterebilir. Karaciğer transplantasyonu sonrası KHB enfeksiyonu nasıl tedavi edilmelidir? Tedavi seçiminde hastanın daha önce almış olduğu profilaktik tedavi ve HBV mutantlarının varlığı belirleyicidir. Daha önceden profilaktik tedavi almamış olan hastalarda lamivudin dahil herhangi bir nukleoz(t)id analogu ilk seçenek olabilir. Buna karşılık interferon sınırlı etkisi ve ciddi yan etkileri sebebi ile kullanılmamalıdır. Transplantasyon dışı immünsupressif tedavi alan veya alacak olan KHB li hastalarda tedavi nasıl olmalıdır? İmmünsupressif tedavi veya sitotoksik kemoterapi başlanacak tüm hastalarda tedavi öncesinde HBsAg ve antihbc aranmalı; HBsAg + hastalarda HBeAg, AntiHBe, serum HBV DNA düzeyleri bakılmalıdır. HBV pozitif hastalarda immünsupressif tedavi süresince; ayda bir transaminazlara, 3 ayda bir HBV DNA dahil serolojik testlere bakılmalıdır. HBsAg pozitif hastalarda, profilaktik antiviral tedaviye kemoterapiden en az 1 hafta önce başlanılmalı ve immünsüpresif tedavi bitiminden sonra en az 6-12 ay devam edilmelidir. Nukleoz(t)id analogları tercih edilmelidir. İzole antihbc pozitifliği olan hastalar [HBsAg (-), AntiHBc (+)] ALT, HBsAg ve HBV DNA ile takip edilmelidir. ALT yükseldiğinde HBV DNA takibi yapılmalı, HBsAg ve/veya HBV DNA + olduğu takdirde tedavi başlanmalıdır. Hepatit B ye bağlı aktif karaciğer hastalığı var ise, genel hepatit B tedavi ilkelerine uyulmalıdır. Hepatit B ve C (+ D) birlikteliğinde tedavi nasıl olmalıdır? Bu hastalarda replikatif fazda olan virüse yönelik tedavi uygulanmalıdır. HIV enfeksiyonu ile koenfekte hastalarda ne yapılmalıdır?

HIV e yönelik antiviral tedavi gerektirmeyen olgularda seçilecek hepatit B tedavisinde HIV e etkili olmayan ilaçlar (pegile interferon, adefovir, telbivudin) kullanılmalıdır, Lamivudin ve tenofovir hem HBV ye hem de HIV etkilidir, bu nedenle HIV ve HBV için tedavi gerektiren olgularda tedavi kombinasyonunda yer alabilirler. Hamilelik Pegile interferon alfa kontrendikedir. Lamivudin, adefovir ve entekavir hamilelik kategori C ve tenofovir kategori B de yer alır. HIV pozitif hamile hastalarda yapılan lamivudin ve tenofovir tedavilerinin güvenli olabileceği gösterilmiştir. Özellikle hamileliğin son trimestrinde lamivudin kullanan ve hamilelerde (ek olarak yenidoğana hepatit B aşısı ve immunglobuluni uygulanmıştır), intrauterin ve perinatal bulaşın riskinin azaldığı belirtilmektedir. Hepatit B ile enfekte hamileler hepatik alevlenme yönünden izlenmelidir. Hepatit B Virüs enfeksiyonundan korunmada neler yapılmalıdır? Tüm yenidoğanlar HBV ye karşı aşılanmalıdır; uzun vadede tüm toplum enfeksiyona bağışık olmalıdır. Adolesanlara ve genç erişkin dönemdeki kişilere HBV yönünden tetkik ve aşılama yapılmalıdır. HBV taşıyıcıları ile temas riski olanlar aşılanmalıdır. HBV enfekte bireyle temas sonrasında en kısa zamanda aşı ve gerekirse (temas eden hiç aşılanmamışsa) HBIG uygulanmalıdır. HBV risk faktörü olmayıp da düşük endemisite bölgesindeki izole Anti-HBc pozitif bireyler enfeksiyona duyarlı kabul edildiklerinden rutin aşı şemasıyla aşılanmalıdır. Toplum, HBV enfeksiyonunun önemi, bulaş yolları ile korunma konularında bilinçlendirilmelidir. HBsAg pozitif kişiler, hepatit A ya karşı bağışık değilse aşılanmalıdır. Referans Hamileler HBV enfeksiyonu açısından rutin taranmalıdır.