mzan.ogu.edu.tr
T.C. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk Mmarlık Fakültes İnşaat Mühendslğ ölümü atı Meşelk 26480 ESKİŞEHİR 151418414-151438414 YAPI PROJESİ [E] DERSİ PROJE PLANI HAFTALIK PROJE KONTROL PROGRAMI 1. HAFTA [3 MART 2013 SON] 1.1. Planı verlen yapının taşıyıcı sstemnn seçlerek A4 boyutunda kalıp planının hazırlanması 1.2. A4 boyutunda hazırlanan kalıp planının 1/50 ölçekl olarak eskz kağıdına çzlmes 1.3. Döşeme yüklernn TS500-TS498 e göre belrlenmes 1.4. Her br öğrencye verlen aksın döşeme yüklerne göre krş yüklernn belrlenmes 2. HAFTA [10 MART 2013 SON] 2.1. Her br öğrencye verlen aksın ara kat mütemad krşnn CROSS yöntemyle moment ve kesme kuvvet alanlarının çzm. [Kat yükseklğ 3 m] 2.2. Moment ve kesme kuvvet alanı çzlen mütemad krşn ETONARME hesabı. 3. HAFTA [17 MART 2013 SON] 3.1. Her öğrencye verlen aks 3 KAT olacak şeklde yüklernn belrlenerek AÇI metoduyla a.kesme [Q] b. MOMENT [M] c. EKSENEL KUVVET [N] dyagramlarının çzm. 4. HAFTA [31 MART 2013 SON] 4.1. Verlen çerçevenn toplam ağırlığının bulunması (dğer yönde çözüm yapanlardan alınacak yükler le) 4.2. Her öğrencnn düşey yüklere göre çözdüğü çerçevelern katlara etkyen deprem kuvvetlernn EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ Yöntemne göre bulunması [F 1 F 2 F 3 ] [Deprem yönetmelğ esaslarına göre] 5. HAFTA [7 NİSAN 2013 SON] 5.1. Çerçevenn bulunan deprem yüklerne göre AÇI yöntemyle a.kesme [Q] b. MOMENT [M] c. EKSENEL KUVVET [N] dyagramlarının çzm 5.2. Çerçevenn bulunan deprem yüklerne göre YAKLAŞIK yöntem le a.kesme [Q] b. MOMENT [M] c. EKSENEL KUVVET [N] dyagramlarının çzm 6. HAFTA [5 MAYIS 2013 SON] 6.1. Düşey ve Deprem moment alanı çzlen çerçevenn (3. mad. Düşey 5. mad. Yaklaşık) a.açiklik b. MESNET c. KOLON [GÜÇLÜ KOLON ZAYIF KİRİŞ KONTROLÜ İLE] etonarme hesabı. [TS500-Deprem Yönetmelğ esaslarına göre] 6.2. Krş donatı açılımının çzm (Aydınger) 6.3. Kolon aplkasyon planın çzm (Aydınger) 7. HAFTA [19 MAYIS 2013 SON] 7.1. Döşeme betonarme hesabının TS500 esaslarına göre yapılması 7.2. etonarme hesabı yapılan döşemenn 1/50 kalıp planın çzlmes (Aydınger) 8. HAFTA [2 HAZİRAN 2013 SON] 8.1. Çözümü yapılan çerçevenn mütemad temel olarak hesabı. 8.2. Temel kalıp planın (1/50) ve temel donatı açılımının çzm TESLİM TARİHİ : 25 HAZİRAN 2013 Şantyeye gdecek tüm projelern çzm, hesapların anlaşılır şeklde adım adım anlatılarak şekller, tablolar ve grafkler yardımıyla gösterm. Mühendse yaraşır şeklde projenn teslm.
D (m) E (m) MÜHENDİS ADAYI PROJE VERİLERİ 1 2 3 4 A C A (m) (m) C (m) 151438414 YAPI PROJESİ (E) [İknc Öğretm] Öğrenc No Öğrenc Adı - d Verlen A (m) (m) C (m) D (m) E (m) Soyadı (cm) aks 1 151420091005 CİHAN AKPOLAT 5.50 4.00 4.00 A-A, 1-1 2 151420091067 * K. ÖZTÜRK 5.75 4.50 4.50 -, 2-2 3 151420091074 ELİF SÖZCAN 6.00 4.75 4.75 C-C, - 4 151420091119 İREM KANTER 6.50 5.00 5.00 A-A, 3-3 5 151420073052 M. FIRAT 7.00 5.50 5.50 -, 3-3 6 151420083021 KÜRŞAD DEVER 7.50 5.75 4.75 5.75 5.50 C-C, A-A 7 151420083073 AYKUT ŞENYÜREK 4.00 6.00 6.00 A-A, 2-2 8 151420093013 SEMİH AYRAK 4.50 6.50 6.50 -, 1-1 9 151420093084 EMİN ÜNVER 4.75 7.00 7.00 C-C, - 10 151420093103 ERKAN ÖZCİVLEV 5.00 7.25 7.25 A-A, 1-1 11 151420093104 URAK KORKMAZ 5.50 7.50 7.50 -, 2-2 TS500 DEN HESAPLANACAK MALZEMELER fck=40 MPa fyk=420 MPa
A C K103 25/50 K104 25/50 K105 25/50 3 4 Tüm kolonlar 30/60 Tüm Krşler 25/50 Tüm Perdeler 210/30 Kalıp Planı K115 25/50 1 2 K106 25/50 K107 25/50 K108 25/50 K113 25/50 K114 25/50 K111 25/50 K112 25/50 K109 25/50 K110 25/50 K101 25/50 K102 25/50
Yapının 3 oyutlu Görünümü
İR YAPI PROJESİNİN YAPIMINDA İZLENEN HESAP YOLU PROJE YAPIM AŞAMALARI AÇIKLAMA 1 Mmardan gelen projenn genel olarak ncelenr. Konut, okul, şyer, hastane 2 Projede kullanılacak malzeme seçm eton, çelk, duvar, döşeme kaplaması Projede taşıyıcı sstemn belrlenmes [TS500-DY] Döşeme, kolon, krş, perde ve duvar 3 Ag V Yapıda bulunması gereken perde alanı kontrolü[dy] t 0. 002 Ap Ag 0.5 fctd Seçlen taşıyıcı ssteme göre burulma [A1] kontrolü 4 sağlanmaz se 3. maddeye dönerek düşey taşıyıcı Kolon ve perde elemanlar tekrar buna göre seçlr. 5 1 düzenszlğ kontrolü [DY] Kolon, perde ve duvarlar Yapı yükseklğ [H N ] Statk Eşdeğer 6 Deprem hesap yöntemnn seçm Düzenszlkler [A1-1-2] Mod Dnamk Deprem bölges Zaman T. 7 Yük analz [TS498] Zat 1. Döşeme 2. Krş Hareketl 3. Çerçeve 8 9 10 Düşey yüklere göre çerçevelern V, M ve N Zat dyagramlarının çzm Hareketl CROSS yöntem le mütemad krş V, M ve N Krş uç değerler ve krş açıklıklarında dyagramlarının çzm [opsyonel] Düşey yüklerden dolayı x ve y yönündek Zat [w ] W n 1 çerçevelern çzlen N dyagramlarından kat ve yapı n toplam ağırlığı belrlenr [n kat sayısı] Hareketl [q ] q 11 Yapının peryodu hesaplanır 12 Yapı önem katsayısı [I], Deprem ölges [T A T ], Etkn yer vme katsayısı [A o ], Yapı davranış katsayısı [R] ve Hareketl yük azaltma katsayısına [n] yatay deprem yükünün hesabı [DY-6.4] 13 Kat yatay deprem kuvvetlernn hesabı [DY-6.9] T 2 Vt N 1 N m u F u 1 1 2 1/ 2 w W A[T1 ] [0.10Ao W] R a [T1 ] F Vt FN wh N [w H ] Yatay deprem yükler altında sstemn V, M ve N Krş açıklıkları dahl 14 dyagramlarının çzm 15 Maksmum yükleme durumu kontrol edlr Hareketl yükler çn Düşey ve deprem yüklerne göre tahkk yapılarak 1.0G + 1.0Q 16 1 + 1.0E boyutlandırmaya esas olan [M d V d N d ] bulunur. 1.4G + 1.6Q 1 17 oyuna ve enne donatılar hesaplanır [TS500-DY] Kolon, krş, perde ve döşeme 18 Sağlam kolon zayıf krş tahkk yapılır [DY 7.5.3] [M ra + M rü ] 1.2 [M r + M rj ] Döşeme kalıp planı [1/50] 19 Donatı kalıp planları çzlr. 20 Cltl 2 kopya proje teslm edlr Çzmler ozalt j1 Kolon aplkasyon planı [1/50-1/20] Krş açılımı [1/50-1/20] Temel kalıp planı [1/50] Temel krş açılımı [1/50-1/20] j W w q [n] veya T 1 T 1A = C t H N 3/4 NOT YAPININ VE ZEMİNİN ÖZELLİKLERİNDEN KAYNAKLANAN DİĞER AYRINTILAR PROJE DANIŞMANI İLE GÖRÜŞMELER SONUCU YAPILIR. 1. İR YAPI ROJESİ NASIL YAPILIR? j
u sorunun cevabı 4 yıl boyunca mühendslklern başlangıcı ve temel olan nşaat mühendslğ eğtm almış kmseye sorulmaması gereken br soru olmakla brlkte açıklanmasında fayda olduğunu düşünmek yernde olacaktır. una göre, br yapı projes kşlern yapının servs ömrü boyunca güvenle oturacağı-kullanacağı-pazarlayacağı br yapıyı mühendslk dspln le projelendrmek, yapmak,kontrol etmek ve kullanıma en uygun, olarak sunmaktır. unlar çn br mühendsn sorumluluğu oldukça büyüktür. u büyük görev, 1. Tasarımcının düşündüğü yapının davranışını projeye a. Düşey yükler b. Deprem yüklern c. Rüzgar yüklern d. Kar yüklern e. Yangın ve sel etkler olarak şleyen 2. u projey gereğ gb uygulayan 3. Yapıda ısı, ses, konfor ve rüzgarı dkkate alan mühendslk dspln le yerne getrmektr. 1.2. İR PROJE YAPIMINDA İZLENEN YOL 1. Mühendse sunulan mmar projenn, a. Kolon b. Perde c. Krş d. Döşeme e. Dış ve ç duvarlar f. Çatı ve kaplaması g. Yapının bulunduğu bölgenn klm TS500, TS498 ve DY ne esaslarına göre [yaklaşık-tecrübe] belrlenr. 2. Yapının her brmn olan kolon, perde, krş ve duvarı kapsayan akslar belrlenr [Şekl 1]. Genellkle akslar yapıda taşıyıcı elemanların tanımlamasını ve adreslernn belrlenmes çn kullanılan belrtme çzglerdr ve vazgeçlemez br düzenlemedr. Aksların düzenlenmesnde, 1. Krşlern orta noktasından geçer, 2. Plandak her kolon, perde ve krş akslarla tanımlanır, 3. Yapının uzun yönündek akslar rakamla (1,2.n), 4. Yapının kısa yöndek aksları harflerle (A,.Z) belrtlr, 5. Smetrk akslar 1 n veya A.K gb gösterleblr,
6. Yapıdak smetrk kolon,krş, perde ve döşemelerden br çözülür dğerlernn smetrk olduğu belrtlr, 7. Akslar mümkün olduğunca sürekl olmalı yan, Krş Yatay yük A ( ( ( ( Perde A Yatay yük Yatay yük A Krş A Yatay yük
K113 25/50 K114 25/50 K116 25/50 K115 25/50 K117 25/50 K118 25/50 D C GİRİŞ S2 50/30 K109 30/50 K110 30/50 S10 50/30 S11 40/30 S6 50/25 K111 30/50 S12 40/30 S3 40/30 K104 25/50 S7 30/50 S8 40/30 S9 30/40 K106 25/50 K107 25/50 K108 25/50 K103 25/50 K119 25/50 K120 25/50 K112 30/50 S13 40/30 S14 40/30 S4 40/30 S5 40/30 K105 25/50 K128 30/50 K122 30/50 K123 30/50 D C A S1 45/25 P1 25/175 P2 25/200 K101 25/50 K102 25/50 Şekl 1. Plan 2. DÜŞEY YÜKLER İÇİN ÇÖZÜM 1. TS498 esaslarına göre yapının, a. etonarme elemanlarda b. Dış ve ç duvarlarda c. Çatıda d. Kaplamalarda [kuru ve ıslak hacmlerde] e. Sıvada f. İzalosyonda kullanılacak malzemeler ve brm ağırlıkları belrlenr [TS498]. undan sonra yapı çndek zat ve hareketl yükler krşlere veya drekt kolonlara aktaran döşemelern hesaplarına esas olan krterler aşağıdak şeklde belrlenr. A 2. TS500 esaslarına göre döşeme kalınlıkları a. Döşemenn açıklığına, b. Döşemenn aa. Zat yüküne bb. Hareketl yüküne göre belrlenr. Lyn [800 0.7fyd ] Döşeme kalınlığı hf mnhf [TS 500] [36000 5000m[1 αp ]] : sürekl kenarların toplam uzunluğunun döşeme çevresne oranı L yn : Uzun kenar doğrultusunda serbest açıklık m=l uzun / L kısa >1 f yd :MPa q (t/m) L y L x
K104 3. Döşemelern TS500 esaslarına göre, a. Krşl aa. Tek [[L x / L y ]>2 ] bb. Çft doğrultulu [[L x / L y ]<2 ] 2 A (Elastste K102 Ly K103 K103 K104 brm 2 A (Elastste K102 brm Ly 1 K101 L x 2 A 1 K101 L x C Ly Tek yönlü 1 L x 2 A C C Çft yönlü Ly 1 L x L x Şekl: İk yönde çalışan krşl döşeme b. Dşl aa. Tek yönde bb. İk yönde
Tek yönlü Çft yönlü DÖŞEME ÖZELLİKLERİNE GÖRE KRİTERLER DÖŞEME Tanım TS500 TEK İKİ DOĞRULTUD DOĞRULTUDA DİŞLİ A ÇALIŞAN ÇALIŞAN mn h f L n /35 max s kısa max s uzun mn kısa mn h f max s kısa max s uzun mn x y toplam mn h f Mn etrye mn b w 1.5h f 200 mm 2.0h f 250 mm[s220] 300 mm[s420] 0.002 [S220] 0.003[S420] h f mnh 1.5h f 200 mm 1.5h f 250 mm f Lyn [800 0.7fyd ] [36000 5000m[1 α 0.004 [S220] 0.003[S420] 0.003[S500] 500 mm 6/200 mm 100 mm p ]] [TS 500]
c. Krşsz döşeme çeştlernden hangs olduğu belrlenerek döşemeler boyutlandırılır ve kalıp planı çzlr. r fotograf koyalım 3. Yapıda A1, A2 ve A3 düzenszlğ olup olmadığı kontrol edlr [DY, EK1] gerekl önlem alınarak hesaplara devam edlr. 4. Yapılar arasında yeterl derz aralığı DY göre bırakılmalıdır. Özellkle mevcut yapılmış bna var bu aralık yen yapılan yapı tarafından bırakılmalıdır [EK1]. 5. Mmar projede bulunan kısa kolonların hesaplarda göz önüne alınmalıdır [EK1] 6. TS500 ve DY esaslarına göre düşey taşıyıcı KOLON-PERDE elemanlar [EK2], d. Mnmum boyutlardan daha büyük olacak şeklde [TS500-DY]. e. Mümkün olduğunca her k yönde smetrk olarak seçlr. f. Kolon ve perdelern büyük boyları açıklığın büyük olduğu yönde seçlmes krş açıklığını azaltacağından faydalıdır. 7. Seçlen düşey taşıyıcı elamanların rjtlk merkez le yapının ağırlık merkez arasındak eksantrste kontrol edlerek DY esaslarına göre düzeltmeler yapılır. [DY 6.7] [EK3] 8. Yapının dış duvarlarında kullanılan duvar malzemes, kalınlığına ve düşey taşıyıcı elemanlara göre, a. Yapıda 1 b. 2 c. 3 düzenszlğ kontrolü yapılır [EK4] 9. Her akstak çerçevelern ZATİ yükler TS498 esasları le belrlenr. [EK 3] a. Yapının çatı katı yüklern belrlenmesnde yapının bulunduğu bölge esasları dkkate alınmalıdır. [Spor salonu, Rusya yüzme havuzu] b. elrlenen bu yükler TS500 e göre krşlere aktarılır. c. Yükler belrlenen çerçevelern kest tesrler herhang br yöntemle [AÇI, KUVVET, MATRİS veya İLGİSAYAR] belrlenerek M, V ve N dyagramları çzlr. 10. Her aks çerçevelernn HAREKETLİ yükler DY esasları le belrlenr. [EK 3] a. elrlenen bu yükler TS500 e göre krşlere aktarılır. b. Yükler belrlenen çerçevelern kest tesrler herhang br yöntemle [AÇI, KUVVET, MATRİS veya İLGİSAYAR] belrlenerek M, V ve N dyagramları çzlr.
NOT: Zat ve hareketl yüklern ayrı ayrı yapılması deprem tahkk çn gerekldr. Ancak başlangıçta zat ve hareketl yükler yük katsayıları le çarpılarak brlkte alınablr. 2. mertebe etklernn dkkate alınması halnde bu yapılmamalıdır. [EK 4] 1- Sadece düşey yüklern bulunması halnde a- F d = 1.4 G + 1.6 Q b- F d = 1.0 G + 1.2 Q + 1.2 T G= özağırlık, Q= hareketl yük, T= farklı oturma, sıcaklık ve büzülme gb tesrler 2- Rüzgar yükünün söz konusu olduğu durumlarda (W= rüzgar etks) a- F d = 1.0 G + 1.3 Q + 1.3 W b- F d = 0.9 G + 1.3 W 3- Deprem yükünün söz konusu olduğu durumlarda, a- F d = 1.0 G + 1.0 Q + 1.0 E x b- F d = 1.0 G + 1.0 Q + 1.0 E y c- F d = 1.0 G + 1.0 Q - 1.0 E x d- F d = 1.0 G + 1.0 Q - 1.0 E y e- F d = 0.9 G +1.0 E x f- F d = 0.9 G -1.0 E x g- F d = 0.9 G +1.0 E y h- F d = 0.9 G -1.0 E y - F d = 1.4 G + 1.6 Q 4- Yanal toprak tksnn söz konusu olduğu durumlarda (H= toprak tks) b- F d = 1.4 G + 1.6 Q + 1.6 H c- F d = 0.9 G + 1.6 H Not: [1] Sabt (G) ve hareketl (Q) yüklemelernde maksmum yüklemey veren yükleme durumu dkkate alınmalıdır. u maksmum yüklemeler açıklıklarda dolu ve boş yüklemeler yapmak suretyle elde edlr. [2] Deprem yüklernn her k yönden gelmes beklendğnden (tersnr) momentler [+] ve [-] olarak şaret değştrdğ dkkate alınır. 11. 5 ve 6. maddelerdek çerçevelern herhang br katı [mütemad] CROSS yöntemyle kest tesrler [M, V, N] dyagramları çzlr. [EK 5] 3. YATAY YÜKLER İÇİN ÇÖZÜM 1. Kat ağırlıkları, a. X ve Y yönlernde düşey yükler çn çözülen çerçevelern N dyagramından veya b. Kat ağırlıklarının toplamından hesaplanır. 12. Hesaplanan kat ağırlıkları kullanılarak DY nn esaslarına göre yapının deprem hesabı yapının, a. ulunduğu bölgenn tektonk yapısı b. Önem c. Zemn d. Geometrs dkkate alınarak 13. Hesap yöntem, a. Mod brleştrme [EK 6]
b. Eşdeğer deprem [EK7] c. Zaman tanım alanında hesap yöntemlernden hangsyle yapılacağı belrlenr [EK] 14. Yatay yükler altında çerçevelern kest tesrler çzlr. 15. u kest tesrler le A6 da çzlen kest tesrler kullanılarak donatı hesabına esas olan kest tesrler bulunarak TS500 ve DY esaslarına göre, a. Kolon-perde donatı hesabı b. Krş donatı hesabı yapılır. 16. u donatılar bulunduktan sonra düğüm noktalarında sağlam kolon zayıf krş kontroller yapılır. [EK44]. 17. Yapının temel a. Duvar altı Kest Kest Kest Kest Plan Plan Plan Plan b. Tekl c. Sürekl. r yönde sürekl. İk yönde sürekl d. Radye
e. Kazıklı