Hükümet mi, erken seçim mi?

Benzer belgeler
Çin: Yumuşak iniş mi?

7 Haziran Sonrası: Erken seçim ufukta mı?

Haftanın Odağında. Güncel konularla her hafta. 16 Şubat ABD ekonomisinde sırada borç ve bütçe sorunu var

Dünya Altın Konseyi nin küresel altın talebine yönelik 2011 yılı raporu bu sabah yayınlandı. Raporda öne çıkan başlıklar:

AKBANK 2015 Yılı Takvimi

AKBANK 2014 Yılı Takvimi

Dünyayı ne kurtaracak: Borcum borç mu yoksa başka bir yol mümkün mü?

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

Erken seçim kararı sonrası en geç 90 gün içinde seçimler düzenlenir; bu da Kasım ayı ortasına denk geliyor.

Aylık Strateji ve Hisse Tavsiyeleri Sunumu ETİ YATIRIM A.Ş.

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

Güncel Ekonomik Yorum

AKBANK 2018 Yılı Takvimi

Ekonomi Bülteni. 17 Ağustos 2015, Sayı: 23. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

BIST-100 Teknik Analiz

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİM YORUMLARI VE SONRASINDA BİZİ BEKLEYENLER

Tarım : Cesur Yeni Dünya. Bu hafta başında açıklanan. OECD-FAO ortak ürünü olan Tarım Raporu, tarım. sektörünün küresel ölçekte orta

Çin: yeni normal mi, patlamaya hazır bomba mı?

Tsipras ın yüzündeki yumuşak gülümseme

Yunanistan la asıl pazarlık Haziran dan sonra sertleşecek

Eski Cumhurbaşkanı Gül ile oyun şimdi çok farklılaştı

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 43,06. Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 1,76 139,65

Ekonomi Bülteni. 15 Haziran 2015, Sayı: 15. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Fed in sabırlı bekleyişi tarihe karışırken

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL

Güncel Ekonomik Yorum

Küresel Mali Kriz, Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler

Verim eğrisinde 4 Mayıs a göre yaklaşık baz puan gerileme görüldü

Yılsonu nedeniyle global piyasaların çoğunun kapalı olduğu haftada, düşük işlem hacimleri devam ediyor.

Piyasalarda Son Durum

Global Krizin Bankalar ve Finans Sektörü Üzerine Etkileri ITU, Mart 2009

Seçim Senaryoları ve Sonrası

EURO BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK

İki ateş arasında: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası

Tatlıya bağlanınca faiz de sabit kaldı; ama TL ne olacak?

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 44,67. Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 1,91 163,78

AKBANK Ekonomi Sunumu. Ocak 2016

Cari işlemler açığında neler oluyor? Bu defa farklı mı, yoksa aynı mı? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti

Tarım Arazilerinin Finansallaşması: Dünyada Yeni İlgi Odağı. Dünyadaki değişimleri. yakalayıp da bu değişimlere. yatırım yapanlar, orta ve uzun

Biz seçimlere kitlendik; dünya ekonomiye. Son yılların en önemli genel seçimine günler kala, Türkiye nin gündemi elbette seçim sonuçlarına odaklı.

Güncel Ekonomik Yorum

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 25 Mart ılımlı bir ton seçmesi ve Haziran ayında beklenen -sınırlı da olsa-

Türkiye Ekonomisi 2000 li yıllar

En zayıf halka. FED in olası yeni terminolojisini beklerken, Rusya da olanları mercek altına almakta fayda var.

Ekonomi Bülteni. 11 Mayıs 2015, Sayı: 12. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

Gıda Fiyatlarında Oynaklığı Yönetmek

Agro-Sanayide Yapılandırılmış Finansman Zamanı Çoktan Geldi. Zamanı Çoktan Geldi. problemleri içinde. Ziraat

İÇİNDEKİLER

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 42,35 Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 1,70 Katılım Emeklilik Fon Büyüklüğü (milyon TL)

MECLİS TOPLANTISI. Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı

Esentepe Mah. Ali Kaya Sok. Polat Plaza A Blok No: 1A/52 Kat 4 Şişli / İstanbul Tel: (0212)

Cari açık, borçluluk ve merkez bankası: Nereye doğru?

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2007 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU

HAFTALIK BÜLTEN 6 TEMMUZ TEMMUZ 2015

tepav Tasarruf kamudan başlar Nisan2012 N DEĞERLENDİRMENOTU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

Böyle günlerde dünyaya sadece ekonomi penceresinden bakmakta çok zorlanıyor insan.

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

AKP ye Soruyoruz CHP EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI

Bu Hafta Piyasalarda

3 Kasım 2002 Seçimlerine Doğru: Senaryolar ve Alternatifler...

Makro Veri. Cari açık yeni rekorda. Tablo 1: Cari Denge (milyon $) -month,

Durgunluk yılları - büyüme nereye?

Güncel Ekonomik Yorum

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 9 Kasım Orta sınıfın öcü. Nereden çıktı, nasıl gelişti?

Günlük Bülten 25 Temmuz 2013

PAY OPSİYON FİYATLAMALARI

ABD Başkanı Donald Trump küresel piyasaların ana gündemini oluşturmaya devam ediyor.

20 Kasım Açıklanan nihai bütçe taslağında, Yunanistan ın bütçe açığını, 2010 yılında GSYH nin yüzde 8,7 si oranına indirmeyi hedeflediği açıklandı.

Global Piyasalarda Son Durum

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

AvivaSA CEO su Meral Eredenk: Bireysel. Emeklilik, Destekle Vites Yükseltecek

Amerikan tüketicisi geri döndü!

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 46,15. Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 2,01

30/12/2005 tarihli Bilanço (YTL)

Büyüme: İyi, Kötü, Çirkin

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş PARA PİYASASI LİKİT EMEKLİLİK YATIRIM FONU(KAMU) YILLIK RAPOR

Aylık Strateji ve Hisse Tavsiyeleri Sunumu ETİ YATIRIM A.Ş.

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum

Çözüm Süreci Şimdilik Paralize

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

İZMİR TİCARET ODASI MECLİS TOPLANTISI

DEUTSCHE SECURITIES MENKUL DEĞERLER A.Ş. OCAK-MART 2008 DÖNEMİ FAALİYET RAPORU

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A

ASYA EMEKLİLİK ve HAYAT A.Ş. ALTIN KATILIM EMEKLİLİK YATIRIM FONU 6 AYLIK RAPOR

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum GBPUSD ALTIN USDJPY USDTRY EURUSD

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ


Haftanın Odağında. Güncel konularla her hafta. 9 Şubat ABD, Türkiye ye ekonomik yaptırımlara ne kadar yakın?

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 43,75. Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 1,85 152,31

Haftanın Ortası. Güncel konularla her hafta. 29 Haziran Küreselleşme gelir adaletsizliği ve. normalleşme

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI

İnşaat - Gayrimenkul Sektör Notu

Abdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212)

Ekonomi Bülteni. 22 Haziran 2015, Sayı: 16. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Güncel Ekonomik Veriler. Güncel Ekonomik Yorum


Ekonomide Değişim. 15. ÇözümOrtaklığı Platformu. 15 Aralık

Transkript:

Haftanın Ortası Güncel konularla her Çarşamba Milletvekillerinin dün mecliste yemin törenlerini tamamlamaları ve Meclis Başkanlık Divanı nın belirlenmesinin ardından koalisyon hükümeti kurulması için saat çalışmaya başladı. En erken 1 Temmuz da, yapılacak ikinci ve gerekirse üçüncü tur Meclis Başkanlığı seçiminde AKP li bir koalisyon hükümeti mi yoksa, HDP destekli bir CHP-MHP azınlık hükümeti mi, yoksa HDP destekli bir AKP azınlık hükümeti mi kurulacağının mesajını alabileceğiz. Bu soruların doğru cevabını bulmak adına önümüzde 45 gün süre var. Bu 45 gün sonunda hükümet kurulamaz ise, Cumhurbaşkanı nın seçimleri yenilemek üzere YSK yi göreve davet etme yetkisi devreye girecek. Öyle bir erken seçimin tarihi de şimdiden Kasım ortası olarak konuşulmaya başlanmış durumda. Bu hafta yurtdışındaki en önemli konu Yunanistan. Görünen, Yunanistan ve AB-IMF kanadı 7,2 milyar euro kredi dilimi karşılığında mali sıkılaştırmayı derinleştirmek yolunda yeni reformlara imza atarlarken; borç yeniden yapılandırması çalışmalarının Temmuz dan itibaren ön plana çıkmaya başlamasıyla, Yunanistan ın yılın ikinci yarısında da gündemde kalmaya devam edeceği. Keyifli okumalar dileriz. Hükümet mi, erken seçim mi? Taze milletvekillerinin dün mecliste yemin törenlerini tamamlamaları ve Meclis Başkanlık Divanı nın belirlenmesinin ardından koalisyon hükümeti kurulması için saat çalışmaya başladı. Keza, Anayasa nın 116. Maddesine göre, milletvekillerinin yemini ve Meclis Başkanlık Divanı nın kurulmasını izleyen 45 gün içinde bir hükümet kurulmak zorunda. Bu 45 günlük süre içinde ilk etap, en fazla dört tur sonunda ve gizli oylamayla, seçimi yapılacak olan Meclis Başkanlığı. 30 Haziran da birinci ve ikinci tur seçimler, 1 Temmuz da ise üçüncü ve son tur seçimler yapılacak. İlk iki oylamada Meclis Başkanı nın seçilmesi için 1 üye tamsayısının üçte ikisi (367) ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu (276) gerekiyor. Üçüncü oylamada 276 sağlanamazsa, dördüncü oylama, üçüncü oylamada en çok oyu alan iki isim arasında yapılıyor ve bu son oylamada en fazla oy alan üye, Başkan seçiliyor. Burada önemli not, Cumhurbaşkanı Erdoğan ın AKP lideri Davutoğlu na hükümet kurma görevini, Meclis Başkanı seçiminden sonra vereceği kararını açıklamış olması. Gayrı resmi koalisyon pazarlıkları çoktan başlamışken, Erdoğan ın bu kararı birden fazla anlama çekilebilir; ancak açık olan, Erdoğan ın bu kararla bir kez daha Meclis süreçlerinde mümkün olan en aktif katılımın peşinde olduğunu göstermesi. 7 Haziran sonrası meclisteki

sandalye dağılımının bir koalisyon hükümetini dayatmış olması, Meclis Başkanı seçiminde işbirliği yapacak partileri yeni dönemin koalisyon hükümeti adayları olarak ön plana çıkaracak. Meclisteki dört partinin öncelikli olarak kendi partilerinden birer aday belirlemeleri ve ilk turda her partinin kendi adayını desteklemesi bekleniyor. Meclis Başkanı adayını açıklayan ilk parti HDP oldu: AKP nin eski ağır toplarından ancak daha sonra Erdoğan la yolunu keskin biçimde ayıran köklü bir Kürt aşireti mensubu Dengir Mir Mehmet Fırat. AKP adayının ise bu hafta içinde netleşmesi bekleniyor. AKP kanadında dikkatle izlenecek olan Meclis Başkanlığı koltuğunu 2. turdan sonra iddia edilen anlaşma gereği MHP ye bırakıp bırakmayacağı. Eğer AKP desteği ile Meclis Başkanı MHP sıralarından seçilirse, bu durum AKP-MHP koalisyon hükümetinin kurulmak üzere olduğu anlamına gelecek. MHP den Ekmeleddin İhsanoğlu nun aday gösterilmesi bekleniyor ki bu da aslında kulislere konu olan AKP-MHP anlaşması çerçevesinde MHP nin Dış İşleri Bakanlığı nı alacağı ve koltuğa İhsanoğlu nu oturtmak üzere anlaştığı tezini başlı başına çürüten bir hamle olur. CHP de dün itibarıyla öne çıkan isim Deniz Baykal. Eski CHP liderinin seçimden hemen sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan la yaptığı görüşme, CHP içinde sorun yaratmıştı hatırlarsanız. AKP-MHP koalisyonu kurulamayacak gibi algılandığı bu günlerde, aynı Baykal ın, Kılıçdaroğlu nun da onayı ile CHP nin Meclis Başkanı adayı olması, AKP-CHP koalisyonu beklentilerini güçlendirir nitelikte olarak yorumlanabilir. Meclis Başkanı nın seçimindeki oy dağılımını görmeden önce koalisyon hükümeti pazarlıkları konusunda kesin konuşmak doğru değil, çünkü geri sayımın başlaması ile koalisyon çalışmalarının dinamizmi iyice artmış durumda. AKP-MHP koalisyonuna yönelik çıkan haberler bakanlık sandalye sayısından, çözüm sürecinin dondurulacağından; hatta Davutoğlu-Bahçeli ortaklığının yazılı olmayan koalisyon protokolüne göre Erdoğan ın anayasal sınırları içinde tutulacağından bahsederken; bir gün sonra MHP den gelen açıklamaya göre çözüm sürecinin ancak PKK biterse ilerleyeceğinden bahsedilmesi, AKP-MHP koalisyonunu gündemden düşürüyor. CHP nin, HDP destekli iki yıllık CHP-MHP misyon hükümeti önerisi bizzat Bahçeli tarafından sert bir dille reddedilirken, Kılıçdaroğlu bir anda Davutoğlu nın dikkatle dinlenmesi gereğinden ve CHP nin AKP ile koalisyon şartlarından bahsederek AKP- CHP koalisyonuna kapıları açıveriyor. Bu arada da hem seçim vaatlerinin popülist adımlarını gerçekleştirmek hem de yolsuzluk iddialarının üzerine gitmek amaçlı bir erken seçim hükümeti teklifini de MHP ye yenilemekten geri kalmıyor. HDP nin seçimden önceki aktif lideri Demirtaş etkin bir muhalefet isteğini yenileyip 2

aynı zamada CHP-MHP hükümetine destek verebileceğinden bahsederken, KCK kanadından koalisyon olasılıkları hakkında neredeyse her gün gelen açıklamalar gündemde daha fazla ses çıkarıyor. Bu durum seçim sonrası HDP içinde Türkiye partisi olma yolunda sürtüşmelerin yaşanacağına işaret ediyor. AKP cenaplarında ise, bir taraftan Davutoğlu liderliğinde koalisyon çalışmaları yürütülürken, bir taraftan da azınlık AKP hükümetinin kurulabileceği hesapları duyuluyor. Eski Cumhurbaşkanı Gül ün AKP li üç dönem eski milletvekilleriyle buluşması, Erdoğan la yaptığı kısa toplantı, Gül e yakınlığı ile bilinen Babacan ın danışmanından Ak Saray a yönelen sert eleştiriler AKP içinde de kazanların kaynadığının habercisi. Abdullah Gül e yakın isimlerden Fehmi Koru nun naif bir edayla Cumhurbaşkanı Erdoğan a Cumhurbaşkanlığı Saray ını kendiliğinden terk etmesi önerisi de AKP içinde hareketlenmenin seçim gecesinden bu yana ivme kazandığını gösteriyor. Üstelik, Yeni Şafak ta Abdülkadir Selvi nin Erdoğan ın gönlündeki AKP-MHP koalisyonu yerine, AKP MKYK sında ve Bakanlar Kurulu nda AKP-CHP nin tercih edildiğini; MUSİAD ın da bunu destekler yönde ifadeleri AKP de suların nasıl ısınmakta olduğunu anlatıyor. Dün Meclis açılış töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan ın girişinde ne MHP, ne CHP ne de HDP milletvekillerinin ayağa kalkmamaları, söz konusu muhalefet partilerinden birinin AKP ile koalisyon yapmayacağı anlamına gelmiyor. Keza, öncelikli adı geçen MHP ve CHP yanında HDP de olası AKP ile koalisyonun ön şartları olarak Erdoğan ın anayasal sınırlarda bir cumhurbaşkanlığı rolüne yönlendirilmesi gereğini koymuşlardı. Gül ün resme girdiği yerde dolaylı da olsa Davutoğlu na desteğinin hissedilmesi, diğer parti liderlerinin de AKP li bir koalisyona daha sıcak bakmaları ile sonuçlanabilir. 3 En erken 1 Temmuz da, yapılacak ikinci ve gerekirse üçüncü tur Meclis Başkanlığı seçiminde AKP li bir koalisyon hükümeti mi yoksa, HDP destekli bir CHP-MHP azınlık hükümeti mi, yoksa HDP destekli bir AKP azınlık hükümeti mi kurulacağının mesajını alabileceğiz. Bu soruların doğru cevabını bulmak adına önümüzde 45 gün süre var. Bu 45 gün sonunda hükümet kurulamaz ise, Cumhurbaşkanı nın seçimleri yenilemek üzere YSK yi göreve davet etme yetkisi devreye girecek. Öyle bir erken seçimin tarihi de şimdiden Kasım ortası olarak konuşulmaya başlanmış durumda. Yunanistan la anlaşma yaklaşırken, yeni bir hikaye başlıyor Rakamlar üzerinden gitmek Yunanistan daki resmin daha kestirmeden anlaşılmasını sağlıyor. Öyle bir ekonomi düşünün ki, son beş yılda GSMH %26 daralmış, gıda tüketimi %29 azalmış, emekli

Grafik 1: Yunanistan Borç Krizi Yapılan sert pazarlıklar sonrasında AB-IMF kanadı için Yunanistan sorusu aslında çok temel bir noktada. Kamu maliyesinin sürdürülebilirliği için son birkaç önemli adım karşılığında, Yunanistan AB ve Euro içinde tutulacak mı, tutulmayacak mı? maaşı %61 gerilemiş, açlık sınırı altında yaşayan emeklilerin oranı %45 e yükselmiş, genel işsizlik oranı %26, genç işsizlik oranı ise % 50 ye yükselmiş olsun. Ve bu ülke bir ekonomik refah ve barış projesi olan Avrupa Birliği nin de içinde olsun. 2009 daki ekonomik çöküşün ardından IMF ve AB fonlarıyla iflastan kurtarılan ve o günden bu yana piyasaların dışında tutulan Yunanistan da karar anı Kaynak: WSJ, Egeli&Co. artık çok yakın. Hatta gelen açıklamalara göre, sıkı maliye politikasını değiştirmeyi vaat ederek Ocak ayında iktidara gelen Yunanistan ın solcu Başbakanı Tsipras ın reform listesinde yaptığı son dakika değişikliklerle birlikte, bu hafta bitmeden bir imza atılması mümkün. Çünkü artık Yunanistan ın kasasında para kalmadığı gibi, borç verenlerde de sabır kalmamış durumda. 4 Zaten bu hafta da anlaşma sağlanamazsa, Yunanistan ın 30 Hazirandaki 1,6 milyar euroluk IMF borcundan başlayarak Haziran ın ötesinde bekleyen borçlarını ödemesinin imkanı yok. Anlaşma haricinde geriye kalan seçeneklerin ilki sermaye kontrollerinin başlaması, ardından Grexit, yani Yunanistan ın eurodan çıkarılarak iflas yolunu seçmesi. Neden Yunanistan da tartışmalar emeklilik sistemi reformlarında tıkanıyor? Yunanistan da geçen sene yapılan bir çalışmaya göre, Yunanlı ailelerin %36 sı aldıkları maaşla geçinirken, %49 unun temel ve çoğunlukla tek geçim kaynağı emekli maaşları. İşsizlik oranı 2009 dan bu yana %6 dan %26 ya yükselirken

özellikle genç işsizlik oranının %50 de olması, Yunanistan da emekli maaşı alabilen aile büyüklerini geniş ailenin geçimini sağlamak zorunda bırakıyor. Hatırlanacağı üzere, Yunanistan a kredi veren AB- IMF ile yeni SYRIZA hükümeti Grafik 2: Emeklilik Yaşı-2010 arasında son beş aydır ağırlıklı olarak emeklilik sistemi reformlarında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle kurtarma paketinin son 7,2 milyar eurosu serbest bırakılmıyor. Her iki taraf da emeklilik sisteminin revize edilmesi konusunda fikir birliğinde olmalarına rağmen, Kaynak: OECD, Egeli&Co. 5 öncelikli değişim alanları konusunda ortak bir zemin yakalayamadılar. 2012 itibarıyla Yunanistan ın emeklilik sistemine akan ödemeler GSMH lerinin %17,5 i ile AB içinde en yüksek orandı. Tabi oransal olarak bu kadar yüksek bir kaynak aktarımının en önemli nedeni depresyon içine sıkışmış, büyüyemeyen ekonomi. Yunanistan da son 40 yıldır kapsamlı bir revizyondan geçmeden politikacılar için popülizmin öncelikli aracı haline bürünen emeklilik sisteminde ödemeler, reformlar öncesinde 130 ayrı fon üzerinden gerçekleştirilmekteydi. Sistem bu kadar karışık olunca da kötü niyete karşı savunmasız bir haldeydi. Öyle ki, 2012 yılında emeklilik sistemindeki gerçek emekli sayısının belirlenmesi için yapılan bir sayımda, toplam 2,6 milyon emeklinin içinde hiç olmayan ancak emekli maaşı alan 90 bin civarında kişi ve 350 bin kadar da tutarsız kayıt elde edilmişti. Sistem içinde yıllar içinde tehlikeli meslek kategorisine sokularak erken emeklilik hakkına sahip 580 meslek tanımlanmıştı. 2010 da

reform çalışmaları sırasında, itfaiyeciler ve inşaat işçileri gibi tehlikeli mesleklerin arasına şaka değil- saç boyalarındaki kimyasalların yaratacağı riskler nedeniyle kuaförler, reflü riski nedeniyle nefesli çalgı sanatçıları ve mikrofonlardaki bakterilerin yarattığı riskler nedeniyle radyo spikerlerinin de eklenmiş olduğu belirlendi. yükseltilmiş durumda. Bu reformlar kapsamında 2010 dan bu yana da en düşük emekli maaşı (500 euro altı) %15 ve en yüksek emekli maaşı (3.000 euro üzeri) %50 kesilmiş aynı zamanda. Sonuçta gelinen noktada ortalama emekli maaşı 2009 da 1.350 euro iken şu anda Yunanistan da 713 euroya-destek gelirlerle birlikte 833 euroya inmiş oluyor. Emeklilerin % 80 inin maaşı 800 euronun altında ve bu grubun %45 i 665 euro olarak kabul edilen yoksulluk sınırının altında maaş alıyorlar. 2009 krizinden bu yana Yunanistan ekonomisindeki gelişmeler ülkeyi Eurostat verilerine göre AB içinde en İşin magazinsel yanı bir yana, emeklilik sisteminin daha detaya inerek elden geçirilmesi, her kademede israfın önlemesi ve İtalya ve Almanya dan sonra en çok 65 yaş üzeri nüfusa sahip Yunanistan da emeklilik ödemelerinin sürdürülebilmesi için reform yapılması konusunda hem borç verenler hem de borcu alan Yunanistan hükümeti arasında fikir birliği devam etmekte. Üstelik, bu konuda 2010 ve 2012 de atılan adımlar sonucunda, 130 emeklilik fonu 13 e indirilmiş; emekli maaş ikramiyeleri kesilirken, emekli maaşının emeklilik öncesi maaşa oranı %94 ten %54 e geriletilmiş ve en önemlisi emeklilik yaşı kadın ve erkek için 67 ye Grafik 3: Avrupa da Emeklilik Sistemi Harcamaları 6 Kaynak: Reuters, Egeli&Co.

yüksek yoksulluk ve dışlanma riskine sahip beş ülke arasına sokmakta: Macaristan (%34), Letonya (%35), Yunanistan(% 36), Romanya (%40) ve Bulgaristan (%48). Yunanistan daki emeklilik sisteminde bu noktaya kadar atılan adımlar konusunda fikir birliği zaten mevcut. Anlaşmazlık, son 7,2 milyar Euro yardım diliminin serbest bırakılması öncesinde, başta Almanya nın ısrarı neticesinde emeklilik maaşlarında bir tur daha indirim talebinden kaynaklanıyor. Keza, Yunanistan da ağır ekonomik krize tepki olarak göreve gelen Tsipras hükümeti, emeklilik maaşlarında yapılacak yeni bir tur indirimin, bu noktadan sonra yüksek işsizlikle birleştiğinde Yunanistan da sürdürülmez bir ekonomik döngü yaratacağını anlatmaya çalışıyor. Daha detaylıca söylemek gerekirse, yüksek işsizlik nedeniyle emekli maaşları nüfusun neredeyse yarısının ana geçim kaynağı iken, emeklilik maaşlarında yeni indirimleri ve beraber kabul edilmesi beklenen vergi artışlarını; Syriza, Yunanistan ın ekonomik büyüme ve vergi geliri yaratılması önünde engel olarak kabul ediyor. AB-IMF fonları ve yönergesinde son beş yıldır Yunanistan da uygulanan ekonomi politikası, derin bir krizi, daha da derin bir depresyon haline getirmiş durumda. Büyüyemeyen bir ekonomide, GSMH nin artmayışıyla yapılan bunca acılı reforma rağmen emeklilik sistemine giden harcamalar son üç yılda ancak GSMH nin %17,5 inden %16 sına kadar düzelebildi. Üstelik, reformlarla kamuda çalışan sayısı azaltılmak istenirken erken emekli edilenlerin de sisteme eklenmesi, sistemi zorlayan konulardan bir tanesi haline gelmiş oldu. Şu noktadan sonra Yunanistan ve AB-IMF arasındaki pazarlıklar çok somut rakamlar üzerinden ilerliyor. AB-IMF tarafının SYRIZA hükümetinden istediği, emeklilik sisteminde 2016 sonuna kadar GSMH nin % 1 ine ulaşacak şekilde tasarruf 7 yapması. Bu tasarrufun yapılması için de, en düşük emekli maaşı alanlara yapılan ek ödemelerin sonlandırılması, emeklilerin sağlık katkı primlerinin yükseltilmesi, 67 yaşından önce emekli olanların emekli maaşlarının üzerine verilen örtülü desteklerin düşürülmesi ve elbette tüm emekli maaşlarında yapılacak yeni tur indirimler. Yunan halkının SYRIZA yı sene başında iktidara getirme nedeni AB-IMF fonlarına karşılık beş yıldır sertleşerek uygulanan kemer sıkma politikalarının sona erdirilmesiydi. Yunanistan da daha fazla kemer sıkma olanağının kalmadığını, ancak yeni hükümet olarak kamu maliyesinde disiplini güçlendirecek reformlara devam edeceklerini, faiz dışlı fazlayı azaltsalar da sıfırlamayacaklarını son beş aydır anlatmaya çalışan Başbakan Tsipras ve Maliye Bakanı Varoufakis, Almanya ve diğer AB ülkelerini bu işe ikna etmeyi başaramadı. Önlerinde şimdi iki seçenek var: Ya kemer sıkma politikalarına derinleştirerek AB-IMF fonlarını almaya devam edecekler; ya da

iflas ilanı ile beraber eurodan çıkmaya zorlanarak Pandora nın Kutusu nu sonuna kadar açmış olacaklar. Ancak, bir sorun var. O da daha fazla kemer sıkacak gücü gerçekten kalmamış aynı Yunan halkının, %70 lerin üzerinde bir oranla eurodan çıkmak da istemiyor olması. Bu resim içinde, fon sahiplerinin dediği olacak gibi görünüyor. AB kanadının emeklilik maaşlarında indirim ve vergi oranı artışında ısrarcı olması sonucunda; Başbakan Tsipras söz konusu demir bilyeleri halkına yutturmak üzere Yunan Meclis ini bir kez daha zorlayacak. Tarafların temelde emeklilik sistemi üzerinden Grexit e varacak şekilde güç savaşına girmiş olmaları tehlikeli bir durum. Yunanistan da emekliler ise her durumda kaybeden olacak. SYRIZA hükümeti orta vadeli büyüme dinamikleri açısından emekli maaşlarında daha fazla kısıntıya gitmek istemezken, direnmeleri sonucunda Yunanistan eurodan çıkarılırsa fırlayacak enflasyon oranından en çok etkilenecekler arasında emekliler olacak. Yok, SYRIZA emeklilik sisteminde kemer sıkma yönünde ilerleyen üçüncü tur reformları kabul ederse, emekliler zaten bir kademe daha fakirleşmiş olacaklar. 25 Haziran da AB liderlerini bir araya getirecek iki günlük Eurogrup toplantısı var. 25 Haziran tüm bu kararların beş aylık sinirleri gerici yoğun pazarlıklar sonrasında bir noktada netleşmesi için son tarih olarak öne çıkarılmakta. Üstelik Yunanistan ın 30 Haziran da IMF ödemesini yapacak gücünün kalmayışı, son birbuçuk haftada bankacılık sisteminden kaçan paranın 7 milyar euroya ulaşması, AMB nin Yunan banka sistemine açtığı avans fonlama miktarının 90 milyar euroya dayanması gibi faktörler birleştiğinde Yunanistan hakkında alınacak karar noktasına ulaşıldığını gösteriyor. Tsipras ın son hamlesi, yeni tur reformlar konusunda boyun eğmek yönünde. Şimdiye kadar AB-IMF tarafı sessiz kalırken, hep anlaşmaya yakın olunduğu haberi Varoufakis tarafından açıklanmaktaydı. Tsipras ın ek tedbirleri alma hamlesi sonrasında ise, bu sefer anlaşmanın yaklaştığı haberleri Almanya ve Fransa başta olmak üzere AB tarafından gelmeye başladı. Bunun anlamı da, gerçekten bir uzlaşmanın çok yakında olduğu. Söz konusu vergi artışları ve emeklilik maaşlarında indirim önlemlerinin Yunanistan hükümeti tarafından kabul edilmesi, ancak 7,2 milyar dolarlık kredi diliminin serbest bırakılmasına yarayacak. Bu da Yunanistan a belki bir üç ay belki de bir altı ay kazandıracak. AB ile anlaşması Haziran sonunda biten Yunanistan ın, IMF ile anlaşması Mart 2016 da sona eriyor mevcut plana göre. Oysaki Yunanistan ekonomisindeki esas sorun, ekonomik büyüme elde edilemeyişi. Büyümenin olmadığı, ya da anemik kaldığı yıllar boyunca borç dinamiklerinin yeniden sürdürülemez noktaya 8

ulaşarak yeni bir krizin ilerde mutlaka yeniden Yunanistan ın kapısını çalacak oluşu. Ve tabi AB-IMF politikalarının büyümeye öncelik vererek borç oranını küçültmek yerine borç oranı küçüldükten sonra büyüme konusunu ele almak konusundaki manasız katılığı. Özetle, bu hafta Grexit e ulaşmadan atlatılırsa- ki öyle olacak gibi görünüyor- Yunanistan ile ona borç veren birimler yeni tur pazarlıklara başlayacaklar. Keza asıl sorun daha büyük: Almanya ikna edilerek AB-IMF tarafından Yunanistan da ekonomik büyümeye alan açacak şekilde büyük miktarlı bir borç yeniden yapılandırması yapılacak mı, yapılmayacak mı? Tabi söylemeye gerek bile yok aslında ama borç yeniden yapılandırması ile tamamlanmaması halinde Tsipras ın meclisten geçirmeye çalışacağı bu son tur reformlar, Yunanistan da SYRIZA önderliğindeki koalisyon hükümetinin de sonu olabilir. Başka bir ifadeyle, 7,2 milyar euroluk kredi dilimin serbest bırakılmasının ardından, yılın geri kalan kısmında Yunanistan bu sefer de borcun yapılandırılması konularıyla gündemimizde kalmaya devam edecek. İletişim: Güldem Atabay Şanlı Direktör, Araştırma ve Strateji +90 530 016 98 69 guldem.atabaysanli@egelico.com Bu doküman Egeli & Co. Portföy Yönetim A.S. ( Egeli & Co. ) tarafından hazırlanmıştır. Egeli & Co. SPK düzenlemelerine tabi ve SPK tarafından düzenlenen yetki belgesine sahip, kendine değer yaratmaya adamış bağımsız bir portföy yönetim şirketidir. (Yetki belgeleri: 03.11.2010 PYS./PY. 35/946 ve 03.11.2010 PYS./YD. 15/946). Portföy yönetimi ve yatırım danışmanlığı hizmeti veren Egeli & Co. 2002 yılından bu yana, dürüst ve seçkin yaklaşımı ile yerli ve yabancı kurumsal yatırımcılara, aile şirketlerine ve özel bireysel portföylere hizmet etmektedir. Başarısı, yatırımcıları için yurtiçi ve yurtdışında geliştirdiği finansal ürünler ile değer yaratma becerisinden gelmektedir. Egeli & Co. yu diğerlerinden ayıran fark alternatif varlık sınıflarına ve yatırım temalarına odaklanmasıdır. Egeli & Co. Türk sermaye piyasalarındaki alternatif yatırım temaları alanında bulunan geniş bilgi, tecrübe ve geçmiş performansı ile yatırımcıları için uzun vadeli yatırımlarla önemli getiriler yaratmaktadır. YASAL UYARI: Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. Bu belgedeki bilgilerin doğruluğu, güvenirliliği ve güncelliği hakkında gerekli özeni göstermekle birlikte bu bilgilerin güvenirliliği, doğruluğu, güncelliği ve eksiksizliği hakkında hiçbir garanti vermemektedir. (Varsa) Yürürlükteki herhangi bir yasa veya düzenleme ile sorumluluğun sınırlandırması ölçüde tasarruf olarak, Egeli & Co., yöneticileri, çalışanları, temsilcileri ve ajansları bu belgenin içeriği, hatası veya eksiklerinden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan (ihmal olup olmadığı ya da başka bir şekilde olursa da) ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zararlardan dolayı sorumlu tutulamaz. Herhangi bir şirket, sektör, hisse veya yatırım için detaylı ve tam bir analiz değildir. Egeli & Co. her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Bu rapor hangi amaçla olursa olsun çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve yayınlanamaz. 9