ULUSAL KIRMIZI ET KONSEYİ

ULUSAL KIRMIZI ET KONSEYİ ÜYE BÜLTENİ Ekim 2016 Ankara

İÇİNDEKİLER KIRMIZI ET, SÜT VE YEM SEKTÖRÜ ANALİZİ... 2 Kırmızı Et Sektöründeki Gelişmeler... 2 Yem Sektörü Pazar Analizi... 20 Süt Sektörü Pazar Analizi... 21 MEVZUAT... 23 UKON EKİM AYI FAALİYETLERİ... 23 KASIM AYI ETKİNLİKLERİ... 33 2

KIRMIZI ET SÜT VE YEM SEKTÖR ANALİZİ 1. KIRMIZI ET SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER DÜNYA VE AVRUPA BİRLİĞİ: Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, 12 Aylık Dönem Kasım 2015- Ekim 2016) (AB-28) Grafik-2: Avrupa Birliğinde Haftalık Ortalama Canlı Dana Fiyatları / KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (12 Aylık Dönem Kasım 2015- Ekim 2016) (AB-28) 3

Grafik-3: Avrupa Birliğinde Haftalık Koyun Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (12 Aylık Dönem Kasım 2015- Ekim 2016) (AB-28) Grafik-: 4 Avrupa Birliğinde Kuzu Karkas Aylık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, Ocak 2014 Ekim 2016 Tablo-1: Dünya Yıllık Ortalama Toptan Et Fiyatları, 2003-2014 ($/Ton) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ABD SIĞIR ETİ İHRAÇ 3.396 3.686 3.919 3.803 4.023 4.325 3.897 4.378 4.516 4.913 5.535 4.217 AVUSTRALYA İnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENİ ZELANDA KOYUN ETİ (dondurulmuş karkas toptan satışı Londra'ya) 1.914 2.481 2.565 2.522 2.544 3.040 2.562 3.272 3.944 4.176 4.009 3.003 2.305 2.668 2.860 2.391 2.498 2.975 3.495 3.662 5.370 4.754 4.130 3.374 ABD KANATLI ETİ İhraç Broiler 1.886 2.071 2.161 1.986 2.117 2.270 2.202 2.454 2.648 2.676 2.717 2.290 BREZİLYA Piliç Eti İhraç 888 1.033 1.218 1.180 1.443 1.896 1.552 1.781 2.084 1.928 2.014 1.547 4

Tablo-2: 2016 Yılı Dünya Toptan Et Fiyatları - Aylık Ortalama $/TON OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL ABD SIĞIR ETİ İHRAÇ 5.476 5.644 5.686 5.670 5.360 5.541 5.356 5.525 AVUSTRALYA İnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENİ ZELANDA KOYUN ETİ (dondurulmuş karkas toptan satışı Londra'ya) EKİM 3.796 4.021 3.887 4.001 4.187 4.175 4.378 4.224 4.064 3.977 3.228 3.103 3.084 3.188 3.307 3.700 3.669 3.846 3.842 4.178 ABD KANATLI ETİ İhraç Broiler 868 871 892 931 984 998 940 930 BREZİLYA Piliç Eti İhraç 1.392 1.392 1.413 1.448 1.533 1.581 1.628 1.646 1.628 Kaynak: FAO, Aylık veriler FAO Gıda Fiyat Endeksi (FFPI) 1996 yılında küresel tarım ürünleri piyasalarında yaşanan gelişmeleri izlemeye yardımcı olacak bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. FAO Et Fiyatları Endeksi; 4 çeşit et türünün 2002-2004 dünya ortalama ihracat paylarına göre ağırlıklandırılmasıyla elde edilmektedir. Son iki ayın fiyatları tahmini olup revize edilebilir niteliktedir. (Tablo: 3-4-5-6) Tablo- 3: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi 2004-2015 (2002-2004=100) Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş 2004 114 114 115 113 115 2005 124 132 122 119 123 2006 121 122 123 121 103 2007 131 151 125 126 108 2008 161 184 152 158 128 2009 141 162 131 135 151 2010 158 179 138 165 158 2011 183 206 153 191 232 2012 182 201 153 195 205 2013 184 206 157 197 178 2014 198 200 164 231 202 2015 168 168 126 213 157 5

Tablo- 4: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi Aylara Göre - 2016 (2002-2004=100) 2016 Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş Ocak 145 144 109 184 139 Şubat 147 144 108 190 134 Mart 146 147 108 186 133 Nisan 150 151 111 190 138 Mayıs 154 160 117 190 143 Haziran 160 164 126 192 160 Temmuz 162 163 130 193 159 Ağustos 165 164 135 196 166 Eylül 165 162 140 193 166 Ekim 163 162 134 192 180 Tablo- 5: Yıllık Sığır Eti Fiyatları, 2004-2015 ($/TON) ABD BREZİLYA AVUSTRALYA 2004 3690 1848 2481 2005 3619 1967 2565 2006 3803 2219 2522 2007 4023 2367 2544 2008 4325 3785 3024 2009 3897 3118 2562 2010 4378 3919 3272 2011 4516 4816 3944 2012 4913 4492 4176 2013 5535 4326 4009 2014 6678 4515 5016 2015 6201 4130 4638 Tablo- 6: 2016 Yılı Aylık Sığır Eti Fiyatları ($/TON) 2016 ABD BREZİLYA AVUSTRALYA Ocak 5.476 3.722 3.796 Şubat 5.644 3.724 4.021 Mart 5.686 3.556 3.887 Nisan 5.670 3.721 4.001 Mayıs 5.360 3.769 4.187 Haziran 5.541 3.772 4.175 Temmuz 5.356 3.754 4.378 Ağustos 5.525 3.991 4.224 Eylül 5.530 3.968 4.064 Ekim 5.525 3.980 3.977 6

TÜRKİYE: Hayvan Varlığı: TÜİK verilerine göre 2015 yılında 2014 yılına göre toplam hayvan sayısı % 0,6 kesilen hayvan sayısı ise %2,8 oranında artış göstermiştir. (Tablo: 7-8) Tablo-7: Ülkemizde 2010-2014 Yılları Arasında Hayvan Varlığı ve Kesilen Hayvan Sayısı 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Hayvan Türleri Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı TOPLAM 41.254.569 45.195.600 50.186.583 53.410.555 56.054.516 56.375.507 10.711.096 9.312.658 8.266.381 9.732.261 10.481.985 10.774.120 Büyükbaş 11.454.526 12.483.969 14.022.347 14.532.848 14.244.673 14.127.837 2.617.966 2.579.020 2.798.460 3.433.126 3.714.457 3.766.468 Sığır 11.369.800 12.386.337 13.914.912 14.415.257 14.122.847 13.994.071 2.602.246 2.571.765 2.791.034 3.430.723 3.712.281 3.765.077 Kültür 4.197.890 4.836.547 5.679.484 5.954.333 6.139.810 6.385.343 Kültür melezi 4.707.188 5.120.621 5.776.028 6.112.437 6.005.089 5.733.803 Yerli 2.464.722 2.429.169 2.459.400 2.348.487 1.977.948 1.874.925 Manda 84.726 97.632 107.435 117.591 121.826 133.766 15.720 7.255 7.426 2.403 2.176 1.391 Küçükbaş 29.382.924 32.309.518 35.782.519 38.509.795 41.462.349 41.924.100 8.093.130 6.733.638 5.467.921 6.299.135 6.767.528 7.007.652 Koyun 23.089.691 25.031.565 27.425.233 29.284.247 31.115.190 31.507.934 6.873.626 5.479.546 4.541.122 4.958.226 5.197.289 5.008.411 Merinos 1.086.392 1.220.529 1.532.651 1.799.081 2.103.644 2.205.576 Yerli 22.003.299 23.811.036 25.892.582 27.485.166 29.011.546 29.302.358 Keçi 6.293.233 7.277.953 8.357.286 9.225.548 10.347.159 10.416.166 1.219.504 1.254.092 926.799 1.340.909 1.570.239 1.999.241 Kıl keçisi 6.140.627 7.126.862 8.199.184 9.059.259 10.169.348 10.210.338 Tiftik keçisi 152.606 151.091 158.102 166.289 177.811 205.828 Diğer 417.119 402.113 381.717 367.912 347.494 323.570 Tablo-8: Hayvan Varlığı ile Kesilen Hayvan Sayısı Değişim Oranları (%) TOPLAM Büyükbaş Sığır Manda Küçükbaş Koyun Keçi 2010-2015 2014-2015 Hayvan Varlığı 36,7 23,3 23,1 57,9 42,7 36,5 65,5 Hayvan Varlığı 0,6-0,8-0,9 9,8 1,1 1,3 0,7 2010-2015 Kesilen Hayvan Sayısı 0,6 43,9 44,7-91,2-13,4-27,1 63,9 2014-2015 Kesilen Hayvan Sayısı 2,8 1,4 1,4-36,1 3,5-3,6 27,3 7

Grafik-5-6-7 2010-2015 Yılları arası Hayvan Sayıları ile Kesilen Hayvan sayısı Değişimleri 8

Kesilen Sığır Sayısı Tablo-9: Ülkemizde 2010-2015 Yılları Arasında Kesilen Hayvan ve Et Üretim Miktarı Sığır Manda Koyun Keçi Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı TOPLAM Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) 2000 2.101.583 354.636 23.518 4.047 6.110.853 111.139 1.166.169 21.395 9.402.123 491.217 2001 1.843.320 331.589 12.514 2.295 4.747.268 85.661 879.127 16.138 7.482.229 435.683 2002 1.774.107 327.629 10.110 1.630 3.935.393 75.828 757.465 15.454 6.477.075 420.540 2003 1.591.045 290.455 9.521 1.709 3.554.078 63.006 607.006 11.487 5.761.650 366.658 2004 1.856.549 364.999 9.858 1.950 3.933.973 69.715 570.512 10.301 6.370.892 446.964 2005 1.630.471 321.681 8.920 1.577 4.145.343 73.743 688.704 12.390 6.473.438 409.391 2006 1.750.997 340.705 9.658 1.774 4.763.394 81.899 803.063 14.133 7.327.112 438.511 2007 2.003.991 431.963 9.532 1.988 6.428.866 117.524 1.256.348 24.136 9.698.737 575.611 2008 1.736.107 370.619 7.251 1.334 5.588.906 96.738 767.522 13.752 8.099.786 482.443 2009 1.502.073 325.286 4.857 1.005 3.997.348 74.633 606.042 11.675 6.110.320 412.600 2010 2.602.246 618.584 15.720 3.387 6.873.626 135.687 1.219.504 23.060 10.711.096 780.718 2011 2.571.765 644.906 7.255 1.615 5.479.546 107.076 1.254.092 23.318 9.312.658 776.915 2012 2.791.034 799.344 7.426 1.736 4.541.122 97.334 926.799 17.430 8.266.381 915.844 2013 3.430.723 869.292 2.403 336 4.958.226 102.943 1.340.909 23.554 9.732.261 996.125 2014 3.712.281 881.999 2.176 526 5.197.289 98.978 1.570.239 26.770 10.481.985 1.008.272 2015 3.765.077 1.014.926 1.391 326 5.008.411 100.021 1.999.241 33.990 10.774.120 1.149.263 Hayvansal Üretim İstatistikleri, Haziran 2015 Toplam hayvan sayısı 2016 Yılının Haziran ayında 58,7 milyon baş oldu. TÜİK verilerine göre Büyükbaş hayvan sayısı 2016 yılının Haziran ayı sonu itibariyle 14 milyon 324 bin baş, toplam küçükbaş hayvan sayısı ise 44 milyon 34 bin baş oldu. (Tablo: 10) TÜİK tarafından yılsonu ve yıl ortasında yayınlanan istatistiklere göre yayınlanan Hayvansal Üretim İstatistiklerine göre, toplam hayvan sayısı 2014 ile 2015 yılları arasında % 0,4 artarken bu artış 2015 yılsonu ile Haziran 2016 dönemi arasında % 4,1 oranında olmuştur. Büyükbaş hayvan sayısı 2014 ile 2015 yılları arasında % 1,5 azalmış, 2015 yılsonu ile Haziran 2016 dönemi arasında ise % 1,4 oranında artış olmuştur. Küçükbaş hayvan sayısı 2014 ile 2015 yılları arasında % 1,1 artmış, 2015 yılsonu ile Haziran 2016 dönemi arasında ise % 5,0 oranında artış görülmüştür. 9

Tablo-10: Hayvansal Üretim İstatistikleri Karşılaştırması 2014 - Haz.2015 Ara.2015 2014 - Aralık Haziran 2015 2015 - Aralık Haziran 2016 Değişim 2014-2015 Değişim Haziran 2015 - Haziran 2016 Değişim Aralık 2015 - Haziran 2016 Hayvan türleri Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) % % % Toplam 56.177.592 59.735.458 56.375.507 58.673.710 0,4-1,8 4,1 a) Büyükbaş 14.344.935 14.731.490 14.127.837 14.323.941-1,5-2,8 1,4 Sığır 14.223.109 14.595.506 13.994.071 14.182.876-1,6-2,8 1,3 Kültür 6.178.757 6.477.969 6.385.343 6.501.105 3,3 0,4 1,8 Kültür melezi 6.060.937 6.147.665 5.733.803 5.845.759-5,4-4,9 2,0 Yerli 1.983.415 1.969.872 1.874.925 1.836.012-5,5-6,8-2,1 Manda 121.826 135.984 133.766 141.065 9,8 3,7 5,5 b) Küçükbaş 41.485.180 44.672.814 41.924.100 44.034.062 1,1-1,4 5,0 Koyun 31.140.244 33.837.097 31.507.934 33.239.147 1,2-1,8 5,5 Merinos 2.106.263 2.254.940 2.205.576 2.261.507 4,7 0,3 2,5 Yerli 29.033.981 31.582.157 29.302.358 30.977.640 0,9-1,9 5,7 Keçi 10.344.936 10.835.717 10.416.166 10.794.915 0,7-0,4 3,6 Kıl keçisi 10.167.125 10.644.561 10.210.338 10.566.011 0,4-0,7 3,5 Tiftik keçisi 177.811 191.156 205.828 228.904 15,8 19,7 11,2 c) Diğer 347.477 331.154 323.570 315.707-6,9-4,7-2,4 Kaynak: TUİK, Hayvansal Üretim İstatistikleri Kırmızı Et Üretimi: Kırmızı Et Üretim İstatistikleri, II. Çeyrek: Nisan - Haziran, 2016 verileri açıklanmıştır. Toplam kırmızı et üretimi II. çeyrek döneminde 270 bin ton olarak tahmin edilmiştir. Toplam kırmızı et üretimi bir önceki döneme göre % 13,5, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 3,1 oranında azalmıştır. Toplam kırmızı et üretimi içinde sadece kesimhanelerde üretilen kırmızı et miktarı ise 153 bin ton olarak gerçekleşti. Sığır eti üretimi 243 bin ton olarak tahmin edilmiştir. Sığır eti üretimi gerçekleştiği bir önceki döneme göre % 16,9, bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,8 oranında azalmıştır. Koyun eti üretimi 23 bin ton olarak tahmin edilmiştir. Koyun eti üretimi bir önceki döneme göre % 9,6 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,7 oranında azalmıştır. 2010 2015 yılları arasında Büyükbaş Kırmızı Et Üretimi % 63 artarken, küçükbaş et üretimi ise % 16 azalmış, toplam kırmızı et üretimi ise % 47 artmıştır. 2014 2015 yılları arasında Büyükbaş Kırmızı Et Üretimi % 15 artmış, küçükbaş et üretimi % 7 artmış, toplam kırmızı et üretimi ise % 14 artış göstermiştir. (Tablo-11). 10

Tablo-11 Kırmızı Et Üretim Miktarı İstatistikleri 2010-2016 Miktar ( Ton ) I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Toplam 2010 157.282 175.247 173.842 274.347 780.718 2011 157.932 171.595 173.177 274.210 776.915 2012 171.465 182.872 196.108 365.255 915.700 TOPLAM 2013 208.597 212.885 206.466 368.177 996.125 2014 184.975 218.432 202.530 402.335 1.008.272 2015 210.475 261.871 380.162 296.754 1.149.262 2016 237.777 269.912 507.689 2010 125.145 144.121 138.983 210.334 618.584 2011 133.724 144.153 144.970 222.059 644.906 2012 149.722 159.320 173.202 317.100 799.343 Sığır 2013 180.764 187.587 177.757 323.184 869 292 2014 163.913 189.848 175.353 352.886 881.999 2015 184.511 229.549 342.190 258.675 1.014.926 2016 207.698 242.772 207.698 2010 813 1.219 958 397 3.387 2011 224 181 602 608 1.615 2012 565 926 79 166 1.736 Manda 2013 20 61 40 215 336 2014 26 274 141 84 525 2015 71 201 24 30 326 2016 60 198 258 2010 27.306 26.042 28.940 53.400 135.687 2011 19.856 23.959 23.491 39.770 107.076 2012 17.330 19.969 20.987 38.903 97.189 Koyun 2013 19.930 21.959 26.396 34.658 102 943 2014 17.370 23.451 21.631 36.525 98.978 2015 18.090 24.653 27.499 29.779 100.021 2016 20.747 22.745 43.492 2010 4.018 3.866 4.961 10.216 23.060 2011 4.128 3.303 4.114 11.773 23.318 2012 3.848 2.657 1.840 9.085 17.430 Keçi 2013 7.883 3.278 2.273 10.120 23 554 2014 3.666 4.859 5.405 12.840 26.770 2015 7.804 7.468 10.449 8.269 33.990 2016 9.272 4.197 13.469 Kaynak: TUİK, Kırmızı Et Üretim İstatistikleri 11

Grafik-8: 2010 2015 Yılları Arası Kırmızı Et Üretimi Grafik-9: 2010 2015 Yılları Arası Büyükbaş ve Küçükbaş Et Üretimi Grafik-10 2010-2015 Yılları Arası Dönemlere Göre Kırmızı Et Üretimi 12

Grafik-11: 2000 2015 Yılları Arası Kesilen Sığır Sayısı ve Kırmızı Et Üretimi Tablo-12: Hayvan Türlerine Göre Karkas Et Ortalama Verimi (2000-2014) Yıllar SIĞIR MANDA KOYUN KEÇİ 2000 169 172 18 18 2001 180 183 18 18 2002 185 161 19 20 2003 183 179 18 19 2004 197 198 18 18 2005 197 177 18 18 2006 195 184 17 18 2007 216 209 18 19 2008 213 184 17 18 2009 217 207 19 19 2010 238 215 20 19 2011 251 223 20 19 2012 286 234 21 19 2013 253 140 21 18 2014 238 242 19 17 2015 270 234 20 17 Tablo-13 Türkiye de Yıllar itibarı ile Kişi Başı Kırmızı Et Üretim Miktarı (Kg) Koyun Keçi Sığır Manda Toplam 2000 1,64 0,32 5,23 0,06 7,24 2007 1,66 0,34 6,12 0,03 8,15 2008 1,35 0,19 5,18 0,02 6,75 2009 1,03 0,16 4,48 0,01 5,69 2010 1,84 0,31 8,39 0,05 10,59 2011 1,43 0,31 8,63 0,02 10,40 2012 1,29 0,23 10,57 0,02 12,11 2013 1,34 0,31 11,34 0,00 12,99 2014 1,27 0,34 11,35 0,01 12,98 2015 1,27 0,43 12,89 0,004 14,60 2000-2015 yılları arası değişim % - 29,04 + 36,80 + 146,44-1392 + 101,46 13

Perakende Dana Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2016 yılı Ekim ayında 39,26 TL/Kg. olan fiyatlar bir önceki aya göre % 0,13 oranında artmış, 12 aylık ortalama artış oranı ise % 2,87 olmuştur (Grafik-12). Grafik-12: Perakende Dana Eti Fiyatları, 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Perakende Koyun Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2016 yılı Ekim ayı ortalama fiyat 34,61 TL/Kg dır. Fiyatlar bir önceki aya göre % 0,73 oranında, Kasım 2015 Ekim 2016 döneminde ise % 13,23 oranında artmıştır. (Grafik-13). Grafik-13: TUİK Perakende Koyun Eti Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 14

Perakende sucuk fiyatları, 2016 yılı, Ocak Ekim döneminde % 2,67 oranında, Ekim 2015 Ekim 2016 döneminde ise % 5,05 oranında artmıştır. Ekim ayında bir önceki aya göre fiyatlarda % 1,06 oranında bir artış görülmüştür.(grafik-14). Grafik- 14 Perakende Sucuk Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK Perakende sosis fiyatları, 2016 yılı Ocak Ekim döneminde % 2,34 oranında azalmış, Ekim 2015 Ekim 2016 döneminde ise % 4,31 oranında artmıştır (Grafik-15). Grafik-15 Perakende Sosis Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 15

Perakende salam fiyatları, 2016 yılı, Ocak Ekim döneminde % -1,82 oranında azalmıştır. Fiyatlar 12 aylık dönemde ise % 4,98 oranında azalmıştır (Grafik-16). Grafik-16 TÜİK Perakende Salam Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sakatat fiyatları 2016 yılı Ekim ayında fiyat bir önceki aya göre % 0,27 oranında artarak 28,00 TL/Kg olmuş, Kasım 2015 Ekim 2016 döneminde % 18,20oranında artmıştır (Grafik-17). Grafik-17 TÜİK Perakende Sakatat Fiyatları (TL/Kg) 16

TÜİK verilerine göre perakende tavuk eti fiyatları Ekim 2016 tarihinde 7,32 TL/Kg olmuştur. Ocak 2016 Ekim 2016 döneminde % 1,76 oranında azalmış, Son on iki ay içerisinde ise % 6,89 oranında artış göstermiştir. (Grafik-18). Grafik-18 TÜİK Perakende Tavuk Eti Fiyatları (TL/Kg) Perakende Dana Eti Perakende Koyun Eti Tablo-14 Et ve Et Ürünleri 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 17 Eki.16 38,37 38,17 37,98 38,42 37,93 37,04 37,34 37,67 38,04 38,73 39,06 39,21 39,26 30,74 30,57 30,82 32,17 32,75 32,84 33,19 33,08 33,47 34,06 34,19 34,36 34,61 Sucuk 51,97 51,74 51,37 53,18 53,14 53,33 53,47 52,75 53,32 53,70 53,50 54,02 54,60 Sosis 32,98 32,85 32,69 35,22 35,12 33,83 34,88 34,70 33,87 33,90 34,49 34,35 34,40 Salam 40,23 40,35 40,68 39,05 38,66 38,81 38,77 38,75 38,36 37,21 37,68 37,99 38,34 Sakatat 23,33 23,69 24,58 25,77 26,60 27,05 27,38 27,61 27,51 27,73 27,79 27,93 28,00 Tavuk Eti 7,20 6,85 6,91 7,44 7,48 7,65 7,97 8,18 8,32 8,37 8,09 7,46 7,32 Kaynak:TÜİK Tablo-15 Et ve Et Ürünlerinde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ortalama Değişim Oranları (%) Bir Önceki Aya Ocak 2016 Eylül 2015 Göre Eylül 2016 Eylül 2016 Son 12 ay Perakende Dana Eti 0,13 2,19 2,33 2,87 Perakende Koyun Eti 0,73 7,59 12,58 13,23 Sucuk 1,06 2,67 5,05 5,51 Sosis 0,12-2,34 4,31 4,71 Salam 0,91-1,82-4,71-4,98 Sakatat 0,27 8,64 20,02 18,20 Tavuk Eti -1,89-1,67 1,61 6,89 Kaynak:TÜİK

KARKAS FİYATLARININ DEĞERLENDİRMESİ: Dana Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2016 yılı ilk on ay ortalama fiyatı 24,50 TL/Kg dır. 2016 yılı Ekim ayında ise 25,97 TL/Kg. olmuştur. Ekim ayında fiyatlar bir önceki aya göre % -0,26 oranında azalmış, bir önceki yılın aynı ayına göre % 7,23 oranında artış görülmüştür.(grafik:19-20). Grafik-19 Dana Karkas Ortalama Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-20 Yıllar İtibarı ile Dana Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri 18

Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2016 yılı ilk on ay ortalaması 26,80 TL/Kg dır. Ekim ayı itibarı ile fiyat 27,62 TL/Kg olmuştur. Ekim ayında fiyatlar bir önceki aya göre % 3,09 oranında artmış, bir önceki yılın aynı ayına göre % 20,9 oranında artış görülmüştür (Grafik: 21-22). Grafik-21 Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-22 Yıllar İtibarı ile Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri 19

Tablo- 16: Borsalardan Alınan Ortalama Dana Karkas Fiyatları Ekim 2016 Miktar En az En çok Borsa Adı Ortalama Fiyat (Kg) Fiyat Fiyat Ankara 220.242 23,00 TL 26,50 TL 24,83 TL İstanbul 26.525 21,07 TL 27,90 TL 25,99 TL Kars 112.041 24,90 TL 24,90 TL 24,90 TL Kayseri 140.235 18,00 TL 26,58 TL 24,77 TL İzmir 111.488 25,50 TL 26,50 TL 26,11 TL Konya 22.969 23,00 TL 27,20 TL 26,26 TL Gaziantep 204.284 24,25 TL 26,50 TL 25,63 TL Diyarbakır 152.747 23,00 TL 27,00 TL 24,99 TL Tokat 58.525 21,00 TL 27,50 TL 25,35 TL ORTALAMA 22,64 TL 26,73 TL 25,43 TL Tablo- 17: Sanal Marketlerdeki Perakende Fiyatları Tarih CİNSİ MİGROS CARREFOURSA REAL ET VE SÜT KURUMU Kıyma ** 33,90 TL 39,50 TL 28,75 TL Kuşbaşı 39,95 TL 33,90 TL ** 31,00 TL 07.11.2016 Biftek 47,95 TL 44,90 TL ** 33,00 TL Pirzola ** ** ** 40,00 TL Kuzu Pirzola 65,99 TL 74,90 TL ** 47,00 TL Kaynak: Ulusal Marketlerin perakende fiyatları, * Et ve Süt Kurumu Tarak Pirzola fiyatıdır. 20

2. YEM SEKTÖRÜ PAZAR ANALİZİ 2015 2016 ( ilk on ay ortalaması) yılları arasında yıllık ortalama fiyatlara bakıldığında Yulaf, ATK, besi yemi, süt yemi, DDGS fiyatında düşüş görülmüş, Yemlik arpa, buğday, mısır, kepek, yemi fiyatı ise artmıştır. (Tablo 18-19) Tablo-18: Yıllar İtibarı ile Türkiye yem ve yem hammadde fiyatları (TL/TON) Yemlik Arpa *Yemlik Buğday *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS 2010 417 509 561 481 315 290 484 494 462 2011 521 580 824 622 429 363 665 686 682 2012 614 619 652 588 480 473 738 766 685 2013 632 700 648 640 484 505 760 780 755 2014 701 817 753 721 505 569 807 821 967 2015 695 826 807 716 489 612 808 844 960 2016 742 841 685 734 536 579 787 827 877 Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Tablo- 19: 2016 Yılı İtibarı İle Yem ve Yem Hammaddeleri Aylık Fiyatları (TL/TON) Yemlik *Yemlik *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS Arpa Buğday Ocak 727 870 800 707 520 600 720 760 870 Şubat 727 847 825 727 575 570 770 810 835 Mart 717 848 822 712 505 540 750 790 821 Nisan 727 847 751 717 500 530 750 790 787 Mayıs 747 864 641 747 520 590 830 870 899 Haziran 773 820 0 798 565 645 830 870 965 Temmuz 727 817 736 808 580 640 830 870 943 Ağustos 737 816 746 717 570 580 810 850 877 Eylül 758 833 742 707 520 550 790 830 871 Ekim 778 846 787 697 500 545 790 830 905 Ortalama 742 841 685 734 536 579 787 827 877 Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır. KDV Ocak ayında %1 Şubat ayından itibaren %0 olarak hesaplanmıştır. (yemlik arpa KDV %1 Mısır %1, DDGS %18) * TOBB fiyatlarıdır. 21

Grafik 23: 2014-2015-2016 Yılı İtibarı ile Yem, Yem Hammaddeleri Fiyatları (TL/Ton) Not: 2016 Yılı fiyatları ilk on ayın ortalamasıdır. 3. SÜT SEKTÖRÜ PAZAR ANALİZİ Süt üretimi: TÜİK verilerine göre 2015 yılı itibarı ile toplanan inek sütü 8,9 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı Ağustos ayında 757 bin ton süt toplanmıştır. (Tablo: 20). Tablo-20: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) İnek Sütü (Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam 2010 494.351 492.360 594.800 610.599 654.696 622.359 610.645 560.309 526.132 531.445 503.311 544.004 6.745.011 2011 561.766 545.628 627.484 646.648 699.122 636.494 591.864 566.040 537.872 543.633 530.376 586.867 7.073.794 2012 634.578 631.521 715.190 727.769 782.621 727.805 695.079 641.380 599.773 587.149 575.344 614.276 7.932.485 2013 637.956 622.381 710.712 733.380 772.785 692.084 675.158 628.996 594.456 605.194 611.918 653.585 7.938.605 2014 708.555 681.866 788.988 793.740 828.420 766.885 743.245 697.925 648.631 648.660 634.067 684.760 8.625.743 2015 712.942 698.164 804.210 816.750 864.101 791.429 744.380 722.532 680.990 695.642 677.056 728.944 8.937.141 2016 748.508 749.610 834.091 810.807 837.649 808.748 769.830 756.623 6.315.867 Kaynak: TÜİK,Süt ve Süt Ürünleri Üretimi 22

Grafik-24: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) İnek Sütü (Ton) Süt Fiyatları: TÜİK in TÜFE verilerine göre perakende ortalama süt fiyatları 2016 yılı ilk on ay ortalaması 2,88 TL/Kg dır. 2016 yılı Ekim ayında fiyat 2,90 TL/Kg olmuştur. (Grafik-25). Grafik-24: Perakende Süt Fiyatları (TL/Kg.) Kaynak: TÜİK, 2003=100 Temel Yıllı TÜFE Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/KG) Tablo-21: 2014-2015 Yılı Çiğ Süt Fiyatları Dönemler Fiyat (TL/Litre) 2014 1 Temmuz 31 Aralık 1,15 2015 1 Ocak - 31 Mart 1,15 1 Nisan 30 Haziran 1,15 1 Temmuz - 30 Eylül 1,15 1 Ekim - 31 Aralık 1,15 2016 1 Ocak 30 Haziran 1,15 1 Temmuz 31 Aralık 1,15 Kaynak: Ulusal Süt Konseyi 23

RESMİ GAZETE DE 2016 EKİM AYINDA YAYIMLANAN MEVZUATLAR 1. DAMIZLIK DÜVE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA ESASLARI TEBLİĞİ 03.10.2016 Tebliğin amacı, damızlık düve yetiştiriciliği yapan büyükbaş hayvancılık işletmelerinin kurulması, ülkemizin ihtiyaç duyduğu damızlık gebe düvelerin yurt içinden karşılanması, et ve süt üretiminde verimlilik ile kalitenin artırılması, sermayenin ülke içerisinde kalmasını sağlayacak yatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Bu kapsamda 500 baş ve üzeri işletmelerin yeni yatırım projelerinde inşaat yapımı, hayvan alımı ile makine alet ve ekipman alımlarına yüzde 50 hibe desteği verilecektir. Destekten, Sığır Yetiştiricileri Birliğine üye, TÜRKVET sistemine en az 3 yıl kayıtlı, Aktif sığır işletmesi olan gerçek ve tüzel kişi üreticiler ile bireysel veya bir arada yapacakları, 500 baş kapasiteye sahip, Projeli sütçü, etçi veya kombine saf ırk damızlık düve üretimi ve ticari gebe düve satışı için sağlık sertifikasına sahip yeni işletme kurulması veya mevcut işletmelerin kapasitelerinin 500 baş üzeri olacak şekilde artırılması ve bu işletmelerin rehabilitasyon yatırımları yapanlar yararlanacaktır. Ayrıca, Yeni yatırım projelerinde inşaat yapımı, hayvan alımı ile makine alet ve ekipman alımı olarak belirlenen projelerin üçü ile birlikte başvuran yatırımcılar, Rehabilitasyon veya kapasite artırımı projelerinde Karar kapsamındaki yatırım konularından en az birini ihtiva eden bir proje ile (inşaat yapımı, hayvan alımı, makine alet ve ekipman alımı) başvuran yatırımcılar desteklemeden faydalanabilir. Hibe Desteği Oranları: a) Yeni inşaat yapımı veya kapasite artırımı/rehabilitasyon konusunu kapsayan inşaat yatırımına, gerçekleşme tutarının % 50 si. b) Damızlık dişi buzağı alımına, alım tutarının % 50 si. c) Yem karma makinesi ve gübre sıyırıcı alımına, alım tutarının % 50 si. 24

Bu desteklemeden yararlanmak isteyen yatırımcıların her yıl Bakanlıkça belirlenen ve internet sayfasında duyurulan süre içinde yatırımı yapacağı yerdeki il müdürlüğüne müracaat etmesi gerekmektedir. İnşaat Yatırımlarında: Yapılacak ahırlar, yatırım yapılacak ilin koşullarına göre açık veya yarı açık sistem olacaktır. İnşaat gider kalemleri; kapasiteye uygun ahır, gübre çukuru, yem deposu, silaj çukuru inşaatlarını kapsar. Yatırımların tümünün tamamlanma süresi bir yıl olarak belirlenmiş olup, yer tespit tutanağının düzenlendiği tarih itibari ile başlar. Hakedişler Yeni yatırımlarda; 1. Yatırım tamamlanmadan hakediş düzenlenmez. 2. Ödemeler iki defada yapılır. 3. Birinci hakediş inşaat yatırımının tamamlanmasının ardından, ikinci hakediş ise hayvan alımı tamamlandıktan sonra yapılır. Kapasite artırımı/rehabilitasyon yatırımlarında; Hangi yatırım olursa olsun tüm yatırım kalemleri tamamlandıktan sonra bir defada hakediş yapılır. Ödemeler Banka aracılığıyla yapılır. Uygulama için Bankaya destekleme tutarının % 0,2 si oranında hizmet komisyonu ödenir. 2. KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ 04.10.2016 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimi ile küspe (Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 2303.10 tarife pozisyon numarasında sınıflandırılan nişastacılık artıkları ve benzeri artıklar ile 2303.30.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyon numarasında sınıflandırılan biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları hariç), tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler (kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri (yeşil ve kuru kaba yemler ve bunların pellet şeklinde veya mevsimsel ihtiyaçlara göre bir bağlayıcı kullanılarak veya kullanılmadan işlem görmüş olanları dâhil) teslimi KDV den istisna tutulmuştur. 25

3. TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİNE DESTEKLEME ÖDEMESİ YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ 10.10.2016 Tarımsal yayım ve danışmanlık sisteminin çoğulcu, etkin ve verimli bir yapıya kavuşmasını sağlamak üzere, tarımsal işletmelere tarımsal danışmanlık hizmeti sunan kuruluşların desteklenmesi amacıyla hazırlanan tebliğde, Çiftçi kayıt sistemine ve/veya hayvan kayıt sistemine ve/veya örtü altı kayıt sistemine ve/veya su ürünleri kayıt sistemine ve/veya arıcılık kayıt sistemine ve/veya koyun-keçi kayıt sistemine ve/veya Organik Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) kayıtlı olmak, Aşağıdaki kriterlerden en az birini sağlamak: 1) Örtü altında en az üç dekar alanda üretim yapmak. 2) Bağ-bahçede en az on dekar alanda üretim yapmak. 3) Tarla ziraatında; kuruda en az yüz dekar veya yarısından fazlası kuru olmak kaydıyla kuru ve sulu toplam en az yüz dekar, suluda en az elli dekar alanda üretim yapmak zorundadır. Hayvancılıkta, süt sığırcılığı yapan işletmelerde en az onu sağmal olmak kaydıyla en az yirmi büyük baş sığır, besi sığırcılığı yapan işletmelerde en az yirmisi erkek hayvan olmak kaydıyla en az elli baş sığır ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde en az yüz küçükbaş hayvana sahip olması, Kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde; yumurta üretiminde 5000 adet, et üretiminde 10.000 adet ve üzeri kapasitede yetiştiricilik yapmak, Organik tarım alanında, birinci fıkranın (b) bendinin (1), (2), (3), (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen işletme büyüklüklerinin yarısına sahip olmak gereklidir. Tarım Danışmanlığı Ziraat Odası ve Üretici Örgütlerinde İstihdam Edilecek Tarım Danışmanları vasıtası ile verilmektedir. Bu kuruluşlar en fazla beş danışman olmak üzere her bir tarım danışmanı için yıllık 30 bin TL. destek alacaktır. 26

4. KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ KAPSAMINDA TARIMA DAYALI YATIRIMLARIN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ 21.10.2016 Program çerçevesinde Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, Mersin, Kars, Kastamonu, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Nevşehir, Ordu, Samsun, Sivas, Tokat, Trabzon, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Aksaray, Karaman, Ardahan illerinde; a) Yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama yatırımları hariç bitkisel ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, b) Hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması konusunda sadece ham derinin işlenmesi, c) Soğuk hava deposu, ç) Çelik silo, d) Hayvansal ve bitkisel orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, e) Yenilenebilir enerji kullanan yeni sera f) Kırsal ekonomik alt yapı yatırım konularından; çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri, bilişim sistemleri ve eğitimi yatırımları, Adana, Adıyaman, Antalya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Muğla, Niğde, Rize, Sakarya, Siirt, Sinop, Tekirdağ, Tunceli, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce illerinde ise; a) Bitkisel ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, b) Hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, c) Su ürünlerinin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, ç) Soğuk hava deposu, d) Çelik silo, e) Hayvansal ve bitkisel orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması, f) Yenilenebilir enerji kullanan yeni sera, g) Yenilenebilir enerji üretim tesisleri, ğ) Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar, h) Kırsal ekonomik alt yapı yatırım konularından; kırsal turizm, çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri, el sanatları ve katma değerli ürünler, bilişim sistemleri ve eğitimi yatırımları, hibe desteği kapsamında değerlendirilir. 27

Ekonomik yatırım konularında hibeye esas proje tutarı; a) Bitkisel ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlarda, Yaş meyve sebze tasnif, paketleme ve depolama yatırımları için 2.000.000 TL., Tohum işleme, paketleme ve depolama yatırımları için 2.000.000 TL., Bunun dışında kalan yatırımlar için 1.500.000 TL., b) Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar için 2.000.000 TL., c) Su ürünleri işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar için 2.000.000 TL., ç) Hayvansal ve bitkisel orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar için 2.000.000 TL, d) Yenilenebilir enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımına yönelik yatırımlar için 2.000.000 TL., e) Soğuk hava deposu yapımına yönelik yeni yatırımlar için 1.500.000 TL., f) Çelik silo yapımına yönelik yeni yatırımlar için 1.500.000 TL., g) Bu Tebliğ kapsamında bulunan konularla ilgili tarımsal faaliyetlere yönelik yapılmış tesislerde kullanılmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından jeotermal ve biyogazdan ısı ve/veya elektrik üreten tesisler ile güneş ve rüzgâr enerjisinden elektrik üreten tesislerin yapımına yönelik yatırımlar için 2.000.000 TL, ğ) Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlardan Mantar yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlar için 1.000.000 TL., Büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlar için 1.500.000 TL., Küçükbaş ve su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlar için 1.000.000 TL. üst limitini geçemez. Kırsal ekonomik alt yapı yatırım konularında hibeye esas proje tutarı; a) Kırsal turizme yönelik yeni tesis yatırımları için 1.500.000 TL., b) Çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemlerine yönelik yatırımlar için 500.000 TL., c) El sanatları ve katma değerli ürünlere yönelik yatırımlar için 500.000 TL., ç) Bilişim sistemleri ve eğitimine yönelik yatırımlar için 500.000 TL. üst limitini geçemez. Yatırım projelerinin tamamlanma son tarihi 1/12/2017 dir. Hibeye esas proje tutarının %50 sine hibe yoluyla destek verilir. Hibeye esas proje tutarı alt limiti en az 30.000 Türk Lirası dır.proje bütçesi KDV (Katma Değer Vergisi) hariç hazırlanır. 28

5. 2017 YILI PROGRAMININ UYGULANMASI, KOORDİNASYONU VE İZLENMESİNE DAİR BAKANLAR KURULU KARARI EKİ -30 EKİM 2016 2017 Yılı Programı içerisinde Ülke ekonomisinde belirlenen hedeflerden bazıları aşağıda özetlenmiştir. 2017 Yılı Makroekonomik Hedefleri: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla büyüme hızı: % 4,4 (Tarımda %3) Bir önceki yıla göre istihdam artışı: 732 bin kişi İşsizlik oranı: 10,20% İşgücüne katılım oranı: %2,3 ( 2017 yıl sonu itibarı ile) Özel Kesim Tüketim Harcamaları artışı: 4,30% Kamu Kesimi Tüketim Harcamaları artışı: 0,40% Kamu Kesimi Sabit Sermaye Yatırım artışı: %8,9 (Toplam içerisinde Tarımın payı %9,8) Özel Kesim Sabit Sermaye Yatırım artışı: 4,00% İhracat Artışı: %7,1 (153,3 milyar $) İthalat Artışı: %8,1 (214 milyar $) Cari Açık: 60,7 milyar $ Cari İşlemler açığının GSHY ya oranı: 4,20% Enflasyon: 6,50% Genel Devlet Açığı: 1,70% 2017 Yılı Tarım ve Hayvancılık ile İlgili Hedefleri: Toplam Destek Ödemeleri: 12.838 milyon TL. (%10,2 artış) Hayvancılık Destek Ödemeleri: 3.793 milyon TL. (%25,9 artış) Alan Bazlı Tarımsal Destek Ödemeleri: 3.183 milyon TL. (%1,9 azalış) Fark Ödemesi: 3.335 milyon TL. (%0,9 artış) Kırsal Kalkınma Amaçlı Tarımsal Destekleme: 1.053 milyon TL. (%5,5 artış) Tarım Sigortası Destekleme Hizmetleri: 900 milyon TL. (%7,3 artış) Arazi Toplulaştırma Faaliyetleri: 6,2 milyon Hektar İşletmeye Açılan Sulama Alanı: 3,43 milyon Hektar Sertifikalı Buğday Arpa Kullanım Oranı: 70% Sığır Varlığı İçerisinde Saf Kültür Irkı Oranı: 47,30% İyi Tarım Uygulamaları Üretim Alanları: 495 bin Hektar Yağlı Tohumlarda Kendine Yeterlilik Oranı: 40% 29

UKON YÖNETİM KURULU FAALİYETLERİ EKİM 2016 1. GIDA GÜVENLİĞİ, GIDA KATKI MADDELERİ VE ETİKET OKUMA TÜKETİCİ EĞİTİM SEMİNERİ 26.10.2016 TARİHİNDE ANKARA DA DÜZENLENDİ S ivil Toplum Diyaloğu Programı bünyesinde Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) koordinatörlüğünde yürütülmekte olan Gıda Güvenliği Projesi kapsamında gerçekleştirilen Gıda Güvenliği, Gıda Katkı Maddeleri ve Etiket Okuma konulu Tüketici Eğitim Semineri 26 Ekim 2016 tarihinde, Ankara da, Holiday Inn Hotel de düzenlendi. Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği nin (SETBİR), İspanya, Valensiya Bölgesel Gıda Federasyonu (FEDACOVA) ile ortaklık yaptığı AB Sivil Toplum Diyalogu Gıda Güvenliği Projesi kapsamında düzenlenen seminere Tüketici Dernekleri Federasyonu, Tüketici Hakları Derneği başkan ve üyelerinin yanı sıra AB Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri, çeşitli STK temsilcileri ve akademisyenler ile çok sayıda izleyici tarafından takip edildi. Toplantıya Konseyimizi temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ergün Kılıç katıldı. Seminerin açış konuşmasını yapan SETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Tarık Tezel, son dönemde gıda güvenliği üzerine medyada yer alan açıklamalara da değinerek bu açıklamaların pek çoğunun hiçbir bilimsel temele dayanmadığına işaret etmiş ve tüketiciye gıda güvenliği konusunda yanıltıcı bilgilerin aktarılmasının önlenmesi ile ilgili bir düzenleme yapılması gerektiği konusunda vurgu yapmıştır. Seminerde, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Barbaros Özer de gıda güvenliği ve etiket okuma konulu bir sunum yapmıştır. Sunumda gıda güvenliği ve etiketleme üzerine gelişmiş ülkelerdeki uygulama örnekleri verilmiş ve ülkemizdeki mevcut duruma ilişkin bilgilendirme yapılmıştır. Toplantının soru cevap bölümünde tüketicilerden çok sayıda soru iletilmiş olup, ilgili yetkililerden gıdalarda merdiven altı üretimin engellenmesi, denetim mekanizmasının güçlendirilmesi ve nihayetinde güvenilir gıdaya erişimlerinin tam olarak sağlanması gibi taleplerde bulunmuşlardır. 30

2. TÜRKİYE SİMENTAL YETİŞTİRİCİLİĞİ PANELİ 19 EKİM 216 TARİHİNDE KONYA DA DÜZENLENDİ Türkiye Simental Yetiştiriciliği Paneli, Simental sığır ırkı yetiştiriciliğinde mevcut durumun, yaşanan sorunların ve beklentilerin değerlendirilmesi amacıyla Bakanlık, Üniversite, Yetiştirici Birlikleri, sektör temsilcisi sivil toplum kuruluşları, sanayi temsilcileri ve Simental ırkı sığır yetiştiricilerinin katılımıyla 19 Ekim 2016 tarihinde Konya İlinde düzenlendi. Panele Ulusal Kırmızı Et Konseyi ni temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Emre Vural panelist olarak katılmış ve değerlendirmelerde bulunmuştur. 3. BÖLGESEL RİSKLERİN KADEMELİ AZALTILMASINA DAYALI ŞAP HASTALIĞININ KONTROLÜ VE ERADİKASYON EYLEM PLANI TOPLANTISI 27.10.2016 TARİHİNDE İZMİR DE DÜZENLENDİ Bölgesel Risklerin Kademeli Azaltılmasına Dayalı Şap Hastalığının Kontrolü ve Eradikasyon Eylem Planı çerçevesinde Ülkemizin şap hastalığından ariliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Bu amaçla Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından ilk aşamada Ege, Marmara ve Batı Karadeniz Bölgelerinin şap hastalığından ari statüye ulaştırılması için yapılan çalışmalar ile ilgili olarak 27 Ekim 2016 tarihinde İzmir İlinde Kaya Termal Otel de yapılan toplantı katılımcılara bilgi verilmiştir. 31

Toplantıya, Gıda Tarım ve Hayvancılık Müsteşar Yardımcısı Nihat Pakdil, Bakanlık yetkilileri, ilgili illerin, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürleri ve Şube Müdürleri, Birliklerin ve Sivil Toplum Kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Toplantıya Konseyimizi temsilen Yönetim Kurulu Muhasip Üye Özer Türer ve Yönetim Kurulu Üyeleri Emre Vural ve Osman Civil katıldı. Toplantıda aynı zamanda UKON Yönetim Kurulu Üyesi olan Dr. Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı Dr. Özhan Türkyılmaz bir sunum yapmıştır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni hazırladığı eylem planına göre, Trakya Bölgesi'nin 2018 yılında "Aşısız hastalıktan ari bölge" statüsüne, Batı Karadeniz, Güney Marmara ve Ege Bölgesi'nin ise 2019 yılında "Aşılı hastalıktan ari bölge" statüsüne kavuşturulması, 2023 yılına kadar da diğer tüm bölgelerde aşılı arilik statüsünün elde edilmesi amaçlanmaktadır. Toplantıda bir konuşma yapan Bakanlık Müsteşar Yardımcısı Sayın Nihat Pakdil, uygulanacak aşılama programı sonucunda Türkiye'nin yarısını aşılı arilik statüsüne kavuşturmayı amaçladıklarını, yeterli miktarda aşının bulunduğunu, hedefin % 100 aşılama olduğunu ifade etti. Sayın Pakdil bu kapsamda hayvan nakillerinin kontrol altında tutulabilmesi için yeni kontrol noktaları oluşturulacağını vurguladı. 32

4. KONSEYİN RESMİ TWİTTER SAYFASI HİZMETE GİRMİŞTİR 33

KASIM AYI ETKİNLİKLERİ 15-18 Kasım 2016 - EuroTier - Hanover / Almanya - Hayvancılık ve Ticaret Fuarı 16-20 Kasım 2016 - Adana Tarım Fuarı 34

24-27 Kasım 7.Gıda-Tek 2016 Uluslararası Gıda ve Gıda Teknolojileri Fuarı 35