Periferik Kan Yaymaları için Eksternal Kalite Kontrol Programı Prof. Dr. Ayşegül Üner Hacettepe Üniversitesi Patoloji ABD
Periferik Kan Yaymaları için Eksternal Kalite Kontrol Programları Yayma ve boyama kalitesi Kan hücre morfolojisi ve lökosit diferansiyel sayımı Boyan(ma)mış ş hazır yaymalar y yollanarak kendi laboratuvarları koşullarında boyamaları ve differential sayımları geri yollamaları Her üç serideki anomalileri not etmeleri Klinisyene verilen bilginin değerlendirilmesi
Periferik Kan Yaymaları için Eksternal Kalite Kontrol Programları Örneklerin hazırlanması ve katılımcılara l yollanması Sonuçların istatistiksel ti tik olarak değerlendirilmesiğ Genel değerlendirmenin paylaşımı
Örneklerin hazırlanması ve yollanması Yılda en az üç kez yapılması önerilmekte Sağlıklı bir değerlendirme için beraberinde bazı bilgilerin verilmesi Morfolojik değerlendirme ğ di için i gerekli olabilecek kısa klinik bilgiler Tam kan sayımı Gerekli ise akım sitometri gibi daha g özelleşmiş laboratuvar sonuçları
Cevap formunda gerekli bilgiler Ne tür bir laboratuvar Özel, devlet hastanesi, üniversite hastanesi Yaymada izlenen hücrelerin normal veya anormal olduğu
Eksternal Kalite Kontrol Programları... If this trend continues, it is possible that the bulk of human review of peripheral blood cells will in the future be via digitally acquired images. RRej R.Rej Accred Qual Assur (2002)
Türkiye de Uyguladığımız Program Pilot program Ülkemizde neredeyiz? Katılımcıların kendi yerlerini görmelerini amaçladık Katılımcıların skor alması /sertifikasyonu söz konusu değil Eğitimsel bir fonksiyonu var
Türkiye de Uyguladığımız Program Bir yıl içinde herbirinde 5 soru olan 4 test internet aracılığıyla katılımcılara ulaştırıldı ld Sorular 1 kişi ş tarafından hazırlandı ve değerlendirme bu kişinin kararına göre yapıldı Cevapların gelmesi internet aracılığıyla tamamlandıktan sonra 1 hafta içinde web sayfasında sonuçlar ilan edildi
Türkiye de Uyguladığımız Program Soruların dağılımı (toplam 40 soru) Beyaz küre 26 Kırmızı küre 6 Trombositler 4 Diğer 4
Kalite kontrol 1 Aralık 2005 75 katılımcı
A)Monosit B) Blast C) Lenfosit, reaktif D) Monosit, immatür E) Promyelosit A)% 40 B)% 2.7 C)%16 D)%32 E)%9.3
A)Metamyelosit B)Nötrofil, segmente C)Nötrofil, hipersegment D)Monosit E)Nötrofil, toksik granülasyon A)% 0 B)% 81.3 C)%10.7 D)%1.3 E)%6.7
A)Lenfosit, reaktif B)Myelosit C)Lenfosit,büyük granüllü D)Bazofil E)Monosit A)% 32 B)% 5.3 C)%54.7 D)%4 E)%4
A)Myelosit B)Lenfosit, reaktif C)Monosit D)Blast E)Prolenfosit A)% 12 B)% 16 C)%10.7 D)%50.7 E)%10.7
A)Nötrofil, toksik granülasyon B)Nötrofil, segmente C)Lenfosit,büyük ük granüllü D)Eozinofil E)Bazofil A)% 53.33 B)% 0 C)%4 D)%21.3 E)%21.3
Kalite kontrol 2 Mart 2006 45 katılımcı
A) Blast B) Monosit C) Lenfosit D) Lenfosit, reaktif E) Nötrofil, myelosit A) % 57.8 B) % 17.8 C) % 20 D) % 2.2 E) % 2.2
A) Plazma hücresi B) Lenfosit C) Lenfosit, reaktif D) Normoblast E) Lenfosit, büyük granüllü A) % 4.4 B) % 77.8 C) % 6.7 D) % 2.22 E) % 8.9
A) Plazma hücresi B) Lenfosit C) Lenfosit, reaktif D) Normoblast E) Lenfosit, büyük granüllü A) % 26.7 B) % 2.22 C) % 6.7 D) % 64.44 E) % 0
A) Boya artığı B) Plasmodium falciparum C) Trombosit D) Babesiosis E) Yabancı cisim A) % 4.4 B) % 11.11 C) % 75.6 D) % 4.44 E) % 4.4
A)Nötrofil, segmente B)Nötrofil, toksik granülasyon C)Bazofil D)Eozinofil E)Nötrofil, bant (çomak) A) % 44.4 B) % 11.11 C) % 0 D) %44.44 E) % 0
Kalite kontrol 3 Haziran 2006 43 katılımcı
A) Mast hücresi B) Bazofil C) Eozinofil D) Apoptotik hücre E) Nötrofil A) %18.6 B) %23.3 C) %0 D) %4.7 E) %53.55
A) Lenfosit B) Monosit C) Lenfoma hücresi D) Atipik lenfosit E) Reaktif lenfosit A) %0 B) %44.2 C) %14 D) %20.9 E) %20.9
A) Sepet hücresi B) Boya kalıntısı C) Lenfosit D) Monosit E) Epitel hücresi A) %32.6 B) %53.5 C) %0 D) %2.3 E) %11.6
A) Sferosit B) Dev trombosit C) Boya kalıntısı D) Hedef hücresi E) Soluk boyanmış ş lenfosit A) %7 B) %86 C) %0 D) %0 E) %7
A) Sferosit B) Hedef hücresi C) Miğfer hücresi D) Eliptosit E) Trombosit A) %2.3 B) %0 C) %2.3 D) %95.3 E) %0
Kalite kontrol 4 Eylül 2006 42 katılımcı
A) Dev trombosit B) Boya kalıntısı C) Hedef hücresi D) Rulo formasyonu E) Retikülosit A) B) C) D) %100 E)
A) Sferosit B) Hedef hücresi C) Miğfer hücresi D) Eliptosit E) Trombosit A) %100 B) C) D) E)
A) Bazofil B) Mast hücresi C) Toksik granülasyon gösteren pmn D) Eozinofil E) Bant formda pmn A) %4.8 B) %2.4 C) %81 D) %4.8 E) %7.1
A) Blast B) Anormal lenfosit, lenfoma açısından araştırılmalı C) Normal lenfosit D) Atipik lenfosit, muhtemel viral enfeksiyon ile uyumlu E) Büyük granüllü lenfosit A) %4.8 B) %50 C) %19 D) %23.8 E) %2.4
A) Lenfosit B) Büyük granüllü lenfosit C) Blast D) Monosit E) PMN A) %2.4 B) %2.4 C) %28.6 D) %66.7 E) %0
Kalite kontrol 5 Aralık 2006 42 katılımcı
A)Epitel hücresi B)Lenfosit C)Boya kalıntısı D)Kriyoglobulin E)Malign hücre A) %51.2 B) %7.3 C) %26.8 D) %12.2 E) %2.4
A)PML B)Lenfosit C)Monosit D) Bazofil E) Eozinofil A) %92.7 B) %2.4 C) 0 D) 0 E) %4.9
A)Epitel hücresi B)Trombosit kümesi C)Boya kalıntısı D)Kriyoglobulin E)Malign hücre A) %2.4 B) %82.9 C) %14.6 D) 0 E) 0
A)Monosit B)Lenfosit C)Blast D)PML E)Malign hücre A) %4.9 B) %90.2 C) %2.4 D) 0 E) %2.4
A)PML B)Lenfosit C)Atipik lenfosit D)Blast E)Monosit A) %68.3 B) 0 C) % 9.8 D) %19.5 E) %2.4
Kalite kontrol 6 Mart 2007 42 katılımcı
A) Plazma hücresi B) Lenfosit C) Boya kalıntısı D) Çekirdekli eritrosit E) Malign hücre A) %61.7 B) %10.6 C) 0 D) 0 E) %27.77
A)Polimorfonükleer lökosit B)Lenfosit C)Monosit D) Bazofil E) Eozinofil A) % 6.4 B) 0 C) %2.1 D) %2.1 E) %89.4
A)Monosit B)Anormal lenfosit C)Blast D)Polimorfonükleer lökosit E)Lenfosit A) %27.77 B) %34 C) % 2.1 D)%23.4 E) %12.8
A)Trombosit B)Boya kalıntısı C)Büyük granüllü lenfosit sitoplazması s D)PML E) Lenfosit A) %12.8 B) %17 C) %59.6 D) %2.1 E) % 8.5
A)PML B)Lenfosit C)Atipik lenfosit D)Blast E)Monosit A) 0 B) 0 C) %25.55 D) %19.1 E) %55.3
Kalite kontrol 7 Haziran 2007 42 katılımcı
A) Blast B) Monosit C) Lenfosit D) Polimorfonükleer lökosit E) Atipik lenfosit A) %31 B) %7.1 C) %38.1 D) 0 E) %23.8
A) Blast B) Monosit C) Lenfosit D) Polimorfonükleer lökosit E) Anormal lenfosit A) %4.8 B) %50 C) %2.4 D) %16.7 E) %26.2
A)Şistosit (miğfer ğ hücresi) B) Eliptosit C) Sferosit D) Hedef hücresi E) Normal eritrosit A) %71.4 B) % 9.5 C) % 4.8 D) %7.1 E) % 7.1
A) Boya kalıntısı B) Sitoplazmik fragman C) Trombosit D) Mikroorganizmai E) Plazmodium falciparum A) %9.5 B) %16.7 C) %69 D) 0 E) %4.8
A) Toksik granülasyon B) Metamyelosit C) Eozinofil D) Polimofonükleer lökosit E) Bazofil A) %38.1 B) %2.4 C) %9.5 D) 0 E) %50
Kalite kontrol 8 Eylül 2007 42 katılımcı
A) Hairy (saçaksı) hücre B) Monosit C) Lenfosit D) Polimorfonükleer r lökosit E) Atipik lenfosit A)%70.5 B)% 9.1 C)% 9.1 D) 0 E)%11.4
A) Blast B) Monosit C) Lenfosit D) Polimorfonükleer lökosit E) Anormal lenfosit A)0 B) 4.5 C)%90.1 D)0 E)%4.5
A) Boya kalıntısı B) Sitoplazmik fragman C) Dev trombosit D) Mikroorganizma E) Ezilmiş (dejenere) hücre A)%9.1 B) %2.4 C)%45.55 D) 0 E)%43.2
A) Toksik granülasyon B) Metamyelosit C) Eozinofil D) Polimofonükleer lökosit E) Bazofil A) %13.6 B) 0 C)%9.1 D)%75 E)%2.4
A) Lenfosit B) Nükleuslu kırmızı kan hücresi C) Anormal lenfosit D) Blast E) Plazma hücresi A) 0 B) %52.3 C) %11.4 D) %6.8 E) %29.5
Türkiye de Uyguladığımız Program Genel Değerlendirme Amatörce hazırlanmış bir program; Soruların hazırlanması ve değerlendirmesinin en az 3 kişiden oluşan bir komisyon tarafından yapılması Kullanılan bilgisayarlardaki renk ayarları yorumu etkileyebilir. Görüntülere iç kontrolü dahil etmek mümkün
Türkiye de Uyguladığımız Program Genel Değerlendirme Ana hedeflerden birisi anormal vakanın kaçırılmaması Katılımcı sayısının düşmesi düşündürücü Eğitimsel fonksiyonunun arttırılması ve vurgulanması Katılımcılardan geri bildirim alınabilir Daha iyi duyurarak yeni kat l mc lar Daha iyi duyurarak yeni katılımcılar kazanılabilir
Türkiye de Uyguladığımız Program Genel Değerlendirme Yaptırım güçü yok ve tamamen gönüllülük l esasına dayalı- bu yönde bir değişim ğ ş AB ye uyum ile bereber gelebilir... Uluslararası Birleşik Komisyon un Hastaneler için Akreditasyon Standartları Yeterlilik testleri
Türkiye de Uyguladığımız Program Değişiklikler Kısa bir klinik k bilgi ve kan sayımı değerlerinin ğ birlikte verilmesi Sonuçlarda şık k vermek yerine, katılımcıların Collage of American Pathologist inkine benzer bir formatta çok seçenekten en doğru olanı seçmeleri
Katılımınız ve katkılarınızla bu program güçlenecektir...