FOTOĞRAF MAKİNELERİ (MAKİNE TİPLERİ)
Fotoğraf Makinesinin Bölümleri Günümüzde çağdaş fotoğraf makineleri 5 ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar: 1)Vizör (Bakaç) 2)Gövde 3)Objektif 4)Diyafram 5)Enstantane
Vizör türlerine göre fotoğraf makineleri bir alt bölümleme halinde düşünülürse, beş türden fotoğraf makinesi karşımıza çıkar. 1)Refleks olmayan fot.makineleri (Compact) 2)Tek objektifli refleks fot.mak. (SLR) 3)Çift objektifli refleks fot.mak.(tlr) 4)Telemetreli bakaçlı fotoğraf makineleri 5) Teknik kameralar (Atölye Kameraları)
Refleks Olmayan Fotoğraf Makineleri Bu makinelerin bakaç dizgesi yapılarından ötürü bir ayna içermediğinden refleks olma niteliğinden yoksundurlar. Bunun yanı sıra küçük, hafif ve sessizdirler. (ayna sesi yoktur) Bu tür makineler, alan derinliğinin görsel denetimi sorunu ve paralaks hataları yüzünden çoğunlukla seçim dışı bırakılırlar.
Vizörden farklı bir düzlemden objeye bakarken, objektif aynı objeye paralel ama daha alt bir seviyeden bakar. Objeye vizörden yukarıdan bakarken, objeden filme gelen ışınlar, objektiften vizöre göre daha alt bir düzlemden gelir. Böylece iki görüntü arasında kadraj farklılaşır. Buna paralaks hatası denir.
Bir diğer dezavantajı ise, objeye 1 metreden daha fazla yaklaşırsanız objeyi vizörde yine net görürsünüz. Ancak filmde netlik sağlanmadığı için, fotoğraf flu çıkar. Vizörün netleme ile ilgili bir işlevi yoktur. O sadece objeyi görmeye yarayan, basit bir mercekten oluşmuş objektiften bağımsız bir penceredir.
Tek Objektifli Refleks Fotoğraf Makineleri (S.L.R) Bu tür vizör dizgesine sahip fotoğraf makinelerinde, vizörün gördüğü görüntü ile film üzerine düşen görüntü tamamen eşittir. Bu yüzden bu makinelerde paralaks hatası yoktur. Çünkü doğrudan objektif içinden geçen ışıklar, makine gövdesi içinde 45 derecelik açı ile aynaya çarparak, bir buzlu cam içinden geçer ve yine aynalı bir prizma içinden dolaşarak göze gelir.
SLR de Netlik Manuel makinelerde netlik elle yapılır ve netlik elde edildiğinde deklanşöre basılır. 2.nesil olarak üretilen autofocus (otomatik netlemeli) objektiflerde ise iki seçenek vardır. Bunlardan birincisi elle netleme yapma konumudur. Fotoğraf makinasının ya da objektifin üzerindeki düğme elle netlemeye (manuel focus) konumuna alınır ve netlik yapılır.
Eğer netlemenin fotoğraf makinası tarafından otomatik olarak yapılması isteniyorsa bu düğme otomatik netleme (autofocus) konumuna alınır. Göz; vizör içerisindeki netleme karelerinden birine kilitlenip deklanşöre yarım basıldığında, fotoğraf makinası bu mesafeyi ölçerek objektifin odaklamasını sağlar ve netlik yapılmış olur. Deklanşöre tam basıldığında ise çekim yapılır.
Alan Derinliği Düğmesi Mekanik fotoğraf makinelerinde bulunan alan derinliği düğmesi, çekimden önce seçilen diyaframda alan derinliğinin nereden nereye kadar devam ettiğini göstermek için tasarlanmıştır. Vizörden objeyi netlemeye çalışırken ya da kadraj yaparken diyaframı hangi rakamsal değere getirirseniz getirin, diyafram hep en açıkta kalır.
Bunun sebebi hem çekim anına kadar vizördeki aydınlığın kaybedilmemesi hem de kadrajın ve netliğin en iyi ışık şartlarında yapılmasının sağlanmasıdır. Deklanşöre basıldığında, diyafram ayarlanan rakamsal değere, çekimden sonra ise yine en açık konumuna gelir.
SLR fotoğraf makinelerinde dâhili flaş sistemi de vardır. Penta prizmanın üzerine yerleştirilmiş bu flaşların Guide Number ları (G.N. Rehber Numarası) yaklaşık olarak 8 ile 12 arasındadır. Yani çok karanlık ortamlarda yaklaşık 5,6 diyafram ile çekim yapıldığında 1,5-2 m. arasında bir yeri aydınlatabilirler. Daha uzağı aydınlatma şansı yoktur. Daha uzağı aydınlatmak için harici flaş takmak gerekir.
SLR fotoğraf makinelerinin tek dezavantajı, çekim esnasında vizörde görüntünün kaybolmasıdır. Objeden yansıyan ışınlar, aynalar yardımıyla ve özellikle objektifin hemen arkasında 45 derece açıyla duran ayna yardımıyla penta prizmaya iletilir.
Çekim esnasında seçilen örtücü hızı süresince ayna yukarı kalktığı için objenin son durumu vizörde görülemez. Yüksek örtücü hızlarında (250, 500, 1000 vb.) bu problem göz tarafından algılanamaz.
Roll Film Kullanan SLR Kameralar Roll film kullanan tek objektifli kameralar, 35 mm. SLR lerde olduğu gibi, ışık yolu üzerindeki 45 derece açıyla yerleştirilmiş bir ayna görüntüyü buzlu cama yansıtır. Roll filmlere genellikle 4.5x6 6x6 6x7 6x9 cm boyutlarında fotoğraf çekilir.
Film magazinlerin yönü değiştirilebilir. Yani magazin 90 derece çevrilerek yatay olan kadraj dikey, dikey olan kadraj da yatay hale getirilebilir.
Orta Format SLR Kameralar
Buzlu cama gelen görüntü, vizör olarak kullanılan buzlu camda sağ ve sol ters olacak şekilde gözükür.
Pozometre sistemi özelliği olan bir penta prizma vizörün yerine takılırsa, görüntü 35mm. SLR lerde olduğu gibi düzelir. Eğer penta prizma takılmazsa, çekim pozu bir el pozometresi ile ölçülüp örtücü ve diyafram değerleri fotoğraf makinesine uygulanır.
Penta prizma aynı zamanda fotoğrafçıya doğru bir görüntü ile birlikte pozometre bilgisini de verir.
Çift Objektifli Refleks Fotoğraf Makineleri (T.L.R) Bu makineler tek objektifli refleks makinelerinden daha önce kullanılmaya başlamış ve 2. Dünya Savaşı nda yaygın hale gelmiştir. Genellikle 120 film formatında film kullanarak, 6x6 cm. boyutlarında görüntü oluştururlar.makine gövdesi 2 bölüme ayrılır.
Bu makinelerde 45 derece açıyla duran aynaya gelen görüntü, buradan üstte bulunan buzlu cama yansır. Görüntünün sağ ve sol tarafları ise bu buzlu camda ters olarak oluşur.
Çift Objektifli Fotoğraf Makineleri
Çift Objektifli Fotoğraf Makineleri
Çift Objektifli Refleks Fotoğraf Makineleri (T.L.R) Gövdenin üst bölümünde 45 derece açı ile duran sabit bir ayna vardır. Makine üzerinde ayna odak uzaklığına sahip iki objektif bulunur. Bunlardan üstteki söz konusu ayna yardımıyla vizöre görüntü sağlarken, alttaki objektif ise film üzerine görüntü düşürür.
Bu yüzden yalnızca alttaki objektifte diyafram ve enstantane mekanizmaları bulunur. Vizör e görüntü sağlayan objektif ile film üzerine görüntü sağlayan objektif arasındaki farklılık ise tıpkı refleks olmayan makinelerde olduğu gibi paralaks hatası doğurur.
Örtücü ve diyafram objektifin içerisine yerleştirilmiştir ve bu örtücüye merkezi örtücü denir.
Hiçbir TLR'nin içinde ışığın yoğunluğunu ölçen bir pozometre yoktur. Pozlandırma bir el pozometresi ile dışardan ölçülüp fotoğraf makinesinin örtücü hızı ve diyafram bölümlerine uygulanır.
Telemetreli Bakaçlı Fotoğraf Makineleri Telemetre en basit tanımıyla, optik yolla konunun fotoğraf makinesine olan uzaklığının belirlenmesini sağlayan gereçtir. Telemetre yardımıyla konuya bakıldığında değişik tiplerde şu durumlarda karşılaşılır. Telemetrenin içine konan iki şekil birbirinin üstüne gelip çakışıp tek şekil oluşuncaya dek çevrilir.
Telemetreli Bakaçlı Fotoğraf Makineleri Böylelikle fotoğraf makinesi ile konu arasındaki uzaklık belirlenmiş olur. Ya da telemetreli fotoğraf makinesinin bir başka türünde, konunun görüntüsü ortadan kesik, biri sağa, diğeri sola kaymış iki parça halinde görülür. Telemetrenin ayar düğmesini bu iki parçayı hareket ettirip, tek parça olacak biçimde hareket ettirerek, fotoğraf makinesine konunun uzaklığı ortaya çıkmış olacaktır.
Telemetreli Bakaçlı Fotoğraf Makineleri Telemetre birbirinden farklı iki prizmadan yapılmıştır. Bu prizmalar konudan gelen ışıkları ayrımlı yansıtarak iki görüntü verirler. Ayar yapılırken döndürülen prizmalar görüntülerin çakışmasını sağlarlar. Bu prizmaların yerine bir dışbükey, bir düz içbükey mercek kullanılmakta aynı zamanda bakaç olarak da görev yapması sağlanır. Böylece bir bakışta çerçeveleme ve seçicilik ayarlamaları sağlanmış olacaktır.
Teknik Kamera (Atölye Kameraları) Plan film kullanan bu kameralar, bir ray sistemi veya bir taban üzerine yerleştirilmiştir. Objektifin takılı olduğu panel, buzlu cam, körük, ray üzerinde hareket eder. Objektif ve buzlu cam arasındaki uzaklığı değiştirilerek netleme yapılır. Çoğunlukla 4x5 inç (10x12.5) boyutunda film kullanırlar.
TEKNİK KAMERALAR (Atölye Kameraları)
Teknik Kameralar/Netleme Sistemi Bu sistemde ayrı bir vizör yoktur. Diyaframın en açık durumunda, obtüratör açıldıktan sonra buzlu camda ters olan görüntü netlenir ve kompozisyon yapılır. Raylı kameralarda, buzlu camda ve objektif panelleri bağımsız olarak swing(ön/arka), shift(yukarı/aşağı), tilt (sağ, sol) hareket yaparlar.bu hareketler netliğin ve perspektifin kontrolünü sağlar.
Ön çerçevenin öne eğilmesi Arka çerçevenin öne eğilmesi Ön çerçevenin geriye egilmesi Arka çerçevenin geriye eğilmesi
Teknik kameranın ön çerçevesine Yükseltme (Rise) hareketi uygulanarak yapılan çekim
Kullanıldığı Alanlar - Mimari - Ölü Doğa - Portre - Reklam alanlarında kullanılır.