MEVZUAT Atık bitkisel yağlar ekotoksik özelliklerinden dolayı çevreyle uyumlu olarak yönetilmesi gereken atıklar arasında yer almaktadır. Bu nedenle Çevre ve Orman Bakanlığınca Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
MEVZUATIN ÖZETĠ Çöpe, Sulara, Toprağa, Kanalizasyona dökülmesi, Tekrar Gıdaya,Yem Sanayine geri dönmesi, Kozmetikte kullanılması, parayla alınıp, satılması, bu alanda lisanssız faaliyette bulunulması YASAKTIR. Ayrı Kaplarda Toplanarak, Biyodizel ve Biyoelektrik üretiminde kullanılmak Üzere Lisanslı Toplayıcılara ücretsiz, Ulusal Atık Taşıma formuyla verilmeli, Bu yolla sağlığımız ve çevremiz KORUNMALIDIR.
ATIK KIZARTMALIK YAĞLAR VE ÇEVRE
ATIK KIZARTMALIK YAĞLAR VE ÇEVRE Bitkisel yağlar yüksek sıcaklıkta kolaylıkla okside olmakta kullanım ömürlerini tamamladıktan sonra ekotoksik özellikler göstermektedir. 1 lt atık yağ 1 milyon litre içme suyunu kirletebilmektedir. Kullanılmış bitkisel atık yağlar evsel atık su kirliliğinin %25 ini oluşturmaktadır. Denize, akarsuya ve göle ulaşan bitkisel atık yağlar,ve diğer canlı türlerine zarar vermektedir. Atık bitkisel yağlar su yüzeyini kaplayarak havadan suya oksijen transferini önlemektedir. Atık yağlar zamanla suda bozunarak sudaki oksijeni tüketmektedir.
ATIK KIZARTMALIK YAĞLAR VE ÇEVRE Atık yağlar atık su toplama sistemlerinin (kanalizasyon, kolektörler vs.) daralmasına ve tıkanmasına neden olmaktadır. Atık bitkisel yağlar Arıtma Sistemlerinde arıtma güçlüklerine ve çok önemli maliyet artışlarına sebebiyet vermektedir. Daralma, tıkanma nedeniyle tamir ve değiştirmenin verdiği milyonlarca dolar zararın yanında sızmalarla yer altı sularına karışmasına sebebiyet vermektedir.
KIZARTMALIK YAĞLAR VE ĠNSAN SAĞLIĞI
ĠNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN YAĞLARIN ÖNEMLĠ KIZARTMANIN TARĠHÇESĠ İlk kez MÖ 3000 larında Çinlilerin et kızarttıkları saptanmış. MÖ 1300 yıllarında ekmek kızartılmış. 1600-1700 Kızarmış patates ( French fries) yapıldı. 1853 ABD de patates jipsi keşfedildi. 1890 larda ABD de patates jips üretimi sanayileşti. 1897 Hidrojene yağlar bulundu. 1926 İlk patates jipsi için vakslı kağıt ambalajı geliştirildi. 1929 Ticari gıda dondurma teknikleri geliştirildi. 1946 Otomatik jips paketleme makinası yapıldı. 1950 Sürekli kızartma sistemleri geliştirildi. 1958 Yeni jips doğrayıcılar geliştirildi.... 20 Milyon ton/yıl Bitkisel ve Hayvansal yağ kızartma için kullanılıyor.
ĠNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN YAĞLARIN ÖNEMLĠ Kızartma, yiyeceklerin yağ içinde pişirilmesi işlemidir. Kızartma için kullanılan yağlar bitkisel veya hayvansal kaynaklı olabilir. Kızartma işlemi, gıdanın hızlı pişmesini sağlayan bir yöntemdir. Kızartma yönteminin gıdaların pişirilmesi için ucuz, hızlı ve verimli bir yöntem olması ve gıda yüzeyinde sterilizasyon sağlaması gibi üstünlüklerinin yanı sıra, besleyici değeri açısından da kızartılmış gıdaların diğer yöntemlerle pişirilmiş gıdalara göre bazı üstünlükleri vardır.
ĠNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN YAĞLARIN ÖNEMLĠ Sağlıklı beslenmek için günlük tüketimin, enerjinin dağılımı itibariyle üç temel gıda öğesine dayandırılması gerekmektedir. Karbonhidrat % 60 Protein % 15-20 Yağ % 15-20 Yağ en yoğun enerji kaynağıdır. Karbonhidrat ve protein gram başına 4 kalori verirken, yağ gram başına 9 kalori enerji vermektedir.
ĠNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN YAĞLARIN ÖNEMLĠ DĠKKAT!!! Her gün bir paket cips tüketen bir çocuk yılda 9 litre kızartma yağı içmiş oluyor. Kaynak:İngiliz kalp vakfı.
KANSOREJEN ETKĠ SINIRI Kızartma Sırasında Oluşan Zararlı Ürünler Uçucu ve uçucu olmayan 400 den fazla bozunma ürünü oluşur. Toplam polar madde içeriği ( % TPM ) Toplam polimerik madde içeriği( %PTG)
TÜRKĠYE NĠN TEBLĠĞĠ TOPLAM POLAR MADDE DUMANLANMA NOKTASI % 25 >170 ºC 28 AĞUSTOS 2007 TARĠHLĠ RESMĠ GAZETE 2007/41 SAYILI TEBLĠĞ
Belediyemizin ÇalıĢmaları Bitkisel yağlar yüksek sıcaklıkta kolaylıkla okside olmakta ve kullanım ömürlerini tamamladıktan sonra ekotoksik özellikler göstermektedir. Yağın kullanılmışlık göstergesi olan polar madde tayinleri müdürlüğümüzce yapılmaktadır. Denetimler 2007/41 sayılı tebliğ uyarınca yapılmıştır. 14
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ Atık yönetim planımız; Bitkisel yağların zamanında gıda zincirinden çekilmesi, UAT formuyla ücretsiz toplanan atık bitkisel yağların lisanslı araçlarla geçici depolama alanlarına veya en yakın yerdeki geri kazanım tesislerine taşınması, Atık Bitkisel yağların oksidasyona tabi olmaksızın biyodizele veya biyoelektriğe çevrilmesi işlemlerini kapsar.
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ Esas olan kontrolsüzce atmamaktır. Herhangi bir pet şişede,kavanozlar v.b. kapaklı bir kap içerisinde biriktirme yapabilirsiniz. Evinizde biriktirdiğiniz atık yağlarınız 5 lt. olunca koordinasyon merkezimizi arayarak alınmasını isteyebilirsiniz. Atık yağlarınızı gönüllü evlerinde bulunan toplama bidonlarına bırakabilirsiniz. Apartmanınızda/ Sitenizde Öncü olup toplama sistemine katılabilir ve apartmanınıza toplama bidonu talep edebilirsiniz. Belediyemizin bahçesindeki toplama bidonlarına bırakabilirsiniz. 16
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ Bölgemizde bulunan okullarda ve gönüllü evlerinde düzenlediğimiz bilgilendirme çalışmalarımız sürmekte ve ilçe genelinde atık yağ toplama bilinci artırılmaya çalışılmaktadır. 17
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ Müdürlüğümüz Atık Koordinasyon Birimi bünyesinde yürütülen Hanelerde sıfır atık projesi kapsamında; İlçe genelinde bulunan toplu yaşam alanlarında gerekli bilgilendirmeler yapılarak atık yağ toplama noktaları oluşturulmuş ve atık yağların kaynağında diğer atıklardan ayrı toplanması sağlanmıştır. 18
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ 19
ATIK YÖNETĠM PLANIMIZ Çevre denetim ekipleri, denetimlerinde atık yağların yönetmeliğe uygun depolanması ve lisanslı toplayıcılar tarafından toplanması hususlarında çalışmalar yapmaktadır. Ayrıca; Bölgedeki yeni açılacak işletmeler lisanslı toplayıcılarla sözleşme yapmadan ruhsat alamamaktadırlar. 20
DUYARLILIĞINIZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDERĠZ Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü 2011