Dikkatli okuyucular m z bu yaz m z önceki say lar m zdan an msayacaklard r."garcia ya mektup götürecek" bilince sahip kiflilere gereksinimin her gün daha da artt düflüncesiyle yaz m z bir kez daha yay mlamay uygun gördük. Bütün Dünya 98 Gazeteci Elbert Hubbart
Elbert Hubbart n bu yaz s - n n, yüz y l boyunca çeflitli ülkelerde yap lan bask s, yüz milyon adeti aflm flt r. Tüm meslektafllar na örnek oluflturacak bir olgunluk düzeyindeki bu Amerikal gazetecinin, Philistine adl ayl k bir derginin 1899 flubat say s nda yay mlanan bu yaz s, hiçbir ola anüstü özelli i olmayan, s radan bir çavuflun görev sorumlulu unun öyküsüdür. Hubbart n "Garcia ya Mektup"undan etkilenen ilk kifli, New York Merkez Demiryolu iflletmesi yöneticilerinden George Deniels oldu. Bu yönetici, Philistine dergisindeki yaz y Genel Yönetmeni ne okuduktan sonra ondan, bu yaz y ço alt p tüm demiryolu çal - flanlar na da tmak için izin istedi. George Daniels istedi i izni ald ktan sonra "Garcia ya Mektup"u befl yüzbin adet bast rd ve "Bu çavuflu örnek al - n z" önyaz s yla iflletmenin tüm çal - flanlar na da tt. Garcia ya Mektup un varl, k sa bir süre sonra Rus Demiryollar Genel Yönetmeni Prens Hilakoff un kula na ulaflt. New York Merkez Demiryolu iflletmesi çal flanlar ndan birinden sa lanan "mektup"un bir kopyas n okuduktan sonra Prens Hilakoff, bunun Rusça ya çevrilmesini ve Rus demiryolu flirketinin tüm çal flanlar na da t lmas n emretti. Garcia ya Mektup, demiryolu iflçilerinden, Rus ordusu mensuplar n n eline geçti. Erler aras nda elden ele dolaflan mektubu ordu komutanlar okuyunca, mektubun resmilefltirilmesine ve tüm ordu mensuplar na da t lmas na karar verdiler. Japonlarla bafllayan savafl için cepheye giden Rus askerlerin tümünün ü- 99
niformalar n n ceplerinde Garcia ya Mektup un bir kopyas bulunuyordu. Japonlar, savaflta tutsak ald klar Rus askerlerin tümünün ceplerinden ç kan bu mektubu görünce bunu ciddi bir incelemeden geçirdiler. Mektup Japonca ya çevrildi ve bunun, tutsak al nan tüm Rus askerlerin ceplerinde bulundu- u haberiyle birlikte Japon mparatoru na sunuldu. Mektuptan imparator da etkilendi ve birer kopyas n n Japon Hükümeti nin tüm üyelerine da t lmas n emretti. Tüm Japon bakanlar, Garcia ya Mektup u ço alt p, kendi bakanl k örgütünde görevli tüm çal flanlara gönderdiler. ABD Deniz Kuvvetleri mensuplar na 1913 de da t lan mektubun özel olarak ço alt lm fl kopyalar ise, Birinci Dünya Savafl na kat lan askerlerin ö- nemli bir bölümünün ceplerinde bulunuyordu. Dergide yay mland n n ondördüncü y l nda Garcia ya Mektup un resmi olarak ço alt lan bask s, k rk 100 milyona ulaflm flt. Amerika Birleflik Devletleri ve spanya aras ndaki savafl n bir aflamas nda ABD Baflkan, çok acele olarak Küba daki isyanc lar n önderi Garcia - ya bir haber göndermek istedi. Garcia, hangisinde oldu u bilinmeyen Küba da lar ndan birinde ve nerede olduklar bilinmeyen onlarca s naktan birinde saklan yordu. Kendisine posta ya da telgraf yoluyla ulaflabilmek olanaks zd. ABD Baflkan n n ona, ne denli ö- nemli bir haber göndermek istedi ini bilen çevresindekiler, Garcia ya bir haberin, ancak elden götürülebilecek bir mektupla ulaflt r labilece ini bildirmek zorunda kald lar. Baflkan n çaresiz bak fllar karfl - s nda yan t, çevresindeki subaylardan birinden geldi. Benim birli imde, Rowan ad nda bir çavufl vard r dedi. Kimsenin nerede oldu unu bilmedi i Garcia y o bulabilir ve mektubunuzu kendisine ulaflt rabilir. Bu yan ta Baflkan n akl pek yatmam flt ama, ortada yap labilecek baflka birfley yoktu. Rowan ça r ld. Kendisine, Garcia - ya gönderilecek mektup uzat ld ve... Bunu, Garcia ya teslim edeceksin denildi. Rowan mektubu ald, üniformas n n yan ndaki deri kesenin içine koydu, kesenin a z n s k ca büzdükten sonra, gö sünün üzerine kay flla ba lad. Önce Baflkan a selam verdi, sonra komutanlara, en son da kendi komutan -
na selam verdi, d flar ç kt. Rowan, yola ç kt ktan tam dört gün sonra, gecenin karanl ndan da yararlanarak, üstü aç k bir kay kla Küba sahilinin aç klar na vard. Küba n n, balta girmemifl ormanlar na dal p, gözden kaybolduktan üç hafta sonra, adan n öteki yakas nda ortaya ç kt. Ülkesinin düflman bir ülkeyi, yürüyerek bir uçtan öteki uca geçti ve Garcia ya, mektubu teslim etti. Burada size Rowan n, Garcia ya mektubu götürebilmek için ne zorluklar atlatt n, ne tehlikeler geçirdi ini anlatacak de ilim. Onun, ne denli kahraman bir asker oldu unu da anlatacak de ilim. Yaln zca bir noktay, hem de çok gereksinim duydu umuz bir noktay, iyice belirtmek için yaz yorum size tüm bunlar. BD Baflkan n n makam o- das ndaki olay, ana çizgileriyle bir kez daha gözden geçirelim: ABD Baflkan Mckinley, Garcia ya teslim edilmek üzere Rowan a bir mektup verdi. Ona yaln zca, Bu mektubu Garcia ya teslim ediniz dedi. Rowan mektubu ald, gö süne ba lad, selam - n verdi ve odadan ç kt. Lütfen dikkat ediniz: Rowan, Garcia nerede? diye bir soru sormad. Garcia kim? diye bir soru da sormad. Yapt tek fley, kendisine verilen görevi almak oldu. Zaten kendisinden beklenen, onun da yapmas gereken buydu. Rowan, ülkesindeki her okula heykeli dikilebilecek ve yetiflen tüm kuflaklara örnek olarak tan t labilecek bir ölümsüz kahramand r. Fakat bugünün gençleri onun kahramanl ndan çok, baflka bir özelli ini örnek almak zorundad rlar. Rowan n örnek al nmas gereken özelli i, verilen görevi sadakatle kabullenmek, o görevi yerine getirebilmek için hemen harekete geçmek ve görevi eksiksiz tamamlayabilmek için tüm enerjilerini bir noktada toplamak disiplinidir. Özetle, Garcia ya gönderilecek mektubu almak, hemen götürmek için yola ç kmak ve mektubu Garcia ya teslim ederek görevi kendinden beklenildi i güven düzeyinde tamamlamak sorumlulu u ve terbiyesidir. General Garcia flimdi yaflam yor, fakat yeryüzünde baflka Garcia lar var. Ve o Garcia lara gönderilecek baflka mektuplar var. Çevremize bakt m zda ise, genellikle güçsüz, isteksiz, gönülsüz ve umursamaz kiflilerle karfl lafl yoruz. Yönetici olarak görev yapt n z ifl yerinizde, varsay n ki alt yard mc n z var. Bunlardan birini ça r n ve kendisinden flöyle bir istekte bulunun: Lütfen benim için ansiklopediye bak p, Corregio nun yaflam na iliflkin 101
özet bir bilgi haz rlay n. Yard mc n z size, Peki, efendim deyip, bu görevi yapmaya hemen gidecek mi? Bofl yere umutlanmay n. Büyük bir olas l kla böyle birfley yapmayacak. Donuk bir ifadeyle yüzünüze bakacak ve size, flu sorulardan birini ya da birkaç n soracakt r: O kimdir? Hangi ansiklopediden bakay m? Fakat bu görev benim sorumluluk alan ma girmiyor ki, efendim... Bismarck n yaflam öyküsünü istemiyorsunuz, de il mi? Bunu benden daha k demli bir arkadafl yapsa daha iyi olmaz m, efendim? Yaflam hakk nda bilgi istedi iniz bu kifli halen yafl yor mu, yoksa ölmüfl mü, efendim? Acelesi var m, yoksa elimdeki ifli bitirdikten sonra yapsam olur mu? Ben ansiklopediyi bulup getirsem olur mu, yoksa oradaki bilgiyi aynen kopya çekmemi mi istersiniz? Bu kiflinin yaflam n niçin ö renmek istiyorsunuz, efendim? Onun yaflam öyküsünde neyi vurgulamam istersiniz? 102 Siz tüm bu sorular büyük bir sab rla yan tlay p, kendisinden bu bilgiyi niçin istedi inizi, onun bu bilgiyi nereden, nas l bulaca n tane tane a- ç klad ktan sonra bile çal flma arkadafl n z, hiç kuflkum yok, kendi bölümüne gidecek ve kendi yard mc lar aras nda Garcia ya Mektup u götürecek bir kifliyi aramaya çal flacakt r. Bir stenograf ilan için baflvuranlar n onda dokuzu, ne imla kurallar n, ne de noktalama iflaretlerini kullanmay bilir. Daha da kötüsü, baflvuruda bulundu u ifl için bunlar n olmazsa olmaz kurallar oldu unu akl na bile getirmez. Böyle bir kifli, Garcia ya mektup götürebilir mi? Benim yüre im, evde oldu u zaman da, iflten uzakta oldu u zaman da iflini yapan adamdan yanad r. Garcia - ya götürmesi için kendisine verilen mektubu al p, cebine koyan, fakat aptalca sorular sormayan adamdan yanad r. Uygarl k, iflte bu çaptaki kifliler i- çin uzun ve biraz da s k nt l bir soruflturma dönemidir. O her kentte, kasabada, köyde ve her büroda, ma azada ve fabrikada vard r. Dünya, iflte bu çaptaki kiflilerin sorumluluk bilinci ve ifl terbiyeleriyle ayakta durabiliyor. Tüm insanl k, evrimini biraz daha, biraz daha h zland rabilmek için, tüm gücüyle, iflte bu bilinç ve bu terbiyedeki, bu çaptaki kifliler için hayk r yor: Garcia ya mektup götürecek kiflilere gereksinimimiz var... Hem de en k sa sürede, her yerde ve her zaman. Mükemmellik eklenecek bir fley kalmad nda de il, ç kar lacak bir fley kalmad nda oluflur. Exupery