Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA
T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ KONTEYNER SİSTEMLERİ VE DENİZ LİMAN İŞLETMECİLİĞİ DERS DÖKÜMANI Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 2011/2012 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 2
İÇİNDEKİLER 1 Denizyolu Taşımacılığı 2 Liman Yönetimi ve Konteyner Operasyonları 3 İthalat ve İhracat Kullanılan Belgeler 4 Uluslar arası Ödeme Şekilleri 5 Uluslar arası Teslim Şekilleri 6 Serbest Bölgeler 7 Denizcilik İle İlgili Terimler ve Ölçü Birimleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 3
1. DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI - Bir defada çok fazla yük ulaştırması, - Güvenilir olması, - Sınır aşımı olmaması, - Mal zaiyatının minimum düzeyde olması, - Diğer kayıpların hemen hemen hiç olmaması, - Hava yoluna göre 14, karayoluna göre 7, demiryoluna göre 3,5 kat daha ucuz olmasından dolayı dünyada en çok tercih edilen ulaşım şeklidir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 4
Dünya ticaretinin yüzde 85 lik bölümü denizyolu ile taşınmaktadır Karayolu Havayolu Demiryolu 12,6% 0,8% 0,8% Diğer 0,8% Denizyolu 85% Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 5
TARİHSEL GELİŞİM Su üzerinde yolculuk yapmak isteyen ilk insanlar, hiç kuşkusuz, batmayan basit bir ağaç kütüğünden yararlandılar. Bunu dengelemek için, ya başka ağaç kütükleriyle birleştirip bir sal yaptılar, ya da içini oyup piragua biçimine soktular. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 6
M.Ö 7. yüzyılda insanların bir sepet veya ağaç kütüğü ile deniz üzerinde durma çabalarının olduğu ortaya çıkmıştır. Daha sonraki yıllarda denizciliğin daha da önem kazanmasıyla su üzerinde durabilen daha modern araçlar yaratılmıştır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 7
Denizcilik ve deniz yolu ulaşımı, tüm devletler için tarihte büyük öneme sahip olmuştur. Dünyadaki ticaret yollarına hakim olabilmek için ülkeler birbirleri ile rekabete girmiştir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 8
Denizcilik konusundaki rekabetin temel nedenleri ise; Siyasi, Ekonomik, Askeri Coğrafi güç elde etme isteğidir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 9
Türklerde denizcilik; Selçuklular döneminde başlamıştır. Selçuklular, ilk olarak Alanya da tersane açmışlardır. İstanbul un fethinden sonra Osmanlılar denizciliğe hakim bir imparatorluk düzeyine gelmişler,deniz ticaretinde çok ileri seviyelere gelmişlerdir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 10
Tarih boyunca gelişen deniz ticareti sayesinde; Hollanda, İngiltere, Yunanistan, Japonya ve Norveç gibi ülkelerin ekonomileri deniz ticaretine bağımlı hale gelmiştir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 11
GÜNÜMÜZDE DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI Günümüzde kapıdan kapıya teslimin ( door to door) önemli bir parçası haline gelen limandan limana deniz taşımacılığı, dünya ticaretinin büyümesine paralel olarak özellikle eşyanın bu mod ile taşınmasında giderek gelişme kat etmekte ve yeni boyutlar kazanmaktadır. Taşıma araçların çeşitliliği ve kapasiteleri arttı Terminal ve Liman işletme anlayışları değişti Lojistik hizmetlerdeki çeşitlilik ve profesyonelleşme arttı Diğer taşıma türleriyle entegre sistemler gelişti. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 12
Denizyolu taşımacılığı faaliyeti; Taşıyıcılar Limanlar Konteynırlar Gemiler Lojistik firmaları Liman işleticileri Hizmet sağlayıcı ve düzenleyici kurumlar ile bir bütün olarak düşünülmelidir Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 13
DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI TÜRLERİ Genel Kargo Taşımacılığı Dökme Yük taşımacılığı Ro-Ro Taşımacılığı(Roll on/roll of) Konteyner Taşımacılığı Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 14
Denizyolu konteyner taşımacılığındaki faaliyetleri genel olarak 3 gurupta değerlendirebiliriz: Komple Konteyner Taşımaları (FCL) Parsiyel Taşımalar (LCL) Diğer taşıma ve hizmetler ( özel ekipman taşımaları, kombine taşımalar vb) Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 15
Denizyolu ile eşya taşımacılığında Lojistik hizmeti üstlenenler; İthalatçı veya ihracatçıya taşıma alternatiflerini sunmak ve uygun olanı belirlemek Taşıma süreçlerini planlamak ve gerçekleştirmek Göndericinin ihtiyaç duyduğu belgeleri düzenlemek Gerekirse sigorta işlemlerini yapmak Gemi işletmesiyle yer rezervasyonu yapmak Yükleme sırasında nezaret Gerektiğinde gümrük evraklarını hazırlamak Malların zamanında ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasını sağlamak Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 16
Uluslar arası denizyolu eşya taşımacılığında 3 temel faaliyet alanı bulunmaktadır: İhracat Taşımaları: Ülke içinde gelen yüklerin toplanması,konsolide edilmesi ve denizyoluyla yurtdışına taşınmasını sağlamak İthalat Taşımaları: Ülke dışından denizyoluyla gelen yükleri teslim almak ve ülke içinde dağıtımlarını gerçekleştirmek Transit Taşımalar: Ülke dışından gelen ve başka ülkeye gönderilmesi planlanan yükleri teslim almak ve tekrar taşıma süreçlerini organize etmek. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 17
2. LİMAN YÖNETİMİ VE KONTEYNER OPERASYONLARI TANIMLAR: Liman: Gemilerin çeşitli ihtiyaçlarının karşılandığı, bakım ve onarımlarının ve/veya inşaatlarının gerçekleştirildiği, depolama imkanları bulunan, dalga ve akıntı etkisine karşı tabii ve/veya yapay olarak korunmuş kıyı ve su alanlarıdır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 18
Barınak: Gemi, yat ve teknelerin dalga ve akıntı etkilerinden korunarak barınma ve birtakım ufak ihtiyaçlarını giderdikleri su alanlarıdır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 19
Yanaşma yeri: Gemilerin/teknelerin bekleme, yükleme-boşaltma, bakım veya servis hizmeti aldıkları yerlerdir. Rıhtım: Kıyıya paralel yanaşma İskele: Kıyıya dik yanaşma Dalgakıran: Limanı dalga ve akıntı etkilerine karşı koruyan sanat yapılarıdır. Gövde ve müzvar kısımlarından oluşur. Müzvar: Dalgakıranın kafa kesididir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 20
Manevra alanı: Limana giren bir geminin yanaşma öncesi ve ayrılma sonrasında doğrultu ve hızının bu manevralar için uygun değerlere getirildiği su alanıdır. Demirleme Alanı: Liman içinde bekleme yapan gemilerin, diğer gemilere engel oluşturmayacak biçimde demir atarak veya şamandıralara bağlanarak barındığı alandır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 21
Geri saha (Hinterland): Limanın hizmet verdiği ve etkilediği kara alanının bütünüdür. Elleçleme (Handling): Limanda yüklerin gemiden karaya indirilmesi, taşınması, depolanması, taşıtlara yüklenmesi, taşıtlardan indirilmesi, karadan gemiye konulması için gereken yük nakil işlemlerinin tümüdür. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 22
LİMAN ÇEŞİTLERİ Konteyner limanı Kuru dökme yük Limanı Sıvı yük/lng Limanı Askeri Liman Yat Limanları Balıkçı Limanları Çok Amaçlı (Karma) Limanlar Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 23
LİMAN YERİ SEÇİMİ Liman yeri seçiminde göz önüne alınacak kriterler; Dalga iklimi ve akıntı yönleri Sediment hareketi, taşınım doğrultusu, akarsular Hidrografik ve topografik koşullar, yeterli kara ve deniz alanının varlığı Jeolojik durum Kara ulaşım ağı Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 24
ÖRNEKLER - İNEBOLU LİMANI Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 25
GÜZELÇAMLI YAT LİMANI, BALIKÇI BARINAĞI VE FERİBOT RIHTIMI Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 26
LİMANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 27
LİMAN BOYUTLANDIRMA Liman giriş ağzı Basen derinliği Manevra dairesi Rıhtım boyu Rıhtım kotu Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 28
LİMAN GİRİŞ AĞZI Liman giriş ağzının derinliği limana girebilecek en büyük geminin liman ağzında oluşabilecek en yüksek dalga koşulları altında rahatlıkla geçebileceği kadar olmalıdır. D g = t + H max +e D g : Liman giriş ağzı derinliği [m] t : En büyük geminin tam yüklü iken su kesimi [m] H max : Liman giriş ağzındaki maksimum dalga yüksekliği [m] Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 29
LİMAN GİRİŞ AĞZI -2 Giriş ağzının genişliği, dalgakıran topuk noktaları arasındaki net açıklık olarak alınmalıdır ve en büyük gemi girişte yan döndüğünde karaya oturmayacak kadar olmalıdır: B g =L+e B g : Giriş ağzı genişliği [m] L: En büyük gemi boyu [m] e : Emniyet payı [m] Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 30
BASEN DERİNLİĞİ Basen derinliği belirlenirken şu parametreler dikkate alınır: Limanı kullanacak en büyük geminin tam yüklü draftı Liman içi kumlanma potansiyeli Liman içi maksimum çalkantı değeri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 31
MANEVRA DAİRESİ Manevra dairesinin yarıçapı, L gemi tam boyu (LOA) olmak üzere, genel olarak 3L ile 1.5L arasında değişir. Yarıçapı belirleyen en önemli faktör geminin manevra kabiliyeti ve römorkaj imkanıdır. Römorkörle yapılan manevralarda dairenin çapı azalır. Gemi kendi makinaları ile manevra yapıyorsa dairenin çapı daha büyük seçilir. Yerel meteorolojik koşulların manevra alanı üzerine etkisi büyüktür. Bu nedenle, riskli görülen durumlarda nümerik manevra simülasyonu kullanılması gerekebilir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 32
BOYUTLANDIRMA Rıhtım boyu: Limana aynı anda yanaşacak gemi sayısına göre belirlenir. En genel olarak, tam gemi boyuna bir emniyet mesafesinin eklenmesi suretiyle, n tane geminin yanaşması için gerekli rıhtım boyları hesaplanır. Rıhtım kotu: Limanı kullanacak geminin tonajına göre 0.8 m ila 4.0 m arasında değişir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 33
TÜRKİYE LİMAN İŞLETMELERİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 34
LİMAN TRAFİĞİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 35
LİMAN TRAFİĞİ-2 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 36
DENİZ TİCARET HATLARI Transatlantik: Avrupa-Kuzey Amerika Hattı Avrupa-Asya Asya Hattı Kuzey Amerika-Asya Asya Hattı Avrupa-Güney Amerika Batı Kıyısı Kuzey Amerika-Avustralya/ Avustralya/ Yeni Zelanda Hattı ABD-Doğu Doğu Kıyısı/ ABD-Körfez-Güney Amerika Doğu Kıyısı Hatları Asya-Güney Amerika Batı Kıyısı Hattı Asya-Avustralya/Yeni Avustralya/Yeni Zelanda Hattı Avrupa-Afrika nın Afrika nın Güney Bölgesi Hattı Avrupa-Hint Okyanusu/Doğu Afrika Hattı Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 37
HATLAR İTİBARİ İLE DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 38
LİMANLARIN DÜNYA BÖLGELERİNE GÖRE DAĞILIMI Bölgeler % Batı Avrupa 42 Asya 25 Kuzey Amerika 17 Latin Amerika 5 Doğu Avrupa 5 Orta Doğu 3 Afrika 2 Diğer 1 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 39
AVRUPA LİMAN SEKTÖRÜNÜN DAĞILIMI Ülkeler % İngiltere 17 İtalya 14 Hollanda 13 İspanya 10 Fransa 10 Norveç 8 Almanya 8 İsveç 5 Diğer 15 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 40
ULUSLAR ARASI LİMANLAR Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 41
GENEL BAKIŞ Dünyanın en büyük limanı olduğunu iddia eden birden fazla liman mevcut, çünkü liman başarımı ve trafiğini ölçmede standartlaştırılmış bir yöntem yok. Geçtiğimiz on yıl içerisinde Rotterdam limanı (Toplam elleçlenen yük miktarına göre en önde) ve Singapur Limanı (Elleçlenen gemi hacminde en önde) bu ünvana sahip olduklarını iddia ettiler ancak 2005 yılında, Şanghay limanı bunların her ikisini de geçerek toplam 443 milyon ton yük elleçlemesiyle en yoğun liman olarak kayıtlara geçti. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 42
Bugünkü duruma göre iş hacmine göre en büyük 10 liman ise şöyle sıralanıyor: Singapore Rotterdam, Netherlands South Louisiana, U.S.A. Shanghai, China Hong Kong, China Houston, U.S.A Chiba, Japan Nagoya, Japan Ulsan, South Korea Kwangyang, South Korea Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 43
DÜNYADAKİ LİMAN YÖNETİM ŞEKİLLERİ Limanlar genel olarak 4 kategoride sınıflandırılabilir: Özel Sektör Limanları Kamu Hizmeti Modeli Araç(Tool)Modeli Kiralık (Landlord) Modeli Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 44
DÜNYADAKİ LİMAN YÖNETİM ŞEKİLLERİ Özel Sektör Limanları: Tüm varlıklar ve yük elleçleme faaliyetlerinin sahipliği yürütülmesi ve yönetilmesi özel sektöre aittir. Örnek; İngiltere ve Yeni Zelanda limanları Kamu Hizmeti Modeli: Tüm varlıklar ve yük elleçleme faaliyetlerinin sahipliği yürütülmesi ve yönetilmesi kamuya aittir. Örnek; Sovyet Cumhuriyetleri, Çin,Tayland gibi ülke limanları, Hindistan, Kenya, Gana, Sri Lanka da ki limanlar gösterilebilir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 45
DÜNYADAKİ LİMAN YÖNETİM ŞEKİLLERİ Araç(Tool) Modeli: Liman altyapısı ve yük elleçleme ekipmanları dahil olmak üzere liman üst yapısının sahipliği, işletilmesi ve yönetilmesi liman otoritesine aittir. Ancak yük elleçleme faaliyetleri özel yük elleçleme şirketleri tarafından yapılmaktadır. Kiralık(Landlord) Modeli: Liman otoritesi düzenleyici ve arazi sahibi özelliği taşımakta, tüm liman operasyonları özel şirketler tarafından yapılmaktadır. Günümüzde kiralik liman modeli,orta ve büyük ölçekte limanlarda kiralik liman modeli kullanılmaktadır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 46
AB ÜYESİ ÜLKELERDE KAMU OTORİTESİNİN DERECESİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 47
AB ÜYESİ ÜLKELERDE ÖZEL SEKTÖR KATILIMININ DERECESİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 48
ULUSLARARASI KRUVAZİYER SEKTÖRÜ Modern kruvaziyer gemileri artık sadece ulaşım amaçlı kullanılmayıp, kendi başlarına farklı bir seyahat tecrübesi olarak görülmektedir. Kruvaziyer sektörü dünyadaki seyahat endüstrisinin en hızlı büyüyen segmentidir. Deniz Ticaret Odası nın 2009 yılı Sektör Raporu na göre kruvaziyer sektörünün Bileşik Yıllık Büyüme Oranı (BYBO) 2003 yılından beri % 16,9 civarında seyretmektedir. 1980 yılından beri 176 milyon yolcu iki günden fazla süren deniz yolculuklarına çıkmış ve kruvaziyer yolcu kitlesinin % 40 ın dan fazlası son beş yıl içinde oluşturulmuştur. 1990 yılından beri sektördeki yıllık ortalama yolcu artış oranı % 7,4 olmuştur. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 49
TÜRKİYE DE LİMAN İŞLETMECİLİĞİ SEKTÖRÜ 8333 kilometre kıyı şeridine sahip ülkemizde 174 adet liman ve iskele bulunmakta olup, bunlardan 6 tanesi Türkiye Denizcilik İşletmeleri tarafından, 4 tanesi de Türkiye Devlet Demir Yolları tarafından işletilmektedir. Türkiye de devlete bağlı kuruluşlara veya özel sanayi şirketlerine ait sanayi iskeleleri; Ege Bölgesi n de Aliağa çevresinde Akdeniz Bölgesi nde İskenderun çevresinde ve Marmara Bölgesi nde Ambarlı çevresi ve İzmit Körfezi nde yer almaktadır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 50
TÜRKİYE DE LİMAN İŞLETMECİLİĞİ SEKTÖRÜ Limanlar, bağlı bulundukları Bölge Müdürlüklerine göre aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır: Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 51
TÜRKİYE DE LİMAN İŞLETMECİLİĞİ SEKTÖRÜ Ayrıca limanlar, işletilen kurumlar açısından da 3 kısma ayrılmaktadır: Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 52
TÜRKİYE DE LİMAN İŞLETMECİLİĞİ SEKTÖRÜ TÜİK tarafından yayımlanan verilere göre, 2009 yılında Türkiye nin uluslar arası ticaret hacminin yaklaşık % 85 ini deniz taşımacılığı oluşturmuştur. Türk limanlarındaki kargo trafiği artışı son yıllarda büyük bir yükseliş göstererek 2000 yılında yaklaşık 186 milyon tondan 2007 yılında 285 milyon tona ve 2008 de 315 milyon tona ulaşmıştır. Genel büyüme 2000 yılından beri % 85 e yaklaşarak BYBO (Bileşik Yıllık Büyüme Oranı) % 7 nin üzerinde gerçekleşmiştir. Önümüzdeki 5 ila 10 yıllık dönem boyunca, kargo trafiğinin en hızlı büyüyen segmentinin konteyner kargo segmenti olması beklenmektedir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 53
Limanlarda Yapılan Yükleme ve Boşaltma Faaliyetleri (Ton): Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 54
Yıllara Göre Yük Elleçlemeleri (Ton): Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 55
Toplam Elleçlemenin İşleme Göre Dağılımı-2009 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 56
En Fazla Yük Elleçlenen 10 Liman Başkanlığı-2009 Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 57
Türkiye Genelindeki Limanların Yük Elleçlemeleri: Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 58
Türkiye Genelindeki Limanların Yük Elleçlemeleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 59
Türkiye Genelindeki Limanların Yük Elleçlemeleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 60
Türkiye Genelindeki Limanların Yük Elleçlemeleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 61
LİMAN HİZMETLERİ Limanlarda sağlanan başlıca hizmetler aşağıdaki gibidir: -Pilotaj -Yedekleme ve römorkör -Erzak ve akaryakıt ikmali, sulama -Çöp toplama, safra yok etme -Güverte enspektör hizmeti -Seyir yardımcı araç ve gereçleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 62
LİMAN HİZMETLERİ İletişim, su, elektrik malzemeleri gibi gemi operasyonları için gerekli kıyıda üstlenilen operasyonel hizmetler, Acil onarım tesisleri Ankoraj, yanaştırma ve bağlama hizmetleri Konteynerla manevra yapma, depolama Tahmil ve tahliye Vinç hizmeti Ardiye Terminal hizmetleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 63
TÜRKİYE DE KRUVAZİYER TURİZMİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 64 Türkiye stratejik olarak Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer almakta olup, çok sayıda arkeolojik alana ve tatil beldesine sahiptir. Antik Yunan, Roma, Eski Hıristiyan, Bizans ve Osmanlı kültürlerinin arasında bir ticaret merkezi olmuştur. 2008 CLIA Piyasa Araştırması na göre, lüks ve yüksek kaliteli kruvaziyer müşterilerinin % 31,5 i turistik destinasyon olarak ilk tercihlerinin Karayip ve Doğu Meksika olduğunu belirtirken, aynı müşterilerin yaklaşık % 20 si bir sonraki tercihlerinin Akdeniz ve Yunan Adaları veya Türkiye olacağını belirtmişlerdir. Günümüzde Akdeniz de faaliyet gösteren yaklaşık 50 adet kruvaziyer gemisi bulunmaktadır.
TÜRKİYE DE KRUVAZİYER TURİZMİ 2000-2008 Yılları Arasında Ülkemize Toplam ve Denizyolu İle Gelen Turist Sayıları ve Artış Yüzdeleri Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 65
TÜRKİYE DEKİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 66
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 67
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 68
TÜRKİYE DEKİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ 1997 tarihinden itibaren TDİ Limanlarında başlatılan özelleştirme kapsamında, özellikle Türkiye nin konteyner taşımacılığında önemli rolü oynayan ve limanlarından gelir sağlanmasına rağmen, gelirlerin limanların modernizasyonu ve geliştirilmesi için kullanılmaması sonucu artan taşımacılık hızına ve ihtiyaçlarına cevap veremez hale gelen gelen TCDD Limanları özellikle 2004 yılından itibaren özelleştirme kapsamına alınmıştır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 69
TÜRKİYE DEKİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Liman özelleştirmelerinin başlıca amaçları; Kamu sektörünün payını ve bürokrasiyi azaltmak, Liman hizmetlerinin etkinliğini ve verimliliğini artırmak, Liman kolaylıkları ve kaynaklarının azami kapasite kullanımını sağlamak, Ulusal ve bölgesel rekabeti artırmak, Finansal bağımsızlık sağlamak, Limanları modern işletme teknikleri ve uygulamaları ile yönetmek Limanların teknolojik gelişmelere ayak uydurmasını sağlamaktır. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 71
LİMANLARA ÖZEL SEKTÖRÜN KATILIM YOLLARI Liman ekipmanının kiraya verilmesi, Liman arazisinin ekipmanlı/ekipmansız kiraya verilmesi, Yönetim sözleşmeleri, Liman arazisinin üstyapı yatırım koşuluyla özel sektöre kiraya verilmesi, Özel sektörün liman yatırımlarının finansmanına doğrudan katılımı ve yap-işlet-devret modeli şeklinde olabilmektedir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 72
TDİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 73 Tekirdağ Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Akport Tekirdağ Liman İşletmeleri A.Ş. ne 14.06.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 25.06.1997 tarihinde devredilmiştir. Hopa Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Park Denizcilik Hopa Liman İşletmeleri A.Ş. ne 17.06.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 26.06.1997 tarihinde devredilmiştir. Giresun Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Çakıroğlu Giresun Liman İşletmeleri A.Ş. ne 30.06.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 10.07.1997 tarihinde devredilmiştir.
TDİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Ordu Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Çakıroğlu Ordu Liman İşletmeleri A.Ş. ne 30.06.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 11.07.1997 tarihinde devredilmiştir. Sinop Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Çakıroğlu Sinop Liman İşletmeleri A.Ş ne 30.06.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 11.07.1997 tarihinde devredilmiştir. Rize Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.04.1997 tarih ve 97/13 sayılı kararıyla 30 yıllığına Riport Rize Liman İşletmesi Yatırım A.Ş. ne 06.08.1997 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 13.08.1997 tarihinde devredilmiştir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 74
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 75
TDİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Antalya Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 15.07.1998 tarih ve 98/44 sayılı kararıyla 30 yıllığına Ortadoğu Antalya Liman İşl. A.Ş. ne 31.08.1998 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında devredilmiştir. Alanya Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 18.09.2000 tarih ve 2000/67 sayılı kararıyla 30 yıllığına Alidaş Alanya Liman İşletmeleri AA.Ş. ne28.11.2000tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 08.12.2000 tarihinde devredilmiştir. Marmaris Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 18.09.2000 tarih ve 2000/67 sayılı kararıyla 30 yıllığına Marmaris Liman İşletmeleri A.Ş. ne 26.01.2001 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 02.02.2001 tarihinde devredilmiştir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 76
TDİ LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Çeşme Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 28.04.2003 tarih ve 2003/17 sayılı kararıyla 30 yıllığına Ulusoy Çeşme Liman İşletmesi A.Ş. ne 28.05.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 06.06.2003 tarihinde devredilmiştir. Kuşadası Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 28.04.2003 tarih ve 2003/17 sayılı kararıyla 30 yıllığına Özelleştirme Yüksek Kurulunun 28.04.2003 tarih ve 2003/17 sayılı kararıyla 30 yıllığına Ege Liman İşletmeleri A.Ş. ne 02.07.2003 tarihli İşletme Hakki Devir Sözleşmesi Ege Liman İşletmeleri A.Ş. ne 02.07.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 07.07.2003 tarihinde devredilmiştir. Trabzon Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 31.10.2003 tarih ve 2003/76 sayılı kararıyla 30 yıllığına Özelleştirme Yüksek Kurulunun 31.10.2003 tarih ve 2003/76 sayılı kararıyla 30 yıllığına Trabzon Liman İşletmeciliği A.Ş. ne 20.11.2003 tarihli İşletme Hakki Devir Sözleşmesi A.Ş. ne 20.11.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 21.11.2003 tarihinde devredilmiştir. Dikili Limanı; Özelleştirme Yüksek Kurulunun 31.10.2003 tarih ve 2003/76 sayılı kararıyla 30 yıllığına Dikili Liman ve Turizm işletmeleri A.Ş. ne 22.11.2003 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi kapsamında 04.12.2003 tarihinde devredilmiştir. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 77
T.C.D.D. LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ Mersin Limanı İskenderun Limanı Bandırma Limanı Samsun Limanı Derince Limanı İzmir Limanı Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 78
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 79
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 80
KONTEYNER TANIMI VE TÜRLERİ Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 81
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 82
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 83
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 84
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 85
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 86
GEMİLER VE LİMAN EKİPMANLARI Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 87
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 88
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 89
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 90
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 91
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 92
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 93
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 94
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 95
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 96
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 97
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 98
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 99
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 100
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 101
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 102
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 103
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 104
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 105
Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 106
VİZE. Öğr. Gör. Furkan DİŞKAYA 107