Kurumsal Yatõrõmcõ Yöneticileri Derneği K u r u l u ş u : 1 9 9 9 www.kyd.org.tr info@kyd.org.tr KYD Aylõk Bülten Ağustos 2003 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ağustos ayõ ile birlikte, uzun bir süredir iyileşme belirtileri gösteren piyasalar son yõllardaki en olumlu dönemlerinden birine girmiş oldu. Yastõk altõndaki kaynaklarõn devlet borçlanma kağõtlarõna yönelmesi TL nin güçlenmesine katkõda bulunurken aynõ zamanda Hazine nin borçlanma maliyetinin aşağõya çekilmesinde de önemli bir rol oynadõ ve böylece uzun süredir büyük bir sorun olan borç dinamikleri nispeten daha olumlu bir sürece girmiş oldu. Ancak kamu maliyesi disiplini önümüzdeki dönemlerde de çok yakõndan izlenmeli. Amerika dan yeni bir mali destek beklentisi, piyasalarõn şu dönem için ekonomideki bazõ riskleri biraz göz ardõ etmesine yol açmaktadõr. Borç dinamiklerinde görülen olumlu gidişatõn devam etmesi için mali disiplinin sürdürülmesi ve ekonomik programda öngörülen faiz dõşõ fazla hedefine mümkün olduğunca yaklaşmak gerekmektedir. Irak ile ilgili gelişmeler bu ay da piyasalar açõsõndan gündemdeki yerini korudu, zira Amerika dan gelebilecek muhtemel bir kredi paketi ve Irak la ilgili gelişmeler uzun zamandõr paralel olarak değerlendiriliyor. Enflasyon rakamlarõndaki istikrarlõ düşüş, piyasalarda yeniden güven ortamõnõn oluşmasõnda büyük rol oynarken aynõ zamanda da, düşen faiz oranlarõna rağmen reel getirilerin genelde aynõ seviyede devam etmesini mümkün kõlõyor. Sonbahar aylarõnda, gerek döviz kurlarõnda belli bir oranda düzeltme, gerekse bütçe hedefleri ile ilgili daha somut verilerin ortaya çõkmasõ beklense de, bu dönemde yaratõlan piyasalardaki olumlu hava, önümüzdeki aylarda çok büyük dalgalanmalarõn olmayacağõnõn belirtisi olarak görülebilir. Yatõrõm Fonlarõ Ağustos ayõnda yine B tipi Tahvil ve Bono fonlarõ ve B tipi Değişken fonlar en fazla getiriyi sağlayan fonlarõn başõnda gelmektedirler. Daha önceki dönemlere oranla, özellikle B tipi Tahvil ve Bono fonlarõnõn yõlbaşõndan Ağustos sonuna kadarki performansõ itibariyle B tipi Değişken fonlarõn da biraz önüne geçmeye başladõğõnõ gözlemlemek te mümkün. Ağustos ayõ sonu verilerine göre, tüm A tipi fonlar arasõnda yõlbaşõndan itibaren getiri oranlarõna bakõldõğõnda en yüksek getiri oranõ % 36.02 ve tüm B tipi fonlar arasõnda yõlbaşõndan itibaren getiri oranlarõna bakõldõğõnda en yüksek getiri oranõ ise % 40.43 olarak gerçekleşti. Haziran ayõndan beri gerçekleşen veriler incelendiğinde B tipi fon endeksinde aylõk getiri oranõnda bir miktar artõş
eğilimi göze çarpmaktadõr. A Tipi fon endeksinde ise aylõk getiri oranõ son üç aydõr artõş eğilimi göstermekle birlikte, en büyük artõş Ağustos ayõ sonu itibariyle gerçekleşmiştir. Ağustos ayõ itibariyle bakõldõğõnda yabancõ menkul kõymetlere yatõrõm yapan bazõ B tipi fonlar ise yõlbaşõndan Ağustos sonuna kadar olan getirilerinde genelde eksi bölgelerde kaldõlar. 31 Temmuz 2003 verileri itibariyle Fon toplam değer büyüklükleri açõsõndan karşõlaştõrõldõğõnda, A tipi fonlar arasõnda Değişken fonlar en büyük paya sahip bulunmakta. B tipi fonlar arasõnda ise Likit fonlar ilk sõrada yer alõrken onlarõ Tahvil ve Bono fonlarõ izlemekte. Üçüncü sõrada ise Değişken fonlar yer almakta. 2002 Temmuz ayõ sonu itibariyle ise, B tipi değişken fonlar, fon toplam değeri açõsõndan B tipi fonlar arasõnda ikinci sõrada yer almaktaydõlar. KYD Fon Endeksleri 31 Ağustos 2003 itibariyle KYD A Tipi Fon Endeksi Getirileri : Günlük Haftalõk Aylõk 3 Aylõk 6 Aylõk Yõllõk Yõlbaşõndan Beri % 0.55 % -1.71 % 7.67 % 4.66 % 8.73 % 23.33 % 16.29 31 Ağustos 2003 itibariyle KYD B Tipi Fon Endeksi Getirileri : Günlük Haftalõk Aylõk 3 Aylõk 6 Aylõk Yõllõk Yõlbaşõndan Beri % 0.25 % 0.60 % 2.92 % 8.10 % 17.68 % 39.98 % 24.32 KYD DİBS Endeksleri 31 Ağustos 2003 itibariyle KYD DİBS Tüm Endeksi Getirileri : Günlük Haftalõk Aylõk Yõlbaşõndan Beri % 0.37 % 1.22 % 5.73 % 41.39 Ağustos ayõ sonundaki verilerle, tüm A ve B tipi fonlarõn toplam net varlõk değeri TL olarak 15,262,087,348 (Milyon) TL ve Dolar bazõnda 10,996.57 (Milyon) USD olarak gerçekleşmiştir. KYD A ve B Tipi Fon Endekslerinde bulunan fonlarõn toplam sayõsõ şu an itibariyle 242 dir.
KYD Eurobond Endeksleri KYD Türk Eurobond Endekslerini hazõrlayõp internetten yayõnlamaya başlamõştõr. Endeksler 2003 yõlõ başõndan beri olan değerleri yansõtmaktadõrlar. 29 Ağustos 2003 tarihi itibariyle KYD Eurobond Endekslerindeki durum aşağõda özetlenmektedir: Eurobond Endeksleri (29/08/2003 itibariyle) 31 Aralõk 2002 = 100 Değer Günlük Değ. Haftalõk Değ. Aylõk Değ. Yõlbaşõ Değ. USD 111.53 0.05 0.23 4.05 11.53 USD-TL 94.74-0.53 0.65 1.92-5.26 EUR 110.53 0.07 0.26 1.95 10.53 EUR-TL 97.71 0.09 0.61-4.69-2.29 KYD Endeks Grafikleri Yatõrõm Ortaklõklarõ 31 Temmuz 2003 tarihi itibariyle toplam 22 tane A tipi menkul kõymet yatõrõm ortaklõğõ mevcuttur. Aynõ tarihte bu yatõrõm ortaklõklarõnõn toplam portföy değeri 153,2 trilyon TL dir. Öte yandan yatõrõm ortaklõklarõnõn aynõ tarih itibariyle toplam piyasa kapitalizasyonu ( değeri ) ise 78,1 trilyon TL dir. Bu rakamlar, yatõrõm ortaklõklarõnõn büyük miktardaki iskonto oranõnõ da ortaya çõkarmaktadõr. Yatõrõm ortaklõklarõnõn portföylerinin toplam olarak çeşitli varlõklara yaptõğõ yatõrõm dağõlõmõ da şu orandadõr; % 46 hisse senetleri, % 13 ters repo ve % 41 hazine bonosu ve devlet tahvili. KYD den 11 Kasõm 2003 tarihinde düzenlenecek olan II Ulusal Yatõrõm Fonlarõ Konferansõ için hazõrlõk çalõşmalarõ bütün hõzõyla devam etmektedir. Bu
konferansta uluslararasõ yatõrõm fonu sektöründen yabancõlar sunum ve konuşmalar yapmak üzere Türkiye ye gelecektir. Öte yandan derneğimizin resmi adõnõn başõna Türkiye ibaresi konulmasõ için başlatõlan işlemler halen devam etmektedir ve yakõn bir zamanda sonuçlandõrõlacağõ tahmin edilmektedir. Global Yatõrõm Piyasalarõndan Toplumsal Değerlere Duyarlõ Yatõrõm Socially Responsible Investing ( Toplumsal Değerlere Duyarlõ Yatõrõm ) son birkaç yõldõr gelişmiş yatõrõm piyasalarõnda oldukça önem kazanmaya başlayan bir yatõrõm şeklidir. Özellikle gelişmiş ülkelerin, yozlaşan toplumsal gelişmeler, çevre kirliliği, temiz toplum yaratma olgusu ve benzeri toplumsal gelişmeler karşõsõnda hareket geçerek yarattõğõ bu yatõrõm felsefesinde, yatõrõmcõlarõn varlõklarõnõn, toplumsal yönden kabul gören alanlarda değerlendirilmesi ön plandadõr. Çeşitli dönemlerde, bu şekilde bir yatõrõm stratejisinin, fon yönetimi açõsõndan bazõ sõnõrlamalar oluşturacağõ yönünde düşünceler ortaya atõlmõş olsa da, sonuçta yatõrõm varlõklarõnõn, toplu olarak belli bir yöne aktarõlmasõ, diğer klasik yatõrõm fonlarõ karşõsõnda, bu tür yatõrõm yapan fonlara yine de bazõ avantajlar sunmaktadõr. Toplumsal sorunlar, değerler ve endişeleri irdeleyerek, kişisel değerlere önem vererek yatõrõm kararlarõnõn alõnmasõ ve yatõrõm yapõlan varlõklarõn seçilmesinde bu esaslara bağlõ kalõnarak hareket edilmesi kõsaca, bu yatõrõm stratejisinin ana felsefesini oluşturmaktadõr. Özellikle günümüzdeki hõzla gelişen teknoloji ve tüketim çağõnda, toplumlar bir takõm değerlere karşõ çok daha fazla duyarlõ olmaya başladõlar. İşte bu sebeple, özellikle yatõrõm fonlarõ ve benzeri toplu yatõrõm araçlarõyla yapõlan yatõrõmlarõn sonuçlarõnõn, toplum üzerindeki etkileri çok daha sõkõ bir şekilde irdelenmeye başlandõ. Çok iyi getiri elde etmek amacõyla kullanõlabilecek belirli yatõrõm ürünleri artõk sorgulanmaya başlandõ. Bu tür konularõn en başõnda şunlar sayõlabilir; Belirli dönemlerde çok iyi kazançlar sağlayan silah ve savunma sanayi için yapõlan yatõrõmlar zamanla insanlarda rahatsõzlõk uyandõrmaya başladõ, çok iyi kazanç getiren belli ürünler için yatõrõm imkanlarõ mevcut olmasõna rağmen, bu ürünlerin çevreye verdiği zararlar ciddi bir şekilde sorun yaratmaya başladõ, tütün ve benzeri maddeler içeren ürünler için yapõlan yatõrõmlar toplumsal sağlõk açõsõndan değerlendirilmeye başlandõ. Bu örnekleri çeşitlendirmek ve çoğaltmak mümkündür. Bu tür toplumsal yönden hassasiyeti olan konular ön plana çõkõnca, toplumsal değerlere duyarlõ olarak yatõrõm yapmak isteyen ve bu yönde yatõrõmcõlara yol göstermek isteyen ilk kuruluşlar genelde, kurumsal yatõrõmcõlar, belli sektörlerdeki şirketler, üniversiteler, sağlõk kuruluşlarõ, vakõflar, sigorta şirketleri, emeklilik fonlarõ, dini ve ahlaki kurumlar ve kar amacõ gütmeyen kuruluşlar oldular.
Kuşkusuz, bu yatõrõm felsefesinin en can alõcõ noktasõ, yatõrõmcõnõn belli bir kazanç sağlamak için aldõğõ yatõrõm kararlarõnõn, yatõrõmcõnõn toplumsal ve kişisel değerleri ile örtüşmesidir. Öyle ki, bu prensipleri benimsemiş olan yatõrõmcõlar, daha fazla kazanç elde etmek için kendi düşünceleri ile uyuşmayan yatõrõm alanlarõ ve olanaklarõ mevcut olsa bile, bunlara yönelmekten çekinmektedirler. Yatõrõmcõlar bu sebeple daha seçici davranmaktadõrlar, hatta yatõrõm kriterleri, yatõrõm yapõlacak belli sektörlerin, ülkelerin, hatta belirli şirketlerin kõsõtlanmasõna kadar gidebilir. Son yõllarda ağõrlõklõ olarak özellikle şu alanlarda yatõrõmcõlar oldukça seçici yatõrõm kararlarõ almaya başlamõşlardõr; Çalõşanlarõn haklarõnõ gözeten ve onlara değer veren şirketlere yatõrõm yapmak, insan haklarõna saygõlõ ülkelere yatõrõm yapmak, çevrenin korunmasõna duyarlõ olan ülkelere yatõrõm yapmak, silah ve savunma sanayi yatõrõmlarõna karşõ daha duyarlõ davranmak, topluma saygõlõ olan şirketlere yatõrõm yapmak, sağlõğa zararlõ olabilecek ürünlerle uğraşan sektörlerden uzak durmak, topluma hizmet veren şirketlerle daha çok ilgilenmek, işçi ve çalõşanlarõnõn sağlõğõna önem veren şirketlere yatõrõm yapmak, ve benzeri alanlar. Şu anda toplam yatõrõm sektörü içerisinde halen nispeten küçük bir yer tutsa da, toplumsal değerlere duyarlõ yatõrõm kavramõ bütün dünyada hõzla yayõlmaktadõr. Özellikle gelişmekte olan ülkeler, ihtiyaçlarõ olan sermaye birikimlerini artõrmak ve daha fazla yabancõ sermaye ve dolaylõ yatõrõmlar çekebilmek için bu tür konularda daha duyarlõ olmak yönünde baskõya maruz kalmaktadõrlar. Bu baskõ sonucunda bazõ sektörlerdeki şirketler ve hatta belirli ülkeler belli başlõ değişiklikler ve düzenlemeler yapmak zorunda kalabilirler. Öte yandan, yatõrõmcõlarõ çekmek isteyen şirketler ve ülkeler, sadece yatõrõmcõlarõn istedikleri düzenlemeleri yapmak koşuluyla bile belli alanlarda avantajlõ duruma bile geçebilirler. Birkaç yõl önce dünyanõn en büyük emeklilik fonlarõndan biri olan CALPERS in (California Public Employees Retirement System) yatõrõm yapacağõ ve yapmayacağõ ülkeleri bizzat açõklamõş olmasõ, konunun bazõ çevrelerce ne kadar dikkate alõndõğõnõ göstermesi açõsõndan oldukça önemlidir.