dişhekimi haber 1

haber dişhekimi 2

dişhekimi haber 3

haber dişhekimi 4

dişhekimi haber 5

haber dişhekimi 6

dişhekimi haber 7

haber dişhekimi 8

dişhekimi haber 9

editör dişhekimi Özlem KEKEÇ BÜLBÜL ozkekec@gmail.com Merhaba, Sağlıkla ilgili çevrelerin tüm itiraz ve tepkilerine rağmen, Tam gün yasası olarak bilinen Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının teşkilat ve görevleri hakkında değişiklik yapılmasına dair kanun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylandı. Bu arada yasanın ruhsatlandırma ve lisans bedellerini düzenleyen 57. Maddesi 18 Ocak 2014 tarihinde tamamiyle kaldırıldı. Söz konusu madde, çalışma hakkına kısıtlama getirebileceği düşüncesiyle sağlık meslek örgütleri tarafından kuşkuyla karşılanmıştı. Yasada önemli bulduğumuz noktaları bu sayımızda yeniden hatırlattık. Üniversitelerde görev yapan öğretim üyelerinin durumuyla ilgili olarak ise İzmir Tabip Odası avukatı Mithat Kara ile kapsamlı bir röportaj gerçekleştirdik. Geçtiğimiz sayıda yer alan Torba Yasa ile ilgili haberimizde dişhekimliği fakülteleri son sınıflarında öğrenim gören öğrencilere ücret ödeneceğini duyurmuştuk. Ancak ilgili kanunun 18 Ocak 2014 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan şeklinde, dişhekimliği son sınıf öğrencilerine ücret ödenmesi ni amaçlayan maddesinin kaldırıldığı görüldü. Böylelikle sadece diş hekimlerinin değil, öğrencilerinin de üvey evlat statüsü korunmuş oldu. Tüm tartışmalara rağmen Sağlık net 2 veri sistemi uygulamaya konulurken, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu raporu, devletin veri güvenliğinin sağlanması ve korunması konusundaki yetersizliğini ortaya koydu. Sağlık Bakanlığı ve SGK ile birlikte 6 kuruluşun denetleme sonuçlarının sunulduğu raporda, ilgili kuruluşlar, vatandaşların kişisel verilerini koruma konusunda özensiz ve yetersiz olmakla eleştirildi. Sağlık Bakanlığı, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan özel sağlık kuruluşlarını ilgilendiren mevcut yönetmeliğe ilişkin değişiklik çalışmaları çerçevesinde Türk Dişhekimleri Birliği nden de görüş istedi. Fakat Bakanlık, TDB nin talebine rağmen, yönetmelik değişikliklerine ait herhangi bir taslak metnini paylaşmadı. TDB de bu şekilde odalardan görüş sordu. Bakanlığın herhangi bir taslak metin olmadan TDB den görüş istemesi, formaliteden danışma geleneğini sürdürdüğü algısını oluşturdu. Sahte diş hekimleri, mesleğimizin önemli mücadele alanlarından biri olmaya devam ediyor. Mevcut cezalarla bile sorunun kökü kazınamazken, sahte diş hekimlerine verilen hapis cezası alt sınırının, 2 yıla indirilmesi için kanun teklifi verilmesi tepki topladı. TDB kanun teklifinin ardından bir açıklama yayınlayarak bu durumun hiçbir gerekçe ile kabul edilemez olduğunu ifade etti. Sağlık Bakanlığı, Gezi Parkı olayları sürecinde hukuka aykırı olarak yetkisiz ve kontrolsüz revir adı altında sağlık hizmeti verdikleri ve amaçları dışında faaliyet gösterdikleri iddiasıyla Ankara Tabip Odası (ATO) yönetimi ve organlarının görevden alınması için dava açtı. ATO Başkanı Şener yaptığı basın açıklamasında, Bu dava bizim için onurdur ifadesini kullandı. Hükümetin meslek odalarına yönelik Gezi Ayarı bununla kalmadı. Hükümet ayrıca Gezi Parkı eylemlerinde aktif rol oynayan 12 meslek odasının mali ve idari denetimini iki Bakanlığa vererek teftiş başlattı. Pek çok maddesi 2013 yılı başlarında yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası nın en önemli unsurlarından olan OSGB lerin(ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) bugüne kadarki deneyimleri İzmir Tabip Odası İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Komisyonu tarafından hazırlanan bir raporla masaya yatırıldı. İlk Yılında OGSB Gerçekleri başlığıyla yayınlanan raporun ayrıntılı analizini ilgili haberimizde bulabilirsiniz. Bu sayımızda ayrıca, İstanbul ve İtalya da aldığı ileri aşçılık eğitimlerinin ardından İzmir de Kültürpark içinde çok keyifli bir mekan oluşturan meslektaşımız Ebru Yılmaz ile gerçekleştirdiğimiz röportajı ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz. Yeniden buluşuncaya dek sevgiyle kalın 10

dişhekimi editör

içindekiler dişhekimi Torba Yasa onaylandı > Sağlık Lisans Yönetmeliği kaldırıldı mı? > Tam Gün Yasası nasıl uygulanacak? 14 Anne adayları ve bebeklerine yönelik ağız-diş sağlığı eğitimi projesinde ikinci etaba geçildi 40 42 22 Kişisel verilerin toplanmasında devlet kendi yanlışını rapora döktü Sağlık net 2 veri sistemi tartışmalara rağmen uygulanırken, Cumhurbaşkanlığı DDK raporu, devletin veri güvenliğinin sağlanması ve korunması konusundaki özensizliğini ve yetersizliğini ortaya koydu. Sağlık Bakanlığı formaliteden TDB ye danıştı Avukat Halide Savaş: Aydınlatılmış Onam ve, iyi ilişkiler, pek çok cezai durumu önleyebilir Reklam İndeksi BBK Organizasyon...65 CNR Holding...51 Dentin...4 Drogsan...57 GSK... 7-20 İsmet Talay... 9-10 26 37 Birinci yılında OGSB gerçekleri 52 Meslektaşımız Ebru Yılmaz; Mutfağım, muayenehanem gibi İpana... 1 - Arka kapak içi Lider Diş... 13-35 Meffert İmplant...61 Microdent... 24-25 Nobel...Ön kapak içi Oral B...11 Ortotek...5 İnönü Üniversitesi dişhekimi yardımcısı yetiştirecek 49 Sarp Dental...67 Sirona...6 Tamer Med... 44-45 Tidal İmplant...39 Toros Dental... 2-54 UMG...3 Ünaldı Medikal...Arka Kapak Sahibi İzmir Dişhekimleri Odas ad na Yönetim Kurulu Başkan İlkay KARADEMİRCİ ÜLKÜ Sorumlu Yaz İşleri Müdürü Özlem KEKEÇ BÜLBÜL Haber Sorumlusu Erdal BİLİCİ Görsel Yönetmen Birsen BAĞARDI KÖSEOĞLU Baskı Şan Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Kağıthane-İSTANBUL Tel: 0.212 289 24 24 Faks: 0.212 289 07 87 Bas m Tarihi: Mart 2014 Yay n Türü: Yayg n Süreli Yay n İletişim Adresi Anadolu Caddesi 40, Tepekule İş Merkezi D: 209 /210 /211 Bayrakl İzmir Telefon 0.232 461 2152-461 3615-461 1571 Faks 0.232 461 3759 izdo@dishek.org 12 Yay n Kurulu İlkay KARADEMİRCİ ÜLKÜ Özlem KEKEÇ BÜLBÜL Dergide yer alan yaz lar n hukuki sorumluluğu yazar na aittir. Dergimiz 22.000 adet basılarak, Dişhekimlerine ve dişhekimliği fakültesi son s n f öğrencilerine ücretsiz dağ t l r.

torba yasa dişhekimi Torba Yasa onaylandı > Sağlık Lisans Yönetmeliği kaldırıldı mı? > Tam Gün Yasası nasıl uygulanacak? Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Tam Gün Yasası olarak bilinen Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun u onayladı. Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tam Gün Yasası sağlık çalışanlarının tepkisine yol açmıştı. Ancak ne tepkiler ve ne de görüşmeler yasanın iptali için etkili oldu. Yeni yasaya göre dikkat çeken başlıklar şöyle; 3 Aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında, diğer sağlık kuruluşlarında ayda en az 8 saat, ihtiyaç halinde bu sürenin üzerinde nöbet görevi verilecek. 3 Kamuda tam gün çalışmanın bir istisnası olarak, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri, çalışma saatleri dışında, kurumlarının izniyle, aylık 30 saatten fazla olmamak şartıyla işyeri hekimliği yapabilecek. 3 Türk Tabipler Birliği nin, yasa gündeme geldiğinde doktorlara Gezi ayarı olarak yorumladığı, ruhsatsız sağlık hizmeti veren hekimlere bir ila üç yıl hapis cezası ve 20 bin güne kadar para cezası verilecek. 14

dişhekimi torba yasa Sağlık Lisans Yönetmeliği kaldırıldı mı? 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK nın 57. Maddesi ruhsatlandırma ve lisans bedellerini düzenlemişti. Sağlık meslek örgütleri tarafından bu KHK ve yönetmeliğe; bu haliyle uygulandığında Anayasa nın verdiği çalışma hakkı, işin icrası ile ilgisiz bir şekilde kısıtlanabilecek, diploma tek başına meslek icrası için yeterli olamayacak, ayrıca, lisans almak gerekebilecektir şeklinde yorumlanarak karşı çıkılmıştı. CHP, düzenlemenin iptali için dava açmıştı. Ancak yaşanan birçok gelişmenin ardından Lisans Yönetmeliği nin kaldırıldığı yönünde Türk Diş hekimleri Birliği Hukuk Danışmanı Mustafa Güler önemli bilgiler verdi. Avukat Mustafa Güler in bu konudaki yorumu şöyle: 2011 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 57. maddesi ile sağlık hizmetlerinin sunulabilmesi için ruhsattan ayrı bir de lisans alınması zorunluluğu getirilmişti. Bakanlık tarafından yapılan planlamayla, açık artırma ile yine Bakanlık tarafından satılacak bu lisans olmadan sağlık alanında faaliyet gösterilemeyeceğine ilişkin hüküm önemli bir tartışma konusu oldu. Türk Dişhekimleri Birliği ve dişhekimleri odaları tarafından da karşı çıkılan lisans düzenlemesinin iptali için hazırlanan dosya Cumhuriyet Halk Partisi tarafından değerlendirildi ve Anayasa Mahkemesi nde açılan davada bu hükmün de iptali istendi. Diğer yandan, Lisans Yönetmeliği nin yayınlanmasının hemen ertesinde Türk Diş hekimleri Birliği bu Yönetmeliğin iptali için Danıştay da dava açtı. Bu davada henüz bir karar verilmedi ancak mevcut gelişmelerle dava konusu Yönetmelik artık dayanaksız kaldı. Anayasa Mahkemesi ise düzenlemeyi iptal etmedi. Ancak Karar gerekçesinde lisans usulünün; hastane, tıp merkezi, sağlık merkezi gibi adlar altında oluşturulan ve belli standart ve nitelikler aranan sağlık hizmeti sunumu yapılan teşekküller (kuruluşlar) yönünden geçerli olduğu, herhangi bir teşekkül çatısı altında olmaksızın bireysel bir faaliyet biçiminde sağlık hizmeti sunan muayenehane ve benzeri yerleri ise kapsamadığı açıktır. diyerek nisbeten küçük sağlık kuruluşlarına lisans uygulamasının önüne geçen bir değerlendirme yaptı. Anayasa Mahkemesi nin bu değerlendirmesiyle, sağlık kuruluşlarına ruhsattan başka bir de lisansa sahip olma mecburiyetinin muhatabı hastane veya tıp merkezi gibi büyük yapılar kaldı. 18/01/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6514 sayılı Torba Yasa ya, Tasarı da olmamasına karşın, sonradan eklenen bir değişiklikle lisans düzenlemesi tümüyle kaldırıldı. Yapılan değişikliğin gerekçesi olarak da sağlık alanında yatırım yapacak girişimciler için ek bir maliyet getiren lisans bedelinin alınmaması amacı öne sürüldü. Oysa lisansın, sağlık sermayedarı için ek maliyet oluşturması yeni ortaya çıkmadı. İki yıl önce ile bugün arasında sağlık yatırımları açısından bir fark da bulunmamaktadır. Öyleyse lisans düzenlemesini kaldırmak için kullanılan gerekçe gerçek gerekçe değil. Bütün bu gelişmeler birlikte değerlendirildiğinde, bölgesel lisans satışlarından sonra hekim ve diş hekimlerinin lisansa sahip olan sermayedara tâbi kılınması şimdilik olanaksız hale geldi. Bakanlığın hedefinden uzaklaşan ve hedefinde sadece orta ve büyük sermaye kalan lisans düzenlemesinin artık gereksiz görüldüğünden kaldırıldığını düşünüyorum. 15

torba yasa dişhekimi TORBA YASA öğretim üyelerini nasıl etkileyecek > Üniversitelerde görev yapan öğretim üyelerinin durumu ne olacak? > Döner sermaye ve performans ücretleri nasıl paylaştırılacak? > Yeni suç ve yaptırımlar neler? > Öğretim üyeleri ve kamu çalışanları kiralama usülü mü çalışacak elde edilen gelir nasıl paylaşılacak? Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Torba Tasarı da en önemli konu; daha önce iki kez Anayasa Mahkemesi nin bazı maddelerini iptal ettiği Tam Gün Yasası. 18.01.2014 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan 6514 sayılı Kanun ile birçok alanda değişiklik yapıldı. Bu düzenlemelerden birisi, üniversitelerde görev yapan ve serbest meslek faaliyeti yürüten öğretim üyelerinin statüsüne ilişkin oldu. İzmir Tabip Odası Avukatı Mithat Kara, 6514 sayılı yasa ile getirilen düzenlemeler çerçevesinde, öğretim üyelerinin hukuksal durumuna ilişkin bir değerlendirme yaptı. Dişhekimi Dergisi nin sorularını yanıtlayan Kara, önemli bilgiler verdi. İşte Tam Gün yasası ile ilgili merak edilen sorular ve cevapları: Son değişiklikler ile üniversitelerde görev yapan diş hekimi öğretim üyeleri ve akademisyenler için durum ne olacak? Diğer tabiplerden farklı bir durum yaşanacak mı? Son düzenleme ile kamu kurumlarında çalışan bütün hekimler için mesai saati dışında serbest meslek uygulama yasağı getirilmiştir. Bununla birlikte, tıp fa- 16

dişhekimi torba yasa Avukat Mithat Kara, İzmir Diş Hekimleri Odası nda düzenlenen seminerde Torba Yasa düzenlemeleri çerçevesinde serbest çalışan öğretim üyelerinin hukuksal durumu hakkında bir sunum gerçekleştirdi. kültesi ve diş hekimliği fakültesinde görev yapan hekimlerin serbest meslek faaliyeti de yasaklanmıştır. Yasanın yürürlüğe girdiği 18.01.2014 tarihinde serbest meslek faaliyeti yürüten öğretim üyeleri, 3 ay içinde tercihini yapmak zorunda kalacaktır. Örneğin muayenehanesi olan bir öğretim üyesi, ya muayenehanesini kapatmak zorunda kalacak ya da üniversite ile ilişiğinin kesilmesi işlemi ile karşı karşıya kalacaktır. Öğretim üyeleri ve kamu çalışanları kiralama usulü mü çalışacak? Elde edilen gelir nasıl paylaşılacak? Öğretim üyelerinin mesai dışında çalışma yasağının bir istisnası gibi getirilen bir düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemeye göre, tıp ve diş hekimliği fakültesi kadrosunda çalışan profesör ve doçentler; her bir anabilim dalındaki kadrolu profesör ve doçent sayısının % 50 sini geçmemek, 1 yılı geçmeyen kurumsal sözleşme yapılmak, geliri üniversite döner sermaye hesabına kaydedilmek şartıyla, mesai saatleri dışında özel hastaneler veya vakıf üniversitesi hastanelerinde, öğretim üyesinin onayı ile çalıştırılabilir. Bu düzenlemede, üniversite öğretim üyesinin kendi iradesi ile serbest meslek faaliyeti yürütmesi söz konusu değildir. Bu düzenlemeye göre, öğretim üyeleri, görev yaptığı tıp veya diş hekimliği fakültesinin anlaşma imzaladığı bir özel hastane veya vakıf üniversitesi hastanesinde, üniversitenin direktifleri doğrultusunda çalıştırılacaktır. Bir anlamda, kamu kurumundaki öğretim üyelerinin özel kurumlara kiralanması gibi bir uygulama diyebiliriz. Bu çalışma sisteminde, çalışmanın ve sözleşmenin tarafları tıp veya diş hekimliği fakülteleri ile özel hastane veya vakıf üniversitesi hastaneleridir. Bu ilişkide hekimler, çalıştırılan kişi konumundadır. Hekimin bu çalışmasından elde edilen gelir üniversitenin döner sermaye hesabına kaydedilecektir. Üniversite daha sonra bu gelirin yarısını gelirin sağlanmasına katkı sunan hekime ödeyecektir. Üniversiteden ilişik kesme işlemine karşı dava açabilirler mi? Üniversiteden ilişkin kesme işlemi bir idari işlemdir. Bu idari işlemin yürütmesinin durdurulması ve iptali için idare mahkemesinde dava açılabilir. Bu davada, ilişik kesme işlemine dayanak olan yasa değişikliğinin de Anayasa ya aykırılığı ileri sürülebilir. İdare Mahkemesi, Anayasa ya aykırılık iddiasını ciddi bulursa, yasa maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesi ne başvurabilir. İdare Mahkemesi, Anayasa ya aykırılık iddiasını ciddi görmeyip Anayasa Mahkemesi ne başvurma kararı almayabilir ancak CHP tarafından da dava konusu edilen bu yasa maddesi hakkında Anayasa Mahkemesi tarafından verilecek kararın beklenmesine ka- 17

torba yasa dişhekimi rar verebilir. İlişik kesme işlemine karşı açılan dava sürecinde, Anayasa Mahkemesi iptal kararı verdiği takdirde, yasa hükmünün iptal edilmesi nedeniyle ilişik kesme işlemi de dayanaksız kalacak ve hukuka aykırı hale gelecektir. İlişik kesme işleminin iptal edilmesi halinde, hekim, üniversitedeki önceki görevine dönebilecektir. Ayrıca, bu süreç içinde ortaya çıkan zararların, ispat edilebildiği oranda tazmini de idari yargıda ayrıca tartışılabilecektir. Mesai saatleri dışında çalışmak yasaktı, uygulama nasıl böyle bir durum aldı? Aslında temel amaç, hekimlerin serbest meslek faaliyeti yürütmesini kısıtlamaktı. Hekimlerin, bağımsız çalışması, kendine ait sağlık birimlerinde çalışmaları istenmemektedir. Temel amaç, hekimleri kamu kurumlarının ve özel işletmelerin inisiyatifine bırakmak, çalışma alanları kısıtlanan hekimleri, kendi istedikleri koşullarda çalıştırabilmektir. Bildiğiniz gibi, Anayasa Mahkemesi, Tam Gün düzenlemelerinin ilk halini iptal ederken, üniversitelere ve öğretim üyelerinin statüsüne özellikle vurgu yapmış, hekimlere getirilen çalışma kısıtlamasını Anayasa ya aykırı bulmuştu. Kiralama usulü çalışma düzenlemesi ile şunu ifade etmeye çalışıyorlar. Biz öğretim üyelerinin mesai saatleri sonrasında çalışmasını kısıtlamayacağız, isterlerse özel hastanelerde ve vakıf üniversitesi hastanelerinde çalışabilecektir. Bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeleri karşıladıklarını iddia ediyorlar. Ancak Anayasa Mahkemesi nin iptal gerekçeleri ile ortaya çıkan düzenlemenin bir ilgisinin olmadığını söylemek zorundayız. Döner sermaye ve performans ücretleri nasıl paylaştırılacak, önceki sistemden farkı nedir? Döner sermaye ödemelerinde önceki düzenlemelere paralel bir düzenleme olduğunu ifade edebiliriz. Ancak burada dikkat çeken bir nokta var. Özellikle mesai saatleri dışında yapılan çalışmaya özel bir önem verildiğini görüyoruz. Çalışanları, bir anlamda mesai saatleri dışında da çalışmaya zorlayan (teşvik eden!) bir döner sermaye uygulaması söz konusudur. Tam gün çalışan-serbest çalışan ayrımı kalmadığı için bu ayrımdan kaynaklanan farklar da ortadan kalkmış olmaktadır. Serbest çalışan öğretim üyeleri geçiş yaparak sözleşmeli öğretim üyesi olarak çalışabilecek mi? Kamu kurumları ve Yükseköğretim kurumlarının kadrosunda bulunmayan profesör ve doçentler, tıp ve diş hekimliği fakültelerinde, teorik ve uygulamalı eğitim ve öğretim ile araştırma faaliyetlerinde bulunmak ve bu faaliyetlerin gerektirdiği işlemleri yapmak üzere sözleşmeli öğretim üyesi olarak istihdam edilebilecek. Bu şekilde çalışacak öğretim üyeleri ile 1 yıllık sözleşme yapılacak ve ek ders ücretinin 10 katına kadar saatlik sözleşme ücreti ödenebilecek. Özellik arz eden bir iş yapılıyorsa 15 katına kadar ödenebilecek. Serbest meslek faaliyetimizi sonlandırmak istemiyoruz. Nasıl bir yaptırım ile karşı karşıya kalırız? Kanunda, 18.04.2014 tarihine kadar serbest meslek faaliyetini sonlandırmayan öğretim elemanlarının üniversite ile ilişkilerinin kesileceği düzenlenmiştir. Bir hekim muayenehanesinin faaliyetini sonlandırıp üniversiteye dönerse, daha sonra Anayasa Mahkemesi Yasayı iptal ederse eski muayenehanesinde çalışmaya devam edebilir mi? Muayenehane açılış ve kapanış işlemleri, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik Hükümlerine göre yapılmaktadır. Muayenehane kapanış işlemleri yapıldığı takdirde, yeniden muayenehane açmak isteyen hekimin yönetmelikte belirtilen koşulları sağlayarak yeni bir başvuru yapması gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi tarafından verilecek iptal kararı, önceki muayenehane faaliyetinin devamını sağlamayacaktır. Kamu Hastane Birlikleri Yöneticilerine uygulanan ayrıcalıkları nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu düzenleme ile üniversite kadrosunda olup da görevlendirme ile fiilen Kamu Hastane Birliklerinde sözleşmeli yönetici olarak çalışan öğretim üyelerine bir ayrıcalık tanınmıştır. Bu öğretim üyeleri, hiçbir bilimsel etkinliğin içinde olmasa dahi, Kamu Hastane Birliklerinde sözleşmeli olarak geçirdikleri süreler, akademik unvanların kazanılması, yükseköğretim kurumları dışında kullanılması ve diğer özlük işlemlerinde değerlendirilmesi bakımından yükseköğretim kurumlarında geçmiş sayılacaktır. Bu düzenlemenin hakkaniyetli bir düzenleme olmadığını ifade etsek hatalı bir değerlendirme yapmış olmayız sanıyorum: Yeni suç ve yaptırımlar var mı? Son düzenlemede, birçok yeni suç ve yaptırım tanımlanmıştır. Ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunmak şeklinde bir suç tanımlanmıştır. Bu düzenleme aslında Gezi olayları ile tartışılmaya başlanan ve olaylar sırasında yaralılara müdahale eden sağlık ça- 18

dişhekimi torba yasa lışanlarının yaptığı müdahale ile gündeme gelmiştir. Ancak düzenlemenin yasalaşma sürecinde, ulusal ve uluslararası kamuoyu baskısı ile düzenlemeye birtakım eklemeler yapılarak metin yumuşatılmaya çalışılmıştır. Olağanüstü durumlarda mesleğini icraya yetkili kişilerce acil sağlık hizmeti ulaşana ve sağlık hizmeti devamlılık arz edene kadar verilecek sağlık hizmetleri hariç şeklinde bir ibare yasa metnine eklenmiştir. Her ne kadar bu düzenlemenin acil hastaya müdahale eden sağlık çalışanları için kurtarıcı olduğu iddia edilse de, böyle bir düzenlemenin tartışılıyor olması dahi üzücüdür. Ayrıca, bu suçu işlediği iddia edilen kişiler için getirilen yaptırım, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin liraya kadar adli para cezasıdır. Hasta bilgilerini göndermeyene ceza Bakanlıkça belirlenen kayıtları uygun şekilde tutmamak veya bildirim zorunluluğuna yerine getirmemek adı altında yeni bir suç tanımlanmıştır. Özellikle hasta mahremiyeti açısından önemli tartışmalar yaratan Sağlık Bakanlığının bütün hasta bilgilerini toplamasına dair düzenlemenin yaptırımı olarak getirilen bu düzenlemeye göre, bu yükümlülüğe aykırı hareket edenler öncelikle iki defa uyarılacak, bu uyarıya uymayanlara idari para cezası verilecek. Cumhurbaşkanı nın Torba yasayı onaylamasına uluslararası tepki İnsan Hakları İçin Hekimler Örgütü (Physicians for Human Rights) Sağlık Torba Yasası nın Cumhurbaşkanı nca onaylanması üzerine bir basın açıklaması yaparak, Türkiye de hekimlik meslek uygulamalarını tümüyle Sağlık Bakanlığı nın iznine tabi kılan düzenlemeye tepki gösterdi. İnsan Hakları İçin Hekimler Örgütü tarafından yapılan açıklamada, uluslararası hekim ve insan hakları örgütlerinin aylardır yaptıkları sayısız uyarıya rağmen, yasanın çıkmasının sebep olacağı sakıncalara yer verildi. Açıklamada; acil durumlarda tıbbi yardımı suç sayan ve yaralı göstericilere bakım sağlayanların cezalandırılmalarını öngören yasanın geçmesi, Türkiye deki hükümetin her tür muhalif sesi susturma yönündeki çabalarının bir parçasıdır. Tıp camiasının bu şekilde hedef alınması kendi başına tepki çekici bir iş olmanın ötesinde aynı zamanda herkesin sağlığını tehlikeye atmaktadır. Yeni yasal düzenleme Türkiye nin kendi yasalarıyla da çelişkilidir ve Anayasa Mahkemesi tarafından engellenmelidir denildi. Ayrıca; Yasanın, uluslararası standartların ve tıp etiğinin ihlali ötesinde Türk Ceza Yasası ile de çeliştiği, çünkü ceza yasasının doktorların tıbbi yardım görevlerini ihmal etmelerini suç saydığı belirtildi. Bu durumda, acil durumlarda tıbbi yardım sağlayan meslekten kişilerin üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılabileceği ve yaklaşık 985.000 dolara kadar varan para cezaları uygulanabileceği vurgulandı. Açıklamada ayrıca doktorları, hasta ve yaralılara bakarken ahlaki ve mesleki sorumlulukları arasında çelişkili duruma düşüreceği vurgulandı. Merkezi New York ta bulunan İnsan Hakları İçin Hekimler Örgütü tıbbı ve bilimi kitle kıyımlarına ve ağır insan hakları ihlallerine son vermek için kullanan bağımsız bir kuruluş. Örgüt 1997 yılında kara mayınlarına karşı yürüttüğü mücadele nedeniyle Nobel Barış Ödülü almıştı. 19

torba yasa dişhekimi Dişhekimliği son sınıf öğrencisine ÜCRET YOK 18 Ocak 2014 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan ilgili kanunun, dişhekimliği son sınıf öğrencilerine ücret ödenmesi ni amaçlayan maddesi kaldırıldı. Geçtiğimiz sayıda Torba Yasa ile ilgili haberimizde Dişhekimliği Fakültesi nde okuyan son sınıf öğrencileri için ücret ödeneceği haberini yayınlamıştık. Ancak Cumhurbaşkanı nın onayı sonrasında 18 Ocak 2014 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete de ilgili kanunda dişhekimliği son sınıf öğrencilerine ücret ödenmesini amaçlayan maddenin olmadığı görüldü. Türk Dişhekimleri Birliği Öğrenci Kolu Başkanı Mehmet Yıldız, TDB nin internet sitesi aracılığıyla yayınladıkları açıklamada; komisyon görüşmeleri sırasında kabul edilen maddenin Genel Kurula gönderilirken herhangi bir açıklama yapılmadan geri çekildiğini ve bunun kendileriyle paylaşılmadığını belirtirken, son görüşmelerde gündeme gelecek olan Torba Yasa da bu maddeye yer verileceğini beklediklerini söyledi. Mehmet Yıldız görüşlerini şöyle dile getirdi: Türk Dişhekimleri Birliği Öğrenci Kolu, bir yıldır Stajyer Diş Hekimlerine Sosyal Hakların Sağlanması için bir çalışma yürütmektedir. Bu konuda yapılan dilekçe kampanyasında 5.422 dilekçe sizlerin desteği ile toplanmıştır. Dilekçeler TBMM ye ulaştırılmış ve sırasıyla muhalefet partilerinden MHP ve CHP bu konuda kanun teklifi vermişlerdir. Son olarak iktidar tarafından hazırlanan Sağlık Torba Yasası nda Dişhekimliği Son Sınıf Öğrencilerine Ücret konusunda olan gelişmeleri biliyoruz. Ayrıca 4 Aralık ta TBMM Genel Kurulu nda Torba Yasa görüşmelerinde ilgili kanun maddesinin bütün tıp ve diş hekimliği öğrencilerini kapsadığını milletvekillerinin konuşmalarından doğruladık. Tüm bu gelişmeleri titizlikle inceledik ve süreç boyunca TDB, TTB, TBMM ve Cumhurbaşkanlığı nın Sağlık Torba Yasası hakkındaki açıklamalarını sizlerle paylaştık. Cumhurbaşkanı nın onayı sonrasında 18 Ocak 2014 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete de ilgili kanunda Dişhekimliği son sınıf öğrencilerine ücret ödenmesi ni amaçlayan maddenin olmadığını gördük. Bununla ilgili TDB Merkez Yönetim Kurulu ve Hukuk Danışmanlığını konu hakkında bilgilendirdik. Diş hekimliği fakültelerinin 4. ve 5. sınıf öğrencilerine emeklerinin karşılığında bir ücret ödenmesi, sağlık hizmetlerinde kullandıkları malzemelerin kurumlar tarafından karşılanması ve staj yaptıkları sürede sosyal güvenlik kapsamına alınmalarını kapsayan taleplerimizin yasalaşması için Türk Dişhekimleri Birliği Öğrenci Kolu gerekli girişimlerde bulunmaya devam edecektir. Bu konuda doğal üyemiz olan tüm diş hekimliği öğrencilerinin desteği ile yasal haklarımızı kullanarak hareket planımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Stajyer diş hekimlerinin ve bütün diş hekimliği öğrencilerinin sosyal ve eğitim haklarının sağlanmasında meslek örgütümüz öğrenci kolu olarak hukuki mücadelemizin devam edeceğini bildiririz. Bu konuda Türk Dişhekimleri Birliği Öğrenci Kolu çatısı altında Birlik te hareket etmenin önemini unutmamamız gerektiğini düşünüyoruz dedi. 20

dişhekimi haber 21

sağlık net 2 dişhekimi Kişisel verilerin toplanmasında devlet kendi yanlışını rapora döktü Sağlık net 2 veri sistemi tartışmalara rağmen uygulanırken, Cumhurbaşkanlığı DDK raporu, devletin veri güvenliğinin sağlanması ve korunması konusundaki özensizliğini ve yetersizliğini ortaya koydu. İl Sağlık Müdürlüğü ve İlçe Sağlık Müdürlükleri bir yandan Sağlık Net 2 Sistemine veri gönderimi konusunda hekimlere baskı uygularken, veri göndermeyenlerden savunma istenildiği bildirildi. Bu ortamda yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu raporu ise endişe verici boyutlarda. Hastaların tüm kişisel bilgilerinin hiçbir kısıtlama olmadan istenmesi ve bu verilerin başka kurum ve kuruluşlarla paylaşılabilecek olma ihtimali, Anayasa ya, AİHM kararlarına ve Biyotıp Sözleşmesi olmak üzere Uluslararası Sözleşmelere aykırı olduğu açıkça ortada. Anayasa Mahkemesi nin, Anayasa ya aykırı olduğu yönündeki kararına rağmen, veri gönderimi, 663 Sayılı Kararnamenin 47. Maddesi ile bir önceki torba yasada yeniden yasalaştırılmıştı. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu nun Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Ulusal ve Uluslararası Durum Değerlendirmesi ile Bilgi Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Gerçekleştirilen Denetim Çalışmaları başlıklı raporu 27.11.2013 tarihinde yayınlandı. Raporun kamuoyuna açıklanan sonuç bölümü, ülkemizde devletin veri güvenliğinin sağlanması ve korunması konusundaki özensizliğini ve yetersizliğini açık bir biçimde ortaya koymaktadır. Devlet Denetleme Kurulu nun denetlediği 6 kuruluştan ikisi Sağlık Bakanlığı ve SGK. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ün talimatıyla hazırlanan rapor, 818 sayfadan oluşuyor. Gizli damgalı raporun, sadece sonuç bölümü açıklandı. Sağlık Bakanlığı ve SGK ile birlikte 6 kuruluş denetlendi Raporda, DDK nın denetimde bulunduğu Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, vatandaşların kişisel verilerini koruma konusunda özensiz olmakla eleştirildi. Raporda kişisel verilerin korunması hakkının, temel insan hak ve özgürlükleri arasında yer aldığı ve insanın şahsiyetinin korunması, hukuk devleti ilkesi ve demokrasinin derinlik kazanması açısından hayati öneme sahip olduğu vurgulandı. Raporda, Denetimlerde, Türkiye de pek çok kurumun bilgi sistemlerinin gerçek anlamda sahibi olmadığı, 22

dişhekimi sağlık net 2 tüm vatandaşların verilerini tutan bazı omurga veri tabanlarında dahi bilgi sistemleri üzerinde en üst kontrol yetkisinin bilişim hizmeti alınan yüklenici firma personelinde olduğu görülmüştür. Bazı kurumlarda, hizmet alınan firmaların, bilgi sisteminin işletilmesi ve verilerin kullanımı, sorgu kayıtlarının tutulması ve benzeri konularda adeta sistemin sahibi gibi hareket edebildikleri ve herhangi bir sorgu kaydı olmaksızın sistemden veri çekebildikleri bizzat gözlemlenmiştir değerlendirmesine de yer verildi. Bilgiler ortalıkta belleklerde, çevrimdışı ortamlarda paylaşılıyor Raporda; denetim çalışmaları sırasında kamu kurumlarının sahip oldukları pek çok kişisel ve hassas veriyi CD, DVD, taşınabilir bellek gibi taşınabilir elektronik ortamlar kullanarak çevrimdışı paylaştıklarına dikkat çekilerek, şu değerlendirmelerde bulunuldu: Çevrimiçi veri paylaşımında sorgu kayıtları aracılığı ile kontrol imkanı bulunmasına rağmen, çevrimdışı paylaşılan veriler üzerinde herhangi bir kontrol imkanı da kalmadığından, bu verilerin paylaşımına ilişkin gerekli güvenlik önlemlerinin alınması büyük önem taşımaktadır. Buna rağmen, bazı örneklerde milyonlarca kişinin kimlik ve adres bilgisinin bulunduğu bilgilerin şifrelenmeden, kopyalanmaya karşı herhangi bir güvenlik önlemi alınmadan CD ortamında iletildiği; söz konusu verilerin ilgili kurumda hangi güvenlik önlemleri alınarak muhafaza edileceği, bilgilere olan ihtiyacın ortadan kalkması durumunda taşınabilir elektronik ortamın ne şekilde imha edileceği gibi güvenlik hususunun belirlenmediği tespit edilmiştir. Kişisel veriye dikkat, acil önlem gerekli uyarısı Raporda; bankacılık, sigortacılık, telekomünikasyon, kargo, sağlık, turizm, eğitim, çağrı merkezi ve pazarlama hizmetleri gibi pek çok alanda faaliyet gösteren işletmelerin bilgi sistemlerinin büyük hacimde kişisel veriyi bünyelerinde barındırdıklarına dikkat çekilerek, şu uyarı yapıldı: Bu şirketlerin, hangi tür kişisel verileri ne şekilde toplayabilecekleri, bunları hangi amaçlarla kullanabilecekleri, kimlerle paylaşabilecekleri, ne kadar süre tutabilecekleri, hangi süre sonunda silecekleri, almaları gereken güvenlik tedbirleri ile kişisel verisi bulunan kişilerin bu verilere erişim, sildirme, düzelttirme gibi haklarını nasıl kullanabileceklerine ilişkin olarak sektör bazlı düzenlemelerin bazı istisnalar dışında yapılmadığı, veri ihlallerine yönelik denetimlerin gerçekleştirilemediği, ihlallerin tespit edilemediği ve acil önlem alınması gerektiği değerlendirilmeli. Raporda, şu tespitler yer aldı: 3 Kurumdaki en kritik bilgilere dahi ulaşabilen bilişim hizmeti sunan firmalarla ve bunların çalışanları ile herhangi bir gizlilik sözleşmesi yapılmaması ve firma personelinin herhangi bir güvenlik araştırmasından geçirilmemesi. 3 Kaynak kodu dâhil, bilgi sistemleri üzerindeki işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasında ciddi eksiklikler bulunması. 3 Fiziki güvenlik konusunda ciddi eksikliklerin mevcudiyeti. 3 Hassas veri içeren sistemlere erişimde kullanıcıların iki haneli sayısal şifre verebilmesi, 1111, 0000, 1234 gibi kolay tahmin edilebilir şifrelerin kullanılması. 3 Bazı kurumların çağrı merkezinden sadece ad, soyad ve T.C. kimlik numarası beyan etmek suretiyle; maaş tutarları, kesintiye esas brüt ücret, gidilen sağlık kurumu, muayene olunan doktor, ilaç alınan eczane, alınan ilacın adı, ödenen katılım payı miktarı gibi birçok kişisel bilgiye ulaşılabilmesi. 3 Kimlik Paylaşım Sistemi aracılığıyla özel ve kamu kesiminden kimlik bilgilerine ulaşabilecek kullanıcı sayısının bir milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmesine rağmen, bu erişimlerin güvenliği konusunda verileri alan kurumların bir kısmında güçlü parola kullanılması gibi güvenlik önlemlerinin alınmamış olması. 3 Çeşitli kuruluşların yaptıkları güvenlik denetimlerinde fiziksel olarak güvenliği sağlanmamış sistemlere saldırı denemeleri yapıldığında, bu sistemlerin beş dakika gibi kısa bir sürede ele geçirilebildiği ve içindeki verilere ulaşılabildiği görülmüştür. 3 Bazı kurumların sistem odalarının giriş kapılarının ahşap gibi zayıf bir malzemeden yapıldığı ve kısa surede kırılabilecek asma kilit ile korunduğu, kurumun internet erişimini sağlayan kabloların bina dışından fiziksel müdahaleye açık olduğu. Sağlık Bakanlığı ve SGK nın diğer kurum ve kuruluşlarla birlikte kişisel verileri koruma konusunda hiçbir önleminin olmadığı ve her türlü müdahaleye açık olduğunun ifade edildiği rapor ortada iken hekimlerin halen veri göndermeye zorlanmalarının temel hak ve özgürlüklere, hukuk ve hukuk devleti ilkelerine aykırı olduğu apaçık ortada. İzmir Dişhekimleri Odası yönetimi olarak bu rapora dikkat çekerek en kısa zamanda bu yanlıştan dönülmesini diliyoruz. 23