T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Doküman Adı Đzolasyon Önlemleri Talimatı Doküman Numarası TBH/000/ÇTL/84 ISO 9001:2008 KYS Kriter No 7.5.2./6.4. Yayın Tarihi Revizyon Numarası Revizyon Tarihi Sayfa Sayısı 15.01.2009 01 03.06.2010 5 Güncellemelerinin Takibi Revizyon No Revizyon Tarihi Açıklamalar 01 03.06.2010 ISO 9001:2008 Versiyonu Hazırlayan Kontrol Eden Onaylayan Doküman Durumu Birim Sorumlusu Kalite Yönetim Temsilcisi Başhekim KONTROLLÜ KOPYA BĐLGĐ AMAÇLI ĐPTAL.../.../... -- 1 / 5 --
1. STANDART ÖNLEMLERĐN UYGULAMASI Kontamine materyalle (kan, vücut sıvıları, bütünlüğü bozulmuş deri ve mukoz membranlar, kontamine eşyalar ) temastan önce; eldiven, maske ve koruyucu önlük giyilir, damlacık oluşması ihtimalinde göz koruması (gözlük veya yüz siperi) yapılır. Ancak temiz eşyalara veya bir diğer hastaya dokunmadan önce eldiven çıkartılıp el hijyeni ve eldiven kulanımı talimatına göre eller yıkanır Kesici, delici, tek kulanımlık aletler kullanıldıktan sonra delinmeye dayanıklı uygun kaplara atılır. Yaralanmadan kaçınmak için iğneler yeniden kapatılmaz Eksüdatif deri lezyonu olan sağlık personeli iyileşene kadar doğrudan hasta bakımından uzaklaştırılır. Kan veya kanlı sıvılar ile kirlenen çarşaflar ve diğer materyal su geçirmeyen özel torbalar içinde uzaklaştırılır. Tanımlanmış ya da şüphe edilen kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlar için hastalığa özgü önlemler yada diğer izolasyon önlemleri alınır. 1.1. Solunum Đzolasyonu: Hava yolu ile bulaşabilen infeksiyonları önlemek amacıyla standart önlemlerin yanı sıra alınan önlemlerdir:(endikasyonları: Kızamık, suçiçeği, açık tüberküloz, sars) Solunum izolasyonu gerektiren bir durum saptanması veya şüphesinde hasta özel havalandırma sistemi (negatif basınç, saatte 6 12 hava de işimi, kirli havanın dışarı atılma veya yeniden sirküle edilmesi için HEPA filtreden geçirilmesi) olan tek kişilik odaya alınır, aynı infeksiyonu olan hastalar aynı odada yatabilir, odanın kapısı kapalı tutulur. Hasta odasına giren herkes maske takar, duyarlı kişiler odaya sokulmaz. Hastanın nakledilmesi halinde hastaya maske taktırılır. Hasta taburcu olduktan sonra ikinci bir hastanın kabulü için (tüberküloz izolasyon odaları dışında) odanın havalandırılarak belli bir süre beklenmesi gerekmez. 1.2. Damlacık Đzolasyonu: Konuşma, öksürük, aksırık veya tıbbi işlemler sırasında infekte kişiden saçılan damlacıkların mukozalara (burun, boğaz, konjunktiva) bulaşmasını önlemek için standart önlemlere ek olarak yanında alınan tedbirlerdir: (Endikasyonları: Haemophilus influenza tip b infeksiyonları (menenjit, pnömoni, epiglottit, sepsis), Invaziv Neisseria meningitidis infeksiyonları (menenjit, pnömoni, sepsis), Damlacık yoluyla bulaşan diğer ciddi bakteriyel solunum yolu infeksiyonları (difteri, boğmaca, veba), Damlacık yoluyla bulaşan ciddi viral solunum yolu infeksiyonları (grip, kabakulak, kızamıkçık, parvovirus B 19 ve adenovirüs infeksiyonları ) Damlacık izolasyonu gerektiren bir durum saptanması veya şüphesinde hasta tek kişilik odaya alınır, aynı infeksiyonu olan hastalar aynı odada yatabilir, her iki seçenek de uygulanamıyorsa diğer hastalar arasında en az 1m mesafe bırakılacak şekilde yerleştirme yapılır. -- 2 / 5 --
Hastanın 1 m yakınına yaklaşması gereken herkes maske takar. Hastanın nakledilmesi gerekli durumlarda hastaya maske taktırılır. 1.3. Temas Đzolasyonu: Epidemiyolojik önem taşıyan, hasta veya çevresiyle direkt veya indirekt temas yoluyla bulaşabilen mikroorganizmalarla kolonize veya infekte olan hastalar için standart önlemlere ek olarak alınması gereken önlemlerdir (Endikasyonları: Çoklu antibiyotik direnci taşıyan bakteriler (MRSA, VRE, Acinetobacter, Pseudomonas aeruginosa), Cansız yüzeyler üzerinde uzun süre yaşayabilen ve infeksiyöz dozu düşük olan mikroorganizmalarla meydana gelen enterik infeksiyonlar ( Clostridium difficile, gaita inkontinansı olan hastalarda enterohemorajik Escheria coli O157:H7, Shigella, Hepatit A veya Rotavirüs infeksiyonları), Bulaşıcılığı yüksek cilt enfeksiyonları (deri difterisi, neonatal veya mukokütanozherpes simplex infeksiyonu, impetigo, bitlenme, uyuz, zona, bebek ve çocuklarda stafilokoksik infeksiyonlar, açık apseler, selülit veya dekübitüs ülser infeksiyonları), Bebeklerde ve çocuklarda respiratuar sinsityal virüs, parainfluenza virüs infeksiyonları, Viral / hemorajik konjuktivit ve diğer hemorajik infeksiyonlar (Ebola, Lassa vb): Temas izolasyonu gerektiren bir durum saptanması veya şüphesinde hasta tek kişilik odaya alınır, aynı infeksiyonu olan hastalar aynı odada yatabilir, her iki seçenek de uygulanamıyorsa H KK ile temasa geçilir. Hasta odasına girerken, hastayla ve hasta çevresindeki her türlü yüzeyle temas öncesi temiz, steril olmayan eldiven giyilir. Hasta bakımı sırasında yoğun kontaminasyona neden olabilecek işlemler sonrası eldivenler değiştirilir, odadan çıkmadan önce eldivenler çıkartılır ve eller el yıkama talimatına göre yıkanır. Hasta ile veya odasındaki yüzeylerle temasın fazla olabileceği durumlarda önlük giyilmelidir. Önlük odadan çıkmadan önce çıkartılmalıdır. Odada kullanılan tıbbi donanımlar başka hastalarla ortak kullanılmaz, gerektiğinde bunlar ancak dezenfekte edildikten sonra kullanılmalıdır. 1.4. Metisiline Dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) Kontrolü: MRSA infeksiyonlarını önlemek için gerekli kontrol önlemlerini belirlemek, olası salgınları önlemektir. Yapılan uygulamalar: Rutin veya başka amaçlı kültürlerde MRSA ( metisiline dirençli staphylococcus aureus) üremesi durumunda, Hastane Đnfeksiyon Kontrol Komitesi haberdar edilir. MRSA saptanması ya da şüphelenilmesi durumunda temas izolasyonu uygulanır, mümkünse hasta tek kişilik odaya alınır, tek kişilik oda yoksa yalnız yatırılabileceği bir odaya alınır. (eğer çok sayıda hasta varsa MRSA saptananlar aynı odada yatırılabilirler) Odada hastaya özel steteskop, tansiyon aleti, termometre vs. malzemeler bulundurulur, eğer bu malzemelerin / aletlerin dışarı çıkışı gerekiyorsa dezenfekte edilir. Odaya girişte, önlük giyilir ve önlüğün odada kalması sağlanır. Hasta ve infekte materyal ile temasta eldiven (steril olmayan) giyilir, odadan çıkmadan eldiven çıkartılır ve eller el yıkama ve eldiven kullanımı talimatına göre yıkanır. Hastanın çıkartıları, çöpleri infekte atık torbasında toplanır, sonra atık merkezine gönderilir. Hasta başka bir bölüme/servise gönderilecekse mutlaka izolasyon kurallarına nakil sürecinde de uyum gösterilir, serviste yatak takımları ve hasta giysileri değiştirilir, varsa mevcut lezyonların üstü kapatılır, hasta ile giden kişilere önlük giydirilir ve ilgili servis / kurum uyarılır. Odanın temizli i dezenfektanlar ( % 1 lik çamaşır suyu ) ile her gün yaptırılır. Bu odada kullanılan temizlik malzemesi başka bir yerde kullanılmaz, yıkama makinesi kullanılacaksa -- 3 / 5 --
1.5. işlem sonrası aletin yüzey fırçası değiştirilir. MRSA üremiş olan hastalardan komitenin belirleyeceği sıklıkta kontrol kültürleri alınır. H KK gerekli görürse tüm hastalar ve personelden tarama kültürleri yapılabilir. Temas önlemleri, H KK çalışmalarına göre sonlandırılır. MRSA taşıyıcısı olduğu saptanan personelde eradikasyon için gerekli önlemler alınır. Taşıyıcılık eradike edilmezse ilgili personelin hasta bakımı hizmetinde çalışmasına izin verilmez. Vankomisine Dirençli Enterekokların (VRE) Kontrolü: VRE infeksiyonlarını önlemek için gerekli kontrol önlemlerini belirlemek, olası salgınları önlemektir. Yapılan uygulamalar: Rutin veya başka amaçlı kültürlerde VRE (vankomisine dirençli enterekok) üremesi durumunda, Hastane Đnfeksiyon Kontrol Komitesi haberdar edilir. Başka bir hastanede veya serviste uzun süre yatan ve geniş spektrumlu antibiyotik kullanım öyküsüne sahip her hasta mümkünse tek yataklı odaya alınarak, VRE ve diğer dirençli mikroorganizmalar açısından araştırılır. VRE saptanması ya da şüphelenilmesi durumunda temas izolasyonu uygulanır. Hasta tek kişilik odaya alınır, tek kişilik oda yoksa yalnız yatırılabileceği bir odaya alınır (eğer çok sayıda hasta varsa VRE saptananlar aynı odada yatabilir). Kolonize çocuk hastaların ortak kullanım alanlarına (oyun odası,...gibi) girişi engellenmelidir. Odaya hastaya özel steteskop, tansiyon aleti, termometre vs. malzemeler sağlanır, eğer bu malzemelerin / aletlerin dışarı çıkışı gerekiyorsa dezenfekte edilir. Odaya girişte, hastaya yakın temasta önlük giyilir ve önlüğün odada kalması sağlanır. Hasta ve infekte materyal ile temasta eldiven (steril olmayan) giyilir, eldiven odadan çıkmadan çıkartılır ve eller el yıkama ve eldiven kullanımı talimatına göre yıkanır. Hastanın çıkartıları, çöpleri infekte atık torbasında toplanır, atık merkezine çift torba ile gönderilir. Hasta başka bir bölüme/servise gönderilecekse mutlaka izolasyon kurallarına nakil sürecinde de uyum gösterilir, serviste yatak takımları ve hasta giysileri değiştirilir, varsa mevcut lezyonların üstü kapatılır, hasta ile giden kişilere önlük giydirilir ve ilgili servis / kurum uyarılır. Odanın temizliği dezenfektanlar ( % 1 lik çamaşır suyu ) ile her gün yaptırılır. Hasta tuvaleti, kullanım sonrası dezenfekte edilir. Bu odada kullanılan temizlik malzemesi başka bir yerde kullanılmaz, yerler yüzey yıkama makinesi ile temizleniyorsa işlem sonrası aletin yüzey fırçası değiştirilir. VRE üremiş olan hastalardan komitenin belirleyeceği sıklıkta kontrol kültürleri alınır. H KK gerekli görürse tüm hastalar ve personelden tarama kültürleri yapılabilir. Temas önlemlerinin sonlandırılması için haftada bir olmak üzere peş peşe yapılan üç rektal sürüntü kültürünün negatif çıkması gerekir. 1.6. Çok Đlaç Dirençli Gram Negatif Çomak Đnfeksiyonları Kontrolü: Hastane infeksiyonlarının ve salgınlarının önemli etkenlerinden biri olan çok ilaç dirençli gram negatif çomak infeksiyonlarını önlemek için gerekli kontrol önlemlerini belirlemek ve bu amaçla yapılacakları planlamaktır. ( Çok Đlaç Dirençli Gram Negatif Çomak (Ç D GNÇ) Mikroorganizmalar: Genişlemiş spektrumlu betalaktamaz GSBL yapan Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae ve diğer enterik çomaklar; indüklenebilir beta-laktamaz BL yapan Enterobacter spp, Serratia spp ve di er enterik çomaklar; karbapenem ve / veya seftazidim dirençli Pseudomonas aeruginosa; karbapenem dirençli Acinetobacter spp) ) Yapılan uygulamalar: -- 4 / 5 --
Rutin veya başka amaçlı kültürlerde Ç D GNÇ üremesi durumunda Hastane Đnfeksiyon Kontrol Komitesi haberdar edilir. Başka bir hastanede veya serviste uzun süre yatan ve geniş spektrumlu antibiyotik kullanım Öyküsüne sahip her hasta mümkünse tek yataklı odaya alınarak, Ç D GNÇ mikroorganizmalar açısından araştırılır. Ç D GNÇ saptanması ya da şüphelenilmesi durumunda temas izolasyonu uygulanır, hasta tek kişilik odaya alınır, tek kişilik oda yoksa yalnız yatırılabileceği bir odaya alınır (eğer çok sayıda hasta varsa Ç D GNÇ saptananlar aynı odada yatabilirler). Çocuk hastaların yattığı kliniklerde ortak kullanma alanlarına kolonize hastaların girişi engellenir. Odaya, hastaya özel steteskop, tansiyon aleti, termometre vs. malzemeler sağlanır, eğer bu malzemelerin / aletlerin dışarı çıkışı gerekiyorsa dezenfekte edilir. Odaya girişte, özel önlük giyilir ve önlüğün odada kalması sağlanır. Hasta ve infekte materyal ile temasta eldiven (steril olmayan ) giyilir, eldiven odadan çıkmadan çıkartılır ve eller el yıkama ve eldiven kullanımı talimatına göre yıkanır. Hastanın çıkartıları, çöpleri infekte atık torbasında toplanır, atık merkezine çift torba ile gönderilir. Hasta başka bir bölüme/servise gönderilecekse mutlaka izolasyon kurallarına nakil sürecinde de uyum gösterilir, serviste yatak takımları ve hasta giysileri değiştirilir, varsa mevcut lezyonların üstü kapatılır, hasta ile giden kişilere önlük giydirilir ve ilgili servis / kurum uyarılır. Odanın temizliği dezenfektanlar ( % 1 lik çamaşır suyu ) ile her gün yaptırılır. Hasta tuvaleti, kullanım sonrası dezenfekte edilir. Bu odada kullanılan temizlik malzemesi başka bir yerde kullanılmaz, yüzey yıkama makinesi kullanılırsa işlem sonrası aletin yüzey fırçası değiştirilir. Ç D GNÇ üremiş olan hastalardan komitenin belirleyeceği sıklıkta kontrol kültürleri alınır. H KK gerekli görürse tüm hastalar ve personelden tarama kültürleri yapılabilir. Ç D GNÇ taşıyıcı olan hastalar başka hasta odalarına giremez. Başka bölümlerdeki işlemleri için koruyucu önlemler alınır. Hasta odadan çıkmadan ellerini yıkar. 2. REFERANSLAR Enfeksiyon Komitesi Çalışma Prosedürü -- 5 / 5 --