Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Friedrich: Grafis Ders Kitabı 1, Yayın 2011 Içindekiler 9.1 Kavis kuruluşları.... 2 9.2 Çalışmalar.... 7 Bu bölüm, kavis kuruluşu ve onun biçimleştirilmesi ile başlayacaktır. Bölümün son konusu, kavis classic düzeltimi ve beden bağımlı biçimleştirilmesi olacaktır. Bu bölümden sonra Grafis de tüm mevcut olan nesnelerin oluşturulması sizin için mümkün olacaktır. Bölüm 10 un konuları transformasyon fonksiyonları olacaktır. Bu bölüme Grafis II ders kitabı takip edecektir. Bu ikinci kitabın içerikleri kuruluş parametreli model uygulaması, parça çalışmaları, kalıtım-otomatiği ve imalata kalıpların oluşturulmasıdır.
Böl.9 2 Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu 9.1 Kavis kuruluşları Kavisler menü Yeni bir kavis, baz menüde bulunan, protokollü Kavisler fonksiyonu ile oluşturulur. Kavisler menüde seçim için toplam üç tane fonksiyon mümkündür: Kavis yeni Versiyon 10 un yeni fonksiyonu. Kavis değiştir Kavis yeni gibi, ama henüz mevcut olan ve belirtilen bir çizgiyi/kavisi, yeni bir kavis şekline dönüştürür. Kavis classic Versiyon 9 ve eski versiyonların fonksiyonudur. Ders kitabında bunun açıklaması yapılmayacaktır, çünkü yeni versiyonlarda bu kavis mevcut değildir. Baz- ve Yardım noktaları Bir kavis baz- ve yardım noktalarla biçimleştirilir. Baz noktaları, kuruluşa nesnelere bağlı olan noktalardır (Noktalar veya Çizgiler). Her kavisin en az iki tane noktası vardır, birisi başlangıç öbürü de sonuç noktasıdır. Tık Ç, Tık ku veya Tık ru ile kurulan baz noktaların, baz çizginin üstünde kaydırılması mümkündür. Diğer varyantlar için, tıklayıp bir Kaydırma Çizgi belirte bilinir. Baz noktalar için bunlar geçerlidir: Baz noktalar yerleştirilir, yani kuruluşa bağlanılır. Baz noktalar mevcut olan bir Kaydırma Çizginin üstünde kaydıra bilinir. Kavisin baz noktalarına belli bir yön belirtile bilinir. Baz noktalar çapraz işaret ile tanıtlıdır. Yardım noktaları kuruluşa bağlı olmayan noktalardır. Onların pozisyonunu, sıfır kavisidir. Sıfır kavis, baz noktaların yönergeleri ile oluşturulur ve kesilmiş çizgi halinde görüntülenir. Yardım noktalar sıfır kavisin relatif pozisyon üstünde iki baz noktaların arası ile belirtilir. Yardım noktalar için bunlar geçerlidir: Baz nokta arsında bunlar kavisin ince ayarı veya formu için gereklidir. Yardım noktaları serbest taşına bilinir Yardım noktalar küçük yuvarlak nokta olarak tanıtlıdır. Az yardım noktalı kavisler daha güzeldir. Genellikle baz noktaları kurduktan ve yönü belirttikten sonra, hiç bir tane veya çok az yardım nokta gereklidir. İşlem Basamakları Baz menü --> Kavisler --> Kavis yeni Kavisin başlangıç ve sonuç noktasını yerleştirmek Kavis akışına baz noktalar yerleştirmek, böylece serileme işleminde kavis baz nokta üzeri taşınılır: Noktalar erkle Noktalar bağla Bu nokta baz noktaya dönüşür. Kavisi baz noktada belli bir yön ile belirtilmek için Yön ekle veya Yön ekle B/S fonksiyonu tavsiye ederiz. Kavisin yönü sonradan her zaman değiştirebilinir. Noktalar ekle ile, ince ayar için, diğer yardım noktalar eklemek. Gerekirse baz noktalar, yardım noktalar ve yönler siline bilinir. Kavis kuruluşlar için gereken sağ menü fonksiyonlarla: bölme, Çeşitli görüntü opsiyonları bölüm 13 ve Kavis kuruluş işleminde adımları öne ve geri almak. Çıkış veya İptal Kavis kuruluşu bitirmek için Önemli: Noktaların arasındaki mesafe en az 5mm olmalıdır!
Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Böl.9 3 1 Başlangıç Nokta 2 Sonuç Nokta 3 Başlangıç noktanın yönünü yerleştirmek 4 Sonuç noktanın yönünü yerleştirmek 5 Yardım nokta eklemek 6 Nokta bağlamak 7 Düz çizgi kısmı ayarlamak 8 Yardım nokta eklemek 9 Yön taşımak 10 Yardım nokta taşımak Resim 9-1
Böl.9 4 Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Yeni Kavis kurmak Kavis kuruluşu Baz menü --> Kavisler --> Kavis yeni üzeri ve yeni kavisin başlangıç ve sonuç noktasını belirtip başlar. Başlangıç ve sonuç noktaları mecburen kuruluşa bağlanmalıdır, çünkü aynı kuruluş adımları diğer bedenlerde de tekrarlanacaktır. Kavis değiştir durumunda, başlangıç ve sonuç noktayı yerleştirdikten sonra, değiştirilecek çizgi tıklanmalıdır. Bu işlem basamakları, örnek olarak, etek ana kalıbında oluşturulan, roba kavisinde açıklanacaktır (Resim 9-1). Etek 20 yi çağırın. Tık Ç ile Roba kavisin başlangıç ve sonuç noktasını belirtin, Resim 9-1 (Resim 9-1 No.1 ve 2). Başlangıç ve sonuç noktayı kurduktan sonra, kavisi biçimleştirmek için serbest pozisyonlaştırılan interaktif Kavis Kuruluş menüsü açılacaktır (Resim 9-2). Yön kuruluşunda kavisin yönüne dikkat edin. Kavisin sonunda ok işareti ile tanıtlıdır (Resim 9-3). Baz noktaya yön eklemek Yön ekle veya Yön ekle B/S ile kavislerin baz noktalarına bir yön eklenebilinir. Resim 9-1de olan roba-kavisi tüm bedenlerde yatay başlasın ve dik açı ile yan dikiş hattında bitsin. Yön ekle aktifleştirmek ve baz noktayı tıklamak, bu yönergeyi dikkate alır. Kavisin başlangıç noktasını ön orta hattında 0 sabit değeri ile başlayın, Resim 9-1 No.3. Ondan sonra yan dikişte olan sonuç noktanın yönünü belirtin ve bunu dik açı olarak ayarlayın, Resim 9-1 No.4. Yön her zaman kavisin gidiş yönüne doğru, yani başlangıç noktadan sonuç noktaya doğru belirtilmelidir. Bu yön yönergeleri, kuruluş çizgilere dayanmalıdır, aynı Resim 9-1 de görüntülenilen yan dikiş çizgisi gibi. Yön sil ile belirtilen yön yine geri alınılır. Resim 9-3 Yardım nokta ekleme ve taşıma Kavis akışını kuruluş çizgiye bağlamak için, mutlaka diğer baz noktaları gereklidir. Baz noktalar, ilk önce bir yardım nokta ekleyip ve bunu sonradan baz noktaya dönüştürüp, oluşturulur. Noktalar ekle aktifleştirip, yardım nokta ekleyin ve kavisi tıklayın, Resim 9-1 No.5. Nokta yerleştirilmiştir. Şimdi Ayarlar aktifleştirin ve bu noktayı sol mouse tuşunu basık tutup taşıyın. Baz nokta eklemek Bir yardım noktası Nokta bağla fonksiyonu ile, bir kuruluş çizgiye bağlanılır ve baz noktaya dönüşür. Resim 9-1 de gösterilen roba-kavisi bütün bedenlerde pens ucu üzeri kurulsun. Bunu sağlamak için yardım noktayı Resim 9-1 No.6 da görüntülenilen pens ucuna bağlayın. Bu nokta böylece baz noktasına dönüşür. Nokta bağla fonksiyonu aktifleştirin ve yardım noktanın yeni pozisyonunu, nokta-kuruluş-menüde <Shift>tuşu ile kuruluş çizgiye bağlayın. Kavis şimdi tüm bedenlerde aynı bağlantı üzeri kurulur. Nokta bağla fonksiyonu tekrarlayıp baz noktayı yeniden belirtebilinir. Bu işlem başlangıç ve sonuç noktası için de geçerlidir. Nokta Çöz ile çizgiye bağlı olan bir yardım nokta geri alınır. Baz nokta yine yardım noktasına dönüşür. Nokta silme Nokta sil ile başlangıç ve sonuç noktadan hariç, tüm yardım ve baz noktalar silinir. Silme işlemi için Nokta sil aktifleştirin ve silinecek noktayı tıklayın. Ayarlar taşıma alanı üzeri ince biçimleştirme Serbest oynatılan Kavis-Kuruluş-menüsü üzeri sırf Ayarlar ile taşıma noktaların ayarlanması mümkündür. Diğer menülerde hedefli işlemler belirtilir. Ayarlar alanında bu tutacaklar mevcuttur: Baz- veya kaydırma çizginin üstünde baz noktalar kaydırma, Resim 9-4 No.1, Yardım noktaları taşıma, Resim 9-4 No.4, Kavisin başlangıç ve/veya sonuç noktanın düz çizgisi kısmını ayarlama, Resim 9-4 No.3, Eğer baz noktada bir yön belirtildiyse, baz nokta yönlerin ince ayarları, Resim 9-4 No.2.
Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Böl.9 5 Ayarlar aktifleştirin ve kavis başında, 20mm lik düz çizgi ayarlayın Resim 9-1 No.7. Baz noktaların aralarına ek olarak yardım noktaları eklemek, kavisin biçimleştirilmesini sağlar. Genelde baz noktaların yakınlarında bir veya iki yardım noktası eklemek, istenilen kavis biçimini mümkünleştirir. Nokta ekle aktifleştirin ve diğer bir yardım noktası ekleyin, Resim 9-1 No.8. Yine Ayarlar aktifleştirin ve yardım noktayı taşıyın, Resimim 9-1 No.10. Yardım noktasını taşıdıktan sonra Sıfır-kavis görüntülenilecektir. Sıfır-Kavis sırf baz noktaların yönergeleri ile oluşturulur ve kesik çizgili gösterilir. Yardım noktaları, iki yakında bulunan baz noktaların arasındaki Sıfır-kavisin relatif pozisyonu belirtilir. Kavisin ön ortada bulunan başlangıç noktanın yönünü de değiştirin Resim 9-1 No.9. Yön ekle ve Yön ekle Başlangıç-/Sonuç notalı (B/S) farkı Baz noktalarda Yönler serbest ola bilir, yani yönergesiz, Resim 9-4 No. 5, veya Kurulan bir yön belirte bilinir, Resim 9-4 No.6, veya Başlangıç noktadan sonuç noktaya oluşan yön belirtebilinir Resim 9-4 No.7. Bu üç varyantlar iki yardım noktalı kavis için gösterilmiştir Resim 9-4. Bunların aralarındaki farkı, örneğin sonuç noktaları kaydırıp, size kendiliğinden açıklanacaktır. Özellikle kavisin başlangıç ve sonuç noktalarında olan yöne dikkat edin. Resim 9-4 ün 6. örneğinde, sonuç noktanın yönü yan dikişe doğru dikey olarak tanıtılmıştır. 1 Kaydırma Çizginin üstünde baz noktayı kaydırma 2 Baz nokta yönü 3 Başında/Sonunda düz çizgi 4 Yardım noktaları 5 Yönergesiz yön 6 Yön baz çizgiye dikey 7 Başlangıç ve sonuç noktalı yön Resim 9-4
Böl.9 6 Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Kavis kuruluşu bitirmek Sağ menüde Çıkış düğme ile kavis kuruluşu yerleştirilir. Sağ menüdeki İptal düğmesi, bu zamana kadar ayarladığınız kavis ayarları kaldırılır. Kavis, yine başlangıç ve sonuç noktalı bir düz çizgiye dönüşür. Kavisleri sonradan düzeltme Bir parçada oluşturulan kavis her zaman çift tıklayıp veya <F12>-tuşu ile düzenlenebilinir. Bu işlemde, protokol, ilgili olan protokol adımına kadar geri gider ve kavisi düzenlemek için açar. Bütün belirtilen ve yapılan biçimlendirme işlemleri mevcuttur. Kavis değişimleri ama sırf mantıklı, yani aktif parçanın yavru parçasına zarar vermeden, değiştirebilinir. Bunlar kullanıcı tarafından kararlanacaktır. Resim 9-5 örneğinde asıl bir kavis, ön orta ve yan dikiş arası oluşturulmuştur. Yavru parçada bir köşe işlemi yapılmıştır (2). Bu kavis sonradan eteğin pens ucuna bağlanılmıştır. Yavru parçada henüz kavis ve köşe işlemi protokol halinde mevcuttur ve ona göre oluşturulacaktır (4). Resim 9-5 örneği hatasız çalışma için, kavis değişimlerinde, yavru parçaların da denemeleri gerekiyordur. Eğer hata oluşursa, kavisi aktifleştirin ve asıl hali kurun. Protokolün geri alınması, kavis kuruluşun asıl protokol adımın içinde oluşturulduğu için, bu halde mümkün değildir. 1 Ana-Parçanın asıl sonuç noktası 2 Yavru-Parçada Köşe işlemi 3 Kavisin yeni kaydırılmış sonuç noktası 4 Kuruluş protokole göre yan dikişte yapılan köşe işlemi Resim 9-5
Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Böl.9 7 9.2 Çalışmalar 1.Çalışma Üst Beden 10 arka bedenin pens ucuna bağlı olan bir roba oluşturun (Resim 9-6). Kavis, yaka oyuntudan 60mm aşığa, arka orta hattında dik açı ile başlasın ve omuz hattından 80mm aşığa, kol oyuntuda bitsin. Kavis üstüne ilk önce bir yardım nokta ekleyin ve bunu pens ucuna bağlayın. Kavis arka ortaya dikey ve kol oyuntuya yatay kurulsun. 3.Çalışma 2.4. bölümün Düz Etek modeline bir roba kavisi ve etek uç kesimi oluşturun. Roba kavisi ön ve arka orta hattında, belden 150mm aşığa başlasın ve belden, yan dikiş hattında 80mm ile bitsin. Kavislerin sonuç noktalarını dik açı olarak belirtin. Etek uç kesimi ön ve arka orta hattında, etek uçtan 100mm ile başlasın ve yan dikişte, etek uçtan 150mm ile bitsin. Bu kavisleri de dik açı ile tanıtın. Resim 9-6 Kuruluş adımlarını geri alın ve aynı şekilde, ama pens ucuna bağlanılmış bir roba kavisi oluşturun. 2.Çalışma Üst Beden 10 ön ve arka bedene prenses dikişi oluşturun ve kavisi, basen kısmında, güzelce biçimleştirin. Prenses dikişi, ön beden kol oyuntusunda, omuz hattından 80mm aşığa, başlasın ve göğüz noktasında bitsin. Arka beden kavisi aynı ön beden gibi, kol oyuntu üstünde, omuz hattından 80mm aşığa başlasın ve bel pensin ucuna aksın. Basen kısmında başlayan kavisler, bel ve yan dikiş hattın kesişme noktasında başlar, arka ve ön bedende, etek uçtan 100mm ile dik açı olarak biter. Bu kavisleri bel penslerin uçlarına bağlayın. Resim 9-8. 4.Çalışma Resimde görüntülenilen Üst Beden 20 ye roba oluşturun. Robalar omuz hattından 80mm aşığa, kol oyuntu üstünde başlar. Çizgiler, omuz hattına paralel kurulsun. Bu çizgiye, ön orta hattına, yaka oyuntudan 100mm ile başlayan ve kurulmuş paralelle akan, dik açılı kavis oluşturun. Arka bedende, kavis, yaka oyuntudan 120mm, dik açı ile biter. Resim 9-9 Resim 9-7
Böl.9 8 Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu 5. Çalışma Pantolon 10 dan (Paça kıvırım payı 0.) görüntülenilen contalı, kavis ile kısaltılmış ve genişletilmiş ön pantolonu oluşturun. Conta kavisi belden 60mm ile yan dikiş hattında başlasın ve belden 120mm ile ön orta hattında bitsin. Kavisi pens ucuna bağlayın. Yan dikiş gelişmesi 90mm olsun. İç paça dikişi dik oluşturun. Yeni bir yan ve iç paça dikişi oluşturun. Yan dikiş hattında 220mm ile başlayan ve iç paçada 100mm ile biten paçayı, kesin. Yan ve iç dikişten başlayan, yeni bir dik açılı paça kavisi oluşturun. Resim 9-10. 6. Çalışma Kavis Yeni ile Pantolon 10 da görüntülenilen Fransız cebi oluşturun. İlk önce pensleri kapatın ve bel hattını birleştirin. Cep ağzı, yan dikişten, bel üstünde 50mm ile başlar ve belden 130mm ile yan dikişte biter. Cep ağzın yönlerini belirtin ve biçimleştirin. Yan Bel üstünde, ön orta hattından 120mm ile başlayan ve belden 180mm ile yan dikişte biten, cep torbası oluşturun. Yön ve gerekirse yardım noktalar ekleyerek cebi biçimleştirin. Kavis kuruluş işleminden çıkın. 7.Çalışma Gösterilen yakayı oluşturun. İnteraktif Çizgi 10 Tool, nokta kuruluşu ve Kavis Yeni fonksiyonu kullanın. Nokta 1 - Nokta 3: 150mm Nokta 3 - Nokta 6: 40mm Nokta 6 - Nokta 7: 45mm Nokta 1 - Nokta 2: 35mm Nokta 2 - Nokta 4: 20mm Nokta 4 - Nokta 5: 40mm Nokta 1 Yardım nokta 9: 65mm Nokta 1 Yardım nokta 8: 155mm. 8 5 4 2 1 9 Nokta 7 ve nokta 8 in bağlantı güzergâhı, nokta 7 den çıkan, yaka dış çizgi yönünü belirtsin. Aynı şekilde nokta 3 teki yaka takım ve yaka kat çizgiyi, nokta 3 ve nokta 9 un arasındaki bağlantı güzergâhı ile belirtin. 8.Çalışmalirtilen ölçülerle resimdeki yakayı oluşturun. 7 3 6 Resim 9-12 Resim 9-11 Kavisin başlangıç ve sonuç noktalarını resimde görüntülenmiş gibi kaydırıp, interaktif şekilde, Fransız cebi, kot pantolon cebine dönüştürün. Cep torbaları sonradan değiştirin. Bunun için belde mevcut olan başlangıç noktayı çözün ve ön orta hattına yenide bağlayın. Kavisin başlangıç ve sonuç noktasını yeniden kurun. Ön ortaya bağlı olan kavisin dik açısı, 20mm düz kalsın. Resim 9-13
Bölüm 9 Kavis kuruluşu ve Manipülasyonu Böl.9 9 9. Çalışma 2.5. bölümü Gömlek Bluz modelini açın ve kol oyuntusunda, omuz hattından 100 mm ile başlayan çizgi oluşturun. Çizgiler ön veya arka ortaya dik açı olarak bağlansın. Çizgiyi ön veya arka orta hattında kesin. Roba ucu için Çizgi 10 Tool ile bir yardım çizgi kurun. Yardım çizgi 40mm ön veya arka orta hattından 40% olsun. Baz çizgiyi dikey oluşturun. Görüntülenilen kavislerin roba uçları kol oyuntu ve ön/arka orta hattına bağlayın. Resim 9-14 Ön- ve arka ortanın sonundan, dik açı ile başlayan ve etek ucundan, yan dikiş hattında 80mm ile biten, iki yeni etek ucu oluşturun.