SEL KONTROLÜNDE TERASLAR Araş. Gör. Tayfun KURT tayfun.kurt@istanbul.edu.tr
Sel Kontrolünde Yöntemler Yatak Islahı Yamaç Islahı Taşıntı barajları, Geçirgen barajlar, Taban kuşakları, Yatak kaplamaları, Çamur depoları, Kıyı stabilizasyonları havza Yağış Teraslar Örme Çitler Drenaj kanalları İstinad yapıları Taş kordon duvar Sırık çitler Tel kafes
Yüzeysel akış halindeki su Teraslar 35 metre 49 metre Teras Çalışması Olmayan Yamaç Teras Çalışması Yapılmış Yamaç
Teraslar, yüzeysel akışı tutup toprağa sızdıran, zararsız şekilde tarım alanı veya yamaç dışına akıtan çeşitli ve özellikteki toprak ve su koruma tesisleridir Toprak ve suyu yüzey üzerinde tutmak Fazla suyu yamaç dışına akıtmak Teraslar
Ormancılık Çalışmalarında Teras Sınıflandırması 1) Eğimsiz teraslar 2)Eğimli teraslar
Eğimsiz Teraslar Üzerinde yetiştirilen ağaç için gerekli nemin toprağa kazandırılması Yağış sonrası suyun toprağa sızmasını (infiltrasyonu) arttırma amaçlı kullanılan teras tipleridir.
Eğimsiz Teraslar
Eğimli Teraslar Amaç: suları toprağa sızdırmak DEĞİL, suların kısa mesafede yamaç dışına akıtılmasını sağlamak. Görevi birinci derecede toprak erozyonuna engel olmak ve toprağı korumak
Eğimli Teraslar 1 2 3 American Society for Agricultural Engineers (ASAE)
Ormancılıkta Teras Tipleri 1. Yamuk en kesitli (Tekne tipi) 2. Gradoni 3. Kanallı 4. Çalı takviyeli
Yamuk En Kesitli Teras % 40 Eğimi aşmayan yerlerde, İnfiltrasyonu ve dikilen fidanların kök geliştirmelerini kolaylaştırmaktadır. Elle yapılır, Yamuk en kesitli teras
Gradoni Teras % 60 eğimli yerlerde İnfiltrasyonu ve dikilen fidanların kök geliştirmelerini kolaylaştırmaktadır. Elle yada angledozerle açılabilir Gradon tipi teras
Kanallı Gradoni Tipi % 60 Eğimi aşmayan yerlerde Dikilen fidanların kök geliştirmelerini kolaylaştırmak için çukurlar açılır. Elle yada angledozerle açılabilir Kanallı gradon tipi teras
Çalı Takviyeli Teras % 60 eğimlii aşan yerlerde, Rüzgarla kolay aşınabilen gevşek topraklı yerlerde Elle yapılır, Çalı takviyeli teras
Teraslarda Aralık ve En Kesit Hesaplama
Teras Aralıklarını Hesaplama P(Eğim) = H / L x 100 Düşey Aralık H L Yatay Aralık
Yatay Aralık Hesaplama L = ( H/P) 100 P= Arazinin eğimi Düşey Aralık H L Yatay Aralık
Düşey Aralık Hesaplama Arazi eğimi < %25 P= Arazinin eğimi H=Düşey aralık Saccardy Formülü Arazi eğimi > %25 P= Arazinin eğimi H=Düşey aralık
Düşey Aralık Hesaplama (2) H = A x P+ B A= Yağış Faktörü 0.4 < A < 0.8 0.5=Çok yağışlı 0.6=Orta yağışlı 0.7=Az yağışlı B= Toprak Faktörü 1 < B < 4 2=toprak erodiblitesi yüksek 3=toprak erodibilitesi düşük American Society for Agricultural Engineers (ASAE)
Teraslarda En kesitlerinin Belirlenmesi Eğimsiz teraslar bölgenin 10 yıl tekerrür aralıklı ve 1 saat süreli muhtemel maksimum yağışını tutacak kapasitede olması gerekir. Eğimsiz teraslarda en kesit nasıl hesaplanır?
1) Su Çekim Alanı d= 1 m uzunluktaki parçasının su çekim alanı hesaplanır. S=dx L (m 2 ) d= 1 m L= Yatay aralık L d Eğimsiz terasta hesaba alınan d= 1 m uzunluktaki parçasının su çekim alanı hesaplanır
10 yıl tekerrür aralıklı ve 1 saat süreli muhtemel maksimum yağışın bu alana bırakacağı su miktarı bulunur. L d
3) Gerekli Teras Kapasitesi Birim uzunluktaki teras parçasının yüzeysel akışla kendisine ulaşacak bu miktardaki suyu tutabilmesi için gerekli kapasiteyi hesaplamak gerekir. L d
TEŞEKKÜRLER tyfnkrt@hotmail.com tayfun.kurt@istanbul.edu.tr