CİNSEL İLİŞKİ İLE BULAŞABİLEN HASTALIKLARDA (CİBH) TARAMA TESTLERİ Dr Tarık ALTINOK CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI
TARAMA TESTİ BELLİ BİR HASTALIĞA YÖNELİK YÜKSEK RİSK TAŞIYAN KİŞİLERİ BELİRLEMEK HASTALIĞIN TANISINI KOYDURACAK ASIL TESTLERİN HANGİ KİŞİLERE YAPILACAĞINI GÖSTEREN TESTLERDİR. TANI AMACIYLA KULLANILMAZ.
HANGİ HASTALIKLARA TARAMA YAPILIR (10 MADDE) 1. HASTALIK ÖNEMLİ BİR SAĞLIK PROBLEMİ OLMALIDIR. 2. HASTALIĞIN TEDAVİSİ OLMALIDIR. 3. HASTALIĞIN TANI VE TEDAVİSİ İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR OLMALIDIR. 4. HASTALIĞIN BİR LATENT DÖNEMİ OLMALIDIR. 5. HASTALIĞIN TANISI İÇİN BİR TEST VEYA MUAYENE YÖNTEMİ OLMALIDIR. 6. TANI İÇİN GEREKLİ TEST TOPLUM TARAFINDAN KABUL EDİLEBİLİR OLMALIDIR.
HANGİ HASTALIKLARA TARAMA YAPILIR (10 MADDE) 7. HASTALIĞIN DOĞAL SEYRİ YETERİNCE ANLAŞILMIŞ OLMALIDIR. 8. KİMLERİN TEDAVİ EDİLECEĞİ KONUSUNDA ANLAŞMA OLMALIDIR. 9. TÜM TIBBİ HARCAMALARLA BİR OLGUNUN SAPTANMASI İÇİN HARCANAN PARA ORANTILI OLMALIDIR. 10.OLGU BULMA (SAPTAMA) BİR DEFALIK OLMAMALI,SÜREKLİLİĞİ OLAN BİR SÜRECİ OLMALIDIR.
TARAMA TİPLERİ Kitlesel tarama (Mass screening) (Tüm toplumun veya bir subgrubun tümü) Yüksek riskli grupların veya seçilmiş grupların taranması (High risk or selective screening) Multifazik tarama : Geniş bir toplumun tek bir hastalık yerine iki veya daha fazla hastalık için bir defalık taranması
UCUZ NONİNVAZİV İDEAL TARAMA TESTİ Testin saptadığı hastalık tedavi edilmediğinde belirgin morbidite ve mortaliteye yolaçmalı Hastalık klinik olarak ortaya çıkmadan (preklinik,presemptomatik) saptayabilmeli Hastalığın bir tedavisi olmalı Geniş halk kitlelerine ulaşabilmeli Çabuk sonuç vermeli Efradını cami,ağyarını mani olmalı (spesifik,sensitiv)
BAKTERİLER VİRUSLAR CİNSEL İLİŞKİ İLE BULAŞABİLEN HASTALIK ETKENLERİ PROTOZOONLAR MANTARLAR EKTOPARAZİTLER
EKTOPARAZİTLER - Sarcoptes scabiei - Phthirus pubis FUNGUS - Candida Albicans - Torulopsis Glabrata PROTOZOONLAR 1 Trichomonas vaginalis 2 Entamoeba hyistolytica 3 Giardia intestinalis BAKTERİLER -Treponema Pallidum - Neisseria Gonorrhea - Chlamydia - Mycoplasma - U.Urealyticum - Gardnerella Vaginalis - Shigella - β Group Streptococcus - Hemophylus Ducrei VİRÜSLER - Herpes V. - Hepatit B V. - Cytomegalovirus - Human Papilloma Virus - Human lmmunodef. Virus - Molluscum Contagiosum
ANAMNEZ VE KLINIK MUAYENE ILE SAPTANABILEN CİBH Etken sarcoptes scabiei Hast:Uyuz Etken phtirus pubis Hast: Kasık biti Etken Candida Albicans Hast: Candidiazis
ANAMNEZ VE KLINIK MUAYENE ILE SAPTANABILEN CİBH (2) Etken HPV ( 6,11 vs)condyloma acuminatum
ANAMNEZ VE KLİNİK MUAYENE (3) Molluscum contagiosum
ANAMNEZ,KLINIK,SERUM FIZYOLOJIK Bakteriyel Vaginozis Trikomoniazis Kandidiazis
TARAMA TESTLERİ SİFİLİZ TÜM GEBELER VE RİSKLİ GRUPLAR BAZI ÜLKELERDE TÜM ÖLÜ DOĞUMLAR Nontreponemal testler : VDRL RPR (Rapid Plasma Reagin) ART (Automatic Reagin test)
NONTREPONEMAL TESTLERIN POZITIF OLDUĞU HASTALIKLAR Lepra Endokardit İnfeksiyöz Mononukleoz Pnömoni Grip SLE RA ve Diğer Kolajenozlar Tbc Yumuşak Şankr Sıtma Tifüs Grip Kızıl
TREPONEMAL TESTLER TPHA FTA-ABS
GONORE Tüm cinsel aktif kadınlar Risk gruplarındaki gebeler Materyal URETRA veya SERVİKSTEN alınmalıdır.
KLAMİDYA TARAMA 25 Yaşın altında cinsel aktif tüm kadınlar İnfeksiyon riski olan asemptomatik kadınlar 25 yaş altı asemptomatik gebeler ve risk gruplarına giren gebeler
HEPATİT B VİRUS TARAMASI TÜM GEBELER İLK PRENATAL VİZİTTE HBsAg AntiHBs AntiHBc
HEPATİT C TARAMASI Riskli olduğu düşünülen tüm kadınlar
HPV TARAMA Erkekler için tarama testi YOKTUR Kadınlarda PAP SMEAR HPV tip Tüm gebeler ilk prenatal vizitte
HIV TARAMA Tüm gebeler Uyuşturucu kullananlar Gebeliği sırasında CİBH a yakalananlar Gebeliği sırasında başka ilişki HIV sık olan bölgelerde yaşayanlar HIV(+) partneri olanlar
CİBH TARAMA PAP SMEAR HPV TİP SİFİLİZ GONORE KLAMİDYA İNFEKSİYONLARI HEPATİT B HEPATİT C HIV MYCOPLASMA/U.UREALYTICUM?