DERS 1 Fotoğraf Makinesi ve Çekim Teknikleri
GİREMEYİŞ M.Ö. 4. yüzyılda Aristo mağara deliğinden içeri giren ışığın, karşı duvarda ters görüntüsünü yansıttığını bulur. Camera Obscura, 1500 lü yıllarda resim yapma amacıyla kullanılmaya başlandı. (Camera=Oda, Obscura= Karanlık)
Fra sız İhtilali de sonra Kamera Obscura ile apıla portreler a gı laşır. Portresi i aptır ak a gı ir e le hali e gelir. Joseph Nicephore Niepce ılı da kara kutu kullanarak evinin avlusunun Görüntüsünü 8 saat pozla dır a yaparak kurşu kala alaşı ı özel ir plaka a ka det e i aşar ıştır. A rı a akı ız: -Daguerreotype -Talbotype -Nadar elirli çevrelere ait ir a rı alık ola
19. da fotoğrafla uğraşa ki a ıları süre gele uluşları la pozla dır a süresi Fotoğraf çeki süre i kısaltıldı. George Eastman 19. i so ları da ilk elde taşı a ile fotoğraf makinesini üreten KODAK fir ası ı kur uştur. KODAK adı ı seçil esi, dü a ı tü edilebilmesidir. dilleri de kola telaffuz Fotoğrafı ili sel de e sellik ve ki a ilgisi de çık ası ge iş kitleler tarafı da kulla ıla ilir hale gel esi e ola ak sağladı.
İĞNE DELİĞİ FOTOĞRAF MAKİNELERİ PINHOLE Bu fotoğraf makineleri ilk olarak kulla ıla fotoğraf makineleri olup bir kara kutunun ön kıs ı a açıl ış olan iğ e deliği ü üklüğü de olan bir delikten geçen ışık film düzlemine üzerine düşülerek görüntü elde ediliyordu.
DUVARA BASKI
MAKİNE EKİPMANLARI
FOTOĞRAF MAKİNE İ ELEMANLARI. NETLEME İ TEMİ Film ya da Sensöre akı laşıp ve uzaklaşa er ekler ara ılığı ile fotoğrafı çekil ek iste e o je i etliği i a arla a ı sağla a, le s düze eğidir. Auto-focus analog makinelerde bu sistem sadece manuel olarak a arla a ilirke, dijital fotoğraf Maki eleri de u siste a ı za a da oto atik olarak aki e tarafı da a arla a ilir.
Dijital makinelerdeki otomatik netleme siste i oto atik olarak algıla a Ya da manuel seçilebilen netleme oktaları ile u işle i gerçekleştirir
2. ENSTANTANE (OBTÜRATÖR) Film düzlemi üzerine düşe ek ışığı süresini yani poz süresini denetleyerek filmin önünü kapatan sistemdir. Dekla şöre asıldığı da bu perde açılır ve a arla ış olan obtüratör hızı(enstantane) süresince açık kalır.
GÖRÜNTÜ OLUŞUMU Perde kapalı, görü tü a a vasıtası la vizöre ulaşır. Dekla şöre asıldığı da a a kalkar, perde açılır ve o jede gele ışık u gu iktarda fil düzle i e düşer. Fil pozla dıkta sonra perde kapa ır ve a a eski ko u u u alır.
ENSTANTANE AYARI Bu süreler sa i eleri iri leri i si de dir. ta dart değerler /, /, /, /, / 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000 ile gösterilmektedir.,
. DİYAFRAM Film düzlemi üzerinde "ışık iktarı ı" ve "alan deri liği i ayarlamaya yarayan sistemdir. Kısılıp açılarak film düzlemi üzerine gelen ışığı iktarı ı ayarlar. Diyafram objektiflerin üzerinde bulunan diyafram halkası (diyafram ileziği) vasıtası ile a arla ır ve diyafram açıklıkları değerleri ile f gösterilirler.
DİYAFRAM DEĞERLERİ KURAL: DİYAFRAM DEĞERİ SAYI OLARAK KÜÇÜLDÜKÇE, AÇIKLIK OLARAK BÜYÜR. SAYI OLARAK BÜYÜDÜKÇE AÇIKLIK OLARAK KÜÇÜLÜR.
Di afra, i sa gözü deki göz e eği e e zer.
. FİLM ARMA KOLU Makine içindeki çekil e iş filmi çekim gerçekleştirildikte sonra çekil iş film bölümüne saran sistemdir. 5. NUMERATÖR Çoğu lukla kaç poz çeki düzenektir. apıldığı ı a da daha kaç poz çeki apıla ağı ı göstere Numeratör Film Sarma Kolu
. FİLMİ GERİYE ARMA KOLU Film bittikten sonra filmi tekrar kasetine sarmak için kulla ıla bir düzendir. Filmi Geriye Sarma Kolu
. FİLM HI)I AYARLAMA Maki e e takıla ak ola fil hızı ı aki e e ta ıtıldığı erdir. Fil Hızı A arla a
. Vİ)ÖR BAKAÇ Fil üzeri e oluşturula ak görü tü ü göz ile izle Vizör esi i sağla a optik ir düze ektir.
. OBJEKTİF Objektif fotoğrafı çekilecek konunun bütün oktaları da a sı arak gelen ışık taneciklerini odak düzleminde topla ıp, filmin üzerine aktarmaya yarayan mercek veya mercekler topluluğudur. Üzerinde odak uzaklığı, diyafram ve netleme halkası gibi kontrol düzenekleri bulunur.
Zoom Objektifler EF28-135mm f/3.5-5.6 IS USM EF24-85mm f/3.5-4.5 USM
Ge iş Açılı )oo O jektifler EF17-35mm f/2.8l USM
Teleobjektif (200mm) Normal (50mm) Ge iş Açılı
FOTOĞRAF MAKİNELERİ ÇEŞİTLERİ 1. Kompakt Makineler Fotoğrafçılıkta hiç a la a a ir kişi i ile kola lıkla kulla a ile eği türde, eski kutu aki eleri i oder leştiril iş şekli olup; sa it di afra ve sa it etlikte o jektiflere sahiptirler ve u o jektifleri değiştir e ola ağı oktur.
2. SLR - Tek Objektifli Refleks Maklneler (Single Lens Reflex) Gü ü üzde ge el olarak kulla ıla, e i de olduğu içi di e adla dırıla o utu da fil kulla ırlar. Bu aki eleri hafif ol ası ve kola taşı a il esi, fil leri i diğer fil lere azara u uz ol ası, çok çeşitli o jektif ve filtre seçe eği i ol ası a gı olarak kulla ıl ası ı sağla aktadır.
Nikon F3 (1980)
3. Vizörlü Makineler (Telemetreliler) Bu tip aki elerde a a ve priz a ol adığı da ko u o jektifle ilgisi ol a a vizörde seçil ektedir. Paralaks hataları verir. Bazı odelleri de vizör er ekleri ile o jektif arası da ulu a ir ağla tı ile tele etreli esafe ko trol apıla ilir. Küçük ve orta for atlı ola ları bulunur.
Paralaks Hatası Paralaks hatası ı a artıl ış gösteri i
4. TLR Çift Objektifli Refleks Makineler (Twin Lens Reflex) Paralaks hatası u aki ede de vardır. Üstteki o jektif ir a a ardı ı ile görü tü ü ukarıda uzlu a üzeri de oluşturarak etle e ve kadraj apıl ası ı, alttaki o jektif ise üstteki e ağı lı olarak a ı etle e ve kadrajı fil düzle i üzeri e düş esi i sağlar. Orta for atlıdırlar.
5. Büyük Format Makineler Bu fotoğraf aki eleri daha çok stüd o, i ari ve tek ik ala larda kulla ılırlar ve u fotoğraf aki eleri,,, gi i plaka fil ile çalışırlar. Bü ük fotoğraflarda gre siz fotoğraf ası ı a ola ak verdiği içi kulla ılırlar. Bu fotoğraf aki eleri i o jektifleri i lü i oziteleri ışık geçirge likleri düşük olduğu da.,. u uşak hatlı ve ol deta lı so uçlar verir.
FİLTRELER Filtreler fotoğrafta kulla ı ları a göre çeşitli değişiklikler gösterirler. 1. Renk Filtreleri 2. Düzeltme Filtreleri 3. Özel Etki Efektleri
1. Renk Filtreleri Re k filtreleri re kli fotoğrafçılıkta kulla ıldığı re gi ariz ir şekilde orta a çıkartırke, si ah e az fotoğrafçılık da ise fotoğraf üzeri deki to ları değiş esi i sağlar. i ah e az fotoğrafçılıkta farklı ko trast to lar oluştur ak içi re k filtreleri i kulla ak fa dalıdır.
arı Filtre Mavi gök üzü e karşılık gele gri to ları ko ulaştır ak içi sarı filtre kulla ıl ıştır.
Yeşil Filtre Yeşil filtre kulla ı ı la, gök üzü deki re k to ları ko ulaştırılırke, eşil itkileri to ları da değişik dere elerde açıl ıştır.
Turuncu Filtre Sadece solgun mavi renkteki gök üzü içi ko ulaştır a ap ıştır. Bulutlara ve diğer itki re kleri i çok fazla etkile e iştir.
Kır ızı Filtre i ah e az fotoğrafta e aşarılı filtre kulla ı ıdır. Çok doğru sonuçlar verir. Fotoğrafta gök üzü deki ulutlara çarpı ı ir etki kaza dırıl ıştır. Filtre sayesinde gökyüzü ile bulutlar arası da üksek ir ko trast sağla ıştır. A rı a i e kır ızı filtre sa esi de diğer re kler de daha koyu bir görünüme sahip olabilirler.
Filtresiz arı Filtre İle Kır ızı Filtre İle
2. Düzeltme Filtreleri Polarize Filtre Kulla ı ı
Polarize Filtre Kulla ı ı
k light Filtre Kulla ı ı
Yıldız Filtre Kulla ı ı
Hız Filtre Kulla ı ı
Close Up Filtre Kulla ı ı
Çekim Teknikleri
Diyafram Diyafram, öncelikle nesnenin film düzlemi üzerinde tespit edilmesi için gerekli "ışık iktarı ı" ve "ala deri liği i" de etle e siste dir. O jektif üzeri de er ekleri arası da er alır. Kısılıp açılarak fil düzle i üzeri e gele ışığı iktarı ı a arlar. Işığı oğu luğu u ko trol edile il esi i sağla a, ü ütüle ile a da küçültüle ile ir delikten ibarettir.
Di afra sa ısal değeri ile ters ora tılı olarak çalışır. a ısal değer küçüldükçe di afra açıklığı artarke, sa ısal değer küçüldükçe di afra açıklığı azalır. Di afra f ile se olize edilir.
Di afra ı iki fo ksi o u vardır; Işığı oğu luğu u ko trol eder. Net ala deri liği i ko trol eder.
Işık Yoğu luğu; Şekillerde görüldüğü gi i di afra açıklığı arttıkça fil düzle i e düşe ışık oğu luğu artarke, di afra açıklığı azaldıkça fil düzle i e düşe ışık oğu luğu azalır.
Net Ala Deri liği; Işığı odakla ası gereken noktadan ( film ya da sensor yüzeyi) ne kadar saptığı ı bir ölçüsüdür: normalde lensler bir düzlemi (obje) aşka bir düzleme (film) odaklarlar, ama objeler 3 boyutlu olduğu da objenin çıkı tıları ve girintileri tam olarak film yüzeyine odaklanamaz. doğru odaklanamayan yerlerde odak oktası film düzleminin önüne ya da arkası a düşer ve hayalet çember buyur, netlik azalır, resim flulaşır. bu kimi zaman istenmeyen bir etki olsa da, aslı da fotoğraflara gerçekçilik katan, 3. boyutu vurgulayan da hayalet çemberlerdir. net alan deri liği aslı da bu hayalet çe verilen addır. erleri çapı ı düşük olduğu deri liğe
Net Ala Deri liği; Fotoğrafta ala deri liği, etliği a arla ış olduğu es e a da üze i ö ü de ve a arkası da uza a et ölgedir. Ya i fotoğrafta ö pla daki e ölge arası daki uzaklıktır. et ölge ile arka pla daki e et
Net ala deri liği üç faktöre ağlıdır. 1. O jektifi odak uzu luğu, 2. Di afra açıklığı, 3. O jektifi ko u a ola uzaklığı.
. O jektifi odak uzu luğu O jektifi odak uzu luğu u değiş esi görü tü ü dar ve a ge iş açı ile görü tüle diği a la ı a gelir. A ı ko u u ge iş açı ile görü tüle ek içeri e daha çok ışık al ak, dar açı ile görü tüle ek ise ışığı elli ir kıs ı ı al ak a la ı a gelir. odak uzu luğu daki ir le ste odak uzu luğu daki ir le se göre daha çok ışık girer. Dola ısı la ir le sle çekile fotoğraftaki et ala deri liği odak uzu luğu da ir le sle çekile fotoğraftaki ala deri liği de daha ge iş ola aktır.
Şekilde çeşitli odak uzu lukları a sahip o jektifleri ışık aldığı açılar gösteril iştir.
. Di afra Fil açıklığı düzle i e düşe ışık iktarı ile et ala deri liği i a arla a iliriz. O jektife ola uzaklığı ola ir es e i. di afra ile fotoğrafladığı ızda et ala deri liği i az, a ı şartlarda fotoğrafı di afra değeri ile çektiği izde et ala deri liği i fazla olduğu u görürüz.
. O jektifi ko u a ola uzaklığı Işık itarı ve ka era ı odak uzu luğu şartları a ı ike, ka era ı ko u a aklaş ası et ala deri liği i azaltır, ka era ı ko uda uzaklaş ası et ala deri liği i arttırır.
Enstantane Fil düzle i e düşe ek ışığı süresi i a i poz süresi i de etle erek fil i ö ü ü kapata siste dir. Dekla şöre asıldığı da u siste açılır ve elirle e e sta ta e süresi e açık kalır.
Perde hızı Maki a ı üstü de ulu a e sta ta e halkası ile a arla ır. Bu süreler saniyenin birimleri cinsindendir.
Enstantane ç ğ fo ksi o u ile çalışır. Ya i e sta ta e halkası ı değeri e getirdiği izde perde sa i e i ta iri kadar sürede açılıp kapa a aktır. Dola ısı ile küçük e sta ta e değerleri uzu perde süreleri e, bü ük e sta ta e değerleri ise küçük e sta ta e süreleri e karşılık gelir. B (Bulb) modunda ise dekla şöre asılı tutula süre o u a perde açık kalır.
Perde ge ellikle aki e gövdesi de ulu urke er ekleri arası da da ulu a ilir. azı odellerde o jektifi
Perde Çalış a Meka iz ası
E sta ta e İşlevleri ***
Uzun Pozlama Uzun pozlama kara lık ir orta da ir es e i üzeri e düşe ışığı filme aktarıl asıdır. Ya da aslı da uzu pozla ış fotoğraflarda gördüğü üz üzere hafif ışıkta hareket ede ir o je i a ış olduğu hareket hissi i, uzu pozla arak ev ut ışığı hüzmeleriyle fotoğrafa aktarı ı olarak ifade edebiliriz
Ge ellikle,,,, / sa i e gi i e sta ta e değerleri ve B modu kulla ılır.
Uzu pozla a ı lur harekette doğa etsizlik etkisi.
Ters Işık Ters ışık se e i le, ka era a gele ışık iktarı ı de gele ek içi üksek e sta ta e değerleri kulla ılır. 1/500, 1/1000, 1/4000 vs gi i.. Ge elde ö le oluşa görü tülere Siluet denir.
Hareketi Sapta ası Hareketi sapta ak a i sa itle ek içi i e üksek e sta ta eler kulla ılır. Şö le ki, hareket hali de ki o je i, sa i e i de a da de iri i akaladığı ızı düşü ü. Bu duru da fotoğraf ir hareketsizlik, do ukluk hissi vere ektir.
Pozla dır a Pozla dır a; istediği iz görü tü ü elde ede il ek içi ışığı fil üzeri e ha gi iktarda di afra açıklığı ve ha gi süre o u a geçe eği i e sta ta e ko trolüdür. O üzde, u iki a arı arası daki ilişki i i i ir şekilde ko trol edip, a arları ı doğru ap ak gerekir. Pozlama pro le i irkaç açıda ele alı a ilir. Poz ö le a arla alıdır ki, ışığa du arlı alze e e ulaşa ışık, fil üzeri e ka ıt ap ak içi eterli ol alıdır. Bu üzde poz, ışığa du arlı alze e i du arlılığı a A A ve ko u u parlaklığı a ağlıdır. Ko u u e parlak oktaları ı ve e az parlak oktaları ı irlikte ka det ek iste e eği izde poz u a göre a arla alıdır. Aksi takdirde sade e parlak oktaları alırsak, az parlak ola erler daha kara lık, a da e ko u erleri ışık şiddeti i alırsak, e parlak erler a tıke olduğu da daha da parlak ış gi i so uç verir. Pozla dır a ı iktarı, verilen diyafram ve obtüratör değerleri ile a arla ır. Diyafram, objektiften giren ışık demetinin çapı ı, obtüratör ise bu ışık demetinin filmi etkileme süresini belirler. Böylece büyük diyafram açıklığı ve kısa obtüratör süresi ya da, küçük diyafram açıklığı ve uzun poz süresi kulla ılarak ters ora tı a ı poz değeri e ulaş ak mümkündür. Yani ölçü ler doğru sa, fotoğraf iki şekilde de a ı so u u verir. Hangi diyafram-obtüratör ikilisinin seçile eği i şartları ı, alan deri liği ve konunun hareketliliği belirler.
Bu fotoğrafta / enstantaneye f:4 diyafram açıklığı kulla ılarak, aslı da dö ekte ola para ı hareketi sapta ış üksek e sta ta e fakat ala deri liği de feragat edil iştir açık di afra.
Bu fotoğrafta ise; / enstantaneye f:14 diyafram açıklığı kulla ılarak, ir ö eki fotoğrafta olduğu gi i para ı dö düğü ü sö le esi eri e, düşük e sta ta e sayesinde hareket olgusu veril iş, fakat a ı ışık ora ı ı tutturmak içi kısık di afra açıklığı la ala deri liği arttırıl ak zoru da kalı ıştır. HER İKİ FOTOĞRAFTA DA IŞIK ORANININ AYNI OLMASI İÇİN EŞDEĞERLİK YASASINDAN FAYDALANILMIŞTIR
/ f:. da çekil iş fotoğraf /8 f: de çekil iş fotoğraf
Poz Ölçümü ve Pozometre Fotoğraf çekerken, çekilen konunun ışık iktarı a uygun pozla dır a ap a ız gerekmektedir. Çekilen öğe için gerekli poz iktarı ı ayarlamak için uygun enstantane ve diyafram değerleri i belirlenmesine Poz Ölçümü diyoruz. Poz ölçümü, makine içindeki ya da haricindeki Pozometre vasıtası la apıl aktadır. Pozometre, ışığa du arlı ele a ları sayesinde ışık şiddeti i ölçüp örtücü hızı ve diyafram açıklığı cinsinden bildiren aletlerdir. Fakat her za a pozo etreler, kadrajda ki farklı ışık şiddeti e sahip öğeler İçi de izi içi ö e li ola ı ı ile e e eği de, a ıltı ı ola ilir.