TÜRKÇEDE NOKTALAMA İŞARETLERİ VE BÜYÜK HARF KULLANIMININ ÖĞRETİMİ İÇİN ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ

Benzer belgeler
EĞİTİM Doktora Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Öğretimi ve Teknolojileri Bölümü

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ - 1. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği

Ümit DEMİR 1 TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİ EĞİTİM YAZILIMI KULLANIMININ ÖĞRENCİ AKADEMİK BAŞARISINA ETKİSİ

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMĐŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1

International Journal of Languages Education and Teaching

Hacer ÖZYURT¹, Özcan ÖZYURT 2, Hasan KARAL 3

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Birim BALCI 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

Ö Z G E Ç M İ Ş. 1. Adı Soyadı: Mustafa GÖÇKEN. 2. Doğum Tarihi: 12 Haziran Unvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Ph.D.

FİZİK EĞİTİMİNDE WEB TABANLI ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİNİN (ZÖS) BAŞARIYA ETKİSİ

T A R K A N K A C M A Z

TÜRKÇE ÖĞRENİMİ İÇİN WEB TABANLI ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİ (TÜRKZÖS) VE DEĞERLENDİRMESİ * ÖZET

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji

ÖZGEÇMİŞ 0(222) / 1657

Yard. Doç. Dr. İrfan DELİ. Matematik

Arş. Gör. Raziye SANCAR

DURSUN AKASLAN ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ DOKTOR

BİTİRME ÇALIŞMASI ARA RAPOR YAZIM KILAVUZU

BİTİRME ÖDEVİ VE TASARIM PROJESİ ARA RAPOR YAZIM KILAVUZU

Internet Programming II

DERS BİLGİLERİ Haftalık Dersin Adı Kodu Yıl Yarıyıl TUL Saati Kredi AKTS

Açık ve uzaktan öğrenmede destek hizmetleri

Available online at

GEZİNME ADAPTASYONU: NEDEN VE NASIL?

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 2 ( yılı öncesinde birinci

Educational On-line Programmes for Teachers and Students

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI THE INFORMATION TECHNOLOGIES DEPARTMENT

Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme

Ferhat Bahçeci 1 NWSA-EDUCATION SCIENCES Mehmet Gürol 2 Received: December 2011 Firat University 1 Accepted: April 2012 Yildiz Technical University 2

İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanlığı na

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

DERS PLANI VE AKTS FORMU

Ders Tanıtım Sunumu. Internet Programming II. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU 1

MATEMATİKSEL BİLGİNİN BİLİŞSEL GELİŞİMİ (MBBG)

Yrd. Doç. Dr. Recep Serkan Arık

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. OrtaöğretimMatematikEğitimi BoğaziciÜniversitesi 2007

EBG101 PROGRAMLAMA TEMELLERİ VE ALGORİTMA

11TA Veritabanı Organizasyonu Dersi MS ACCESS Ders Notları

FATMA KANCA. Derece Alan Üniversite Yıl Doktora Matematik Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Yüksek Lisans Matematik Kocaeli Üniversitesi 2004

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:

İTÜ DERS KATALOG FORMU (COURSE CATALOGUE FORM)

International Journal of Progressive Education, 6(2),

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: CSE 5072

Kentsel Bilgi Modelleme (CIM) ve Veri Madenciliği

WEB PROGRAMMING Ders İzlence Formu. Kodu: CSE300 Dersin Adı: WEB PROGRAMMING Toplam Saat İngilizce Zorunlu Derse Kabul Koşulları:

Proje Oryantasyon (SE 493) Ders Detayları

Açık ve Uzaktan Öğretimde Farklılaştırılmış Öğretim. Hasan UÇAR, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Doç. Dr. Alper Tolga KUMTEPE, Anadolu Üniversitesi

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ DERS 2

Adım Adım SPSS. 1- Data Girişi ve Düzenlemesi 2- Hızlı Menü. Y. Doç. Dr. İbrahim Turan Nisan 2011

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 ISSN:

ANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

INSTITUTE OF SOCIAL SCIENCES

İleri Java Programlama (COMPE 515) Ders Detayları

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anadolu Üniversitesi 2003

A. SCI ve SCIE Kapsamındaki Yayınlar

Güz Dönemi Zorunlu Dersleri

SİNYAL TEMELLERİ İÇİN BİR YAZILIMSAL EĞİTİM ARACI TASARIMI A SOFTWARE EDUCATIONAL MATERIAL ON SIGNAL FUNDAMENTALS

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Basamaklı Stil Şablonları (CSS) BIM206 Web Programlama

FAHIMEH FARJAMI OKUTMAN. Öğrenim Durumu. E-Posta Adresi : ffarjami@pirireis.edu.tr : Telefon (İş) Adres

R. Orçun Madran & Yasemin Gülbahar BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

Muhammet Demirbilek, PhD

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ - 1. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Eğitim Teknolojisi Programı.

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Yrd.Doç.Dr. ÖZCAN ERKAN AKGÜN

Proje Yürütücüsü: Doç. Dr. Selahattin ARSLAN (KTÜ, Fatih Eğitim Fakültesi)

Dersin Adı Dersin İngilizce Adi Seçmeli / Zorunlu. Tez Çalışması Thesis Zorunlu Computer Applications in Civil Engineering

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

Veritabanı Yönetimi Bilgisayarların. Keşfi Hedefler. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi

ZEKĠ ÖĞRETĠM SĠSTEMĠ OLARAK TASARLANAN ExcelTUTOR UN ÖĞRENMEYE ETKĠSĠ

SOFTWARE ENGINEERING Ders İzlence Formu. Kodu:CSE400 Dersin Adı: SOFTWARE ENGINEERING Toplam Saat

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU

CURRICULUM VITAE. Assistant Prof. Dr. Birim BALCI

Uzaktan Eğitim ve E-Öğrenme (ISE 424) Ders Detayları

Ders Adı : YABANCI DİL I Ders No : Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 3. Ders Bilgileri. Ön Koşul Dersleri.

ÖZGEÇMİŞ: Yard. Doç. Dr. Şirin İlkörücü

Bilgisayar Programlama (COMPE 102) Ders Detayları

Değişkenler, içerisinde tek bir değer tutabilen yapılardır. Örneğin haftanın günlerini değişkenlerde tutmak istersek, her bir gün adı için bir

Yrd. Doç. Dr. İsmail KENAR

Yazılım Mühendisliğinde Biçimsel Yöntemler (SE 562) Ders Detayları

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM GENEL BAKIŞ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: CME 1003

Dr.Öğr.Üyesi HACER ÖZYURT

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Lise Göztepe Anadolu Kız Meslek Lisesi Bilgisayar Bölümü, İzmir,

Tıp Bilişimi 05 Bildiri Hazırlama Kılavuzu

Yaz Stajı II (IE 499) Ders Detayları

ÖZGEÇMİŞ. BSc - Matematik ve Bilgisayar Öğretmenliği, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimağusa, 2000

Transkript:

TÜRKÇEDE NOKTALAMA İŞARETLERİ VE BÜYÜK HARF KULLANIMININ ÖĞRETİMİ İÇİN ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir Karacı Kastamonu Üniv., Müh. ve Mim. Fak. akaraci@kastamonu.edu.tr Özet Bu çalışmada anadil olarak Türkçe öğretimi kapsamında noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimi için bir zeki öğretim sistemi (ZÖS) modeli önerilmiştir. Önerilen ZÖS modeli kısıt tabanlı öğrenci modeli (KTM) ve kaplama öğrenci modelinin birlikte kullanıldığı web tabanlı bir ZÖS dür. Bu modele göre öğrenci, problemi çözerken yaptığı hatalara dayalı olarak KTM vasıtasıyla konuyu öğrenir ve aynı zamanda öğrencinin eksik olduğu konular kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla tespit edilir. Böylece öğrenci bütün problemleri çözdükten sonra, eksik olduğu konularla ilgili sayfalara yönlendirilir. Günümüzde sınıfların kalabalık olması ve diğer bir takım sebeplerden dolayı öğretmenin problemlere verilen cevapları her öğrenci için tek tek inceleyip yaptığı hatalarla ilgili geri bildirim vermesi çok mümkün değildir. Bu nedenle öğrenci hatalarını tespit edebilen, bu hataları öğrenciye anında geri bildirim olarak sunabilen, yapılan hatalardan öğrencinin hangi konularda eksiği olduğunu bulup öğrencinin bu konuları çalışmasını sağlayan bu ZÖS modeli önerisi Türkçede noktalama işaretleri ve büyük harf kullanmanın öğretiminin gerekliliği düşünüldüğünde çok önemlidir. Anahtar Sözcükler: Zeki Öğretim Sistemi, noktalama işaretlerinin öğretimi, kısıt tabanlı öğrenci modeli. INTELLIGENT TUTORING SYSTEM MODEL PROPOSAL FOR TEACHING THE USE OF PUNCTUATION MARKS AND CAPITAL LETTERS IN TURKISH Abstract In this research an intelligent tutoring system (ITS) is proposed to teach punctuation and use of capital letters in teaching Turkish as mother language. The proposed ITS model is a combination of constraint-based student model (CBS) and overlay student model. According to this model, the student can learn the subject via CBS depending on the mistakes that the student make during problem solving. Moreover, the missing subjects of the student can be identified through overlay student model. Thus, the student can be redirected to the pages related to the lacking concepts after solving all the problems. Nowadays, it is impossible for the teachers to examine all students answers given to the problems and give feedback to them because of the crowded classes and of many more difficulties. When these conditions are considered, the proposal of the ITS system for teaching punctuation and use of capital letters in Turkish is very important since it identifies students mistakes, gives instant feedbacks to students, detects the missing topics and gives possibility to work on these topics. Key Words: Intelligent Tutoring System, teaching punctuation, constraint-based student model. GİRİŞ E-öğrenme, bilişim teknolojilerindeki gelişmelerin ürünü olan bir öğrenme modelidir. Bu model, öğrenme içeriklerinin görsel-işitsel öğelerle zenginleştirilebilmesi ve bu içeriklerin istenildiği zaman, istenildiği yerden düşük maliyetle, hızlıca kişilere ulaştırılabilmesi gibi avantajlar sağlar. Başta İngilizce olmak üzere birçok dilin eğitiminde e-öğrenme modelinden yararlanılmaktadır (Arıcı ve Karacı, 2013:65). Öğretimi desteklemede bilgisayar kullanmanın amacı; öğrenmede yardım etmesidir. Bu doğrultuda eğitim teknolojileri hızla gelişerek daha etkili öğretim teknikleri ortaya çıkmıştır. Bu tekniklerden birisi olan Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS) ile çevrimiçi öğrenme günümüzde çok popüler hale gelmektedir (Körez, 2009; Rishi, Govil ve Sinha, 2007). ZÖS; neyi öğreteceğini, kime öğreteceğini ve nasıl öğreteceğini bilen bilgisayar tabanlı bir sistemdir. ZÖS ün, öğrencilere 18

kendi kendilerine öğrenme imkânı yaratması, her bir öğrenciye göre bireysel eğitim sunması, zeki yardım ve yönlendirme yapması, zaman ve mekândan bağımsız bir şekilde çalışmayı sağlaması nedeniyle eğitim alanında uygulamaları oldukça artmıştır (Karacı ve Arıcı, 2012). Bu çalışmada anadil olarak Türkçe öğretimi kapsamında noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimi için bir ZÖS modeli önerilmiştir. Önerilen bu modele göre öğrenci, problemi çözerken yaptığı hatalara dayalı olarak Kısıt tabanlı öğrenci modeli (KTM) vasıtasıyla konuyu öğrenir ve aynı zamanda öğrencinin eksik olduğu konular kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla tespit edilir. Böylece öğrenci bütün problemleri çözdükten sonra, eksik olduğu konularla ilgili sayfalara yönlendirilir. Bu modelde kısa dönemli öğrenci modeli olarak KTM, uzun dönemli öğrenci modeli olarak ise Kaplama Öğrenci Modeli kullanılması önerilmektedir. Bu sistemde öğrenci, problemi çözerken yaptığı hatalara dayalı olarak KTM vasıtasıyla konuyu öğrenir ve aynı zamanda öğrencinin eksik olduğu konular kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla tespit edilir. Böylece öğrenci bütün problemleri çözdükten sonra, eksik olduğu konularla ilgili sayfalara yönlendirilir. KTM Ohlsson ın performans hatalarından öğrenme (learning from performance errors) teorisi üzerine kurulmuştur. Bu teoriye göre Biz ya kendi hatalarımızı ya da başkalarının yaptığı hatayı yakaladığımız zaman öğreniriz. Bu teori öğrenmeyi, iki aşamalı bir süreç olarak tanımlar: ilk olarak bir hata tespit edilir ve daha sonra bu düzeltilir (Woolf, 2009; Günel, 2006; Galvez, Guzman, Conejo ve Millan, 2009; Martin ve Mitrovic, 2002). KTM de alan bilgisi kısıtlarla ifade edilir ve öğrenci hataları bu kısıtlar kullanılarak tespit edilir. Ayrıca tespit edilen hatalarla ilgili geri bildirimler de kısıtlar vasıtasıyla belirlenir (Mitrovic, Ohlsson ve Barrow, 2013). Kaplama öğrenci modelinde ise öğrencinin bilgisi uzman bilgisi ile karşılaştırılarak öğrencinin bilgi düzeyi bir değer olarak belirlenir (Carr-Goldstein 1977). YÖNTEM Türkçede noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimi için önerilen ZÖS modeli Şekil 1 de gösterilmektedir. Bu model bu çalışma kapsamında önerilen bir modeldir. Bu modele göre öğrencinin çözümünden tespit edilen hatalar, öğrencinin noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımını ne derecede öğrendiğini belirlemek ve kaplama öğrenci modelindeki öğrenme düzeyini güncellemek için kullanılmaktadır. Ayrıca öğrenci aldığı geri bildirimler ve ipuçları vasıtasıyla noktalama işaretlerini problem çözerek öğrenmektedir. Şekil 1 de de görüldüğü gibi öğrencinin öğrenmesine ait tüm bilgileri izleyip saklayan 2 adet öğrenci modeli kullanılmaktadır. Bunlar KTM ve kaplama öğrenci modelidir. Kısıt Veritabanı Öğrenci Modelleyici Problem Veritabanı Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli Öğretim Modeli Öğrenci Çözümü Sonraki Problem Geri Bildirim Kullanıcı Arayüzü İpucu İpucu Sayısı Tekrar Sayısı Doğru Cevap Sayısı Alan Modeli İçerik Konu-1 Puan Öğrenme Düzeyi Kaplama Öğrenci Modeli Konu-2 Konu-3 Konu-N Şekil 1: Önerilen ZÖS modeli 19

Bu modeldeki bazı bileşenler ve görevleri şu şekildedir: Öğrenci Modelleyici: Öğrenci modelleyici öğrenci çözümündeki problemleri ve ihlal edilen kısıtları belirleyen bir örüntü karşılaştırıcıdır. Öğrenci çözümündeki ihlal edilen kısıtlar bu öğrenci modelleyici tarafından tespit edilmektedir. Bu tespit işlemi örüntü karşılaştırma yöntemi ile öğrenci cevabındaki her kelimenin, problem tanımlanırken atanan kısıtlara uygun olup olmadığına bakılarak gerçekleştirilir. Öğretim modeli öğrenci modelleyici tarafından belirlenen hatalara uygun olarak geri bildirim vermektedir. Kısıt tabanlı öğrenci modeli yine öğrenci modelleyici tarafından belirlenen kısıt ihlallerini girdi olarak kullanmaktadır. Kısıt Tabanlı Öğrenci Modeli: KTM de öğrencinin problemi çözerken yaptığı hatalar, problemi kaç denemede çözdüğü, ipucu kullanıp kullanmadığı, problemi doğru çözüp çözmediği gibi bilgileri tutulmaktadır. Bu modeldeki bu bilgiler öğretim modeli ve öğrenci modelleyici tarafından sağlanmaktadır. Bu bilgiler kullanılarak öğrencinin her problemden alacağı puan matematiksel olarak denklem 1 deki gibi hesaplanmaktadır. P=100-(ÇG*HÇGDP+İS*HİDP) (1) Bu denklemde; P:Sorudan alınacak puan, ÇG: Çözüm girişimi sayısı, HÇGDP: Her çözüm girişiminde düşülecek puan, İS: Alınan ipucu sayısı, HİDP: Her ipucunda düşülecek puandır. Öğrenci kısıt tabanlı değerlendirme sayfasında bütün problemleri çözdükten sonra genel sınav puanı denklem 2 deki gibi hesaplanmaktadır. GSP=(P1+P2+ +Pi)/N, i=1..n (2) Bu denklemde GSP: Genel sınav puanı, Pi: i. Problemin çözümünden alınan puan, N: Toplam problem sayısıdır. Denklem 2 ye göre hesaplanan genel sınav puanı, öğrencinin öğrenme düzeyini dilsel ifade olarak (Kesinlikle Biliyor, Biliyor Olabilir vs.) belirlemek için kullanılmaktadır. Öğrencinin öğrenme düzeyi dilsel ifade olarak belirlenirken öğretmen tarafından belirlenen puan aralıkları kullanılmaktadır. Genel sınav puanı, öğrenme düzeyi dilsel ifadesi ve yanlış çözülen problemler kaplama öğrenci modelinde saklanmaktadır. Kaplama öğrenci modelinde saklanan bu değerlere göre öğrencinin eksik olduğu konular öğretim modeli tarafından belirlenmektedir. Kısıt tabanlı modellemedeki bilgi birimine durum kısıtı denmektedir. Bu modelde alan bilgisi kısıt kümesiyle temsil edilmektedir. Kısıtları tanımlamanın en genel formu, <Cr, Cs> gibi belli bir sıralı çift şeklindedir. Cr, uygunluk durumunu(relevance condition), Cs ise yeterlilik durumunu (satisfaction condition) göstermektedir (Mayo, 2001; Doğan, 2006; Günel, 2006; Martin, 1999). Çözümle Cr eşleşir Cs eşleşmez ise kısıt ihlal edilir (violated). Kısıt ihlali ya da uygunluğu aşağıdaki kod yapısına göre gerçekleştirilmektedir. If Matches(Student-Solution, Cr) Then If Not Matches(Student-Solution, Cs) Then Constraint-Is-Violated; Else Constraint-Is-Satisfied; Bu kod yapısına bakıldığında çözüm Cr ile eşleşmediği sürece Cs ile eşleşip eşleşmediğine bakılmamaktadır. (Mayo, 2001). Ayrıca Cr eşleşiyorsa Cs de eşleşmek zorundadır. Eğer aksi bir durum söz konusu olursa kısıt ihlali ve öğrenci çözümündeki hata ortaya çıkarılmış olur (Galvez ve diğ., 2009). 20

Kaplama Öğrenci Modeli: Kaplama öğrenci modelinde, öğrencinin eksik olduğu konuları ve sayfaları belirlemek için gerekli olan bilgiler tutulmaktadır. Öğrencinin kısıt tabanlı değerlendirmeden aldığı puan, öğrenme düzeyi ve yanlış çözdüğü problemler kaplama öğrenci modelinde tutulmaktadır. Öğrenci tüm problemleri çözdükten sonra öğretmen tarafından belirlenen öğrenme düzeyine ulaşamadıysa eksik olduğu konular öğrenciye bildirilmektedir. Bu bildirim kaplama öğrenci modeline kaydedilen bilgilere göre öğretim modeli tarafından yapılmaktadır. Alan Modeli: Alan modelinde noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımı ile ilgili olarak konu içerikleri ve etkinlik sayfaları yer almaktadır. Bu içeriği öğretmen kendisi oluşturabilmektedir. Ayrıca öğretim modeli kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla öğrencinin eksik olduğu konuları belirlerken problem veri tabanındaki problemler ile alan modelindeki içerik arasındaki ilişkiyi kullanmaktadır. Bu ilişkiler yine öğretmen tarafından belirlenmektedir. Öğretim Modeli: Öğretim modelinin amacı, öğrenci modelleyicide belirlenen ihlal edilen kısıta uygun geri bildirim vermek ve bir sonraki problemi öğrenciye sunmaktır. Ayrıca kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla öğrenciye eksik olduğu konuları da bildirmektedir. Bunun yanı sıra öğrencinin eksik olduğu konuları çalışıp çalışmadığını takip etme, çalışmadıysa kısıt tabanlı değerlendirme sayfasına girişini engelleme gibi işlemleri de gerçekleştirmektedir. Kısıt Veri Tabanı: Bu veri tabanında öğretmen ya da sisteme içerik yükleyen herhangi biri tarafından tanımlanan kısıtlar tutulmaktadır. Bu bileşende alan bilgisi kısıt kümeleri şeklinde tutulmaktadır. Kısıt kümeleri her bir problem için olası doğru çözümleri tanımlamaktadır. Ayrıca kısıt veri tabanında her bir kısıt için kısıt ihlali olduğu durumlarda verilecek olan geri bildirimler de tanımlanmalıdır. Problem Veri Tabanı: Öğretmen tarafından sisteme yüklenen problemler bu veri tabanında tutulmaktadır. Kısıt Tabanlı Değerlendirme Kullanılarak Bir Problemin Çözümü Kısıt tabanlı değerlendirme kullanılarak bir problemin çözümüyle ilgili örnek bir uygulama ve geri bildirimler tablo 1 de gösterilmektedir. Öğrencinin karşısına gelen problem ahmet 11 ağustos 2010 tarihinden itibaren mehmet ile birlikte ankara istanbul ve kastamonuyu gezdi şeklindedir. Her çözüm girişiminde 3 adet geri bildirim verilmektedir. Bu sayı öğretmen tarafından belirlenmektedir. Tablo 1:Kısıt tabanlı değerlendirme için örnek problem çözme uygulaması Çözüm Öğrenci Girişimi Cevabı 1 2 3 4 ahmet 11 ağustos 2010 tarihinden itibaren mehmet ile birlikte ankara istanbul ve kastamonuyu gezdi ahmet 11 ağustos 2010 tarihinden itibaren mehmet ile birlikte Ankara İstanbul ve Kastamonuyu gezdi. Ahmet 11 ağustos 2010 tarihinden itibaren Mehmet ile birlikte Ankara, İstanbul ve Kastamonuyu gezdi. Ahmet 11 Ağustos 2010 tarihinden itibaren Mehmet ile birlikte Ankara, İstanbul ve Kastamonu'yu gezdi. Öğrenciye Verilen Geribildirimler Nokta ile bitmesi gereken cümleyi nokta ile bitirmediniz. Kişi isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. Yer isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. Liste elemanından sonra virgül kullanılmalıdır. Cümle büyük harfle başlamak zorundadır. Kişi isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. Tarihlerde ay ve gün isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. (kesme) işareti kullanmalısınız. Tebrikler. Problem cümlesini doğru bir şekilde düzelttiniz. 21

Önerilen Model İçin Kısıt Tanımlama Kuralları ve Örnek Kısıtlar Önerilen modele göre yeterlilik durumu kısıtları (Cs) aşağıda verilen kurallara uygun olarak tanımlammalıdır. [karakter aralığı]: Köşeli parantez içinde aralık olarak verilen karakterler kelime içinde bulunabilir. Verilen karakter aralığı dışındaki karakterler kelime içinde bulunamaz. Örneğin [A-Z] şeklindeki bir kullanım kelime içinde büyük harflerin kullanılabileceğini gösterir. Gerçek kullanımda [] işaretleri tek başına kullanılmaz. Öncesinde başka bir işaret kullanılmak zorundadır. Bu işaretler aşağıda örnekleriyle birlikte açıklanmaktadır. &: Kelimenin ilk karakterinin kontrol edileceğini gösterir. Örneğin &[A-Z0-9] şeklindeki kullanım kelimenin ilk harfinin büyük harf ya da rakam olabileceğini gösterir. ^: Kelimenin ilk karakterinden sonraki karakterlerinin kontrol edileceğini gösterir. Örneğin ^[a-z] kullanımı, kelimenin ilk karakterinden sonraki karakterlerinin küçük harf olması gerektiğini gösterir. _: Kelimeden sonra gelen karakter kontrol edilir. Bu karakter boşluk ya da noktalama işaretleri açısından kontrolden geçirilir. Örneğin _[,] kullanımı kelimenin bitiminden itibaren virgül gelmesi gerektiğini gösterir. -: Kelime içinde ya da kelimeden sonra kullanılan noktalama işaretleri kontrolden geçirilir ve kullanılmaması gereken noktalama işaretleri belirlenir. Örneğin -[ ] kullanımı kelimenin içinde kesme( ) işaretinin kullanılmaması gerektiğini gösterir. %:Kelimenin tüm karakterleri ayrım yapılmadan kontrol edilir. Örneğin %[A-Z] kelimenin tüm karakterlerinin büyük harf olması gerektiğini belirtirken, %[a-z] küçük harf olması gerektiğini belirtir. +: Kelime içinde belirli bir konumda kullanılması gereken noktalama işaretini gösterir. Örneğin +[ ] kelimenin içinde kesme işareti kullanılması gerektiğini göstermektedir. Hangi konumda kesme işaretinin kullanılacağı ise problem tanımlanırken belirlenmektedir. Çünkü her kelime için konum değeri farklı olabilir. Önerilen model kapsamında kullanılabilecek bazı örnek kısıt tanımlamaları Tablo 2 de gösterilmektedir. Tablo 2: TÜRKNOBZÖS e eklenen örnek kısıtlar Cümle Başla Cümle Bitir İki Nokta C r C s Geri Bildirim Cümlesi &[A-Z0-9] Cümle büyük harfle başlamak zorundadır. _[:] İki nokta üst üste ile bitmek zorunda olan cümleyi bu şekilde bitirmediniz. Cümle Bitir Nokta _[.] Nokta ile bitmesi gereken cümleyi nokta ile bitirmediniz. Cümle Bitir Soru İşareti _[?] Soru anlamı olan cümleler soru işareti ile bitmek zorundadır. Cümle Bitir Üç Nokta _[...] Üç nokta ile bitmesi gereken cümle var. Cümle Bitir Ünlem _[!] Ünlem işareti ile bitirmeniz gereken cümle var. İki Nokta Üst Üste Kullanılamaz İki Nokta Üst Üste Kullanılmalı -[:] İki Nokta Üst Üste işaretini yanlış yerde kullandınız. _[:] Kesme İşareti +['] (kesme) işareti kullanmalısınız. İki Nokta Üst Üste işareti kullanmanız gereken bir yerde bu işareti kullanmadınız. Kesme İşareti Yok -['] Kesme işaretini yanlış yerde kullandınız. Kişi İsimleri Küçük Harf &[A-Z0-9] Kişi isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. %[a-z0-9] Küçük harf kullanılması gereken kelimede büyük harf ya da rakam kullandınız. 22

Liste Son -[,] Listenin son elemanından sonra virgül kullanılamaz. Liste Virgül _[,] Liste elemanından sonra virgül kullanılmalıdır. Nokta Kullanılamaz -[.] Nokta işaretini yanlış yerde kullandınız. Noktalama Yok _[] Noktalama işareti kullanmamanız gereken yerde noktalama işareti kullandınız. Noktalı Virgül Kullanılamaz -[;] Noktalı virgülü yanlış yerde kullandınız. Noktalı Virgül Kullanılmalı _[;] Noktalı virgül kullanmanız gereken bir yerde noktalı virgül kullanmadınız. Sadece Rakam %[0-9] Sadece rakam kullanmanız gereken kelimede harf kullandınız. Sonraki Küçük ^[a-z0-9] İlk harfi dışında küçük harf kullanılması gereken kelimede büyük harf ya da rakam kullandınız. Soru İşareti Kullanılamaz -[?] Soru işaretini yanlış yerde kullandınız. Tarih Ay Gün İsimleri &[A-Z0-9] Tarihlerde ay ve gün isimleri büyük harfle başlamak zorundadır. Tırnak İşareti Başlangıç &["] Başlangıç için tırnak işareti kullanmadınız. Tırnak İşareti Bitiş _["] Bitiş için tırnak işareti kullanmadınız. TARTIŞMA VE SONUÇ Bu çalışma kapsamında önerilen ZÖS modelinde kaplama öğrenci modeli ve alan modeli birlikte kullanılmaktadır. Bu sayede öğrenciye yordamsal bilgi de sunulmaktadır. Ayrıca kaplama öğrenci modeli ve alan modeli sayesinde öğrencinin öğrenme eksiği olan yordamsal bilgiler belirlenmekte ve öğrencilerin bu bilgileri tekrar çalışması sağlanmaktadır. Zhiping ve arkadaşlarının öğrenci modeli karşılaştırması tablosuna göre (Zhiping, Yu, Tianwei ve Yang, 2012) kısıt tabanlı öğrenci modeli ve kaplama öğrenci modeli birlikte kullanıldığında birbirlerinin eksikliklerini gidermektedirler. Yani bu çalışma kapsamında birlikte kullanılması önerilen bu iki öğrenci modeli bir birini tamamlamaktadır. Önerilen modele göre öğrenci, problemi çözerken yaptığı hatalara dayalı olarak KTM vasıtasıyla konuyu öğrenir ve aynı zamanda öğrencinin eksik olduğu konular kaplama öğrenci modeli vasıtasıyla tespit edilir. Böylece öğrenci bütün problemleri çözdükten sonra, eksik olduğu konularla ilgili sayfalara yönlendirilir. Günümüzde sınıfların kalabalık olması ve diğer bir takım sebeplerden dolayı öğretmenin problemlere verilen cevapları her öğrenci için tek tek inceleyip yaptığı hatalarla ilgili geri bildirim vermesi çok mümkün değildir. Bu nedenle öğrenci hatalarını tespit edebilen, bu hataları öğrenciye anında geri bildirim olarak sunabilen, yapılan hatalardan öğrencinin hangi konularda eksiği olduğunu bulup öğrencinin bu konuları çalışmasını sağlayan bu ZÖS modeli önerisi Türkçede noktalama işaretleri ve büyük harf kullanmanın öğretiminin gerekliliği düşünüldüğünde çok önemlidir. Ayrıca önerilen ZÖS modeli web tabanlı bir model olarak önerildiğinden dolayı zamandan ve mekandan bağımsız bir sistem haline getirilebilecek bir modeldir. Bir sonraki çalışmada önerilen model ASP.Net ortamında web tabanlı bir ZÖS olarak geliştirilerek, sisteme örnek kısıt ve içerikler girilecektir. Kısıtlar kullanılarak örnek problemler tanımlanarak sistem kullanılabilir hale 23

getirilecektir. Noktalama işaretleri ve büyük harf kullanımının öğretimi için geliştirilecek olan sistemle ilgili öğretmen görüşleri alınarak sistem değerlendirilecektir. Not: Bu çalışma 07-09 Kasım 2013 tarihlerinde Antalya da 22 Ülkenin katılımıyla düzenlenen 2 nd World Conference on Educational and Instructional Studies- WCEIS de sözlü bildiri olarak sunulmuştur. KAYNAKÇA Arıcı, N. ve Karacı, A. (2013). Türkçe öğrenimi için web tabanlı zeki öğretim sistemi (TÜRKZÖS) ve değerlendirmesi. Turkish Studies, 8(8), 65-87. CARR, B. ve GOLDSTEIN, I. P.(1977). Overlays :A theory of modelling for computer aided instructions, AI Memo 406, 1-23.Massachusetts Institute of Technology. Doğan, B.(2006). Zeki Öğretim Sistemlerinde Veri Madenciliği Kullanılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Galvez, J., Guzman, E., Conejo, R. & Millan, E. (2009). Student Knowledge Diagnosis Using Item Response Theory and Constraint-Based Modeling. In Proceeding of the 2009 Conference on Artificial intelligence in Education: Building Learning Systems that Care: From Knowledge Representation To Affective Modelling:Vol. 200. (pp. 291-298). Amsterdam: IOS Press. Günel, K. (2006). Intelligent Tutoring Systems For Education. Unpublished msc dissertation, University of Dokuz Eylül University, İzmir. Karacı, A. ve ARICI, N. (2012). Zeki Öğretim Sistemleri için Bilgisayar Uyarlamalı Test Modülünün Geliştirilmesi, Politeknik Dergisi, 15(3), 127-134. Körez, A. (2009). Durum Tabanlı Öğrenci Modeli İle Zeki Öğretim Sistemi(ZÖS) Tasarımı, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Martin, B. & Mitrovic, A. (2002). Authoring web-based tutoring systems with WETAS. Computers in Education, 2002. Proceedings. International Conference: vol.1. (pp. 183-187). doi: 10.1109/CIE.2002.1185896. Martin, B. (1999). Constraint-Based Modeling: Representing Student Knowledge. New Zealand Journal of Computing, 7, 30-38. Mayo, M.J. (2001). Bayesian Student Modelling and Decision-Theoretic Selection of Tutorial Actions in Intelligent Tutoring Systems. Unpublished Phd. Thesis, University of Canterbury, Christchurch. Mitrovic, A., Ohlsson, S., Barrow, D. K. (2013). The effect of positive feedback in a constraint-based intelligent tutoring system. Computers & Education, 60(1), 264 272. Rishi, O. P., Govil, R. & Sinha, M. (2007) Distributed Case Based Reasoning for Intelligent Tutoring System: An Agent Based Student Modeling Paradigm, World Academy of Science, Engineering and Technology, 29, 273-276. Woolf, B.,P., Building Intelligent Interactive Tutors: Student-centered strategies for revolutionizing e-learning, Morgan Kaufmann Publishers, USA, 81,82, (2009). Zhiping, L., Yu, S., Tianwei,X. & Yang, L. (2012). The research of classical learner models in intelligent tutoring systems, Computer Science & Education (ICCSE), 2012 7th International Conference. (pp.1204-1207). 24