BAfiYAZI MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 Baflyaz Meslektafllar m za daha iyi imkanlarla mekansal anlamda daha rahat birimlerde hizmet verebilmek üzere uzun zamand r yapm fl oldu umuz çal flmalar nihayet sonuçland ve MO 3000m2 kapal alanl binas na kavufltu. Ankara fiubemiz ve Oda baflkanl m z n ortaklafla olarak alm fl oldu u bina da idari birimlerin yan s ra tüm TMMOB ye hizmet verebilecek büyüklükte salonlar n bulunmas dolay s ile bundan sonraki dönemlerde daha iyi hizmet verilebilecek binan n tüm üyelerimize hay rl olmas n dileriz. TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Anayasam z n 135. maddesinde tan mlanan 6235 say l kanunla kurulmufl bulunan bir meslek kurulufludur. MO ana yönetmeli inde de yaz ld gibi; Madde 5; Oda, halk n ve ülkenin yarar, mesle in geliflmesi, meslek mensuplar n n onur, hak, yetki ve mesleki ç karlar n korumak, gelifltirmek amac ile;... görevleri bulunmaktad r. Bu görevlerden biri ülke ç karlar yarar na yap lan çal flmalar ve yat r mlar izlemek, görüfl bildirmek, verimli ve ak lc yaklafl mlar gerekli yetkililere bildirip kamuoyu ile paylaflarak çözüm aramakt r. Bu amaçla TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Ankara fiubesi de iflik çal flma komisyonlar oluflturmufltur. Bunlardan birisi olan Enerji Komisyonumuz, bir ülkenin en önemli gelir kayna ve kalk nmas n n temel unsurlar ndan birisinin enerji potansiyelimiz oldu u bilinci ile baz çal flmalar yapm flt r. Tüm sektörlerin ana gereksinimi olan enerji u runa 21. yüzy lda emperyalist savafllar n yafland bir gerçektir. Bu gerçeklik bak fl ile Türkiye'deki elektrik enerjisindeki yat r m ve üretim planlamas nda mevcut durum ve çözüm önerilerine yönelik bir bak fl aç s fiubemizin Enerji Komisyonu taraf ndan bir rapor haz rlanarak Yönetim Kurulunun onay yla bu say m zda yay nlanm flt r. Söz konusu rapor yönetim erkleri olan ilgili mercilere de resmi olarak bildirilmifltir. Yine Odam z n görevleri aras nda olan ve yaklafl k 70 bin inflaat mühendisini bünyesinde bulundurarak kamu yat r mlar n koruyup, gözeten, yönlendiren kamu mühendislerinin özlük haklar mücadelesine sahip ç kt m z ve görüfllerimizi yans tt m z bas n bildirisi de bu say m zda yer almaktad r. Her ne olursa olsun emek eksenli çal flmalar m z, görev yapt m z sürece devam ettirece imiz unutulmamal d r. Tüm bu çal flmalar ve bilimsel raporlar kamu yarar n gözetir ve verimini art r r nitelikte olaca gerçekli ini hiçbir zaman unutmayaca m z bir yönetim anlay fl n n hakimiyetiyle tüm üyelerimize sayg lar sunar z. TMMOB MO Ankara fiubesi Yönetim Kurulu 2 web sitemiz hizmetinizde
TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Hizmet Binas Sat n Ald TMMOB NfiAAT MÜHEND SLER ODASI üyelerine verece i hizmetleri gerçeklefltirebilmek için 2004 y l ndan beri sürdü ü çal flmalar neticesinde Necatibey Caddesi üzerinde bulunan ve DERYA Sinemas olarak da bilinen 8 katl ve yaklafl k 3000 m 2 olan binay sat n alm flt r. Binan n girifl ve girifl üstü katlar nda bir adet 500 kiflilik, iki adette 200 kiflilik salonlar mevcuttur.genel kurul ve toplant lar bu bölümde yap lacakt r. Normal katlardan ilk üç adedi Ankara fiubesi hizmet binas olarak, di er üç kat ise Genel Merkez binas olarak kullan lmas planlanm flt r. Teras kat nda ise üyelere yönelik olarak lokal ve dinlenme yeri olarak tasarlanmaktad r. 01 A ustos 2005 tarihinden itibaren salonlar - m zda gerekli düzenlemeler ve yenilikler yap lmaya bafllanacakt r.di er normal katlarda ise halen kullanmakta olan Dershanenin kira süresinin sona ermesinden sonra gerekli düzenleme ve yenilikler yap lacakt r. Binam z n sat n al nmas haberi tüm TMMOB ve Demokratik kitle örgütlerinde büyük sevinç ve coflkuyla karfl lanm flt r. TMMOB MO Ankara fiubesi olarak bu binan n sat n al nmas nda eme i geçen herkese teflekkürlerimizi sunuyor yak n zamanda kullanmaya bafllayaca m z yeni binam z n tüm üyelerimizin etkin ve verimli kullanmalar n diliyoruz.
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 Ürün Tan t m Semineri Yap ld fiubemiz Teoman Öztürk salonunda taner aksel taraf ndan ÇEL K, BETONARME VE KARMA YAPI TASARI- MINDA STAAD.PRO YAZILI- MI tan t m yap ld. Yönetim Kurulu Sayman Üyesi hsan Kafl' n aç l fl konuflmas yla bafllayan seminerde örnek tasar mlar yap larak çözümler hakk nda bilgiler sunuldu. Yaklafl k 25 üyemizin dikkatle ve ilgiyle izledikleri seminer soru cevap bölümüyle sona erdi. Yeni Güçlendirme Yönetmeli inin Getirdikleri Konulu Sempozyum Yap ld fiubemizce 23 Haziran 2005 tarihinde ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezinde YEN GÜÇLEND RME YÖNETMEL N N GET RD KLER konulu sempozyum düzenlendi. fiube Baflkan m z nfl.yük.müh. Kemal TÜRKARSLAN' n aç l fl konuflmas yla bafllayan sempozyumda s - ras yla Prof.Dr. Haluk SUCUO LU taraf ndan GÜÇLEND RME YÖNETMEL N N GENEL LKELER VE DE ERLEND RME YÖNTEMLER, Prof.Dr. Nuray AYDINO LU taraf ndan GÜÇLEND RME YÖ- NETMEL NDE DO RUSAL OLMAYAN HESAP YÖNTEMLER, Prof.Dr. Erkan ÖZER taraf ndan DE- ERLEND RME VE GÜÇLEND RME YÖNETMEL NDE GÜÇLEND RME YAKLAfiIMI konulu sunumlar yap ld. Verilen yemek aras ndan sonra Prof.Dr. Güney ÖZCEBE yönetiminde Prof.Dr. Nuray AYDINO LU, Prof.Dr. Zekai CELEP, Prof.Dr. Erkan ÖZER, Prof.Dr. Tu rul TANKUT, Y.Müh. Ali TERZ BAfiIO LU ve Atilla ERENLER'in kat l m yla GÜÇLEND RME YÖNETME- L N N DE ERLEND R L- MES konulu panel yap ld. Panel konuk meslektafllar m - z n sorular ve panelistlerin cevaplar yla oldukça renkli ve yararl geçti. Yaklafl k 250 meslektafl m z n ve konuklar n kat ld sempozyum fiube Baflkan Kemal TÜRKARSLAN' n teflekkür konuflmas yla sona erdi. 4 son dakika haberleri burada
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 HABERLER Yap sal Sistemlerde Lifli Polimer Uygulamalar Konulu E itim Semineri Yap ld fiubemizce 24-25 Haziran 2005 tarihlerinde OD- TÜ Kültür ve Kongre Merkezinde YAPISAL S S- TEMLERDE L FL POL MER UYGULAMALARI konulu e itim semineri düzenlendi. fiube Baflkan m z nfl.yük.müh. Kemal TÜR- KARSLAN' n aç fl konuflmas yla bafllayan seminerin 24 Haziran günkü ilk bölümünde s ras yla Prof.Dr. Zekai CELEP taraf ndan BETONARME YAPILA- RIN DEPREMEE KARfiI GÜÇLEND RME LKE- LER, Prof.Dr. Thananis TR ANTAF LLOU taraf ndan GENEL KAVRAMLAR, TASARIM YAKLAfiIMLARI, MALZEMELER VE UYGULAMA TEK- N KLER, Prof.Dr. Giorgio MONT taraf ndan MODELLEME YAKLAfiIMLARI; KESME GÜÇ- LEND RMES, SARGILAMA VE ANKRAJLA LG - L SORUNLAR, Doç.Dr. Khalid MOSALAM taraf n- dan KOLON-K - R fi B RLEfi MLE- R N N L FL POL - MERLERLE GÜÇ- LEND R LMES ve Prof.Dr. György BALAZS taraf ndan DETAYLANDIR- MA, TEKNOLOJ K SORUNLAR VE DAYANIKLILIK konular nda sunumlar yap ld. Seminerin 25 Haziran günkü bölümünde s ras yla Doç.Dr. U urhan AKYÜZ taraf ndan L FL POL MER KULLANILA- RAK K R filer N KESME VE E LME Ç N GÜÇLEND R LMES VE ANKRAJ SORUNLARI, Doç.Dr. Alper LK taraf ndan KOLONLARIN L F- L POL MERLERLE GÜÇLEND R LMES, Prof.Dr. Güney ÖZCEBE taraf ndan MEVCUT BE- TONARME B NALARIN KARBON L FL POL - MERLERLE GÜÇLEND R LMES ve Y.Doç. Bar fl B N C taraf ndan K YÖNLÜ DÖfiEMELER N L FL POL MERLERLE GÜÇLEND R LMES konulu sunumlar yap ld. Yaklafl k 60 meslektafl m z n ve konuklar n kat ld seminerin son bölümünde Prof.Dr. Güney ÖZ- CEBE ve Prof. György L.BALAZS taraf ndan kat l mc lara kat l m belgeleri verildi. Seminer Prof.Dr. Güney ÖZCEBE'nin kapan fl ve teflekkür konuflmas yla sona erdi. ücretsiz e-mail hizmeti 5
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 Genç Müzisyen Kaz m Koyuncu hayata veda etti Yaklafl k alt ayd r kanserle mücadele eden genç sanatç Kaz m Koyuncu hayata veda etti. 1972 de Hopa da do an Kaz m Koyuncu doksanl y llarda bafllayan müzik serüveni içinde hep yüzü bize dönük oldu. Bar fl, eme i, mücadeleyi anlatan birçok konserin vazgeçilmez sesiydi.. Emekten yana kurumlar n, partilerin, sendikalar n, savafl karfl tlar n n listesinde onlar k rmayacak hatta yüreklendirecek ilk sanatç lardand. Tüm sevenlerinin bafl sa olsun. Sivas Unutmad k Unutturmayaca z! TMMOB Yönetim Kurulu Baflkan Mehmet So anc 28 Haziran 2005 tarihinde "Sivas Katliam " ile ilgili bas n aç klamas yapt. Bu y l Sivas katliam n n 12. y l. Bundan 12 y l önce, 2 Temmuz 1993 günü Sivas'ta Mad mak Otel'de, yak larak katledilen ayd nlar m z n ayd nl k yüzleri gözlerimizin önünde. O gün Sivas'ta yaflananlar dün gibi akl m zda. O gün yanan o ayd nl k yüzlerin fl n söndürmeye, emekçi s n flar n yeni bir dünya kurma yolundaki umutlar n yok etmeye çal flanlara karfl dostlar m zla birlikte sesimizi yükseltiyoruz. TMMOB, her 2 Temmuz'da oldu u gibi bu y l da bu ülkenin ayd nl k beyinli insanlar n örgütleri ile birlikte omuz omuza duracak. Sivas' unutmad k. Unutmayaca z. Mehmet So anc TMMOB Yönetim Kurulu Baflkan 6 web sitemiz hizmetinizde
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 HABERLER Bay nd rl k ve skan Bakanl nca lan Edilen Yap Yaklafl k Maliyetinde Kullan lan Geçmifl Y llara Ait Yap Birim Maliyetleri 16.07.1985 tarihli ve 85/9707 say l Bakanlar Kurulu Karar ile yürürlü e giren Mimarl k Mühendislik Hizmetleri fiartnamesi nin 3.2 maddesi gere ince mimarl k ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabinda kullan lacak yap yaklafl k birim maliyetleri, yap n n mimarl k hizmetlerine esas olan s n f dikkate al narak inflaat genel giderleri ile yüklenici kar dahil afla da gösterilmifltir. YAPI SINIFI 1990 ARTIfi YÜZDES 1991 ARTIfi YÜZDES 1992 ARTIfi YÜZDES 1993 ARTIfi YÜZDES I II III.A III.B IV.A IV.B IV.C V.A V.B V.C V.D 112.200 220.523 371.621 424.710 477.799 530.888 637.0 796.331 955.598 1.114.864 1.306.800 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 175.000 344.000 579.700 2.500 745.400 828.200 993.800 1.242.300 1.490.700 1.739.200 2.038.600 290.500 571.000 962.300 1.099.800 1.237.400 1.374.800 1.649.700 2.062.200 2.474.600 2.887.100 3.384.100 529.000 1.039.000 1.751.000 2.002.000 2.252.000 2.502.000 3.003.000 3.753.000 4.504.000 5.255.000 6.159.000 67 67 67 67 67 67 67 67 67 67 67 YAPI SINIFI 1994 ARTIfi YÜZDES 1995 ARTIfi YÜZDES 1996 ARTIfi YÜZDES 1997 ARTIfi YÜZDES I II III.A III.B IV.A IV.B IV.C V.A V.B V.C V.D 883.500 1.735.000 2.924.000 3.343.500 3.761.000 4.178.500 5.015.000 6.267.500 7.521.500 8.776.000 10.285.500 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 1.934.700 3.817.000 6.432.800 7.355.700 8.274.200 9.192.700 11.033.000 13.788.500 16.547.300 19.307.200 22.628.100 80 80 80 80 80 80 80 80 80 80 80 3.482.460 6.870.600 11.579.040 13.240.260 14.893.560 16.546.860 19.859.400 24.819.300 29.785.140 34.752.960 40.730.580 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 6.790.797 13.397.670 22.579.128 25.818.507 29.042.442 32.2.377 38.725.830 48.397.635 58.081.023 67.768.272 79.424.631 73 73 73 73 73 73 73 73 73 73 73 YAPI SINIFI 1990 ARTIfi YÜZDES 1999 ARTIfi YÜZDES 2000 ARTIfi YÜZDES 2001 ARTIfi YÜZDES I I.A I.B II II.A II.B III.A III.B IV.A IV.B IV.C V.A V.B V.C V.D 11.748.000 23.178.000 39.062.000 44.6.000 50.243.000 55.821.000.996.000 83.728.000 100.480.000 117.239.000 137.405.000 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 55 18.209.400 35.925.900 60.546.100 69.232.300 77.876.0 86.522.550 103.843.800 129.778.400 155.774.000 181.720.450 212.977.750 30.045.000 59.577.000 99.901.000 114.233.000 128.496.000 142.762.000 171.342.000 214.134.000 256.977.000 299.838.000 351.413.000 23,12 22,55 22,96 22,58 22,56 21,42 22,58 20,06 22,36 20.000.000 35.000.000 55.000.000 75.000.000 123.000.000 140.000.000 158.000.000 175.000.000 210.000.000 260.000.000 315.000.000 360.000.000 430.000.000 YAPI SINIFI 2002 ARTIfi YÜZDES 2003 ARTIfi YÜZDES 2004 ARTIfi YÜZDES 2005 I I.A I.B II II.A II.B III.A III.B IV.A IV.B IV.C V.A V.B V.C V.D 33.000.000 57.750.000 90.750.000 123.750.000 202.950.000 231.000.000 260.700.000 288.750.000 346.500.000 429.000.000 519.750.000 594.000.000 709.500.000 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 43.000.000 75.000.000 118.000.000 161.000.000 264.000.000 300.000.000 339.000.000 375.000.000 450.000.000 558.000.000 676.000.000 772.000.000 922.000.000 7,0 6,7 7,6 7,5 7,2 7,3 7,4 7,2 7,3 7,3 7,2 7,3 7,3 46.000.000 80.000.000 127.000.000 173.000.000 283.000.000 322.000.000 364.000.000 402.000.000 483.000.000 599.000.000 725.000.000 828.000.000 989.000.000 10,90 11,30 11,00 11,60 11,30 11,50 11,50 11,40 11,60 11,50 11,60 11,60 11,50 51.000.000 89.000.000 141.000.000 193.000.000 315.000.000 359.000.000 406.000.000 448.000.000 539.000.000 8.000.000 809.000.000 924.000.000 1.103.000.000 220 bin kelimelik ingilizce teknik terimler sözlü ü 7
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 Geoteknik Sempozyumu 26-27 Ekim - Adana 2005 Sempozyumun Amac nflaat Mühendisleri Odas Adana ve Ankara fiubelerince ortaklafla düzenlenen Geoteknik Sempozyumu, Geoteknik Mühendisli i alan nda çal flan araflt rmac, ö retim üyeleri ve uygulay c mühendisleri bir araya getirerek güncel bilgi ve deneyimlerin paylafl lmas n sa lamak, karfl l kl görüfl iletiflimini art rmak, yurtiçinde ve yurtd fl nda karfl lafl lan geoteknik mühendisli i sorunlar ve bunlar n çözüm yöntemlerini uygulama örnekleriyle birlikte tart flarak bilime ve araflt rmaya katk da bulunmak amac n tafl maktad r. Bu hedeflere ulaflmak için, Türkiye de Geoteknik Mühendisli i Uygulamalar n n Güncel Durumu Üniversite, Özel Sektör ve Kamu flbirli inin Gelifltirilmesi lgili Yasa ve Yönetmelikler Disiplinler Aras Ortak Çal flma Alanlar Geoteknik Mühendisli i E itiminin Önemi konular tart fl lacakt r. Sempozyum Konular Suya Doygun Olmayan Zeminlerin Mekani i Zemin Özellikleri ve Zemin Davran fl Zemin yilefltirme Yöntemleri Geoteknik Deprem Mühendisli i Temeller, Derin Kaz ve fievler, Heyelanlar Çevre Geotekni i Zemin Yönetmelikleri ve Yasal Konular Geoteknik Mühendisli i E itimi Geniflletilmifl Bildiri Özet Yaz m, Geniflletilmifl bildiri özetleri 800 sözcükle s n rland r lm flt r. Geniflletilmifl özet metin bilgisayarda MS Word yaz l m ile 1.5 sat r aral kla, Times New Roman fontu ve 12 punto ile yaz lmal d r. Geniflletilmifl özet bildiri bafll, yazar(lar) ile ilgili ayr nt l tan t m (adres, telefon, faks, e-posta, varsa web adresi) bilgileri, girifl, çal flma yöntemi, bulgular ve varsa kaynaklardan oluflmal d r. Girifl bafll alt nda çal flman n amac ve kapsam aç kça belirtilmelidir. Çal flma yöntemi bafll alt nda araflt rma yöntemi ve kullan lan bilgiler ile çal flman n önemli detaylar verilmelidir. Bulgular bafll alt nda ise çal flman n ana bulgular ve varsa öneriler özetlenmelidir. Çal flman n yararlan ld bafll ca kaynaklar kaynaklar bölümünde verilmelidir. Geniflletilmifl özet metin bildiri bafll yazarlar n ünvan ve adresleri ile birlikte (e-mail adresleri ve telefon bilgileri dahil) çal flman n amac, yöntemi ve bulgular n içerecek biçimde haz rlanarak en geç afla da belirtilen bildiri özet teslim tarihine kadar gönderilmelidir. Sempozyuma Kat l m Sempozyuma kat lanlar Bildiriler Kitab ve sempozyum s ras nda sunulacak olanaklar karfl l 75 Milyon TL. (75 YTL/kifli) ödeyeceklerdir. Ö renciler için kat l m ücreti 25 Milyon TL. (25 YTL/kifli) dir. Sempozyuma kat lmak isteyenlerin baflvuru formunu ve banka dekontu fotokopisini yaz flma adreslerine göndermeleri durumunda kendilerine sempozyum program iletilecektir. nflaat Mühendisleri Odas taraf ndan düzenlenen Geoteknik Sempozyumunda bildiri sunmak isteyenlerin bildiri özetlerini Kat l m Bildirme Formundaki yaz flma adreslerine göndermeleri gerekmektedir. 01.08.2005 geniflletilmifl bildiri özetlerinin son teslim tarihi 15.08.2005 bildirilerin kabul edildi ine dair duyurular n son tarihi 20.09.2005 bildirilerin tam metinlerinin teslimi son tarihi 10.10.2005 sempozyum program n n duyurulmas TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Adana fiubesi Reflatbey Mah. 8. Sokak No: 9 Seyhan - Adana Tel: 0322 459 84 00 (4 hat) Faks: 0322 458 90 12 e-posta: geoteknik@imoadana.org.tr www.imoadana.org.tr fl Bankas Atatürk Bulvar fiubesi Hesap No: 4939 TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Ankara fiubesi Selanik Cad. No: 17/5 K z lay - Ankara Tel: 0312 419 38 81-418 92 79 Faks: 0312 417 42 85 e-posta: geoteknik@imoankara.org.tr fl Bankas Meflrutiyet fiubesi Hesap No: 139 8 birim fiyatlar ö renebilirsiniz
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 HABERLER d u y u r u mühendislik-mimarl k öyküleri-i TMMOB'nin kuruluflunun 50. y l nda Türkiye'de gerçeklefltirilmifl ve önemli baflar lar içeren sektörlerin oluflumu, sanayi kurulufllar n n kurulmas -geliflimi, saha uygulamalar gibi baz mühendislik ve mimarl k öykülerinin teknik detaylardan uzak, konuya uzak kiflilerin de anlayabilece i bir dille anlat ld Mühendislik-Mimarl k Öyküleri-I kitab yay nlanm flt r. Türkiye'de gerek sektörlerin oluflumu, gerek fabrikalar n kurulmas ve gerekse bu iflletmelerde yap lan uygulamalar büyük baflar lar içermektedir. Ancak bunlar n pek ço u bilinmemektedir ve üretimin iyice geri plana itilmesi ile art k mühendislik ve mimarl k alan nda baflar l uygulamalar iyice unutulmaya bafllanm flt r. Oysa o gün o koflullarda yap lanlar n bilinmesi, hem moral olarak ve hem de geliflimde üretimin ne denli gerekli oldu unun gösterilmesi bak m ndan büyük önem tafl maktad r. Baflar öykülerini kamuoyu ile paylaflmak, TMMOB'nin kimli- i ve savundu u ilkelerin daha iyi anlafl lmas için önemlidir. Buna göre, TMMOB 38.Dönem Çal flma Program nda yer alan ve May s 2004'de bas lan ilk kitaba benzer bir formatta Mühendislik-Mimarl k Öyküleri-II kitab nda yer alabilecek öykülerin derlenmesi için çal flmalar yap lmas planlanm flt r. Sözkonusu kitapta yeralabilecek öyküler için üyelerimizin katk lar n beklemekteyiz. Ceza TMMOB Mimarlar Odas Ankara fiubesi'nin, ihtisas ayr m ilkesine uymad gerekçesiyle flikayette bulundu u 48470 sicil numaral Levent VURAL hakk nda yap lan disiplin soruflturmas sonucu, dosyas Oda Yönetim Kurulunun 16/309 say l karar yla Onur Kurulu'na sevk edilmifltir. MO Onur Kurulu dosya üzerinde yapt inceleme sonucu 48470 sicil numaral üye Levent VURAL' n YAZILI UYARI CEZASI ile cezaland r lmas n kararlaflt rm flt r. MO Onur Kurulu Karar n n: Tarihi : 20.05.2005 No : 9 Say ve Karar-9/1) : nflaat Mühendisleri Odas Yönetim Kurulumuz 24 fiubat 2005 tarih 16 no'lu toplant da 309 say l kararla, Onur Kurulu'na sevk edilen 48470 sicil nolu üye Levent Vural ile ilgili olarak dosya üzerinde yap lan inceleme sonucunda, 3194 Say l mar Kanununun, 13 Temmuz 2000 tarih ve 24108 say l Resmi Gazetede yay mlanan 3030 Say l Kanun Kapsam D fl nda Kalan Belediyeler Tip mar Yönetmeli inde De ifliklik Yap lmas na Dair Yönetmeli in 12.maddeyle de ifltirilen 57.madde 3.f kras uyar nca mimari projeler mimarlar taraf ndan haz rlan r denilmektedir. 48470 sicil nolu üye Levent Vural' n mimari projeleri imzalamas ve ihtisas ayr m n n ilkesini ihlal etmesi nedeniyle, TMMOB Disiplin Yönetmeli i 7.a maddesi uyar nca yaz l uyar cezas verilmesine; Karar verilmifltir. Arif Merdol Feridun Sungur Hilmi Yüncü Medet Özbek Selahattin Güleç Baflkan Raportör Üye Üye Üye (imza) (imza) (imza) (imza) (imza) analizleri görebilirsiniz 9
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 KAMU DA MÜHEND SL K H ZMETLER DURMAK ÜZERE! Kamu kurum ve kurulufllar ndaki yönetim anlay fl ve kadrolaflma nedeniyle büyük bir erozyon yaflan yor. Bas na ve Kamuoyuna Bir yandan Cumhuriyetimizin kazan mlar olan sanayi tesislerimiz MF'nin direktifleri do rultusunda haraç mezat sat l rken di er taraftan tüm kamu kurum ve kurulufllar nda büyük bir erozyon ve çöküfl yaflanmaktad r. AKP iktidar n n bu sürece katk da bulunan liyakat yerine Sadakat e dayal görevde yükseltme ve atama politikalar n n sonucunda ülkemizin kamusal üretim ve denetim yapan kurum ve kurulufllar nitel olarak güç kaybetmektedir. Bu politikalar sonucunda tüm kamu kurum ve kurulufllar nda ve özellikle mühendislik hizmetlerinin verildi- i yat r mc kamu kurulufllar nda afla da belirtilen nedenlerden dolay büyük bir erozyon yaflanmaya bafllam flt r. Bu kurumlardaki deneyimli personelin büyük bir bölümü görevlerinden al nm fl ve/veya emekli olmalar için üzerlerindeki bask lar artt r lm flt r. Bunlar n yerine bilgi birikimi, donan m ve deneyim düzeyleri yetersiz ancak sadakatleri tam olan siyasi kadrolar atanm flt r. Bu kadrolar n idari ve teknik alandaki hukuk d fl ve keyfi uygulamalar n n yarg dan dönmeye bafllamas ile karmafla daha da artm flt r. Devri sab k yaratmak ve öç almak üzerine kurulmufl ve çal flanlar aras nda cinsiyet ayr m yapan bir yönetim anlay fl ile çal flma huzuru ortadan kalkm flt r. Sürgün ve soruflturma bask s ile sindirilen teknik kadrolardan Baflbakan n vücut dilinden anlamalar ve hukuk d fl ifller yapmalar talep edildi inden ifllerin ilerlemesi yavafllam flt r. Bizden olanlar ve olmayanlar ayr m ve yarat lan bask ortam, deneyimli teknik elemanlar n emeklilik hakk n kazan r kazanmaz emekli olmas na yol açt - ndan bilgi ve deneyim transferi ortadan kalkm flt r.yat r mc kamu kurumlar nda en do ru ve uygun karar alma ve uygulama zaafiyeti ortaya ç km flt r. Yat r mc kurulufllarda uzun zamand r yoksulluk s n r alt ndaki ücretlerle görev yapan ve Cumhuriyet tarihinin en büyük kadrolaflma harekat ile çal flma ortamlar bozulan büyük bir bölümü inflaat mühendisi olan teknik elemanlarda çal flma huzuru kalmam flt r. Bu koflullar, hukuk d fl uygulamalar ve güvensizlik ortam meslektafllar m z imza atmaktan çekinir ve bu sorumluluktan uzak durmaya çal fl r duruma getirmifltir. Sonuç olarak AKP iktidar n n uygulad politikalar yat r mc kamu kurumlar nda çal flma huzurunu bozdu u gibi çal flma verimini ve ifl kalitesini düflürmüfltür. Devletin yat r m bütçesini en verimli bir flekilde kullanarak kalk nmam z n anahtar olacak projeleri uygulamaya koyan ve denetleyen bu kurumlar n içleri nicelik ve nitelik olarak h zla boflalt lmaktad r.bu durum ulusal ç karlar m z aç s ndan son derecede sak ncal bir ortam yaratmaktad r. Yukar da özetle de inmeye çal flt m z tüm bu nedenlerden dolay bu kurumlarda durum birçok aç dan kriz aflamas na gelmifltir. TMMOB MO Ankara fiubesi Yönetim Kurulu olarak AKP iktidar n bu politikalar ndan vazgeçmeye,üyelerimizi ve kamuoyumuzu da bu politikalar n olumsuz sonuçlar n önleyebilmek için daha duyarl olmaya ça r - yoruz. Yap lan uygulamalar n sonuna kadar takipçisi olaca z. Ülke ç karlar n, mesle imizi ve meslektafllar m z n onurunu koruyaca z. Sayg lar m zla Kemal Türkarslan TMMOB MO Ankara fiubesi Y.K Baflkan 10 inflaat firmalar bilgilerine kolay ulafl n
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 HABERLER Yüksek Fen Kurulu ve Sözleflme Uyuflmazl klar Ali R za Yücel nfl. Müh.-Hukukçu nflaat sözleflmesinin taraflar ifl sahibi (iflveren) ve yüklenicidir. fl sahibi inflaat smarlayan kimsedir. Yüklenici ise smarlanan inflaat yapmay yüklenen kiflidir. Bu nedenle, inflaat sözleflmesi tam iki tarafa borç yükleyen, ivazl ve sürekli sözleflme benzeri bir sözleflmedir. Bu iki ana unsur, inflaat sözleflmesinin olmazsa olmaz iki ö esidir. Taraflardan birinin resmi kurum veya kurulufl olmas, taraflar aras ndaki yararlar dengesinin bozulmas n gerektirmez. Aksi halde yasa önündeki eflitlik ilkesi ihlal edilmifl olur ki bunun da hukuk devleti kavram ile izah olanakl de ildir. Bu nedenle yanlar, tüm hukuk kurallar n n, hatta sözleflme hükümlerinin üstünde olan emredici nitelikteki objektif kurallara ve bu ba lamda herkes haklar n kullan rken ve borçlar n yerine getirirken dürüstlük kurallar na uymak zorundad r. halenin bafllang c ndan sözleflmenin imzalanmas na kadar olan süre içerisinde idarece yap lan ifllemlerde bu yasa ve ilgili mevzuat hükümlerine ayk r l k bulundu una iliflkin flikayetleri incelemek ve sonuçland rmakt r. Bir hakk n aç kça kötüye kullan lmas n hukuk düzeni korumaz. Yolundaki mk.2/1 madde hükmüne uymak zorundad r. Bundan dolay ; taraflar aras ndaki yararlar dengesi hukuk devletinin temel ilkelerinden olan HAK- KAN YET VE Y N YET LKES flemsiyesi alt nda yorumlanmal ve de- erlendirilmelidir. fiartlarla ve zaman nda karfl lanmas n n ve kaynaklar n verimli kullan lmas n n en genifl flekilde sa lanmas n n yan nda, yanlar aras ndaki yararlar dengesinin korunmas ilkesi de yer almaktad r. Bunun temel kayna ise yukar da de inildi i üzere temel hukuk ilkeleri ve AB normlar na uygunluk kofluludur. Kurumun en önemli görevi; halenin bafllang c ndan sözleflmenin imzalanmas na kadar olan süre içerisinde idarece yap lan ifllemlerde bu yasa ve ilgili mevzuat ücretsiz e-mail hizmeti 11
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 uluslararas anlaflmalar gere ince sa lanan d fl finansman ile yapt r lacak olan ve finansman anlaflmas nda farkl ihale usul ve esaslar n n uygulanaca belirtilen mal veya hizmet al mlar ile yap m iflleri... ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tabi de ildir. hükümlerine ayk r l k bulundu una iliflkin flikayetleri incelemek ve sonuçland rmakt r. Ancak, sözleflmenin akdinden sonraki süreçte yani yap m süresi ve kesin kabul süresini de içine alan süreçte sözleflmenin uygulanmas s ras nda taraflar aras nda ç kabilecek uyuflmazl klar ilk aflamada ele alacak, inceleyecek ve sonuçland rabilecek bir kurum, kurulufl yoktur. Bu hususta bir boflluk oldu u kan s nday m. Bilindi i üzere bu tip sözleflme ad n 1913 y l nda, sviçre'nin Lausanne kentinde kurulmufl olan Müflavir Mühendisler Uluslararas Federasyonu olarak tercüme edilen sözcüklerin ilk harflerinden alm flt r. Yüklenicilerimizin önce gittikleri Libya, sonra Suudi Arabistan ve Irak gibi yabanc ülkelerde tip sözleflmenin uygulanmas yla karfl laflm fllard r. Gerek yabanc sermaye kurulufllar n n Türkiye'de yapmakta olduklar yat r m n inflaat bölümüyle ilgili, gerekse Uluslararas mar ve Kalk nma Bankas, Avrupa Yat r m Bankas ve benzerleri uluslar aras kredi kurumlar ndan veya yabanc bankalar n kurdu u kredi konsorsiyumlar vas tas yla al nm fl kredilerle, yap lacak inflaat iflleriyle ilgili eser sözleflmelerinin FIDIC esasl olmas, yabanc iflveren ve kredi ku- rumlar taraf ndan istenmektedir. Bu nedenle FIDIC sözleflmesi, fazlaca uygulama alan bulan bir sözleflme olarak karfl m za ç kmaktad r. Yasa'n n 3. maddesinin (c) bendinde; uluslararas anlaflmalar gere ince sa lanan d fl finansman ile yapt r lacak olan ve finansman anlaflmas nda farkl ihale usul ve esaslar n n uygulanaca belirtilen mal veya hizmet al mlar ile yap m iflleri... ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanuna tabi de ildir. denilmek suretiyle FIDIC tip sözleflmesi esasl sözleflmelerin yolu aç lmaktad r. Kald ki, ülkemizdeki idareler de FIDIC sözleflmelerine yabanc de ildir. TCK'n n otoyol projeleri, DS nin stanbul'a su temini ile ilgili Yeflilçay ve Melen Projesi, ikili anlaflmalar çerçevesinde yapt r lan büyük sulama projeleri, Belediyelerimizin yapt rd klar At ksu, Temizsu ar tma tesisleri ve bunlar kapsayan içmesuyu ve kanalizasyon projeleri, konut inflaatlar örnek olarak verilebilir. Bu k sa hat rlatmadan sonra konumuza dönecek olursak, yani sözleflmenin uygulanmas s ras nda do acak uyuflmazl klara LK AfiAMA da bakacak ve bu suretle TAHK M e ya da YARGI ya gitmeden uyuflmazl çözebilecek kurum, FIDIC ta öngörülmüfl olup DISPUTE ADJUDICATION BOARD k saca DAB olarak adland r lan bu kuruma, Türkçe'de Uyuflmazl k Hakem Kurulu (UHK) ya da Uyuflmazl k Çözüm Kurulu (UÇK) denilmektedir. Tahkim'deki hakem kurulu ile kar flt r lmamas bak m ndan Uyuflmazl k Çözüm Kurulu (UÇK) denilmesinin daha do ru olaca- kan s nday m. Uyuflmazl klar Çözüm Kurulu'nun Oluflturulmas (UÇK); Uyuflmazl klar, Uyuflmazl klar Çözüm Kurulundan Karar Ç kart lmas paragraf hükümlerine göre çözümlenir. Taraflar, UÇK'y Teklif Eki belgesinde belirtilen tarihte, ortaklafla olarak atarlar. Teklif Eki belgesinde belirtildi i flekilde UÇK da 12 flube etkinliklerini ö renin
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 HABERLER nitelikleri konuya uyan bir veya üç kifli (üyeler) bulunur. E er kifli say s belirtilmemiflse, veya taraflar aksini kararlaflt rm fl de illerse; UÇK üç üyeden oluflur. E er UÇK üç kifliden oluflacaksa; Taraflar n her birisi, di er Taraf n onay na sunmak üzere birer üyeyi aday gösterir. Taraflar; hem bu üyeler üzerinde görüfl al fl-veriflinde bulunurlar, hem de baflkanl k görevini yürütecek üçüncü üye üzerinde anlaflmaya var rlar. Ancak, sözleflmede üye olabilecek nitelikteki kifliler belirtilmiflse, UÇK'ya seçilmeyi istemeyen veya seçilemeyecek durumda olanlar d fl nda-üyeler bu listedeki isimler aras ndan seçilir. UÇK'n n dan flaca uzmanlar n ücretleri de dahil olmak üzere UÇK'n n tek üyesinin veya üç üyesinden her birisinin ücret koflullar, üyelerin atanma koflullar üzerinde duruldu u s rada Taraflarca ortaklafla olarak kararlaflt r l r. Taraflar n her birisi, bu ücretin yar s n ödemekten sorumlu olacakt r. (c) (d) (f) Üye, Uyuflmazl k Çözüm Anlaflmas içerisine girmeden önce, bildi i ve hat rlad kadar yla, flveren, Yüklenici veya Mühendisin herhangi bir müdürü, görevlisi veya çal flan ile kurmufl oldu u profesyonel veya kiflisel iliflkilerini ve Sözleflmenin bir parças oldu u toplam projede önceden kat l p kat lmad n, flverene, Yükleniciye ve Di- er Üyelere (varsa) yaz l olarak aç klayacakt r; Üye, Ekli prosedür kurallar na ve Sözleflme Koflullar içerisinde yer alan Alt- Madde 20.4'e uyacakt r; Üye, Ekli prosedür kurallar na uygun olarak verilenler haricinde, flverene,yükleniciye, flveren Personeline veya Yüklenici Personeline Sözleflmenin yürütülmesi ile ilgili olarak herhangi bir tavsiyede bulunmayacakt r; (g) (h) Üye iken, flveren, Yüklenici veya Mühendis ile Uyuflmazl k Çözüm Anlaflmas n n sona ermesi sonras nda gerek müflavir olarak; gerekse baflka herhangi bir flekilde bunlar n herhangi birisi taraf ndan ifle al nma ile ilgili olarak herhangi bir tart flma içerisine girmeyecek; veya herhangi bir anlaflma yapmayacakt r; FIDIC'ta uyuflmazl klar n çözümündeki ikinci aflama DOSTANE ÇÖZÜM 'dür. UÇK'n n karar na karfl bir tatminsizlik uyar s verilmesi durumunda; her iki Taraf da Tahkim'in bafllamas ndan önce söz konusu anlaflmazl dostça bir uzlaflma ile çözümlemeye çal flacakt r. Sözleflme uyuflmazl klar n n Tahkim yoluyla çözümlenmesi, Kamu hale Yasas 'n n ST SNA- LAR bölümü ile s n rl de ildir. Bizatihi, Yasa'ya dayan larak Kamu hale Kurumu (K K) taraf ndan haz rlanan T P SÖZLEfiME- LER de uluslararas kat l ma aç k flekilde yap lan ihaleler için 4686 say l Miletleraras Tahkim Yasas 'n n 2. maddesinin 1.f kras n n 1 nolu bendinde belirtilen hallerin varl nda TAHK M yoluna gidilece i ifade edilmektedir. fiimdi söylediklerimizi toparlayacak olursak; I) hale Yasas nda taraflar aras ndaki sözleflme uyuflmazl klar do rudan do ruya, YARGI'ya ya da TAHK M'e gitmektedir. II) FIDIC tip sözleflmelerinde ise bu uyuflmazl klar, ancak ÜÇÜNCÜ AfiAMADA TAHK M' e gitmektedir. LK AfiAMADA, Uyuflmazl k Çözüm Kurulu (UÇK), K NC AfiAMADA'da ise DOSTANE ÇÖZÜM yer almaktad r. III) Kamu hale Yasas 'n n ST SNALAR'la ilgili 3.maddesi (c) bendindeki durumlar n varl halinde ise FIDIC tip sözleflmelerinin yolu aç lmaktad r. Yani uyuflmazl klar n çözümünde yine üç aflama vard r. 3000 adet faydal link 13
HABERLER MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 IV) darelerimiz ve yüklenicilerimiz FIDIC tip sözleflmelerine yabanc de ildir. V) Yaln zca, Kamu hale Yasas na tabi olarak (istisnalar hariç) ihale edilen ifllerin sözleflme uyuflmazl klar nda birinci ve ikinci aflama yer almamaktad r. Eksik kalmaktad r. Eksik kalan bahse konu bu iki aflaman n yerinin doldurulmas gereklidir ve hatta uygulama birli i aç - s ndan da zorunludur. Bu husus, ayn zamanda YARGI'n n ifl yükünü azaltaca gibi, y llarca süren mahkemeler nedeniyle, YÜKLEN C taraf n hak arama konusundaki çekincelerini (idarelerle bozuflmamak gibi) ve umutsuzlular n da ortadan kald racakt r. Bu husus USUL EKONOM S yönünden de önemlidir. Bu konuda ülkemizin flansl oldu u kan s nday m. BAYINDIRLIK VE SKAN BAKANLI I YÜK- SEK FEN KURULU, BU ANLAMDA YETK N, ET- K N VE DENEY ML B R KURULUMUZDUR.85 YILLIK, YAN YAKLAfiIK B R ASIRLIK GEÇM fi VE B R K M OLAN BU KURULUN DENEY MLE- R, CRAATLARI ÜLKEM Z Ç N ÇOK ÖNEML B R KAZANÇTIR.O NEDENLE BU KURULUMU- ZU AYNI ZAMANDA UÇK G B ÇALIfiTIRMANIN DO RU VE YER NDE OLACA INI DÜfiÜNMEK- TEY M. Yüksek Fen Kurulunun ya da bu kurul bünyesinde oluflturulacak bir uzmanlar heyetinin UÇK'n n yap land r lmas nda baz al nan ve daha önce ifade edilen; görev, yükümlülük ve güvenceleri üstlenmesi için yasal düzenlemeye gereksinim oldu u aç kt r. Ayr ca kurul bünyesinde, al nacak kararlarda, Taraflar aras ndaki yararlar dengesinin korunmas için yeterli say ve nitelikte hukukçu ve ilgili meslek odalar n n temsilcilerinin de yer almas gerekti i kan s nday m. fiube Ö renci Komisyonu Etkinlikleri fiubemiz ö renci komisyonu taraf ndan 12 Haziran tarihinde y l sonu pikni i düzenlendi. Pikni e kat lan ö renci üyelerimiz y l boyunca yapt klar etkinlikleri de erlendirip, gelecek y l yapacaklar etkinlikler için fikir al flveriflinde bulundular. Ö renci üyelerimiz günün devam n beraber flark lar söyleyerek ve top oynayarak geçirdi. fiubemizce 23 haziran tarihinde inflaat mühendisli i bölümünden yeni mezun olan ö renci üyelerimiz için Mezuniyet Kokteyli düzenlendi. EMO e itim merkezi salonunda yap lan kokteyle yaklafl k 150 yeni mezun mühendis kat ld. Kokteyle kat lan flube baflkan m z Kemal Türkarslan yapt konuflmada genç meslektafllar na hitap ederek TMMOB yasas na göre meslek odam za kay t yapt rman n zorunlulu unu hat rlat p, mevcut yasal sorunlara de inip bu sorunlar n çözüm yolunun meslek odam zda örgütlenmekten geçti ini belirtti. Ard ndan yeni mezun meslektafllar m za Kemal Türkarslan ve Yrd. Doç. Dr. Cumhur Ayd n MO rozetlerini takt lar. 14 web sitemiz hizmetinizde
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 RAPOR TMMOB nflaat Mühendisleri Odas Ankara fiubesi ELEKTR K ENERJ S NDE YATIRIM ve ÜRET M PLANLAMASININ DE ERLEND R LMES 2005-2020 Ön Rapor Yat r m ve Üretim Planlamas Aç s ndan Elektrik Enerjisi Gerçe i 1. G R fi Ucuz, temiz ve güvenilir elektrik enerjisi üretiminin bir ülkenin kalk nma ve sosyo-ekonomik geliflmesindeki anahtar rolü çok aç kt r. Sanayinin temel girdisi ve kalk nman n temel unsurlar ndan olan bu enerji türünün üretiminde uzun y llard r planlama anlay fl ndan uzaklafl lm fl olmas ve ulusal bir enerji politikas n n oluflturulamamas,ülkemizi bugün dünyada elektri i en pahal ya üreten ülkelerden birisi durumuna getirmifltir. Bu politika;geçmiflte siyasi iktidarlar n k sa dönemli plan ve uygulamalar,enerji lobilerinin bask lar,yaflanan ekonomik krizler,ilgili kurum- ücretsiz e-mail hizmeti 15
RAPOR lar aras nda koordinasyonsuzluk,yeni finans modelleri oluflturmadaki baflar s zl k vb. gibi etmenler de bugün içinde bulundu umuz durumu yaratm flt r. Ülkemizde geçmiflteki elektrik enerjisi üretimi plan ve uygulamalar genel hatlar yla de erlendirildi inde afla da verilen tablo ortaya ç kmaktad r; 1. Yap lan tüm üretim planlama çal flmalar k sa vadeli olmufl ve bu alanda temel bir strateji oluflturulamam flt r. 2. lgili kamu kurum ve kurulufllar,k sa vadeli planlar bile gerekti i gibi uygulayabilecek çal flma anlay fl ve çal flma sisteminden h zla uzaklaflm flt r. 3. Temel bir stratejiden ve ulusal bir politikadan yoksunlu un sektörde ortaya ç kard karmafla ortam,uluslararas flirket ve lobilerin etki alan n artt rm fl ve enerji politikalar n kendi ç karlar na göre oluflturma ve yönlendirmelerine olanak sa lam flt r. 4. Uygulanan politikalar n yanl fll ve eksiklikleri,ilgili kesimler taraf ndan ülke gerçekleri ve gereksinimine uygun teknik,bilimsel ve ekonomik aç lardan ele al nmak yerine kaba karfl durufl ve reddiye mekanizmalar na malzeme yap lm fl ve etkili bir kamuoyu deste i sa lanamam flt r. 5. Planlama ve arz projeksiyonlar, politik tercihlerin yan s ra,finansal olanak,kurumsal iflleyifl ve yönetim iradesindeki zaafiyetler göz önüne al nmadan yap ld için istenilen sonuçlara genellikle ulafl lamam flt r. 6. Yat r mlara ulusal bütçeden yeterli pay n ayr - lamamas nedeniyle uygulamaya konulan yeni finans yaratma modellerinden Yap flet Devret(Y D),Yap fllet(y ), flletme Hakk Devri ( HD) istenilen sonuç al namam fl ve sektördeki karmafla artm flt r. 7. Sistemin gerek finansal gerek yap sal gerekse MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 yönetimsel olarak rasyonel ve verimli bir iflleyifle kavuflturulamam fl olmas, sürekli artan elektrik enerjisi talebinin de bask s alt nda sadece bu talebi bir an önce karfl lamaya yönelik politikalar n uygulanmas na neden olmufltur. Yukar da ana hatlar yla aç klanmaya çal fl lan süreç ve uygulamalar bugün içinde bulundu umuz durumun belirleyicisi olmufltur.kalk nma ve sosyo-ekonomik geliflme için tüm iç dinamiklerini rasyonel bir flekilde harekete geçirmek zorunda olan ülkemizde elektrik sektörünün sorunlar art k sonuçlar üzerinden de il sebepler üzerinden ele al narak tart fl lmal d r. Bu analiz yap l rken gerçekçi bir bak fl aç s ile rasyonel planlama ilkeleri kullan lmal d r.gerek ihtiyaç projeksiyonlar nda gerekse üretim planlamalar nda istenilen sonuçlara ulafl lmas n geçmiflte engelleyen her türlü unsur ve zaafiyet aç k bir flekilde ortaya konulmal d r. Mevcut durum ve izlenen politikalar nedeniyle uygulanmas mümkün olmayan planlarla ulafl laca iddia edilen hedeflerin rasyonelli i bulunmad kabul edilmeli ve hedefler daha gerçekçi planlar yap larak belirlenmelidir. Konuyla ilgili tüm kurum ve kurulufllar de- erlendirmelerini gerçekçi teknik ve ekonomik analizlere oturtmal ve konuyu ulusal bir politikan n oluflmas na katk da bulunmak için tüm yönleri ile ele almal d r. Elektrik enerjisi alan nda yak n geçmiflte EPDK'n n kurulmas ve di er uygulamalar ile yeni bir dönem bafllam flt r.4628 say l Elektrik Piyasas Kanunu ile sektörün kamu etkisinden uzaklaflt rmaya ve özellefltirmeye dönük olarak yeniden yap land r lmas çabalar sürmektedir.bu amaçla elektrik enerjisi talep çal flmalar ve üretim planlama çal flmalar da yap lm flt r. Bu bildiride elektrik enerjisi üretiminde mevcut durumumuz temelinde 5 y ll k üretim planla- 16 pratik mesleki bilgiler burada
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 RAPOR mas ve talep çal flmalar rasyonel olarak analiz edilmeye çal fl lacakt r.yap lan bu çal flman n amac plan ve projeksiyonlar n istenilen hedeflere ulaflmas n n önündeki yasal,yap sal,ekonomik engellerin ortaya ç kart lmas na yard mc olmak olarak belirlenmifltir. Konunun MO Ankara fiubesi Elektrik Enerjisi Yat - r mlar Komisyonunda bu anlay flla ele al nmas n n temel nedeni; uygulamalar sebep sonuç iliflkisi içerisinde rasyonel ve tekno-politik bir bak fl aç s yla de erlendirmeye duyulan ihtiyaç olmufltur. Elektrik enerjisi sektöründe bugün yaflan lanlar birer sonuç olup sebepleri ise geçmiflteki politikalar ve uygulamalarda aranmal - d r.bugün yap lacak hatal de erlendirmeler ve uygulanacak yanl fl politikalar ise gelecekte geri dönülmeyecek fleklide yaflanacak ve ulusal güvenli imizi dahi tehdit edecek sonuçlar do- urabilecektir. Bu nedenle konunun rasyonel bir yaklafl mla ele al n p incelenmesine büyük gereksinim vard r. 2. ELEKTR K ENERJ S NDE MEVCUT DURUM fiekil 1 incelendi inde ülkemizdeki hidrolik, rüzgar ve jeotermal elektrik enerjisi santrallar - n n toplam kurulu gücünün Türkiye'deki toplam kurulu güce oran n n % 34,5 oldu u, bunu % 34'lük oranla do algaz santrallar n n izledi i görülmektedir.yine istatistikler incelendi inde en büyük kurulu güç art fl n n do al gaz santrallar nda oldu u ortaya ç kmaktad r. fiekil 1. Kurulu Güç Kapasitenin Birincil Kaynaklara Da l m (37480 MW) (2004) fiekil 2. 2004 Y l nda Üretilen Brüt Elektrik Enerjisi Birincil Kaynaklara Göre Da l m (151 306 Gwh) lgili statistikler incelendi inde Türkiye'de do al gaz ile elektrik enerjisi üretiminin ilk kez 1985 y l nda 58 milyon kwh 'l k üretimle bafllad ve bu üretimin 2003 y l nda 62 milyar kwh'a ulaflt görülmektedir.2004 y l itibariyle elektrik enerjisinin % 39'u do al gaz santralar ndan üretilmifltir.bunu % 31'lik pay ile Hidrolik enerji üretimi izlemifltir. 2004 y l nda brüt elektrik enerjisi üretiminin birincil kaynaklara göre da l m fiekil 2'de verilmifltir. ücretsiz e-mail hizmeti 17
RAPOR 3. ETKB'N N 2010-2015 TALEP ve ÜRET M PROJEKS YONLARI ve GERÇEKLEfiME OLASILI I ETKB taraf ndan 2004 y l nda detayl çal flmalarla düflük ve yüksek talep senaryolar kullan - larak talep projeksiyonlar yap lm fl ve daha önce yap lan projeksiyonlardan daha düflük de erler elde edilmifltir.yap lan en düflük talep projeksiyonuna göre 2010 y l ndaki talep 216,7 milyar kwh olarak belirlenmifltir.bu talebin karfl lanabilmesi için 2010 y l na kadar öngörülen toplam ilave kapasite ise 7886 MW d r (ETKB 2004). ETKB taraf ndan yap lan Üretim Planlama Çal flmas nda mevcut kullan m ile birlikte 30 MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 milyar m 3 ile s n rland r lm fl olan do al gaz tüketimine ba l olarak 2005-2010 döneminde 1482 MW'l k lisans alm fl projelerin kapasiteleri d fl nda do algaz yak tl kapasite ilavesinin olmayaca kabul edilmifltir. Bu planlama çal flmas nda do algaz santrallerinin 2010 y l nda toplam kurulu güç içindeki pay n n % 34,do al gaz tüketiminin ise enerji sektöründe asgari al m miktar na göre 20 milyar m 3 olaca kabul edilmifltir. fiekil 3 den de görülece i gibi 2010 y l na kadar gerçekleflmesi öngörülen ilave kapasite içerisinde Hidrolik % 31'lik oranla öne ç kmaktad r. Bunu % 23 ile rüzgar, % 19 ile do al gaz takip etmektedir. Tablo 1. 2010 Y l na Kadar Yeni Kapasite lavesinin (En düflük talep senaryosuna göre) Yak t Cinslerine Göre Da l m /LQ\LW 7DúN P U øwkdo. P U 'R DO JD] )XHO 2LO 'L]HO 1 NOHHU 5 ]JDU +LGUROLN -HRWHUPDO Kaynak ETKB TEAfi Türkiye Elektrik Enerjisi Üretim Planlama Çal flmas (2005-2020)/Ekim 2004 (*) nflas devam eden projeler (**) Temuz 2004 tarihi itibariyle lisans alm fl projeler 7RSODP Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Ã Türkiye Elektrik Enerjisinde Yabanc Kaynak Ba ml l ndan Kurtulam yor! 2010 Y l nda da Elektri i En Pahal Kullanan Ülkelerden Birisi Olaca z 18 web sitemiz hizmetinizde
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 RAPOR Tablo 2. Önümüzdeki 5 y l içinde Düflük Talep Senaryosu çin (2005-2010) Gerçekleflmesi Öngörülen Kapasite lavesinin Yak t Cinslerine Göre Da l m.dsdvlwhøodyhvl <ÕOÕøoLQ 2UDQ <DNÕW&LQVL gqj U OHQ øqúd /LVDQV 7RSODPøODYH +DOLQGH $OPÕú.DSDVLWH0: /LQ\LW 'R DOJD] øwkdo. P U )XHO2LO 5 ]JDU +LGUROLN -HRWHUPDO 7RSODP (*)Plandan gelen ek kapasite ilavesi fiekil 3. 2010 Y l na Kadar Gerçekleflmesi Öngörülen lave Kapasite (Düflük Talep Senaryosu) 4. TALEB N DAHA YÜKSEK GERÇEKLEfiMES DURUMUNDA HAZIR ÇÖZÜM: DO AL GAZ SANTRALLER!!!! ETKB Üretim Planlamas Raporunda 2010 y - l na kadar talebin daha yüksek bir oranla (Senaryo I deki gibi % 7.9'luk bir oranla) artmas durumunda bu talebin karfl lanabilmesi için bir di er yeni kapasite ilave çal flmas da yer almaktad r.bu çal flmada daha düflük talep projeksiyonu (Senaryo II) için yap lan üretim planlamas ndaki ilave kapasitelerin do al gaz n d fl nda ayn kald, do al gaz ilave kapasitesinin ise 1482 MW'dan 4282 MW'a ç kart ld dikkat çekmektedir.plan çal flmas sonucu yüksek talep projeksiyonu için 2009 ve 2010 y llar nda seçilen ilk ilave yeni santraller 2800 MW'l k Do al gaz santralleri olmufltur. Bu durum gerek talebin daha yüksek gerçekleflme ihtimali gerekse di er santrallerin yap - m ndaki gecikmelerden kaynaklanabilecek arz aç n n kapat lmas na yönelik ilave kapasite yarat lmas için öncelikli olarak Do al gaz n düflünüldü ünü ortaya koymaktad r. Bir di er deyiflle gerekli olmas halinde sisteme eklenmesi düflünülen kapasite Do al gaz santralleri olacakt r. Bunun yan s ra 2010 y l - na kadar ilave do al gaz kurulu gücü planlanmam fl olmas na ra men 2011 y l nda seçilecek ilave yani santraller Do al gaz santralleri olmaktad r. Do al gaz santralleri arz talep dengesindeki aç n h zla kapat labilmesi aç s ndan uygun ve gerekli bir çözüm alternatifi olarak de erlendirilebilir.ancak enerji üretiminde d fla ba ml oldu umuz pahal bir kayna planland - dönemden daha önce uygulamaya koyma zorunlulu u hem enerji maliyeti hem de ulusal ekonomimiz aç s ndan olumsuzluklar yaratacakt r. Bu nedenle ülkemizin bu dönemde do al gaza en az ihtiyaç duyulacak flekilde di er yerli yak t kullanan santrallerin bir an önce devreye al - nabilmesi için her türlü yasal, kurumsal ve yönetsel düzelmemelerin h zla gerçeklefltirilmesi ve uygulamalar n önünün bir an önce aç lmas gereklidir. Bunun d fl ndaki bir politikan n do- ücretsiz e-mail hizmeti 19
RAPOR MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 algaz'a öncelik verme amac na yönelik oldu u fleklinde de erlendirilmesi kaç n lmazd r. Çünkü bu alandaki gecikme planlardan sap lmas ve talebin baflka bir kaynakla sa lanmas sonucunu do urarak ekonomik kayb n artmas na neden olacakt r. K saca elektrik enerjisi üretiminde sorun do- algaz kullan m de il bu kayna n pahal olmas ve ulusal amaçl enerji planlamas ndan önce devreye al nmas ve bu dönemde gerekmedi i halde k t ekonomik kaynaklar m z n yurtd fl na ak t lmas sorunu olarak ortaya ç kmaktad r. Bir di er deyiflle sorun Elektrik enerjisi üretim ve iflletme planlamas n n rasyonel ve ulusal ç karlar m z gözeten bir flekilde yap lmam fl olmas sorunudur. ETKB'nin Üretim Planlamas Çal flmas Raporunda, 2010 y l nda en düflük senaryoya göre belirlenen (Y ll k % 6.4 oran nda talep art fl ) 216.7 milyar kwh'l k talebi karfl layabilmek için 2005-2010 aras nda yap m öngörülen ilave kapasite 7885 MW olarak verilmektedir. Raporda bu kapasitenin 7385 MW'l k bölümünün infla halinde ve lisans alm fl projeler oldu u, 500MW'l k Rüzgar santrali gücünün ise ilave kapasite olarak planland belirtilmektedir. ETKB Raporunda düflük talep projeksiyonlu senaryo için gerekli yat r m harcamalar tespit edilmifltir.raporda 2005-2020 aras ndaki plan döneminde toplam 35056 MW'l k yeni kapasite ilavesi için infla halinde ve lisans alm fl projelerin yat r m harcamalar hariç ve 2020 sonras yat - r mlar n bu döneme yans yan harcamalar dahil olmak üzere inflaat dönemi faizi hariç toplam yat r m tutar 53.2 milyar Dolar olarak verilmifltir. Bu tutar 2005-2010 dönemi için ise toplam 5.6 milyar Dolar olarak tespit edilmifltir.bu de er yukar da da belirtildi i gibi infla halinde ve lisans alm fl projelerin yat r m harcamalar n kapsamamaktad r.bu durumda ülkemizin 2005-2010 dönemi içerisinde elektrik enerjisi üretimi yat r mlar na yaklafl k en az 5.6 +3=8.6.milyar Dolar kaynak ay rmas gerekecektir. DS 'nin 2005 y l program nda inflaat devam eden ve 2010 y l na kadar bitirilmesi planlanm fl 5. GEREKL YATIRIM HARCAMALARI, OLASILIKLAR ve ELEKTR K F YATLARI 20 web sitemiz hizmetinizde
MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 toplam kurulu gücü 2722 MW olan 24 adet HES yer almaktad r (Tablo 1).Bunlar n yan s ra ayn dönemde 3096 say l kanun kapsam nda tamamlanmas düflünülen 17 adet santralin kurulu gücü ise 4 MW d r. Bunlar n toplam kurulu gücü 3187 MW olup ortalama y ll k üretimi ise 10.6 milyar kwh d r.yine bu santrallere ek olarak Üretim Lisans Yöntemi ile enerji üretmek için Nisan 2005 sonu itibariyle 2800 MW'l k HES için su kullan m anlaflmas baflvurusu yap lm flt r.birkaç ay önce Yenilenebilir Enerji Kanun Tasar s - n n TBMM'de yasalaflmas ile h z kazanan bu yöntemin önünde ise; kredi bulmaktan sistemin iflleyiflindeki yavafll a ve yetkili kurumlar n belirlenmesine kadar birçok engel yer almaktad r. RAPOR Ancak yukar da sözü edilen HES'lerin büyük bir bölümü DS taraf ndan ulusal bütçeden ayr lacak pay ile di er k sm ise uluslararas ikili iflbirli i çerçevesinde kredili olarak infla edilecektir. Bu nedenle kredili olanlar d fl ndaki HES'lere her y l yeterli ödene in ayr lmas plan hedefleri aç - s ndan büyük önem tafl maktad r. Tablo 1. 2005 Y l Bafl tibariyle nfla Halindeki HES'ler +(6 LQ$GÕ.XUXOX * o 0: 2UWDODPD (QHUML huhwlpl*:k (*) Kalan fl oranlar 2004 y l bafl itibariyledir. (**) Tamamland..DODQ øú økdoh 7DULKL ønpdo 7DULKL %R D]N \ dõqdufõn (UPHQHN 2EUXN 7RSoDP 6 UH\\DEH\ 8]XQoD\ÕU.Õ Õ 'LP ù8uid+(6 $OSDVODQ,.ODYX]OX &LQGHUH $NN SU dlqh $WDVX 7RUXO. SU EDúÕ 0DQ\DV 'HULQHU %RUoND 0XUDWOÕ.LUD]OÕN SU.XPN \ 723/$0 mesleki resimler inflaat galerisinde 21
RAPOR DS Program nda nflaat Devam Eden HES'lerden; 2 adedinin (1 MW) 2005 y l nda 3 adedinin (413 MW) 2006 y l nda 11 adedinin (1098.5 MW) 2007 y l nda 5 adedinin (780.7 MW) 2008 y l nda 3 adedinin (2 MW) 2009 y l nda tamamlanaca öngörülmektedir Bu durumda 2010 y l bafl na kadar DS toplam 2722 MW 'l k bir kurulu gücü tamamlam fl olacakt r. 11 adet nehir kanal santrali ve kurulu gücü 2 MW'dan küçük olan HES'lerin d fl nda DS tarf ndan bitirilen HES adedinin 10 ve 5 y ll k periyotlara göre dökümü afla da verilmifltir. YILLAR 1950 bafl na kadar - 1950-1960 (y l n n bafl ) 3 1960-1970 3 1970-1980 3 1980-1990 12 1990-1995 4 1995-2000 9 2000-2005 1 Toplam 36 Kaynak: DS Ajandas B TEN HES SAYISI Bu verilere göre DS taraf ndan 10 y ll k periyotlarda bitirilen en fazla HES say s 12 olmufltur.1995-2005 döneminde ise 10 adet HES bitirilmifltir.bu tablo tek bafl na bir gösterge olmamas - na ra men yine de genel de erlendirme aç s ndan dikkate al nd nda; DS nin gelecek befl y l içerisinde 24 adet HES'i tamamlamas büyük bir baflar olacakt r.bunun için baflta yat r m ödenekleri olmak üzere di er geciktirici özellikteki sorunlar n oluflmamas na ve varolanlar n da ortadan kald r lmas na çaba sarfedilmelidir. MO ANKARA fiube BÜLTEN HAZ RAN 2005 Bu çabalar 2010 y l ndaki olas en düflük enerji talebini karfl lamak üzere yap lan ETKB'nin üretim planlama çal flmas nda yer alan 2440 MW'l k HES ilave kurulu güç hedefine ulafl labilmesi aç s ndan da büyük önem tafl maktad r. Bu hedefin ötelenmesi durumunda ortaya ç - kabilecek olan arz aç n n do al gaz santralleri veya ithalat gibi yöntemlerle karfl lanmas gündeme gelebilecektir. ETKB'nin 2004 y l nda yay nlad Elektrik Enerjisi Üretim Planlamas Raporunda yer ald gibi do al gaz kontrat miktar n n (1) 30 milyar m 3 gibi yüksek bir de er olmas, bu santrallerin inflaat sürelerinin k sal, kredi bulma konusundaki avantajlar ve bu santrallerin puant olarak iflletilmesinde esneklik sa layacak olan do algaz depolama tesislerinin yap m na h z verilmesi bu e ilimi h zland rabilecek koflullar olarak ortaya ç kmaktad r.bu nedenle inflas devam eden ve lisans alm fl yerli kaynak kullanan kurulu güç kapasitelerinin öngörülen zamanda mevcut sisteme ilave edilmesinin önündeki engellerin en aza indirilmesi,yerli kaynak kullan m n n öne ç kart lmas plan hedefleri aç - s ndan önceliklidir. OLASILIKLAR Yukar da aç klanan plan hedeflerine ra men önümüzdeki 5 ve 10 y ll k periyotlar içerisinde HES'lerin öngörülen hedefler do rultusunda tamamlanabilmesi olas l çok düflük görülmektedir.ds taraf ndan infla edilmekte olan HES'ler üzerinde yap lan incelemeler infla halindeki toplam 2722 MW'l k kurulu gücün ancak % 80'lik bölümünün tamamlanabilme olas l yüksek görünmektedir.bu dönemde Otoprodüktör ve (1) Yüksek Planlama Kurulu'nun 2003 y l nda kabul etti i Ön Ulusal Kalk nma Plan 'n nda (2004-2006) 2006 y l nda asgari al m taahhüdüne göre 18.7 milyar m 3 'ü Rusya Federasyonu'ndan, 7.6 milyar m 3 'ü ran'dan 1.6 milyar m3'ü de Azerbaycan'dan temin edilecek do al gaz ile arz imkan n n 27.9 milyar m 3 'e yükseltilece i yer almaktad r. 22 etkinliklerin kitapç burada