V Ön Söz Birinci fasıl: İşletme İktisadının Esasları 3 A. İşletme ve işletme iktisadının mahiyeti 3 I. İşletmenin mâna ve tarifi 3 II. İşletme iktisadı ilminin mahiyeti 8 III. İşletme iktisadı ilminin taksimi 11 1. Mevzu noktai nazarından 11 2. Metod noktai nazarından 12 3. Mevki noktai nazarından 13 4. Zaman noktai nazarından 13 5. İktisat sistemi noktai nazarından 13 6. Dahilî veya haricî münasebet ve muamelât bakımından 13 B. İşletme iktisadi ile iktisat ilmi arasmdaki münasebetler 15 C. İşletme nevileri 17 I. İşletmelerin vücude getirdikleri müstahsellerin ve ifa ettikleri hizmetlerin nev'ine göre 19 a) Ticaret işletmeleri 19 b) Sanayi işletmeleri 20 c) Banka işletmeleri 20 d') Hizmet işletmeleri 21 II. İstihsal vasıtalarının mülkiyeti bakımından işletme nevileri 22 III. İşletmelerin, iktisadî hayatta ifa ettikleri vazifelere göre taksimi 23 IV. İşletmelerin cesametlerine göre taksimi 23 V. İşletmelerin başlıca istihsal vasıtalarına göre taksimi 24 VI. İşletmelerin idare şekline göre taksimi 24 http://d-nb.info/1011758210
VI Say) a VII. İşletmelerin iş bölümüne göre taksimi 25 VIII. İşletmelerin mutad veya devamlı faaliyette bulunmalarına göre taksimi 25 IX. İşletmelerin muhatara noktai nazarından taksimi 23 işletmelerin hukukî şekilleri 27 1. Tacir 29 2. Ticaret şirketleri 23 a) Kollektif şirket 29 b) Komandit şirket 30 c) Limited şirket 30 d) Anonim şirket 30 e) Sermayesi eshama münkr.sim komandit şirket 31 f) Kooperatif şirket 32 Maden işletmeleri 34 İşletmelerin birlikte çalışmaları ve bun:'an doğan işletme birlikleri 38 D. İşletme iktisadı ilminin esas mefhumları 39 I. İşletmelerin istihsali (edimi)...' 40 II. İstihsal vasıtaları 42 III. Sermaye 43 IV. Mevcutlar, borçlar, sâfi mevcut 46 V. Sermayenin devri 48 VI. Maliyet masrafları 51 VII. Masraflar : ' 52 VIII. Hasılat 53 IX. Tahsilât, tediyat 54 X. Matlup ve zimmet kaydı «S XI. İthalât, ihracat (girenler, çıkanlar) 57 XII. Netice (kâr ve zarar) 58
vn XIII. İşletmelerin bünyesi ve işletmelerde vâki hareket ve faaliyetleri tetkik için daima kullanılan diğer mefhumlar 59 1. Miktar 59 2. Kıymet 59 3. Cins 60 4. Kalite 60 XIV. Muhatara ve kazanç ihtimali 61 XV. Sigorta prensipi. 62 XVI. Rantabilite (kârlılık) 64 VII. Rasyonellik 69 E. Ahenktar bir cüzütam olarak işletme 72 İşletmenin millî iktisatla alâkası (millî iktisat içinde işletme) 72 1. Mevki ve. mahal itibarile münferit işletmelerin millî iktisada bağlılığı 73 2. Münferit işletmelerin iktisat sistemi ile bağlılığı 75 3. Münferit işletmelerin hukukî nizamla alâkası... 76 4. Münferit işletmelerin piyasa ile alâkası (zaman bakımından) 77 5. Kıymet takdiri bakımından münferit işletmelerin piyasa ile alâkası 77 a) Piyasada yapılan kıymet takdiri 78 b) İşletme dahilinde yapılan kıymet takdiri... 79 Kıymet takdiri için kullanılan esas ve usuller 79 1. Günlük piyasa fiatı usulü 79 2. Hakikî mübayaa fiatı usulü 81 Bilânçonun tanzimi münasebetile yapılan kıymet takdiri : 82
v ı n İşletmenin ahenkli cüzütam olarak kıymeti (İşletmenin hasılat kıymeti) 86 Umumî bakış 86 İşletmenin ahenkli cüzütam olmak itibarile hasılat kıymetini tesbit etmek için kullanılan usuller >. 88 İkinci fasıl : İşletmenin bünyesi 93 1.) Giriş 95 2.) İşletmenin tesisi 98 Tesis muamelelerinin cereyanı 98 Tesis nevileri 101 Tesis tekniğinin hususî meseleleri 104 3.) Teşkilâtın esasları (işletmenin maddî ve insanî bakımdan teşkilâtlandırılması) 106 Teşkilât bilgisi 112 Teşkilât esas prensipleri 114 1. Serbesti esas prensipi 115 2. Birlik, vahdet esas prensipi 116 3. Bölüm esas prensipi 117 4. Tekâmül esas prensipi 118... 5. Muhafaza esas prensipi 119 Teşkilât kaideleri 119 1. Emniyet kaidesi 120 2. Sürat kaidesi 122 3. İstihsal vasıta ve unsurlarının uygun bir surette intihabı kaidesi 122 a) insanî unsurların uygun bir surette seçimi 123 b) Maddî istihsal vasıtalarının muvafık bir şe- 125 kilde seçimi 125 4. İş bölümü kaidesi 127 ı a) Vazifeler bakımından yapılan iş bolümü... 130
IX ' b) Mevki bakımından yapılan iş bölümü 129 4 c) Zaman bakımından yapılan iş bölümü 130 t 5. Tevhit kaidesi 130 Teşkilât vasıtaları 133 a) Tertip ve tanzim esası 134 1. Tarih sırasma göre tasnif 134 2. Alfabe sırasına göre tasnif 134 3>. Sıra numarasına göre tasnif 134 4. Coğrafî bakımdan tasnif 135 5. Renklere göre tasnif 135 6. Müstaceliyet esasına göre tasnif 136 7. Muamelenin mevzuuna göre tasnif 136 8. Eb'at itibarile tasnif 136 9. Kıymet bakımından tasnif 136 10. İşletme servisleri bakımından yapılan 'tasnif... 137 11. Evrak ve malzemenin kullanılıp kullanılmadığına göre tasnifi 137 b) Büro yardımcı vasıtaları ve makineler 137 1. Yazı makineleri 138 2. Hesap makineleri 139 3. Muhasebe makineleri 140 4. Teksir makineleri 140 5. Adres makineleri 141 6. Kontrol kasaları 141 Mevcutların terkibi ^ 141 4.) İşletmenin malî bünyesi veya finansman esasları 143 Finansmanı icap ettiren haller 143 Finansman prensipleri 144 Finansman metodları 147 1.) Teşebbüs sermayesi ile finansman 147 Hisse senedi 149
X 1. Hamile muharrer hisse senetleri : 150 2. Nama muharrer hisse senetleri 150 2.) Yabancı sermaye ile finansman 159 1. Uzun vadeli yabancı sermaye 159 2. Kısa vadeli yabancı sermaye 159 Tahvilâtın itfası ve itfa usulleri 161 1.' Miktarı değişen annuitelerle 161 2. Miktarı değişmiyen Annuitelerle 161 3. Artan annuitelerle 161 Sermayenin kullanış tarzı 162 Seyyaliyet 165 Seyyaliyet dereceleri, seyyaliyetin ölçülmesi ve borçlara tahsis edilen karşılık miktarları 166 Seyyaliyette ve borçlara tahsis edilen karşılıkların nisbetlerinde vukua gelen temevvüçler 172 Seyyaliyetin azamî ve asgarî hudutları 174 Muhtelif işletmelerin malî bünyelerindeki farklar... 176 5.) İşletmenin bünyesinin değiştirilmesi 177 a. Umumî bakış 177 b. İşletmelerin nakdî bünyesinin değiştirilmesinin sebepleri 177 1. İşletmenin nievzuunun değiştirilmesi 178 2. İstihsal ve sürüm usullerinin değişmesi 179 c. İşletmenin malî bünyesinin değiştirilmesine müessir olan âmiller 179... 1. İşletmenin hukukî şeklinin değiştirilmesi 179 2. İşletmenin ıslahı ve sağlamlaştırılması 183 Muhtelif sağlamlaştırma usulleri ' 185 1. Moratoryom usulü 185 2. İhtiyatların tasfiyesi usulü 185 3. Hissedarların ihtiyarî olarak fazla tediyatta
XI Sayja bulunmaları usulü 186 4. Sermayenin azaltılması usulü 187 5. Hisse senetlerinin itfası usulü 189 6. İşletme borçlarının alacaklılar tarafından tebriyesi usulü 190 6.) İşletmelerin tek bir işletme halinde birleşmesi 191 7.) İşletmenin tasfiyesi 193 Tasfiye usulleri 194 Bibliyografya 197 Endeks 203 Doğru, yanlış cetveli 205